Pokazano 1222 rekordów

Opis archiwalny
Relacje historii mówionej i spisane wspomnienia Jednostka archiwalna
Drukuj podgląd Hierarchy Zobacz:

951 rekordów z cyfrowym obiektem Pokaż wyniki z obiektami cyfrowymi

Feliks Chmielewski - relacja

Relacja Feliksa Chmielewskiego urodzonego w 1926 r. na terenie ówczesnej Ukraińskiej Republiki Radzieckiej nieopodal granicy z Polską dot. wywózki wraz z innymi rodzinami polskimi do Kazachstanu (1936 r.), trudu życia tam, pracy, relacji z ludnością zamieszkującą te tereny, bodowy kołchozu, terroru NKWD, służby w Armii Czerwonej, pracy przy budowie torów w Kraju Ałtajskim, wcielenia do Wojska Polskiego, udziału w operacjach wojennych aż do zakończenia II wojny światowej, osiedlenia się na ziemiach zachodnich, organizacji życia po wojnie, pracy w tzw. "Służbie Polsce", problemów z władzami PRL w związku z użyciem w życiorysie sformułowania "przesiedlony", pracy w zakładach gastronomicznych w Świdnicy.   Zakres chronologiczny: 1926 - 2008.   Miejsca wydarzeń: Maraczówka, Komsomolsk, Kujbyszew, Kursk, Czelabińsk (Rosja), Czernigowka (Rosja), Omsk (Rosja), Tarnopol (Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie), Otwock (woj. mazowieckie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie), Berlin (Niemcy), Wrocław (woj. dolnośląskie), Świdnica (woj. dolnośląskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Władywostok (Rosja), Moskwa (Rosja), Jawor (woj. dolnośląskie), Kobylnica (pow. słupski, woj. pomorskie), Chełm (woj. lubelskie), Łódź (woj. łódzkie), Wołgograd (Rosja)

Chmielewski Feliks

Relacja Marii Tarasewicz

Relacja biograficzna Marii Tarasewicz dotyczy życia w majątku Leonardowo, życia towarzyskiego w majątkach na Ziemi Wileńskiej, pobytu Marszałka Piłsudskiego w Miadziole, wybuchu II wojny światowej, represji, którym poddawani byli Polacy z Ziemi Wileńskiej po zajęciu tych terenów w 1939 przez ZSRR, pracy w kołchozie, trudów życia na terenie Republiki Białoruskiej, okoliczności przyjazdu do Polski w 1958 i życia w Łodzi zaróno w okresie PRL jak i po 1989 roku. Na koniec świadek odpowiada na pytania z kwestionariusza do projektu "100 100-latków na 100-lecie".

Tarasewicz Maria

Tadeusz Bartyś - relacja

Relacja rodowitego warszawiaka dot. realiów wojny i okupacji w Warszawie i okolicach widzianych oczami dziecka. Zakres chronologiczny: 1939-1945. Mieksca wydarzeń: Warszawa (woj. mazowieckie), Janisławice (woj. łódzkie), Skierniewice (woj. łódzkie), Pruszków (woj. mazowieckie)

Bartyś Tadeusz

Relacja Weroniki Grabowieckiej

Relacja Weroniki Grabowieckiej, Sybiraczki, dotyczy życia przed wojną na terenie dzisiejszej Bialorusi, zesłania na Sybir, życia na zesłaniu, powrotu do kraju na Ziemie Zachodnie i Północne, organizacji powojennego życia i losów innych Sybiraków.

Grabowska Weronika

Bohdan Wróblewski, wspomnienia Sybiraka

Ze wspomnień dowiadujemy się o losach Bohdana Wróblewskiego i jego rodziny w trakcie okupacji radzieckiej. Opisuje realia życia na Syberii, oraz próby przetrwania w niegościnnym terenie. Przedstawia losy swojego brata, w armii gen. Andersa. Autor wspomina również swój tymczasowy pobyt w domu dziecka, oraz powrót do rodzinnego domu. Miejsca wydarzeń: Białystok (woj. podlaskie), Bogdanowek (Kazachstan), Kopiejsk (Rosja) Zakres chronologiczny: 18.03.1932- 21.05.1946

