Relacja Jana Krawca dot. życia we Lwowie i jego okolicach przed oraz w tracie trwania II wojny światowej, edukacji, działalności w AK, pobytu w więzieniu, ucieczki ze wchodu z fałszywymi dokumentami, osiedlenia się we Wrocławiu, służby w Ludowym Wojsku Polskim, okresu studiów oraz późniejszej pracy jako inżynier budownictwa na Dolnym Śląsku.   Zakres chronologiczny: 1926 - 2013.   Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Sądowa Wisznia (Ukraina), Przemyśl (woj. podkarpackie), Radom (woj. mazowieckie), Wrocław (Woj. dolnośląskie), Sandomierz (woj. świętokrzyskie), Częstochowa (woj. śląskie), Kluczbork (woj. opolskie), Trzebnica (woj. dolnośląskie), Oleśnica (woj. dolnośląskie), Moskwa (Rosja), Mościska (Ukraina), Gliwice (woj. śląskie), Kraków (woj. małopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Relacja emerytowanego nauczyciela historii z Gorzowa Wielopolskiego dot. jego dzieciństwa i młodości w dawnym woj. poleskim, edukacji, udziału w organizacji antykomunistycznej po zakończeniu II wojny światowej, który stał się powodem aresztowania, kary więzienia a następnie pracy w kopalni. Świadek opowiada o służbie w Ludowym Wojsku Polskim w trakcie wydarzeń Poznańskiego Czerwca w 1956 r., pracy w szkole oraz zaangażowaniu w wielu instytucjach badających historię, komisjach naukowych, internowaniu w 1981 r. oraz o poparciu dla Solidarności.   Zakres chronologiczny: 1933 - 2013.   Miejsca wydarzeń: Horodeczno (Białoruś), Osów (pow. strzelecko-drezdenecki, woj. lubuskie), Drezdenko (woj. lubuskie), Bytom (woj. śląskie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Brześć (Białoruś), Prużana (Białoruś), Zielona Góra (woj. lubuskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Nowa Sól (woj. lubuskie), Żary (woj. lubuskie), Żagań (woj. lubuskie)

Relacja mieszkanki Wrocławia dot. sytuacji rodzinnej w trakcie wybuch II wojny światowej, życia codziennego pod okupacją niemiecką oraz radziecką, konspiracyjnej działalności ojca, organizacji życia po wojnie, przyjazdu do Wrocławia, nauki, pracy położnej i stosunku do PRL oraz PZPR.   Zakres chronologiczny: 1939 - 2009.   Miejsca wydarzeń: Łużki (Białoruś), Kopyczyńce (Ukraina), Grajewo (woj. podlaskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kluczbork (woj. opolskie), Głuszyca (woj. dolnośląskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Lwów (Ukraina), Białystok (woj. podlaskie), Bytom (woj. śląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Śniadowo (woj. podlaskie), Łomża (woj. podlaskie), Łask (woj. łódzkie), Ełk (woj. warmińsko-mazurskie)

Relacja mieszkańca Wrocławia dot. życia w pod lwowskiej wsi podczas II wojny światowej, działalności w AK, przyjazdu na ziemnie zachodnie, zorganizowania szkoły w Siekierowicach pod Wrocławiem w 1947 r. oraz dalszej edukacji świadka. Zakres chronologiczny: 1939 - 1960. Miejsca wydarzenia: Siemianówka (obw. lwowski, Ukraina), Lwów (Ukraina), Bar (obw. winnicki, Ukraina), Siekierowice (pow. oleśnicki, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Milczyce (obw. lwowski, Ukraina), Nawaria (obw. lwowski, Ukraina), Jarosław (woj. podkarpackie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Oleśnica (woj. dolnośląskie), Dobrzany (woj. zachoniopomorskie)

Relacja Stefana Dołęgi dot. wybuchy II wojny światowej i okresu okupacji, przyjazdu na ziemie zachodnie, wieloletniej pracy na kolei, pobytu w wojsku, relacji polskich osadników z żołnierzami radzieckimi w Szczecinie i okolicach.   Zakres chronologiczny: 1939 - 2008.   Miejsca wydarzeń: Szczygły Górne (pow. łukowski, woj. lubuskie), Siedlce (woj. mazowieckie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Police (woj. zachodniopomorskie)  

Relacja Ewy Fedorowicz dot. życia w pod lwowskiej wsi podczas II wojny światowej, ucieczki przed frontem, przyjazdu wraz z rodziną do Wrocławia w 1946 r., pobytu w kolejnych placówkach opiekuńczych, życia osobistego i edukacji.   Zakres chronologiczny: 1939 -1960.   Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Jaworów (Ukraina), Brzeżany (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Mękinia (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Pieszyce (pow. dzierżoniowski, woj. dolnośląskie), Zakopane (pow. tatrzański, woj. małopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Kamienna Góra (woj. dolnośląskie), Ząbkowice Śląskie (woj. dolnośląskie)

Relacja Sylwestra Grześkowiaka dot. życia codziennego, pracy w d. woj. poznańskim podczas II wojny światowej. Świadek opowiada również o swoich relacjach z ludnością niemiecką.   Zakres chronologiczny: 1921 - 1945.   Miejsca wydarzeń: Siedlec (pow. wolsztyński, woj. wielkopolskie), Leszno (woj. wielkopolskie), Sława (pow. wschowski, woj. lubuskie), Gumienice (pow. gostyński, woj. wielkopolskie),  Pogorzela (pow. gostyński, woj. wielkopolskie)  

Relacja Klary Janczury dot. wybuchu II wojny światowej, pracy u niemieckich gospodarzy, przemocy i okrucieństwa jakiego doświadczyła lub była świadkiem.   Zakres chronologiczny: 1939 -1945.   Miejsca wydarzeń: Kopojno (pow. słupeckci, woj. wielkopolskie), Konin (woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Kraśnica (pow. konińskie, woj. wielkopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Rzepin (pow. słubicki, woj. lubuskie), Licheń Stary (pow. koniński, woj. wielkopolskie)

Relacja Jana Jemioło dot. jego życia w trakcie II wojny światowej gdy musiał pracować jako parobek, okupacji niemieckiej, przyjazdu na ziemie zachodnie, osiedlenia się i życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1950.   Miejsca wydarzeń: Przedbórz (woj. podkarpackie), Kupno (pow. kolbuszowski, woj. podkarpackie), Kolbuszowa (woj. podkarpackie), Czarna Sędziszowska (pow. ropoczycko-sędziszowski, woj. podkarpackie), Mielec (woj. podkarpackie), Tarnobrzeg (woj. podkarpackie), Sandomierz (woj. świętokrzyskie), Głogów Małopolski (pow. rzeszowski, woj. podkarpackie), Rzeszów (woj. podkarpackie) , Poręby (pow. krośnieński, woj. podkarpackie), Sędziszów Małopolski (pow. ropczycko-sędziszowski, woj. podkarpackie), Niwiska (pow. kolbuszowski, woj. podkarpackie), Jasło (woj. podkarpackie), Nowy Sącz (woj. małopolskie), Wadowice (woj. małopolskie), Tarnowskie Góry (woj. śląskie), Kluczbork (woj. opolskie), Oleśnica (woj. dolnośląskie), Ostrów Wielkopolski (woj. wielkopolskie), Rawicz (woj. wielkopolskie, Żagań (woj. lubuskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Dębica (woj. podkarpackie), Przełęcz Dukielska

Krótka relacja Krystyny Grzywaczewskiej dot. życia pod okupacją niemiecką w trakcie II wojny światowej oraz okoliczności przyjazdu na ziemie zachodnie.   Zakres chronologiczny: 1939 -1950.   Miejsca wydarzeń: Tarnopol (Ukraina), Kraków (woj. małopolskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Radków (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Świdnica (woj. dolnośląskie)

Relacja Jana Kaczmarka dot. II wojny światowej, wysiedlenia z wielkopolski, pracy u niemieckich gospodarzy, organizacji życia po wojnie i powrotu do rodzinnej wsi.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1955.   Miejsca wydarzeń: Lipiny (woj. wielkopolskie),  Konin (woj. wielkopolskie), Świdwin (woj. zachodniopomorskie)

Relacja Jerzego Kluki dot. działalności w ZHP i AK w trakcie II wojny światowej, zatrzymania przez gestapo, pobytu w obozach koncentracyjnych oraz relacji z ludnością niemiecką w powojennym Wrocławiu.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1960.   Miejsca wydarzeń: Częstochowa (woj. śląskie), Łódź (woj. łódzkie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Oświęcim (woj. małopolskie), Olsztyn (woj. warmińsko-mazurskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Grudziądz (woj. kujawsko-pomorskie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Rudniki (pow. oleski, woj. opolskie), Trzebnica (woj. dolnośląskie), Kluczbork (woj. opolskie), stary Sącz (pow. nowosądecki, woj. małopolskie), Mauthausen (Austria)

Relacja Krystyny Łyczywek dot. działalności w ZHP a następnie w trakcie II wojny światowej w AK, wspomnień związanych z Powstaniem Warszawskim, życia codziennego, osiedlenia się na ziemiach zachodnich, pracy zawodowej jako romanistka oraz fotograf.   Zakres chronologiczny: 1920 - 1980.   Miejsca wydarzeń: Poznań (woj. wielkopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Kraków (woj. małopolskie), Łódź (woj. łódzkie), Gdańsk (woj. pomorskie), Turyn (Włochy), Paryż (Francja)

Relacja Zofii Korzeniowskiej dot. dzieciństwa i młodości na terenie Ukraińskiej SRR, II wojny światowej, przyjazdu do Polski w 1946 roku, osiedlenia się na ziemiach zachodnich i życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1922 - 1981.   Miejsca wydarzeń: Januszpol (Ukraina), Żytmierz (Ukraina), Malczyce (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Berdyczów (Ukraina), Kijów (Ukraina), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Leszno (woj. wielkopolskie), Wschowa (woj. lubuskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Środa Śląska (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Świdnica (woj. dolnośląskie)

Relacja Stefana Selerowicza dot. okupacji niemieckiej w trakcie II wojny światowej, przyjazdu do Wrocławia, pracy przymusowej aż do oblężenia miasta w 1945 r., bezpieczństwa w mieście po zakończeniu działań wojennych a także organizowania się oddziałów oraz posterunków milicji.   Zakres chronologiczny: 1939 -1989.   Miejsca wydarzeń: Bełchatów (woj. łódzkie), Piotrków Trybunalski (woj. łódzkie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Hanower (Niemcy), Łódź (woj. łódzkie), Poznań (woj. wielkopolskie)  

Relacja Andrzeja Stróżeckiego dot. II wojny światowej, okupacji niemieckiej, życia codziennego i wydarzeń z roku 1956 a następnie 1968.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1970.   Miejsca wydarzeń: Koziegłowy (pow. myszkowski, woj. śląskie), Kraków (woj. małopolskie), Mrzeżyno (pow. gryficki, woj. zachodniopomorskie), Zawiercie (woj. śląskie), Kluczbork (woj. opolskie)

