Relacja Jadwigi Hilman dotycząca jej losów w czasie II Wojny Światowej; świadek wspomina okupację niemiecką, obecność partyzantów w okolicznych lasach, wypędzenie z rodzinnej wsi i wycofywanie się Niemców w 1944 r.; wspomina postać księdza Jana Sławińskiego, który ocalił kościół przed wysadzeniem w powietrze; relację kończą wrażenia z pobytu u rodziny pozostałej na Białorusi w 2007 r.   Zakres chronologiczny: 1939-1945 Miejsca wydarzeń: Terespol (obwód grodzieński, Białoruś), Masusziny (Mosuszyn, obwód grodzieński, Białoruś)

Katarzyna Kogut z domu Koper, łączniczka Armii Krajowej, opisuje społeczeństwo Suśca przed 1939 rokiem, okupacje niemiecką, oddziały partyzanckie wokół wsi w czasie II Wojny Światowej, uwięzienie przez Niemców w Zamościu, przewiezienie rannego brata przez niemieckie posterunki do Tomaszowa Lubelskiego, dostarczanie wiadomości do oddziału partyzanckiego z okolicy, obserwacja pociągów wiozących Żydów do Bełżca i handlu tytoniem z bełżczanami, którzy sprzedawali ubrania i ruchomości pozostałe po zamordowanych Żydach. Wzmiankuje też represje, jakimi poddawani byli mieszkańcy wsi opierający się kolektywizacji tuż po wojnie. Relacja zawiera wiele cennych szczegółów z życia codziennego przed II Wojną Światową oraz w czasie okupacji niemieckiej.   Zakres chronologiczny: 1930-1950   Miejsca wydarzeń: Susiec (woj. lubelskie), Zamość (woj. lubelskie), Tomaszów Lubelski (woj. lubelskie), Lubliniec (woj. śląskie)