Wróblewski Bohdan

Zdzisław Chlebek - relacja

Krótka relacja Zdzisława Chlebka dot. II wojny światowej w okolicach Rzeszowa, przyjazdu na Dolny Śląsk wraz z rodziną, organizacji i warunków transportu, kradzieży jakich dokonywali żołnierze Armii Czerwonej, pracy i życia osobistego. Zakres chronologiczny: 1945 - 2008. Miejsca wydarzeń: Nowy Borek, Legnica (woj. dolnośląskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Kaczorów (pow. jaworski, woj. dolnośląskie), Głogów (woj. dolnośląskie)

Chlebek Zdzisław

Czesław Chabło - relacja

Krótka relacja Czesława Chabło dot. przemarszu wojsk w trakcie II wojny światowej w okolicach Tarnopola, rozłąki dziecka z rodzicami, przesiedlenia na Dolny Śląsk, osiedlenia się i stosunków z ludnością niemiecką.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1950.   Miejsca wydarzeń: Chodaczów Wielki (Ukraina), Tarnopol (Ukraina), Czernica Wrocławska (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Gajków (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Strzelin (woj. dolnośląskie)

Chabło Czesław

Jan Dziduch - relacja

Relacja Jana Dziducha dot. II wojny światowej, ciężkiej sytuacji materialnej rodziny żyjącej na wsi, partyzantów przebywających w Lasach Janowskich i Puszczy Solskiej, stosunku żołnierzy niemieckich do polskich cywilów oraz przyjazdu i osiedlenia się na ziemiach zachodnich. Zakres chronologiczny: 1939 - 2008. Miejsca wydarzeń: Bidaczów Stary (pow. biłgorajski, woj. lubelskie), Biłgoraj (woj. lubelskie), Chojna (pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie), Kraków (woj. małopolskie), Sól (pow. biłgorajski, woj. lubelskie)

Dziduch Jan

Maria Dubowik - relacja

Krótka relacja Marii Dubowik dot. wspomnień dziecka z zakończenia II wojny światowej, przesiedleń, organizacji życia po wojnie oraz życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1943 - 2008.   Miejsca wydarzeń: Połowa (Ukraina), Nowa Sól (woj. lubuskie), Wrocław (woj. dolnoślaskie)

Dubowik Maria

Anna Drohobycka - relacja

Krótka relacja Anny Drohobyckiej dot. przyjazdu do Szczecina po zakończeniu II wojny światowej, ciężkich warunków materialnych, pracy i życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1944 - 1990.   Miejsca wydarzeń: Wilno (Litwa), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Poznań (woj. wielkopolskie)

Drohobycka Anna

Leszek Dobrzyński - relacja

Relacja Leszka Dobrzyńskiego dot. działalności w opozycji antykomunistycznej, pracy w piśmie "Solidarności Walczącej" - "Gryf". Świadek wspomina z dzieciństwa: grudzień ' 70, sierpień '80 i stan wojenny w Szczecinie (stocznia "Gryffi"), strajki w Lublinie i Stoczni Gdańskiej. Opowiada o pracy w przedsiębiorstwie Meratronik, nieudanej próbie założenia związku zawodowego, przesłuchania w tej sprawie w Wojewódzkim Urzędzie Spraw Wewnętrznych oraz o odmowie pełnienia służby wojskowej (1988 r.).   Zakres chronologiczny: 1970 - 2000.   Miejsce wydarzeń: Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Lublin (woj. lubelskie)

Dobrzyński Leszek

Joanna Damaszewska - relacja

Relacja Joanny Damaszewskiej dot. II wojny światowej, działalności w strukturach ZWZ i AK. Świadek opowiada sytuacje, które ją spotkały gdy wykonywała zadania łączniczki, opowiada o strukturze i funkcjonowaniu organizacji, o mordowaniu ludności polskiej przez Ukraińców, problemach z odnalezieniem się w sytuacji powojennej i aresztowaniach członków Polskiego Państwa Podziemnego.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1950.   Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Stare Sioło (Ukraina), Bóbrka (Ukraina), Drohobycz (Ukraina) , Siemianówka (pow. hajnowski, woj. podlaskie) , Sichów (pow. jaworski, woj. dolnośląskie), Mościska (Ukraina) , Gliwice (woj. śląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kędzierzyn-Koźle (woj. opolskie), Kepno (woj. wielkopolskie), Kluczbork (woj. opolskie), Nysa (woj. opolskie)