Relacja Juliana Szota dot. II wojny światowej, życia całej rodziny pod okupacją niemiecką, przyjazdu na ziemie zachodnie, osiedlenia się, życia codziennego i pionierskich lat w Radkowie.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1950.   Miejsca wydarzeń: Okocim (pow. brzeski, woj. małopolskie), Brzesko (woj. małopolskie), Radków (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Lwów (Ukraina), Łódź (woj. łódzkie), Katowice (woj. śląskie), Karłów (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Wambierzyce (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Kudowa Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Relacja Elizy Skop dot. wybuchu II wojny światowej, okresu okupacji, którą przeżyła w Siedlcach, kontaktów rodziny z działaczami konspiracyjnymi, prześladowań ze strony władz komunistycznych, przyjazdu i osiedlenia się w Bolesławcu w 1947 r. oraz podjęcia pracy w Inspektoracie Szkolnym.   Zakres chronologiczny: 1928 - 1990   Miejsca wydarzeń: Stok Lacki (pow. siedlecki, woj. mazowieckie), Siedlce (woj. mazowieckie), Warszawa (woj. mazowieckie), Legnica (woj. dolnośląskie), Bolesławiec (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Paryż (Francja), Monte Cassino (Włochy), Katyń (Rosja), Oświęcim (woj. małopolskie)

Relacja Kazimierza Czapińskiego dot. II wojny światowej, częstych zmian miejsca zamieszkania w obawie o własne życie, edukacji, sytuacji rodzinnej, pracy, przyjazdu do Wrocławiai zaangażowania w otwarcie dla zwiedzających Panoramy Racławickiej.   Zakres chronologiczny: 1939 - 2009.   Miejsca wydarzeń: Puławy (woj. lubelskie), Janowice (pow. puławski, woj. lubelskie), Częstochowa (woj. śląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Gdańsk (woj. pomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kępina (pow. grójecki, woj. mazowieckie), Rawa Mazowiecka (woj. łódzkie), Skierniewice (woj. łódzkie), Łódź (woj. łódzkie)

Relacja Józefa Bilińskiego dot. II wojny światowej, okupacji zarówno niemieckiej jaki i radzieckiej, relacji z ludnością ukraińską, mordów dokonywanych na Polakach przez UPA, wyjazdu na ziemie zachodnie, pracy w gospodarstwie wiejskim a później na kolei.   Zakres chronologiczny: 1939 - 2008.   Miejsca wydarzeń: Kamionka Wielka (Ukraina), Kołomyja (Ukraina), Bytom (woj. śląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Witnica (pow. gorzowski, woj. lubuskie), Kostrzyn nad Odrą (woj. lubuskie), Korszów (Ukraina), Horodenka (Ukraina), Słobódka Leśna (Ukraina), Stanisławów (Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Wilno (Litwa), Przemyśl (woj. podkarpackie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)

Relacja Stanisława Zawiślaka dot. II wojny światowej, okupacji niemieckiej, kontaktów z partyzantami, relacji z żołnierzami radzieckimi, osiedlenia się na ziemiach zachodnich i życia codziennego. Zakres chronologiczny: 1939 - 1950. Miejsca wydarzeń: Świdnik (woj. lubelskie), Jacków (pow. świdnicki, woj. lubelskie), Trzeciaków (pow. świdnicki, woj. lubelskie), Mełgiew (pow. świdnicki, woj. lubelskie), Minkowice pow. świdnicki, woj. lubelskie), Lublin (woj. lubelskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Szamotuły (woj. wielkopolskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Myślibórz (woj. zachodniopomorskie), Drawsko Pomorskie (woj. zachodniopomorskie), Zarańsko (pow. drawski, woj. zachodniopomorskie)

Krótka relacja Lucjana Zarzyckiego, mieszkańca Bolesławca dot. jego pochodzenia, przyjazdu na Dolny Śląsk, organizacji życia po wojnie, nauki i pracy. Zakres chronologiczny: 1939 - 2008. Miejsca wydarzeń: Starachowice (woj. świętokrzyskie), Bolesławiec (woj. dolnośląskie), Końskie (woj. świętokrzyskie), Berlin (Niemcy), Chojnów (pow. legnicki, woj. dolnośląskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Drohobycz (obw. lwowski, Ukraina), Zbaraż (obw. tarnopolski, Ukraina)

Relacja Stanisława Oszczaka dot. II wojny światowej, sytuacji rodzinnej pod okupacją niemiecką, pracy przymusowej w obozach pracy, ukończenia szkoły po wojnie na ziemiach zachodnich, następnie studiów we Wrocławiu, przygotowani do pracy lekarza oraz zaangażowania na rzecz organizacji skupiających towarzystwo medyczne.   Zakres chronologiczny: 1922 - 2010.   Miejsca wydarzeń: Sępólno Krajeńskie (woj. kujawsko-pomorskie), Koźmin Wielkopolski (pow. krotoszyński, woj. wielkopolskie),  Poznań (woj. wielkopolskie), Brzeg (woj. opolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Świebodzin (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie), Świdnica (woj. dolnośląskie), Kudowa Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Karłów (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Castrop-Rauxel (Niemcy), Zalesie (pow. gostyński, woj. wielkopolskie), Krotoszyna (woj. wielkopolskie), Jarocin (woj. wielkopolskie) , Chojnice (woj. pomorskie), Malbork (woj. pomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Skórcz (woj. pomorskie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Tczew (woj. pomorskie), Gostynin (woj. mazowieckie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Mieroszów (pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Trzebnica (woj. dolnośląskie)

Krótka relacja Zofii Wątroby dot. II wojny światowej, sytuacji Żydów w okolicach Tomaszowa Lubelskiego, przyjazdu na ziemie zachodnie i organizacji życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1950.   Miejsca wydarzeń: Krąpiel (pow. stargardzki, woj. zachodniopomorskie), Lublin (woj. lubelskie), Tomaszów Lubelski (woj. lubelskie), Stargard Szczeciński (woj. zachodniopomorskie), Chociwel (pow. stargardzki, woj. zachodniopomorskie)

Relacja Danuty Wierzbołowskiej dot. II wojny światowej, ucieczek przed frontem, okupacji niemieckiej, przyjazdu na ziemie zachodnie, osiedlenia się we Wrocławiu, nauki w liceum pedagogicznym oraz pracy jako nauczyciel.   Zakres chronologiczny 1939 - 2009.   Miejsca wydarzeń: Radom (woj. mazowieckie), Głowaczów (pow. kozieniecki, woj. mazowieckie), Lublin (woj. lubelskie), Biłgoraj (woj. lubelskie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Garbatka (pow. kozieniecki, woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Relacja Ryszarda Wysockiego dot. II wojny światowej, którą przeżył w miejscowości pod Wilnem, edukacji w radzieckiej szkole, kultu Stalina, służbie w Armii Radzieckiej, przyjazdu do Polski w ramach tzw. II repatriacji, osiedlenia się we Wrocławiu, pracy, życia codziennego, zaangażowania się w sprawy opozycji antykomunistycznej oraz Kościoła Katolickiego.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1990.   Miejsca wydarzeń: Wilno (Litwa), Soleczniki (Litwa), Przemyśl (woj. podkarpackie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Relacja Jadwigi Zaborek dot. II wojny światowej, pracy przymusowej rodziców u gospodarza w Prusach Wschodnich, ewakuacji wraz z ludnością niemiecką aż do Lubeki, oswobodzenia przez aliantów zachodnich, pobytu w obozie jenieckim, powrotu do Polski i życia codziennego. Zakres chronologiczny: 1939 - 1950. Miejsca wydarzeń: Chotomów (pow. legionowski, woj. mazowieckie), Ciechanów (woj. mazowieckie), Gąsocin (pow. ciechanowski, woj. mazowieckie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie), Lubeka (Niemcy), Nasielsk (pow. nowodworski, woj. mazowieckie), Pułtusk (woj. mazowieckie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Zalesie

Obszerna relacja Stanisława Gebharda dot. II wojny świtowej, działalności konspiracyjnej, pobytu w obozach koncentracyjnych: Gross-Rosen, Mauthausen-Gusen, oswobodzenia, powrotu do Polski, ucieczki z ojczyzny przed prześladowaniami ze strony władz komunistycznych. Następnie świadek opowiada o pobycie we Włoszech, studiach oraz pracy w Londynie i Paryżu, zaangażowaniu w budowanie organizacji skupiających powojenną emigrację, zakładania i patronowania wielu organizacjom chrześcijańskim, polonijnym, które współpracowały z wieloma innymi na całym świecie, podróżach po Europie i Ameryce Południowej, kontaktach i relacjach z Polakami przebywającymi za granicą, poetami, przyszłymi politykami, organizowania dla młodych ludzi możliwości wyjazdu i nawiązania kontaktów za żelazną kurtyną. Relacja dot. okresu transformacji ustrojowej oraz opinii na temat polityki i polityków, którzy sprawowali władzę w Polsce po 1989 roku. Zakres chronologiczny: 1928 - 2011 Miejsca wydarzeń: Poznań (woj. wielkopolskie), Kraków (woj. małopolskie), Rzesza Niemiecka (obozy koncentracyjne), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zakopane (pow. tatrzański, woj. małopolskie), Praga (Republika Czeska), Verona (Włochy), Bari (Włochy), Gibraltar, Sussex (Wielka Brytania), Londyn (Wielka Brytania), Caracas (Wenezuela), Rzym (Włochy), Nowy Sącz (woj. małopolskie), Sędziszów (pow. jędrzejowski, woj. świętokrzyskie), Paryż (Francja), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Lwów (Ukraina), Sosnowiec (woj. śląskie), Wiedeń (Austria), Budziszyn (Niemcy), Katowice (woj. śląskie), Bytom (woj. śląskie), Chorzów (woj. śląskie), Berlin (Niemcy), Monachium (Niemcy), Glasgow (Wielka Brytania), Luton (Wielka Brytania), Dundee (Wielka Brytania), Berkeley (Stany Zjednoczone Ameryki), Kolbuszowa (woj. podkarpackie), Watykan, Leeds (Wielka Brytania), Bruksela (Belgia), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Hamburg (Niemcy), Canberra (Australia), Montevideo (Urugwaj), Radom (woj. mazowieckie), Monachium (Niemcy), Haga (Holandia), Moskwa (Rosja)

Relacja Zbigniewa Kuszewskiego dot. pracy przed II wojną światową, działalności w Armii Krajowej oraz opinii o Powstaniu Warszawskim, przyjazdu do Wrocławia w 1946 r. i rozpoczęcia pracy nad obudową infrastruktury na Odrze, odbudowy Wrocławskiej Stoczni Rzecznej, nawiązywaniu kontaktów międzynarodowych w celu utworzenia ruchu międzynarodowego na rzece oraz współpracy z innymi pracownikami.   Zakres chronologiczny: 1910 - 2007.   Miejsca wydarzeń: Zatoka Pucka, Warszawa (woj. mazowieckie), Opatów (woj. świętokrzyskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Londyn (Wielka Brytania)

Relacja Adam Żarski dot. II wojny światowej, pobytu na Syberii, pracy przymusowej, powrotu do Polski, osiedlenia się na Dolnym Śląsku, pracy i działalności w strukturach Solidarności.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1990.   Miejsca wydarzeń: Borysław (Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Opole (woj. opolskie), Karabas (Kazachstan), Dżezkazgan (Kazachstan), Moskwa (Rosja), Przemyśl (Przemyśl)

Relacja prof. Wilhelma Krzystka dot. jego edukacji muzycznej, decyzji o przyjeździe do powojennego Wrocławia, podjęcia studiów i pracy, kariery zawodowej, pracy na uczelni i spraw związanych z Akademią Muzyczną, wyjazdów zagranicznych z Filharmonią Wrocławską oraz ze studentami. Profesor opowiada o życiu codziennym związanym z pracą muzyka, wykładowcy, dziekana, porusza kwestię różnych siedzib uczelni oraz wspomina słynnych profesorów i absolwentów.   Zakres chronologiczny: 1932 - 2013.   Miejsca wydarzeń: Mysłowice (woj. śląskie), Imielin (pow. bieruńsko-lędziński, woj. śląskie), Katowice (woj. śląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Pszczyna (woj. śląskie), Wiedeń (Austria), Budapeszt (Węgry), Bukareszt (Rumunia), Berlin (Niemcy), Erywań (Armenia), Moskwa (Rosja), Tibilisi (Gruzja), Poznań (woj. wielkopolskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Duszniki Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Relacja Jana Łabędzkiego dot. II wojny światowej, wywózki na roboty przymusowe do Niemiec, pracy w przędzalni zakładów chemicznych, warunków pracy panujących w obozie, chorób związanych z zatruciem organizmu środkami chemicznymi, zbombardowania fabryki przez aliantów, powrotu do Polski i po przebytej służbie wojskowej osiedlenia się we Wrocławiu.   Zakres chronologiczny: 1939 - 2006.   Miejsca wydarzeń: Stare Kanice (pow. jędrzejowski, woj. świętokrzyskie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Wittenberge (Niemcy), Kostrzyn, Wrocław (woj. dolnośląskie), Hamburg (Niemcy), Berlin (Niemcy)

Relacja Karola Klicha dot. II wojny światowej, okupacji niemieckiej w woj. wielkopolskim, pracy w stolarni, relacji z żołnierzami Armii Czerwonej, edukacji, organizacji życia po wojnie, sytuacji rodzinnej, przyjazdu i osiedlenia się na Dolnym Śląsku.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1945.   Miejsca wydarzeń: Mosina (woj. wielkopolskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Głogów (woj. dolnośląskie), Berlin (Niemcy)

Relacja Zygmunta Grabowskiego dot. II wojny światowej, sposobów utrzymywania się pod okupacją niemiecką, przyjazdu na Dolny Śląsk, rozpoczęcia pracy w Milicji Obywatelskiej, pracy na stanowisku komendanta, napięć społeczno - politycznych w Jaworze i Legnicy w 1956 r. i życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1920 - 1980.   Miejsca wydarzeń: Warszawa (woj. mazowieckie), Mielec (woj. podkarpackie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie) , Jawor (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie)

Relacja Reginy Bejnarowicz dot. II wojny światowej, sytuacji ludności cywilnej w okupowanych przez Niemców okolicach Wilna, relacji z ludnością żydowską, przesiedlenia się oraz organizacji życia codziennego. Zakres chronologiczny: 1939 - 1950. Miejsca wydarzeń: Blidziugi (obw. witebski),  Kalisz Pomorski (woj. zachodniopomorskie)

Krótka relacja Marianny Bartyś dot. wybuchu Powstania Warszawskiego, informacji na jego temat, które posiadali cywile na Pradze, ucieczki z miasta, znalezienia schronienia u rodzinny na wsi oraz wielokrotnych przeszukań domu przez władze komunistyczne po II wojnie światowej. Zakres chronologiczny: 1939 - 1946. Miejsca wydarzeń: Warszawa (woj. mazowieckie), Białobrzegi (woj. mazowieckie)

Relacja Jana Bieńka dot. wybuchu II wojny światowej, okupacji niemieckiej, warunków życia ludności cywilnej, pracy przymusowej, wyjazdu do obozu pracy w Gross-Rosen, pracy i obowiązków w obozie, relacji z żołnierzami niemieckimi, warunków socjalnych i życia codziennego. Zakres chronologiczny: 1939 - 1945. Miejsca wydarzeń: Jarosław (woj. podkarpackie), Jasionka (pow. nowosolski, woj. lubuskie), Leżajsk (woj. podkarpackie), Łańcut (woj. podkarpackie), Mielec (woj. podkarpackie), Pogwizdów (woj. podkarpackie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Sarzyna (pow. trzebnicki, woj. dolnośląskie), Stalowa Wola (woj. podkarpackie), Strzegom (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie), Świdnica (woj. dolnośląskie)

Krótka relacja Wacławy Czepel dot. wydarzeń osobistych z II wojny światowej, przyjazdu i osiedlenia się w 1945 r. na Dolnym Śląsku, pracy w uruchomianych po wojnie zakładach przemysłowych w Pieńsku nad Nysą Łużycką. sytuacji politycznej i życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1980.   Miejsca wydarzeń: Radomsko (woj. łódzkie), Orzechówek (pow. radomszczański, woj. łódzkie), Pieńsk (pow. zgorzelecki, woj. dolnośląskie), Zgorzelec (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie)

Relacja Jan Górskiego dot. II wojny światowej spędzonej na dawnym pograniczu z Prusami Wschodnimi, życia codziennego, wyzwolenia przez Armię Czerwoną, przyjazdu i osiedlenia się we Wrocławiu, organizacji pierwszych powojennych i skali zniszczeń jakim uległa stolica Dolnego Śląska. Zakres chronologiczny: 1939 - 2009. Miejsca wydarzeń: Rybno (pow. wejherowski, woj. pomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Działdowo (woj. warmińsko-mazurskie), warszawa (woj. mazowieckie), Berlin (Niemcy), Gdańsk (woj. pomorskie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie)

Krótka relacja Czesława Chabło dot. przemarszu wojsk w trakcie II wojny światowej w okolicach Tarnopola, rozłąki dziecka z rodzicami, przesiedlenia na Dolny Śląsk, osiedlenia się i stosunków z ludnością niemiecką.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1950.   Miejsca wydarzeń: Chodaczów Wielki (Ukraina), Tarnopol (Ukraina), Czernica Wrocławska (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Gajków (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Strzelin (woj. dolnośląskie)

Relacja Jana Dziducha dot. II wojny światowej, ciężkiej sytuacji materialnej rodziny żyjącej na wsi, partyzantów przebywających w Lasach Janowskich i Puszczy Solskiej, stosunku żołnierzy niemieckich do polskich cywilów oraz przyjazdu i osiedlenia się na ziemiach zachodnich. Zakres chronologiczny: 1939 - 2008. Miejsca wydarzeń: Bidaczów Stary (pow. biłgorajski, woj. lubelskie), Biłgoraj (woj. lubelskie), Chojna (pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie), Kraków (woj. małopolskie), Sól (pow. biłgorajski, woj. lubelskie)

Relacja Joanny Damaszewskiej dot. II wojny światowej, działalności w strukturach ZWZ i AK. Świadek opowiada sytuacje, które ją spotkały gdy wykonywała zadania łączniczki, opowiada o strukturze i funkcjonowaniu organizacji, o mordowaniu ludności polskiej przez Ukraińców, problemach z odnalezieniem się w sytuacji powojennej i aresztowaniach członków Polskiego Państwa Podziemnego.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1950.   Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Stare Sioło (Ukraina), Bóbrka (Ukraina), Drohobycz (Ukraina) , Siemianówka (pow. hajnowski, woj. podlaskie) , Sichów (pow. jaworski, woj. dolnośląskie), Mościska (Ukraina) , Gliwice (woj. śląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kędzierzyn-Koźle (woj. opolskie), Kepno (woj. wielkopolskie), Kluczbork (woj. opolskie), Nysa (woj. opolskie)

Relacja Tadeusza Kośmidera dot. rozpoczęcia II wojny światowej, wtargnięcia wojsk niemieckich do Polski, przymusowego wywozu do Niemczech ma roboty, pracy u gospodarzy oraz pobytu w obozach pracy przymusowej, oswobodzenia przez wojska amerykańskie i powrotu po zakończonej wojnie do Polski.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1946.   Miejsca wydarzeń: Konary (woj. świętokrzyskie), Lotaryngia, Lemberg, Marsylia, Dziedzice (woj. wielkopolskie)

Obszerna relacja Alojzego Gregulca przeprowadzona przez jego wnuka Rafała Motriuka dot. sytuacji rodzinnej i materialnej przed wybuchem I wojny światowej, stosunków pomiędzy ludnością polską a niemiecką na Opolszczyźnie, formowania się granicy państwa na Śląsku, służby i pracy w wojsku, konfliktu o Zaolzie, II wojny światowej, kampanii wrześniowej, dostania się do niewoli niemieckiej a następnie zwolnienia z niej, pracy przymusowej pod okupacją niemiecką, obowiązkowego podpisywania volkslisty i służby w armii niemieckiej, oswobodzenia przez aliantów zachodnich, pobytu w obozie jenieckim, powrotu do Polski w 1946 r., pracy w sieci sklepów Społem, sytuacji politycznej PRL mającej wpływ na gospodarkę państwa i życie odobiste (m.in stan wojenny).   Zakres chronologiczny: 1907 - 1990.   Miejsca wydarzeń: Chróścice (woj. opolskie), Brzostowo (pow. pilski, woj. wielkopolskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Bermen (Niemcy), Bruksela (Belgia), Gdańsk (woj. pomorskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Londyn (Wielka Brytania), Berlin (Niemcy), Cieszyn (woj. śląskie), Chojnice (woj. pomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie)

Obszerna relacja Stanisława Grabowskiego dot. życia w Warszawie w trakcie II wojny światowej, sytuacji ludności żydowskiej, powstania w getcie warszawskim, Powstania Warszawskiego oraz jego kapitulacji, ucieczki z transportu do obozu w Niemczech, osiedlenia się we Wrocławiu, nauki, dostania się do wojska, problemów w powojennej Polsce ze względu na pochodzenie ze środowiska patriotycznego, Wystawy Ziem Odzyskanych.   Zakres chronologiczny: 1935 - 1956.   Miejsca wydarzeń: Warszawa (woj. mazowieckie), Wilno (Litwa), Charsznica (pow. miechowski, woj. małopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Oleśnica (woj. dolnośląskie)