Damaszewska Joanna

Tadeusz Kośmider - relacja

Relacja Tadeusza Kośmidera dot. rozpoczęcia II wojny światowej, wtargnięcia wojsk niemieckich do Polski, przymusowego wywozu do Niemczech ma roboty, pracy u gospodarzy oraz pobytu w obozach pracy przymusowej, oswobodzenia przez wojska amerykańskie i powrotu po zakończonej wojnie do Polski.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1946.   Miejsca wydarzeń: Konary (woj. świętokrzyskie), Lotaryngia, Lemberg, Marsylia, Dziedzice (woj. wielkopolskie)

Kośmider Tadeusz

Czesław Lasota - relacja

Relacja Czesława Lasoty dot. przyjazdu i osiedlenia się rodziny na Dolnym Śląsku, studiów we Wrocławiu, pracy architekta, odbudowy i renowacji zabytków, połączenia architektury z archeologią i współpracy z najsłynniejszymi wrocławskimi architektami.   Zakres chronologiczny: 1945 - 2012.   Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie) , Środa Śląska (woj. dolnośląskie) , Lwówek Śląski (woj. dolnośląskie), Trzebnica (woj. dolnośląskie) , Oława (woj. dolnośląskie),  Strzelin (woj. dolnośląskie), Grodków (pow. nyskie, woj. opolskie), Nysa (woj. opolskie), Żary (woj. lubuskie)

Lasota Czesław

Wspomnienia z okresu okupacji niemieckiej i pobytu na robotach przymusowych w Niemczech

Wspomnienia dziewczynki z czasów II wojny światowej. Opisuje jak wyglądała okupacja niemiecka na terenie jej rodzinnego miasta -Tomaszowa Mazowieckiego, po czym skupia się na opisie wywózki do III Rzeszy do pracy przymusowej, najpierw do miasta: Żelazny Bród, a później Hohenelbe. Opowiada o warunkach pracy, wyżywieniu i stosunkach obywateli III Rzeszy wobec pracowników przymusowych. Na uwagę wskazuje ciekawy opis relacji Polaków z obywatelami innych państw. W ostatniej części przedstawia dalsze losy swojej matki i swoje. Zakres chronologiczny:1939-1945/1990 Miejsca wydarzeń: Tomaszów Mazowiecki (woj.łódzkie), Żelazny Bród (dziś. Zelezny Brod -Czechy), Hohenelbe (dzis. Vrchlabi -Czechy), Zielona Góra, Wrocław.

Bielawska-Tryba Teresa

Relacja Walentyny Obszyńskiej

Relacja biograficzna Walentyny Obszyńskiej, zakonnicy z Zakonu Sióstr Zmartwychwstanek, dotyczy okupacji niemieckiej spędzonych w Radości, kursu sanitariuszek organizowanego przez Armię Krajową, ukończenia szkoły pielęgniarskiej, wstąpienia do Zgromadzenia Sióstr Zmartwychwstanek i realiów życia w zakonie.

Obszyńska Walentyna

Relacja Ignacego Goldwassera

Relacja Ignacego Goldwassera, członka Stowarzyszenia "Dzieci Holocaustu". Relacja dotyczy dzieciństwa w żydowskiej rodzinie mieszkającej w Borysławiu na Kresach Wschodnich, wybuchu II wojny światowej i powstania getta w Borysławiu, Holocaustu, pobytu w obozie pracy w Drohobyczu, ucieczki i ukrywania się, wyjazdu na Ziemie Zachodnie i Północne, życia żydowskiego na Dolnym Śląsku, funkcjonowania Komitetów Żydowskich, TSKŻ-u, żydowskich spółdzielni pracy oraz Towarzystwa Ochrony Zdrowia Ludności Żydowskiej, pracy zawodowej związanej z kolejnictwem oraz dziejów współczesnego Izraela.