Relacja Janusza Jakubowicza dot. II wojny światowej spędzonej w przemysłowej miejscowości w dawnym woj. stanisławowskim, życia codziennego pod okupacją radziecką a następnie niemiecką, sytuacji Żydów, likwidacji getta, stosunków Ukraińców względem ludności polskiej, braku żywności oraz odzieży, próby osiedlenia się w wiosce zamieszkanej przez Łemków, przyjazdu na tzw. Ziemie Odzyskane, pracy w fabryce guzików i edukacji w szkole, nadrabiania straconych przez wojnę lat. Zakres chronologiczny: 1939 - 1960. Miejsca wydarzeń: Bitków (Ukraina), Nadwórna (Ukraina), Delatyn (Ukraina), Weleśnica Leśna (Ukraina), Stryj (Ukraina), Łańcut (woj. podkarpackie), Bonarówka (pow. strzyżowski, woj. podkarpackie), Wołów (woj. dolnośląskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Stanisławów (Ukraina), Gdańsk (woj. pomorskie), Lwów (Ukraina), Kraków (woj. małopolskie), Ploeszti (Rumunia), Strzyżów (woj. podkarpackie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie)

Relacja Ignacego Jakubowskiego dot. II wojny światowej, ciężkiej sytuacji materialnej pod okupacją niemiecką, ataków Ukraińców na Polaków, wyjazdu z rodzinnych stron, osiedlenie się na Ziemiach Zachodnich, "Służby w Polsce", służby w Korpusie Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz dot. sytuacji zagrożenia życia w trakcie wykonywania obowiązków.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1956.   Miejsca wydarzeń: Niskołyzy (Ukraina), Koropiec (Ukraina), Peszkowce, Dębin (pow. słupski, woj. pomorskie), Słupsk (woj. pomorskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Siedlce (woj. mazowieckie), Jelcz Laskowice (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Barysz (Ukraina)

Krótka relacja Edwarda Jaremko dot. niemieckiej i sowieckiej okupacji Lwowa w trakcie II wojny światowej, z szczególnym uwzględnieniem sytuacji w lwowskim getcie, przyjazdu od Wrocławia, skali zniszczenia miasta, wyglądu mieszkań pozostawianych przez ludność niemiecką. Zakres chronologiczny: 1939 - 1948. Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Gdańsk (woj. pomorskie)

Krótka relacja Władysławy Joćko dot. życia pod okupacją niemiecką i radziecką w trakcie II wojny światowej, sytuacji materialnej rodziny, przyjazdu na tzw. Ziemie Odzyskane.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1956.   Miejsca wydarzeń: Mikielewszczyzna (Białoruś), Mińsk (Białoruś), Moskwa (Rosja), Drawsko Pomorskie (woj. zachodniopomorskie)

Krótka relacja Danuty Kofroń dot. życia w okupowanym Lwowie, wielu przeprowadzek rodziny, poszukiwań lepszego domu, zainteresowania lotnictwem, życia młodzieży w powojennym Wrocławiu.   Zakres chronologiczny: 1941 - 1968.   Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Kraków (woj. małopolskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Wałbrzych (Woj. dolnośląskie), Dzierżoniów (woj. dolnośląskie)

Relacja Alicji Kłaptocz dot. II wojny światowej, ewakuacji ludności cywilnej z Wielkopolski za linię Wisły, powrotu do domu po przegranej przez Polskę kampanii wrześniowej, ucieczki na wieś, traktowania ludności polskiej przez niemieckich żołnierzy i cywilów oraz życia codziennego. Zakres chronologiczny: 1939 - 1945. Miejsca wydarzeń: Kostrzyn (pow. poznański, woj. wielkopolskie), Kozienice (woj. mazowieckie), Lubawa (pow. iławski, woj. warmińsko-mazurskie), Łaskarzew (pow. garwoliński, woj. mazowieckie), Opalenica (pow. nowotomyski, woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Rzepin (pow. słubicki, woj. lubuskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Zbąszyn (pow. nowotomyski, woj. wielkopolskie), Złotowo.

Relacja Anieli Kościelniak dot. II wojny światowej, pobytu całej rodziny w hitlerowskim obozie "Polenlager 10" w Siemianowicach Śląskich, wywozu na roboty przymusowe na Pomorze Zachodnie, ewakuacji wraz z ludnością niemiecką, nadejścia Armii Czerwonej, ucieczki z linii walk frontowych, organizacji życia po wojnie. Zakres chronologiczny: 1939 - 1956. Miejsca wydarzeń: Drawno (pow. choszczeński, woj. zachodniopomorskie), Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie), Piła (woj. wielkopolskie), Żywiec (woj. śląskie), Grodków (pow. brzeski, woj. opolskie), Żelazna (woj. opolskie)

Relacja Zofii Kowalskiej dot. wybuchu II wojny światowej, życia w okupowanej Warszawie, spraw codziennych, Powstania Warszawskiego, ewakuacji ludności cywilnej, pobytu w obozie jenieckim, powrotu do Warszawy i organizacji życia po wojnie. Zakres chronologiczny: 1939 -1950. Miejsca wydarzeń: Warszawa (woj. mazowieckie), Góra Kalwaria (pow. piaseczyński, woj. mazowieckie), Pruszków (woj. mazowieckie), Stutthof (Sztutowo), Grudziądz (woj. kujawsko-pomorskie), Grupa (pow. świecki, woj. kujawsko-pomorskie), Chojnice (woj. pomorskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Karpacz (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie), Kowary (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie)

Relacja Kazimierza Krysiaka dot. wybuchu II wojny światowej, ewakuacji ludności cywilnej, nakazu pracy w Niemczech, pobytu w obozie pracy przymusowej na terenie III Rzeczy, warunków tam panujących oraz momentu zakończenia wojny. Zakres chronologiczny: 1939 - 1945. Miejsca wydarzeń: Częstochowa (woj. śląskie), Herby (pow. lubliniecki, woj. ślaskie), Julianów (pow. piaseczyński, woj. mazowieckie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Kluczbork (woj. opolskie), Kłobuck (woj. śląskie), Knurów (pow. gliwicki, woj. śląskie), Kędzierzyn-Koźle (woj. opolskie), Krzepice (pow. kłobucki, woj. śląskie), Mstowo (pow. włocławski, woj. kujawsko-pomorskie), Rybnik (woj. śląskie), Sandomierz (woj. świętokrzyskie), Waleńczów (pow. kłobucki, woj. śląskie), Wieluń (woj. łódzkie)

Relacja Alfreda Kwarciaka dot. II wojny światowej w pod lwowskiej wsi, napadów na ludność polską, ukraińskich band UPA, przesiedleń oraz osadnictwa na ziemiach zachodnich, rozminowywania terenów w okolicy Bolesławca, prac społecznych i życia codziennego. Zakres chronologiczny: 1939 - 1989. Miejsca wydarzeń: Dubno (Ukraina), Kleszczycha (Wołyń, Ukraina), Kraków (woj. małopolskie), Lublin (woj. lubelskie), Lwów (Ukraina), Namysłów (woj. opolskie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Skierniewice (woj. łódzkie), Bolesławiec (woj. dolnośląskie)

Relacja Marii Kawińskiej dot. II wojny światowej, ciężkich przeżyć podczas okupacji zarówno niemieckiej jak i rosyjskiej, przemarszu wojsk przez wioskę Obertyn, ataków Ukraińców na polską ludność, wyjazdu po zakończonej wojnie na tereny należące do Polski, złych warunków w trakcie drogi, osadnictwa na ziemiach zachodnich, relacji z ludnością Niemiecką, organizacji życia po wojnie, pracy i nakłaniania do oddawania głosów w wyborach w 1947 r. hasłem "3 x TAK".   Zakres chronologiczny: 1939 - 1950.   Miejsca wydarzeń: Obertyn (Ukraina), Żuków (Ukraina), Hańkowice (Ukraina), Turki, Przemyśl (woj. podkarpackie), Wrocław (Woj. dolnośląskie), Stara Studnica (pow. drawski, woj. zachodniopomorskie), Kalisz Pomorski (pow. drawski, woj. zachodniopomorskie), Mielno (pow. koszaliński, woj. zachodniopomorskie), Wałcz (woj. zachodniopomorskie), Białogard (woj. zachodniopomorskie), Kutno (woj. łódzkie)

Relacja Hieronima Lewickiego dot. życia codziennego w dwudziestoleciu międzywojennym, edukacji, sytuacji materialnej rodziny, nauki w szkole wojskowej, wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej, ucieczki z niewoli niemieckiej, działalności w ZWZ a następnie AK, organizowania działalności konspiracyjnej w Zambrowie, aktywności partyzanckiej, ucieczki z Podlasia, osadnictwa na ziemiach zachodnich po zakończeniu wojny.   Zakres chronologiczny: 1915 - 2011.   Miejsca wydarzeń: Łomża (woj. podlaskie), Ostrołęka (woj. mazowieckie), Zambrów (woj. podlaskie), Kraków (woj. małopolskie), Ostrzeszów (woj. wielkopolskie), Tarnogród (pow. biłgorajski, woj. lubelskie), Ostrów Mazowiecki (woj. mazowieckie), Krajewo-Kortyki (pow. zambrowski, woj. podlaskie), Białystok (woj. podlaskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Łódź (woj. łódzkie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Relacja Józefy Wójcik dot. dzieciństwa i życia codziennego w wielkodzietnej rodzinie na Kresach Wschodnich, tradycji, sytuacji materialnej, relacji z Żydami oraz Ukraińcami przyjazdu do Polski w ramach tzw. II fali repatriacyjnej, osadnictwa na Dolnym Śląsku, życia rodzinnego, pracy oraz tego jak wyglądał Jugów, jak żyło się mieszkańcom w latach '50 i '60.   Zakres chronologiczny: 1930 - 1990.   Miejsca wydarzeń: Rzadkowice (Ukraina), Mościska (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Jugów (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Łeba (pow. lęborski, woj. pomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Świnoujście (woj. zachodniopomorskie), Nowa Ruda (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Tychy (woj. śląsk)

Relacja Marii Kocur dot. życia codziennego na Kresach Wschodnich, tradycji rodzinnych, sytuacji materialnej w trakcie okupacji niemieckiej podczas II wojny światowej, repatriacji, osadnictwa na Dolnym Śląsku, organizacji życia po wojnie, relacji przesiedleńców zza Buga z reemigrantami z Francji, życia codziennego, pracy i spraw osobistych.   Zakres chronologiczny: 1930 - 1990.   Miejsca wydarzeń: Rzadkowice (Ukraina), Mościska (Ukraina), Jugów (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Kraków (woj. małopolskie), Ludwikowice Kłodzkie (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Dzierżoniów (woj. dolnośląskie), Nowa Ruda (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Bytom (woj. śląskie)

Relacja Tadeusza i Wandy Schima. Małżonkowie wspominają skąd pochodzą, jaka była sytuacja materialna ich rodzin, jak przeżyli II wojnę światową, w jakich okolicznościach przyjechali i osiedlili się na Dolnym Śląsku oraz jak wyglądało ich życie codzienne w powojennej Polsce. Szerzej relacja dot. Tadeusza Schima, który jest repatriantem z Kresów Wschodnich, opowiada o zmieniających się okupantach, w jaki sposób zachowywali się Żydzi i Ukraińcy wobec ludności polskiej, przerwanej edukacji, osiedleniu się w poniemieckich domach, organizacji życia po wojnie, ukończenia szkoły oraz życia codziennego w rejonie Gór Sowich.   Zakres chronologiczny: 1939 - 2014   Miejsca wydarzeń: Delatyn (Ukraina), Nowa Ruda (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Ryga (Łotwa), Stanisławów (Ukraina), Donieck (Ukraina), Krajanów (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Praga (Republika Czeska), Berlin (Niemcy), Olchowiec (pow. bieszczadzki, woj. podkarpackie), Jugów (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Włodowice (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Londyn (Wielka Brytania), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Ludwikowice Kłodzkie (woj. dolnośląskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Walim (woj. dolnośląskie)

Obszerna i szczegółowa relacja Moniki Śladewskiej dot. życia przed 1939 r. na Wołyniu, relacji z Ukraińcami, żydami oraz Czechami zamieszkującymi te tereny, wybuchu II wojny światowej, okupacji niemieckiej i radzieckiej, ataków nacjonalistów ukraińskich z UPA, rzezi wołyńskiej. Świadek dokładnie opowiada obronę ludność cywilnej, ucieczki z poszczególnych wsi, pamięta daty i nazwiska osób, opisuje sytuacje rodziny, własną działalność w 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, formowaniu się pomocy medycznej na froncie wojennym, następnie marszu wraz z II Armią Wojska Polskiego aż do Berlina, powrotu do Polski, edukację wojskową, osiedlenie się na Dolnym Śląsku, życie codzienne w poniemieckim mieście oraz późniejszych wyjazdów na Wołyń.   Zakres chronologiczny: 1930 - 2014   Miejsca wydarzeń: Laskowizna (pow. ostrowski, woj. mazowieckie), kol. Ostrów (pow. Kowel), kol. Zasmyki (pow. Kowel), Kowel (Ukraina), Kupiczów (Ukraina), Chełm (woj. lubelskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Kraków (woj. małopolskie), Katowice (woj. śląskie), Lublin (woj. lubelskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Berlin (Niemcy), Kiwerce (Ukraina), Teheran (Iran), Żytomierz (Ukraina), Gołdap (woj. warmińsko-mazurskie), Łódź (woj. łódzkie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie)

Relacja Piotra Markiewicza dot. II wojny światowej, którą świadek przeżył jako dziecko na rodzinnym Polesiu, okupacji niemieckiej, nadejścia wojsk radzieckich, ucieczki przed frontem, przesiedlenia na tzw. Ziemię Odzyskane, edukacji, pracy zawodowej (dyrektor gorzowskiego oddziału NBP), aktywności społecznej, działalności w PZPR oraz życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1941 -2014   Miejsca wydarzeń: Horodyszyce (pow. bialski, woj. lubelskie), Pińsk (Białoruś), Kutno (woj. łódzkie), Zwierzyń (pow. leski, woj. podkarpackie), Górki, Brzezinka (pow. oświęcimski, woj. małopolskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Zieleniec (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Konin (woj. wielkopolskie), Hamburg (Niemcy)

Relacja Franciszka Kujawskiego dot. sytuacji rodzinnej, warunków bytowych i materialnych przed II wojną światową, zaangażowania w Junackie Hufce Pracy, edukacji, wybuchu wojny, kampanii wrześniowej, wycofywania się wojsk polskich, wywózki na roboty do III Rzeszy, pracy przymusowej, zakończenia wojny, osiedlenia się na ziemiach zachodnich, pracy na kolei, działalności w PZPR (I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego) i aktywności społecznej. Zakres chronologiczny: 1930 - 2014. Miejsca wydarzeń: Skulsk (pow. koniński, woj. wielkopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Poznań (woj. wielkopolskie), Jasień (pow. żarski, woj. lubuskie), Włodawa (woj. lubelskie), Sulęcin (woj. lubuskie), Osiecko (pow. międzyrzecki, woj. lubuskie), Sieraków (pow. międzychodzki, woj. wielkopolskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie)

Relacja Weroniki Bernaś dot. wybuchu II wojny światowej, okupacji niemieckiej, warunków bytowych całej rodziny w trakcie wojny, na kielecczyźnie, przyjazdu na ziemie zachodnie i osiedleniu się w Świdnicy. Zakres chronologiczny: 1939 - 1946. Miejsca wydarzeń: Tempoczów-Rędziny (pow. kazimierski, woj. świętokrzyskie), Korczyn Wielki (woj. świętokrzyskie), Świdnica (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Berlin (Niemcy), Sosnowiec (woj. śląskie), Skalmierz (pow. sieradzki, woj. łódzkie)

Relacja Weroniki Gospodarskiej dot. II wojny światowej na Wołyniu, okrutnych morderstw na ludności polskiej, których dopuszczali się ukraińscy nacjonaliści z UPA. Świadek opowiada o konkretnych morderstwach swoich sąsiadów i krewnych, ucieczce Polaków przed banderowcami, strachu i ciężkiej sytuacji materialnej, przesiedleniu się za Bug a następnie na Dolny Śląsk, edukacji, pracy i relacjach osobistych.   Zakres chronologiczny: 1939 - 2013.   Miejsca wydarzeń: Rudnia (Ukraina), Jamki (Ukraina), Krzemieniec (Ukraina), Troczyn (Ukraina), Antonówka (Ukraina), Hrubieszów (woj. lubelskie), Robkowice, Kłodzko (woj. dolnośląskie), Krosnowice (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Stargard (woj. zachodniopomorskie), Kisielówka (Ukraina)

Relacja Marii Maleńczak dot. II wojny światowej, sytuacji Polaków na Wołyniu, rzezi wołyńskiej, okrutnych morderstw ludności polskiej, których dopuszczali się ukraińscy nacjonaliści z UPA. Świadek wspomina konkretne osoby z własnej rodziny oraz sąsiadów, którzy stracili życie, opowiada o ucieczce z terenów opanowanych przez Ukraińców, przesiedleniu się na Ziemie Zachodnie, organizacji życia po wojnie, edukacji, działalności w organizacjach młodzieżowych, pracy nauczycielki i życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1990   Miejsca wydarzeń: Obertyn (Ukraina), Kołomyja (Ukraina), Kamionka (Ukraina), Bohorodyczyn (Ukraina), Lwów (Ukraina), Kraków (woj. małopolskie), Krotoszyn (woj. wielkopolskie), Izbiczno (woj. wielkopolskie), Lubań (woj. dolnośląskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Racibórz (woj. śląskie), Żukocin (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Sobótka (woj. dolnośląskie), Majdańska Huta (Ukraina), Horodenka (Ukraina)

Relacja Tadeusza Szewczyka dot. II wojny światowej, okupacji niemieckiej i radzieckiej, sytuacji ludności cywilnej w małych miejscowościach na Podolu, stosunków społecznych między Polakami, Ukraińcami i Żydami. Świadek opowiada o mordach jakich dokonywali ukraińscy nacjonaliści na Polakach, wspomina konkretne przypadki ze swojej rodziny oraz najbliższych znajomych.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1945   Miejsca wydarzeń: Jagielnica, miasteczka i wsie na Podolu w większości już nieistniejące, Brzeg Dolny (pow. wołowski, woj. dolnośląskie), Zaleszczyki (Ukraina), Czortków (Ukraina), Tarnopol (Ukraina), Bereza Kartuska (obw. brzeski, Białoruś), Skole (Ukraina), Sopot (woj. pomorskie)

Relacja Kazimiery Toporowskiej dot. II wojny światowej, okupacji niemieckiej i radzieckiej, ataków ukraińskich nacjonalistów na Polaków, organizowania samoobrony i samopomocy, przejścia wojsk, sytuacji Żydów, ucieczki z miejsca zamieszkania, przesiedlenia się na ziemię zachodnie i organizacji życia na Dolnym Śląsku.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1960.   Miejsce wydarzeń: Podłużne (Ukraina), Kostopol (Ukraina), Janowa Dolina (Ukraina), Kwidzyn (woj. pomorskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Wągrodno (pow. legnicki, woj. dolnośląskie), Tyniec Legnicki (pow. legnicki, woj. dolnośląskie)

Wspomnienia Irminy Wilczewskiej dotyczące pierwszych dni II Wojny Światowej, życia codziennego w warunkach okupacji radzieckiej i niemieckiej, przeprowadzki na Ziemie Odzyskane i pierwszego okresu pobytu tamże   Zakres chronologiczny: 01.09.1939 - 1949   Miejsca wydarzeń: Skaje (pow. Grajewo, woj. podlaskie), Boguszów-Gorce (pow. Wałbrzych, woj. dolnośląskie), Świebodzice (pow. Świdnica, woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Świdnica (woj. dolnośląskie)

Wspomnienia Aleksandra Januszkiewicza dotyczące jego wstąpienia i działalności w Armii Krajowej w czasie II Wojny Światowej w Wilnie, werbowania i szkolenia nowych żołnierzy, walk o Wilno w 1944 r., internowania przez Rosjan i ucieczki z obozu, przesiedlenia do Ostródy i ucieczki przed prześladowaniem ze strony UB do Wrocławia, pracy w Zjednoczeniu Energetycznym Okręgu Dolnośląskiego, stosunków ze współpracownikami, działalności opozycyjnej i działalności w Światowym Związku Żołnierzy Armii Krajowej.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1996   Miejsca wydarzeń: Dawidziszki (Litwa), Kowno (Litwa), Poniewież (Litwa), Wilno (Litwa), Miedniki (Litwa), Ostróda (woj. warmińsko-mazurskie), Gdynia (woj. pomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Młoty (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Teheran (Iran), Workuta (Rosja), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie)

Relacja Władysława Bogdanowicza dotycząca losów jego rodziny w czasie II Wojny Światowej na wileńszczyźnie, wstąpienia do Armii Krajowej w Lesie Grandowskim i akcjach konspiracyjnych, życia codziennego i kolektywizacji w Litewskiej SRR do 1956 r., przymusowego powołania do szkoły mechanicznej niedaleko Olity, powołania do Armii Czerwonej, przyjazdu do Polski i pracy w PGR, przyjazdu do Szczecina i obserwacji pacyfikacji Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego podczas protestów w grudniu 1970 r.; świadek podaje istotne szczegóły, np. rozpoznaje formacje militarne, tłumaczy konsekwencje sprzeciwiania się władzom radzieckim, wskazuje stronę agresywną podczas demonstracji w grudniu 1970 r. itp.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1991 Miejsca wydarzeń: Pajauta (woj. wileńskie, Litwa), majątek Oława k. Olity (Litwa), Taszkient (Uzbekistan), Lidzbark Warmiński (woj. warmińsko-mazurskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Białystok (woj. podlaskie), Słupsk (woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Relacja Ireny Jessy dotycząca jej życia we wsi Walkowice w czasie II Wojny Światowej, wydarzeń z początku i końca wojny, pracy jako służąca w domu niemieckiego pracownika śluzy na rzece Noteć, następnie relacji z osiedlającymi się w regionie repatriantami, a także powojennej pracy na śluzie i życia codziennego; świadek wspomina też ostatnie lata przedwojenne i działającą w regionie organizację Młode Polki   Zakres chronologiczny: 1939-1950   Miejsca wydarzeń: Walkowice (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Nowie (pow. ujski, woj. wielkopolskie), Drezdenko (pow.strzelecko-drezdenecki, woj. lubuskie), Kruszewo (pow. pilski, woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie)