Goldwasser Ignacy

Andrzej Dziełak - relacja

Relacja księdza katolickiego pracującego na terenie archidiecezji wrocławskiej dot. osoby kard. Bolesława Kominka oraz okoliczności i konsekwencji wystosowania Orędzia biskupów polskich do biskupów niemieckich. Zakres chronologiczny: 1956-1970. Miejsca wydarzeń: Zgorzelec (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Łukowice (woj. lubuskie), Laski (woj. mazowieckie) 800x600 Normal 0 21 false false false PL X-NONE X-NONE MicrosoftInternetExplorer4

Dziełak Andrzej ks.

Janusz Przyłęcki - relacja

Relacja Janusza Przyłęckiego dot. pracy architekta, powojennej odbudowy Wrocławia, współpracy z Edmundem Małachowiczem, renowacji zabytków Dolnego Śląska.   Zakres chronologiczny: 1945 - 2012.   Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Lubiąż (pow. wołowski, woj. dolnośląskie), Wolibórz (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Przyłęcki Janusz

Jerzy Grzebieluch - relacja

Relacja Jerzego Grzebielucha dot. działalności antykomunistycznej, zbierania podpisów za uwolnieniem Kardynała Wyszyńskiego, wydawania i kolportowania ulotek opozycyjnych, wielogodzinnych przesłuchań, aresztowań i bicia przez funkcjonariusz SB i MO, problemów w pracy, internowaniu, kontaktów z działaczami KOR-u i Solidarności. Świadek opisuje warunki jakie panowały w więzieniach i aresztach, o fizycznym znęcaniu się nad nim oraz zdrowotnych konsekwencjach tych działań.   Zakres chronologiczny: 1950 - 2008.   Miejsca wydarzeń: Będzin (woj. śląskie), Drawsko Pomorskie (woj. zachodniopomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Gliwice (woj. śląskie), Grodków (woj. opolskie), Katowice (woj. śląskie), Kraków (woj. małopolskie), Lesko (woj. podkarpackie), Lublin (woj. lubelskie), Łazy (woj. zachodniopomorskie), Mysłowice (woj. śląskie), Olkusz (woj. małopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Racibórz (woj. śląskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Strzelce Opolskie (woj. opolskie), Uherce Mineralne (woj. podkarpackie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zabrze (woj. śląskie), Zakopane (woj. małopolskie), Zawiercie (woj. śląskie), Żarnowiec (woj. śląskie)

Grzebieluch Jerzy

Bolesław Grynienko - relacja

Krótka relacja Bolesława Grynienko dot. II wojny światowej ze wspomnień dziecka, ucieczki ojca z robót przymusowych, obecności wojsk niemieckich i radzieckich, zrzutów broni dla polskich partyzantów, wyjazdu na ziemie zachodnie i osiedlenia się tam. Zakres chronologiczny: 1939 - 1950. Miejsca wydarzeń: Chłopy (pow. koszaliński, woj. zachodniopomorskie), Komarno (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie), Rudki (Ukraina), Gryfino (woj. zachodniopomorskie), Strzelin (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie)

Grynienko Bolesław

Alfreda Gruszecka - relacja

Relacja Alfredy Gruszeckiej dot. działalności w opozycji antykomunistycznej, związków z Solidarnością, kolportowania wydawanego nielegalnie czasopisma "Feniks", aresztowania, przesłuchań przez SB i internowania. Zakres chronologiczny: 1980 - 1989. Miejsca wydarzeń: Dębno (pow. myśliborski, woj. zachodniopomorskie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Kostrzyn nad Odrą (woj. lubuskie), Krzywanice, Słubice (woj. lubuskie), Zielona Góra (woj. lubuskie)

Gruszecka Alfreda

Zygmunt Gołąb - relacja

Relacja Zygmunta Gołębia dot. działalności w NSZZ "Solidarność", kolportażu prasy, ulotek, i plakatów, złapania podczas kontroli w zakładzie pracy, zatrzymania na 3 miesiące w 1983 r., ponownej działalności opozycyjnej. Podczas jednego z zatrzymań świadek został pobity przez funkcjonariuszy MO i postawiony w stan oskarżenia za napaść na funkcjonariusza, za co został ukarany wyrokiem w zawieszeniu. Zakres chronologiczny: 1980 - 2009. Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Oleśnica (woj. dolnośląskie), Nowy Sącz (woj. małopolskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Poznań (woj. wielkopolskie)