Relacja Jana Jura dotycząca jego dzieciństwa spędzonego w małej miejscowości na pograniczu polsko-niemieckim, warunków życia, pracy u okolicznych gospodarzy, próbach założenia sklepu, relacji z Niemcami, w tym zamieszkującymi po polskiej stronie granicy, następnie szeroko omówione są zdarzenia z czasów II Wojny Światowej, pracy u niemieckich osadników, wkroczenie Rosjan na okoliczne tereny, kwestie szabrowania przez ludność mienia poniemieckiego, a także przyjazd nowych osadników z terenów wschodnich Rzeczpospolitej; świadek opowiada też o swoich kolejnych pracach zarobkowych: stróża, pomocnika budowlanego, pracownika zakładów ogrodniczych i pracownika melioracji; świadek szczegółowo omawia wiele wydarzeń.   Zakres chronologiczny: 1930-1981   Miejsca wydarzeń: Mikołajewo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Czarnków (woj. wielkopolskie), Gulcz (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Berlin (Niemcy), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Gajewo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Hamburg (Niemcy)

Relacja Felicji Just dotycząca czasu przedwojennego, II Wojny Światowej i pierwszych lat powojennych we wsi Romanowo Górne i jej okolicach; świadek porusza wątki wzajemnych relacji Polaków i Niemców zamieszkujących te tereny, wydarzeń z czasów okupacji, momentu wybuchu wojny i wyzwolenia, przyjazdu repatriantów z Kresów Wschodnich Rzeczpospolitej i wzajemnych stosunków z nimi, a także różne inne związane z administracją wsi (stróża, sołtys w czasie wojny, liczba katolików i protestantów)   Zakres chronologiczny: 1930-1955   Miejsca wydarzeń: Romanowo Górne (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Czarnków (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Radolin (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Berlin (Niemcy), Łódź (woj. łódzkie)

Relacja Gertrudy Terleckiej, dotycząca jej dzieciństwa w Romanowie Górnym, przypadającym na lata II Wojny Światowej i czasy powojenne, podczas których straciła ojca wywiezionego do Mauthausen za odmowę podpisania Volkslisty, zeknęła się z dziećmi nowych niemieckich osadników, a później z repatriantami z Kresów Wschodnich Rzeczpospolitej; świadek opowiada też o swojej pracy w Gromadzkiej Radzie Narodowej w Białej (położonej po drugiej stronie Noteci) i o lokalnym dialekcie języka niemieckiego, tzw. "platówie"; wspomina też niektóre wydarzenia wojenne, np. ukrycie niemieckiej sąsiadki przed wkraczającymi do wsi Rosjanami   Zakres chronologiczny: 1938-1960   Miejsca wydarzeń: Romanowo Górne (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Biała (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Mauthausen (Austria), Poznań (woj. wielkopolskie), Kruszewo (pow. pilski, woj. wielkopolskie)

Relacja Marii Dury dotyczących przesiedlenia jej rodziny w czasie II Wojny Światowej przez Niemców do Parczewa, życia w Parczewie i zetknięcia się tam z Żydami, powrotu do domu w 1945 r., i pracy po wojnie w świetlicy wiejskiej i jako sprzątaczka w fabryce płyt pilśniowych w Czarnkowie; świadek opowiada o okolicznościach wywózki, warunkach życia w Parczewie, kontaktach z ludnością żydowską i obserwacjach ich zwyczajów, trudnościach zastanych po powrocie do rodzinnej wsi (dawne gospodarstwa Polaków scalone w większe dla osadników niemieckich), relacjach z Polakami z Kresów Wschodnich, osadzonymi w okolicy po wojnie, wspomina też swoją pracę w Klubie Rolnika, przedwojenną ludność niemiecką w regionie, losy poszczególnych postaci ze wsi.   Zakres chronologiczny: 1939-1960   Miejsca wydarzeń: Mikołajewo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Parczew (woj. lubelskie), Chełm (woj. lubelskie), Lublin (woj. lubelskie), Jędrzejewo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Wieleń (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Poznań (woj. wielkopolskie), Białystok (woj. podlaskie), Tarnów (woj. małopolskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Berlin (Niemcy)

Relacja Stefanii Terleckiej dotycząca jej życia w czasach II Wojny Światowej i powojennych; świadek opowiada o pracy swojej matki i aresztowaniu ojca w czasie okupacji niemieckiej, o osiedleniu się w Romanowie tuż po wojnie i pracy zarobkowej, pytana wspomina ogólnikowo o repatriantach osiedlających się w okolicy, mówi też o miejscowym dialekcie, tzw. platówie   Zakres chronologiczny: 1939-1960   Miejsca wydarzeń: Romanowo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Krosina (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Trzcianka (woj. wielkopolskie), Jędrzejewo (woj. wielkopolskie), Wodzisław Śląski (woj. śląskie), Poznań (woj. wielkopolskie)

Relacja Jerzego Dąbrowskiego dotycząca jego życia w Poznaniu i Trzciance, głównie w pierwszych latach powojennych, ale obecne są również wątki wojenne, jak szykanowanie Polaków przez Niemców i moment wkroczenia wojsk niemieckich do Poznania; świadek skupia się na sytuacji w powojennej Trzciance, stosunkach z miejscowymi Niemcami i przyjezdnymi Polakami z Kresów Wschodnich, opowiada o wysiedleniu Niemców i tragicznych sytuacjach z tym związanych (samobójstwo niemieckiej rodziny), o porządkowaniu miasta ze zniszczeń wojennych, zmianach urbanizacyjnych, próbach integracji społecznej (teatr), wspomina też swoją służbę wojskową w kopalni "Bolesław Chrobry" w Wałbrzychu, oprócz tego wtrąca wiele ciekawych obserwacji społecznych   Zakres chronologiczny: 1939-1960   Miejsca wydarzeń: Poznań (woj. wielkopolskie), Trzcianka (woj. wielkopolskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Rawicz (woj. wielkopolskie), Odolanów (woj. wielkopolskie), Czarnków (woj. wielkopolskie), Wilno (Litwa), Lwów (Ukraina), Baranowicze (Białoruś), Swąrzedz (pow. poznański, woj. wielkopolskie)

Relacja Jana Zalewskiego zawierająca jego wspomnienia z czasów II Wojny Światowej, opis pracy przymusowej przy kopaniu rowów przeciwczołgowych dla Niemców nad Narwią, ucieczkę na stronę rosyjską, następnie pracy przy odbudowie Stadionu Olimpijskiego we Wrocławiu, służby wojskowej w Ludowym Wojsku Polskim w szkole oficerskiej w Jeleniej Górze i Polskiej Marynarce Wojennej, pracy w przedsiębiorstwie "Budpol" i Szpitalu 40-lecia na stanowisku kierownika obrony cywilnej; świadek wspomina niektóre wydarzenia i anegdoty z okresu służby wojskowej, niektóre mające zasięg międzynarodowy, opowiada o niektórych procedurach związanych z militaryzacją zakładów pracy, mówi o przygotowaniach do wprowadzenia stanu wojennego i działalności propagandowej państwa w latach 70.-80., w relacji obecne są też osobiste odczucia świadka związane z sytuacją międzynarodową w okresie zimnej wojny   Zakres chronologiczny: 1939-1990   Miejsca wydarzeń: tereny woj. podlaskiego nad Narwią, Wrocław (woj. dolnośląskie), Oleśnica (woj. dolnośląskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Hel (woj. pomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Drawsko Pomorskie (woj. zachoniopomorskie), Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie), Gdynia (woj. pomorskie), Ustka (pow. słupski, woj. pomorskie), Hieroszima (Japonia), Nagasaki (Japonia)

Relacja Wiktorii Roman, Ukraińki przesiedlonej w ramach Akcji "Wisła", opowiadającej o swojej rodzinnej wsi Nowosiółki, zamieszkujących ją nacjach (Ukraińcy, Polacy, Żydzi) i relacjach między nimi, następnie o czasie wojny i powojennych napięciach, akcjach partyzantów polskich i ukraińskich, następnie szczegółowo mówi o przesiedleniu w ramach Akcji "Wisła" i organizowaniu sobie życia na nowym terenie - relacjach z zastaną ludnością miejscową, relacjach z przywiezionymi Polakami, organizacji wspólnoty religijnej, której przewodniczył ks. Dziubyna; świadek wspomina też swoją pracę w PGR.   Zakres chronologiczny: 1939-1970   Miejsca wydarzeń: Nowosiółki (pow. leski, woj. podkarpackie), Hoczew (pow. leski, woj. podkarpackie), Zahoczewie (pow. leski, woj. podkarpackie), Dziurdziów (pow. leski, woj. podkarpackie), Zagórz (pow. sanocki, woj. podkarpackie), Bińcze (pow. człuchowski, woj. pomorskie), Międzybórz (pow. człuchowski, woj. pomorskie), Dzików (pow. człuchowski, woj. pomorskie), Biały Bór (pow. szczecinecki, woj. zachodniopomorskie), Szczecinek (woj. zachodniopomorskie), Lubaczów (woj. podkarpackie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Słupsk (woj. pomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Tczew (woj. pomorskie), Oleszyce (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie)

Relacja Katarzyny Melnykewycz, Ukraińki przesiedlonej w ramach Akcji "Wisła", w której poruszono następujące tematy: rodzina i wieś rodzinna, wyjazdy zarobkowe ojca do USA, stosunki pomiędzy różnoetnicznymi mieszkańcami wsi, szkoła, czasy II Wojny Światowej, okupacja radziecka i niemiecka, działania UPA podczas wojny i zaraz po jej zakończeniu, działalność polskiej partyzantki, uniknięcie wywózki do ZSRR, Akcja "Wisła", przyjazd na Ziemie Zachodnie, organizowanie się ludności ukraińskiej w nowym miejscu zamieszkania, organizowanie lokalnego Kościoła grekokatolickiego, dylematy i obawy przesiedlonych Ukraińców.   Zakres chronologiczny: 1914-1970   Miejsca wydarzeń: Rakowa (pow. sanocki, woj. podkarpackie), Szczecinek (woj. zachodniopomorskie), Nowe Gonne (pow. szczecinecki, woj. zachodniopomorskie), Przybyszówka (pow. szczecinecki, woj. zachodniopomorskie), Brzeźnica (pow. szczecinecki, woj. zachodniopomorskie), Mrzygłód (pow. sanocki, woj. podkarpackie), Tyrawa Wołoska (pow. sanocki, woj. podkarpackie), Świdwin (woj. zachodniopomorskie), Hamburg (Niemcy), Ropienka (pow. bieszczadzki, woj. podkarpackie), Bytów (woj. pomorskie), Stare Wierzchowo (pow. szczecinecki, woj. zachodniopomorskie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Biały Bór (pow. szczecinecki, woj. zachodniopomorskie)

Relacja Eugenii Kowalczyk, Ukraińki przesiedlonej w ramach Akcji "Wisła", opowiadającej o czasie wojny w rodzinnej wsi Futory, okupacji niemieckiej i radzieckiej, o powojennych napięciach pomiędzy Ukraińcami i Polakami, wspomina też Żydów mieszkających w okolicy; następnie mówi o przesiedleniu w ramach Akcji "Wisła" i organizowaniu sobie życia na nowym terenie, relacjach z zastaną ludnością miejscową i z przywiezionymi zza Buga Polakami, opowiada też o swojej edukacji i pracy jako nauczycielka w szkole polskiej i ukraińskiej.   Zakres chronologiczny: 1939-2015   Miejsca wydarzeń: Futory (pow. Lubaczów, woj. podkarpackie), Oleszyce (pow. Lubaczów, woj. podkarpackie), Dzików (pow. Człuchów, woj. pomorskie), Międzybórz (pow. Człuchów, woj. pomorskie), Słupsk (woj. zachodniopomorskie), Rzeczenica (pow. Człuchów, woj. pomorskie), Biały Bór (pow. Szczecinek, woj. zachodniopomorskie), Łódź (woj. łódzkie), Lwów (Ukraina), Szczyrk (pow. bielski, woj. śląskie), Tarnów (woj. małopolskie), Narol (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie), Bełżec (woj. lubelskie)

Relacja Michała Szydywara, Ukraińca przesiedlonego w ramach Akcji "Wisła", wspominającego rodzinną wieś Dołżyce, grupy etniczne (Ukraińcy, Cyganie, rodzina polska, rodzina żydowska), stosunki między nimi, kontakty z Rusią Zakarpacką, czasy okupacji niemieckiej i radzieckiej, partyzantkę działającą w okolicy, rozstrzelanie swego wujka oskarżonego o współpracę z UPA, następnie wywózkę na Pomorze, adaptowanie się do nowych warunków, pracę w PGR i początki życia religijnego grekokatolików; świadek nie prowadzi ciągłej narracji, a zdawkowo odpowiada na pytania, podaje jednak dużo szczegółów, np. nazwiska rodzin wysiedlonych, nazwisko proboszcza, gwarowe określenia grup etnicznych.   Zakres chronologiczny: 1938-1980   Miejsca wydarzeń: Dołżyca (pow. lesko, woj. podkarpackie), Nowy Łupków (pow. sanok, woj. podkarpackie), Szczecinek (woj. zachodniopomorskie), Stępień (pow. szczecinecki, woj. zachodniopomorskie), Łopienka (pow. leski, woj. podkarpackie), Baligród (pow. leski, woj. podkarpackie), Wola Michowa (pow. sanocki, woj. podkarpackie), Trzebiatów (pow. gryficki, woj. zachodniopomorskie), Bytów (woj. pomorskie), Bobolice (woj. zachodniopomorskie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie), Drzonowo (pow. kołobrzeski, woj. zachodniopomorskie), Włocławek (woj. kujawsko-pomorskie), Pustkowo (pow. gryficki, woj. zachodniopomorskie)

Relacja Stefanii Myc, Ukrainki przesiedlonej w ramach Akcji "Wisła", wspominającej rodzinną wieś Kreców, pracę, szkołę, polskich dziedziców dworu we wsi, relacje między Polakami a Ukraińcami, okupację radziecką i niemiecką, wysiedlenia w 1945, podczas których część jej rodziny wyjechała na radziecką Ukrainę, następnie wysiedlenie w 1947, w czasie którego część Polaków dobrowolnie dołączyła do ukraińskich sąsiadów, organizowanie sobie życia na nowym miejscu, w tym układanie stosunków z Polakami; świadek dużo miejsca poświęca problemom społeczności ukraińskiej na okolicznym terenie, wspomina też kształtowanie się Kościoła grekokatolickiego, w którym najważniejszą rolę grał ks. Stepan Dziubyna; mówiąc o okupacji niemieckiej świadek przekazała historię swojego brata, powołanego do WehrmachtuZakres chronologiczny: 1930-1970Miejsca wydarzeń: Kreców (pow. Przemyśl, woj. podkarpackie), Zagórz (pow. sanocki, woj. podkarpackie), Koczała (pow. Człuchów, woj. pomorskie), Linowo (pow. Szczecinek, woj. zachodniopomorskie), Biały Bór (pow. Szczecinek, woj. zachodniopomorskie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie), Sanok (woj. podkarpackie), Człuchów (woj. pomorskie), Salzburg (Austria), Tyrawa Wołoska (pow. sanocki, woj. podkarpackie), Boblice (pow. koszaliński, woj. zachodniopomorskie), Słupsk (woj. pomorskie)

Wspomnienia Danieli Dąbrowskiej, głównie dotyczące czasów okupacji niemieckiej w jej rodzinnej wsi Stajkowo i pierwszych lat powojennych; świadek szczegółówo opowiada o zajęciu polskich domów przez niemieckich gospodarzy, zachowaniu poszczególnych Niemców, pracy na ich rzecz, warunkach bytowych, przytacza też historię swojego ojca, weterana kampanii wrześniowej, wywiezionego do Rzeszy na roboty; następnie świadek opowiada o zakończeniu wojny, wkroczeniu Armii Czerwonej do Stajkowa, przeprowadzce do Radolina po drugiej stronie Noteci, relacjach z zastanymi tam Niemcami i przyjezdnymi Polakami zza Buga, wspominając wzajemną nieufność; mówi też o powojennych trudnościach bytowych, motywach kolejnej przeprowadzki i ułożeniu sobie życia w Trzciance   Zakres chronologiczny: 1939-1960   Miejsca wydarzeń: Stajkowo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Radolin (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Piła (woj. wielkopolskie) Trzcianka (woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Lubasz (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Kuźnica Czarnkowska (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie)

Relacja Rozalii Maciupy, Ukrainki przesiedlonej w ramach Akcji "Wisła", wspominającej rodzinną wieś Wańkową, jej społeczeństwo i relacje między grupami etnicznymi (Ukraińcy, Polacy, Żydzi), pobliską kopalnię ropy w Ropience i życie codzienne przed wojną, następnie okres II Wojny Światowej, okupację niemiecką i mord na Żydach w Ropience, walki partyzantów polskich (oddział, którym dowodził "Dach") i ukraińskich, następnie dwie akcje wysiedleńcze, w 1946 i 1947, w wyniku których rodzina została rozdzielona; świadek opowiada też o pierwszych latach na nowym miejscu zamieszkania i trudnościach w układaniu sobie stosunków z Polakami.   Zakres chronologiczny: 1930-1990   Miejsca wydarzeń: Wańkowa (pow. leski, woj. podkarpackie), Ropienka (pow. leski, woj. podkarpackie), Syberia, Pieniężnica (pow. człuchowski, woj. pomorskie), Brzeźnica (pow. szczecinecki, woj. zachodniopomorskie), Drohobycz (Ukraina), Oświęcim (woj. małopolskie), Lwów (Ukraina), Sobótka (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Wspomnienia Longiny Nowickiej, głównie dotyczące okresu II Wojny Światowej, ucieczki przed zbliżającym się frontem, represji podczas okupacji, wywózki do Niemiec do pracy przymusowej, powrotu do domu rodzinnego w 1945 r., osobistych losów powojennych świadek - dwukrotnego małżeństwa, przeprowadzki z Koźmina do Jędrzejewa, trudnościach związanych ze znalezieniem domu; świadek przywołuje też postawy poszczególnych Niemców i osób niemieckiego pochodzenia, zwracając uwagę na różne zachowania wobec Polaków; opowiada o warunkach pobytu w Stuttgarcie, przytacza poszczególne wydarzenia z okresu okupacji.   Zakres chronologiczny: 1939-1965   Miejsca wydarzeń: Koźmin (pow. krotoszyński, woj. wielkopolskie), Września (woj. wielkopolskie), Łódź (woj. wielkopolskie), Stuttgart (Niemcy), Jędrzejewo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Krotoszyn (woj. wielkopolskie), Zduny (pow. krotoszyński, woj. wielkopolskie), Jarocin (woj. wielkopolskie), Stuttgart (Niemcy), Łódź (woj. łódzkie), Gajewo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Relacja Heleny Kadamus, dotycząca okresu II Wojny Światowej i wczesnych lat powojennych; świadek opowiada głównie o swoim pobycie w Niemczech w przymusowej pracy na rzecz rodziny niemieckiej, później w obozie przejściowym dla tzw. osób przemieszczonych (displaced persons), następnie o przybyciu na tzw. Ziemie Odzyskane, przejęciu gospodarstwa rolnego i pierwszych latach pobytu; świadek wspomina też swoją rodzinną wieś Kłubowce, opisuje moment wywiezienia do Niemiec a później rzeczywistość obozu dla osób przesiedlonych; udziela odpowiedzi ogólnych, czasem zdawkowych, nie pogłębia ocen.   Zakres chronologiczny: 1939-1960   Miejsca wydarzeń: Kłubowce (daw. pow. tłumacki, daw. woj. stanisławowskie, Ukraina), Etgersleben (Saksonia-Anhalt, Niemcy), Osnabrück (Dolna Saksonia, Niemcy), Rychlik (pow.czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Hamburg (Niemcy), Lwów (Ukraina), Magdeburg (Niemcy), Wanzleben (Niemcy), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Trzcianka (pow.czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Śmieszkowo (pow.czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Konin (woj. wielkopolskie), Inowrocław (woj. kujawsko-pomorskie), Radom (woj. mazowieckie)

Relacja Anny Strzelczyk, wspominająca zakończenie I Wojny Światowej w jej rodzinnej wsi oraz swoje losy podczas II Wojny Światowej; okresowi międzywojennemu świadek poświęca ledwie kilka zdań, wspomina rodzinę niemiecką, u której pracowała sezonowo, niechętną osobie Hitlera; główne wątki w relacji to ucieczka przed wojskami niemieckimi we wrześniu 1939 r. oraz praca przymusowa w fabryce broni w Dinslaken koło Essen; świadek wspomina szczegółowo poszczególne wydarzenia i osoby; wspomina też niemiecką administrację w okolicach Wielunia oraz osobę zarządcy, Ślązaka życzliwego Polakom; później świadek opisuje swoje małżeństwo i motywy przyjazdu na tzw. Ziemie Odzyskane oraz swoje pierwsze lata w Malczycach; zapytana wspomina też zbrodnie niemieckie na Żydach w czasie wojny; pojawiła się też kwestia zakłamywania historii przez władze komunistyczne.   Zakres chronologiczny: 1914-1950 Miejsca wydarzeń: Naramice (pow. wieluński, woj. łódzkie), okolice Zduńskiej Woli (woj. łódzkie), Dinslaken (Nadrenia Północna-Westfalia, Niemcy), Malczyce (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Essen (Niemcy), Lututów (pow. wieruszowski, woj. łódzkie), Legnica (woj. dolnośląskie), Częstochowa (woj. śląskie)