Gołąb Zygmunt

Irena Gąszczak - relacja

Relacja Ireny Gąszczak dot. wyjazdu z rodzinnego Lwowa w 1946 r. do Polski, osiedlania się we Wrocławiu, wyglądu miasta w powojennych latach, życia codziennego, edukacji, pracy. Świadek opowiada swoje wspomnienia związane ze stanem wojennym w 1981 r. oraz o wizycie papieża we Wrocławiu. Zakres chronologiczny: 1939 - 2008. Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Łódź (woj. łódzkie),  Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Gąszczak Irena

Irena Gałązkiewicz - relacja

Relacja Ireny Gałązkiewicz dot. wywózki całej rodziny na Sybir w trakcie II wojny światowej, biedy, głodu, ciężkiej pracy rodziców w kopalni, aresztowania ojca, jego ucieczki z radzieckiego więzienia, przedostania się do tworzących się polskich jednostek wojskowych, zorganizowanego wyjazdu Polaków w 1946 r., przyjazdu do Warszawy a następnie osiedlenia się na ziemiach zachodnich. Zakres chronologiczny: 1939 - 2008. Miejsca wydarzeń: Boruny, Antonowo, Wilejka, Omsk, Tomsk, Czelabińsk, Krasnojarsk, Rudnik Andriejewski, Magadan, Minusińsk (Rosja), Brześć (Białoruś), Warszawa (woj. mazowieckie), Szczecinek( woj. zachodniopomorskie), Czapilnek (woj. zachodniopomorskie)

Gałązkiewicz Irena

Teresa Gala - relacja

Krótka relacja Teresy Gali dot. wywózki całej rodziny w głąb ZSRR w trakcie II wojny światowej, śmierci rodziców, ciężkie sytuacji materialnej, głodu, pobytu w domu dziecka, przyjazdu do Polski i rozpoczęciu dorosłego życia. Zakres chronologiczny: 1939 - 1950. Miejsca wydarzeń: Makowiszcze, obwód swierdłowski (ZSRR), Wrocław (woj. dolnośląskie), Środa Śląska (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Duszanbe (Tadżykistan), Gostyń (woj. wielkopolskie)

Gala Teresa

Aleksander Gucz - relacja

Krótka relacja Aleksandra Gucza dot. jego przeżyć wojennych, przymusowego pobytu na Ukrainie, ciężkiej sytuacji rodzinnej. Świadek myli wiele faktów historycznych. Zakres chronologiczny: 1939 - 1960. Miejsca wydarzeń: Tomaszów Lubelski (woj. lubelskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Malczyce (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Moskwa (Rosja)

Gucz Aleksander

Andrzej Majchrzak - relacja

Relacja ks. Andrzeja Majchrzaka dot. historii jego rodziny, migracji dziadków oraz rodziców w poszukiwaniu pracy, rozpoczęcia posługi kapłańskiej, pracy proboszcza, opieki nad wychowankami Zakładu Poprawczego w Jerzmanicach Zdroju, wieloletniej posługi we wsi Powidzko, historii parafii (odczytanej z niemieckich kronik) oraz osób, które osiedliły się w miejscowości po II wojnie światowej. Zakres chronologiczny: 1951 - 2009. Miejsca wydarzeń: Kielce (woj. świętokrzyskie),  Koziebrody (pow. płoński, woj. mazowieckie), Sieradz (woj. łódzkie), Potok (pow. rycki, woj. lubelskie), Fiukówka (pow. łukowski, woj. lubelskie), Świdnica (woj. dolnośląskie), Jerzmanice Zdrój (pow. złotoryjski, woj. dolnośląskie), Powidzko (pow. trzebnicki, woj. dolnośląskie), Kanclerzowice (pow. trzebnicki, woj. dolnośląskie), Radziądz (pow. trzebnicki, woj. dolnośląskie), Ząbkowice Śląskie (woj. dolnośląskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Łódź (woj. łódzkie)

Majchrzak Andrzej

Relacja Heleny Onik

Relacja Heleny Onik, zesłanej na Syberię po wybuchu II wojny światowej, dotyczy zesłania, warunków panujących na Syberii, losów zesłanych Polaków, powrotu do kraju, osiedlenia się na Ziemiach Zachodnich i Północnych, relacji Polaków z Niemcami na tych terenach.