Relacja Jadwigi Hilman dotycząca jej losów w czasie II Wojny Światowej; świadek wspomina okupację niemiecką, obecność partyzantów w okolicznych lasach, wypędzenie z rodzinnej wsi i wycofywanie się Niemców w 1944 r.; wspomina postać księdza Jana Sławińskiego, który ocalił kościół przed wysadzeniem w powietrze; relację kończą wrażenia z pobytu u rodziny pozostałej na Białorusi w 2007 r.   Zakres chronologiczny: 1939-1945 Miejsca wydarzeń: Terespol (obwód grodzieński, Białoruś), Masusziny (Mosuszyn, obwód grodzieński, Białoruś)

Relacja Edwarda Skubisza, teologa i założyciela Fundacji Dom Pokoju, syna polskiego żołnierza I Polskiej Dywizji Pancernej generała Maczka, która wyzwalała Holandię, opisuje dzieje życie ojca świadka, jego naukę u Brunona Szulca, drogę ojca urodzonego w Drohobyczu do Bredy w Holandii z oddziałami generała Maczka, ofensywę w Normandii, wyzwalanie Holandii, a także odebrane wychowanie w duchu tolerancji.   Zakres chronologiczny: 1939-2010   Miejsca wydarzeń: Drohobycz (Ukraina), Breda (Holandia), Wrocław (woj. dolnośląskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Antwerpia (Belgia), Arnhem (Holandia), Londyn (Wielka Brytania), Poznań (woj. wielkopolskie)

Relacja Mariana Tobisa, zamieszkałego w Jeleniej Górze od 1945 r., dotycząca wojennych losów jego rodziny, osiedlenia na Dolnym Śląsku i pierwszych lat funkcjonowania miasta; świadek barwnie opisuje stosunki panujące w mieście, rolę pozostałych jeszcze Niemców, zakłady pracy, PUR, szkoły, komunikację miejską, napięcia między Armią Czerwoną, wojskiem polskim i stroną czechosłowacką, podaje wiele szczegółów i nazwisk; mniej miejsca poświęca czasom okupacji niemieckiej i swojej pracy przymusowej w gospodarstwie niedaleko swojego miejsca urodzenia.   Zakres chronologiczny: 1939-1950   Miejsca wydarzeń: Praszka (pow. wieluński, woj. łódzkie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Śnieżka (Karkonosze), Kijów (Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie), Szklarska Poręba (pow. jeleniogórskie, woj. dolnoślaskie), Karpacz (pow. jeleniogórskie, woj. dolnoślaskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Harrachov (Republika Czeska)

Relacja Józefa Dobosza, Ukraińca, dotycząca jego rodzinnej wsi Krecowa, tamtejszych stosunków narodowościowych i społecznych przed II Wojną Światową, okupacji niemieckiej i radzieckiej, pracy w niemieckiej organizacji junackiej, ucieczki i wstąpienia do Ukraińskiej Powstańczej Armii, aresztowania i więzienia Sanoku, Sztumie oraz w obozach w Jaworznie i Strzelcach Opolskich, pracy w Powiatowym Przedsiębiorstwie Robót Budowlanych w Miastku, życia ukraińskiej diaspory w Białym Borze i kontaktów z rodziną przesiedloną na Ukrainę i przebywającą w Kanadzie; świadek szczegółowo opowiada wiele epizodów ze swojego życia, zarówno przed wojną jak i w jej czasie i w latach powojennych.   Zakres chronologiczny: 1937-1990   Miejsca wydarzeń: Kreców (pow. Przemyśl, woj. podkarpackie), Kuźmina (pow. Przemyśl, woj. podkarpackie), Sanok (woj. podkarpackie), Jaworzno (woj. śląskie), Strzelce Opolskie (woj. opolskie), Biały Bór (pow. Szczecinek, woj. zachodniopomorskie), Miastko (woj. zachodniopomorskie), Czortków (Čortkìv, Ukraina), Toronto (Kanada), Szczecinek (woj. zachodniopomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Sztum (woj. pomorskie), Słupsk (woj. pomorskie), Wałcz (woj. zachodniopomorskie), Człuchów (woj. pomorskie), Chojnice (woj. pomorskie), Konin (woj. wielkopolskie), Łódź (woj. łódzkie), Sieradz (woj. łódzkie), Nowy Dwór Gdański (woj. pomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie), Piła (woj. wielkopolskie), Tyrwa Wołoska (woj. podkarpackie), Żurawica (pow. przemyski, woj. podkarpackie), Oświęcim (woj. małopolskie), Lwów (Ukraina), Pruszcz Gdański (woj. pomorskie), Dyminek (pow. szczecinecki, woj. zachodniopomorskie), Tarnopol (Ukraina), Jarosław (woj. podkarpackie), Warszawa (woj. mazowieckie), Edmonton (Kanada)

Relacja Petroneli Kozłowicz, mieszkanki Wilna, będącej świadkiem wejścia Armii Czerwonej do miasta w 1939 r., a następnie Wehrmachtu w 1941 r.; świadek skupia się jednak głównie na opisie sytuacji tuż po wyzwoleniu przez Armię Krajową i ponownym wkroczeniu Armii Czerwonej, wspomina represje Rosjan i moment ucieczki do Ełku i na Dolny Śląsk przed wywózką; przytacza też kilka szczegółowych historii z okupacji niemieckiej i opowiada o ojcu, zmobilizowanym w 1939 r. do armii polskiej i odnalezionym w 1947 r. w Podzamku koło Kłodzka.   Zakres chronologiczny: 1939-1947   Miejsca wydarzeń: Vilnius (Wilno, Litwa), Kowno (Litwa), Podzamek (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Relacja Janiny Czwartackiej na temat sytuacji w jej rodzinnej wsi Tiutków i okolicach Trembowli w latach 1939-1945 oraz wywózki na tzw. Ziemie Odzyskane; świadek opisuje morderstwa dokonywane przez nacjonalistów z UPA na okolicznej ludności polskiej, ukrywanie się przed Ukraińcami, wkroczenie Armii Czerwonej w 1943 r., i drogę pociągiem z Trembowli do Wrocławia-Brochowa - konieczność wyżywienia inwentarza, straty dobytku, zabójstwo jednego z współwywiezionych; wspomina też ucieczkę ludności cywilnej z centralnej i zachodniej Polski przez rejon Trembowli, napięte relacje z Ukraińcami przed II Wojną Światową oraz regionalizmy Polaków mieszkających w innych wsiach; osobno opowiada o śmierci swojego brata w bitwie pod Budziszynem; relacja jest dość chaotyczna, choć bogata w szczegóły.   Zakres chronologiczny: 1938-1946   Miejsca wydarzeń: Tût'kìv (Tiutków, Ukraina), Pantaliha (Pantalicha, Ukraina), Terebovlâ (Trembowla, Ukraina), Bautzen (Budziszyn, Niemcy), Wrocław-Brochów (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Poznań (woj. wielkopolskie), Zazdrość (Ukraina), Ostrowczyk (Ukraina), Katowice (woj. śląskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Ołyka (Ukraina), Ruzdwiany (Ukraina), Darachów (Ukraina), Legnica (woj. dolnośląskie)

Relacja Adama Kisiela, lwowiaka, świadka obrony miasta w 1939 r., żołnierza AK, aresztowanego przez Rosjan i wywiezionego do pracy przymusowej w kopalni węgla w Krasnym Donie, po wojnie zmuszonego do wyjazdu z Lwowa do Wrocławia i następnie z Wrocławia do Łodzi w obawie przed represjami.   Zakres chronologiczny: 1939-1950   Miejsca wydarzeń: L'viv (Lwów, Ukraina), Krasnyj Don (prawdopodobnie Krasnodon/Sorokine, Ukraina), Starobìl's'k (Starobielsk, Ukraina), Dnìpropetrows'k/Dnipro (Dniepropietrowsk, Ukraina), Moskwa (Rosja), Wrocław (woj. dolnośląskie), Łódź (woj. łódzkie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Relacja Stanisława Cielesza, kresowiaka, wspominającego czasy II Wojny Światowej w rodzinnej okolicy, od momentu budowy okopów przez Wojsko Polskie we wrześniu 1939 r., poprzez okupację niemiecką i wkroczenie Armii Czerwonej, następnie opisuje niektóre aspekty swojej służby w Korpusie Bezpieczeństwa Wewnętrznego i poszukiwanie mieszkania po zakończeniu służby; najwięcej szczegółów świadek poświęca aresztowaniu przez NKWD i kilkakrotną próbę ucieczki, ukrywanie się przed radzieckimi służbami, a także kwestii obecności religii w Wojsku Polskim i KBW, próbom zwerbowania w struktury Urzędu Bezpieczeństwa oraz pomocy, jakiej udzielili mu poszczególni wojskowi podczas poszukiwania pracy i mieszkania po zakończeniu służby wojskowej; wspomina też o represjach, jakie dotknęły jego rodzinę na Kresach po zajęciu ich przez ZSRR, represjach jakich dopuszczało się NKWD na żołnierzach AK i kontroli, jaką UB sprawowało nad szeregowymi żołnierzami WP.   Zakres chronologiczny: 1939-1952   Miejsca wydarzeń: Dzmisevičy (Dmisiewicze, Białoruś), Nemnovo (Niemnowo, Białoruś), Vojtovcy (Wójtowce, Białoruś), Sapockin (Sopoćkinie, Białoruś), Grodna (Grodno, Białoruś), Wrocław (woj. dolnośląskie), Opatów (woj. świętokrzyskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Lębork (woj. pomorskie), Oleśnica (woj. dolnośląskie), Wołczyn (pow. kluczborski, woj. opolskie), Namysłów (woj. opolskie), Kluczbork (woj. opolskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Częstochowa (woj. śląskie)

Relacja Jerzego Kurka. Autor relacji opowiada o żołnierzach Armii Krajowej na Powiślu oraz represjach jakie dotykały ich ze strony komunistycznych władz. Opisuje przemiany społeczne, relacje pomiędzy osadnikami z Mazowsza a osadnikami z innych terenów Polski, oraz ich stosunek do ludności niemieckiej i ukraińskiej.   Zakres chronologiczny: 1940-2016 Miejsca wydarzeń: Czubajowizna (pow. wołomiński, woj. mazowieckie), Ryjewo (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie), Górki (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Jarzębina (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Kwidzyn (pow. kwidzyński, woj.pomorskie), Grajewo (woj. podlaskie), Łasin (pow. grudziądzki, woj. kujawsko-pomorskie), Wola Ręczajska (pow. wołomiński, woj. mazowieckie), Stare Grabie (pow. wołomiński, woj. mazowieckie)

Relacja Heleny Podczaskiej, z domu Kasperkiewicz. Po wojnie autorka relacji zamieszkała w Ryjewie. Opisuje stosunki ludności autochtonicznej z ludnością napływową oraz proces osadnictwa w Ryjewie, sporo miejsca poświęca też edukacji. Porusza również kwestię działalności swojego ojca w Armii Krajowej.   Zakres chronologiczny: 1944-2016 Miejsca wydarzeń: Nadbiel (pow. wołomiński, woj. mazowieckie), Ryjewo (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Nowogródek (obw. grodzieński, Białoruś), Grudziądz (woj. kujawsko-pomorskie), Straszewo (pow. aleksandrowski, woj. kujawsko-pomorskie)