Onik Helena

Żołnierskie wspomnienia

Wspomnienia Adama Bronieckiego - żołnierza, który dołączył do nowoformowanej I Dywizji Piechoty wojska Polskiego, nazwanej później od imienia Tadeusza Kościuszki. Opisuje w nich swoją drogę, kampanię która przebył podczas wojny z pod Lenino aż po Berlin. Skupia się na opisie bitwy pod Lenino i o warszawską Pragę. W drugiej części opisuje operację forsowania Odry na Pomorzu Zachodnim.

Broniecki Adam

Andrzej Dziełak - relacja

Relacja księdza katolickiego pracującego na terenie archidiecezji wrocławskiej dot. działalności jego ojca w AK, nauki w liceum ogólnokształcącym z Zgorzelcu, służby wojskowej oraz działalności opozycyjnej. Zakres chronologiczny: lata 60., 70. i 80. XX w. Miejca wydarzeń: Węgliniec (pow. zgorzelecki, woj. dolnośląskie), Zgorzelec (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Bartoszyce (woj. warmińsko-mazurskie), Bogatynia (pow. zgorzelecki, woj. dolnośląskie)

Dziełak Andrzej ks.

Janina Góralska - relacja

Krótka relacja Janiny Góralskiej dot. przyjazdu w 1946 r. ze Lwowa do Wrocławia, zamieszkania w opuszczonym mieszkaniu, relacji z ludnością niemiecką, pracy, życia codziennego, odgruzowywania miasta, Wystawy Ziem Odzyskanych i życia towarzyskiego w powojennej stolicy Dolnego Śląska. Zakres chronologiczny: 1939 - 1956. Miejsca wydarzeń: Berlin (Niemcy), Gródek Jagielloński (obw. lwowski, Ukraina), Kluczbork (woj. opolskie), Kraków (woj. małopolskie), Lwów (Ukraina), Opole (woj. opolskie), Pietrzykowice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Pszczew (woj. lubuskie), Świnoujście (woj. zachodniopomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Zakopane (woj. małopolskie)

Góralska Janina

Anna Halemba - relacja

Krótka relacja Anny Halemby dot. sytuacji rodzinnej w trakcie II wojny światowej, pobytu na Śląsku, pracy rodziców w niemieckim gospodarstwie, przybycia Armii Czerwonej, stosunku ludności niemieckiej do polskich dzieci, sytuacji we wsi po zakończeniu wojny oraz życia codziennego. Zakres chronologiczny: 1939 - 1956. Miejsca wydarzeń: Chorzów (woj. śląskie),  Karłów (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Duszniki Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Kudowa Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Radków (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Halemba Anna

Alojzy Gregulec - relacja

Obszerna relacja Alojzego Gregulca przeprowadzona przez jego wnuka Rafała Motriuka dot. sytuacji rodzinnej i materialnej przed wybuchem I wojny światowej, stosunków pomiędzy ludnością polską a niemiecką na Opolszczyźnie, formowania się granicy państwa na Śląsku, służby i pracy w wojsku, konfliktu o Zaolzie, II wojny światowej, kampanii wrześniowej, dostania się do niewoli niemieckiej a następnie zwolnienia z niej, pracy przymusowej pod okupacją niemiecką, obowiązkowego podpisywania volkslisty i służby w armii niemieckiej, oswobodzenia przez aliantów zachodnich, pobytu w obozie jenieckim, powrotu do Polski w 1946 r., pracy w sieci sklepów Społem, sytuacji politycznej PRL mającej wpływ na gospodarkę państwa i życie odobiste (m.in stan wojenny).   Zakres chronologiczny: 1907 - 1990.   Miejsca wydarzeń: Chróścice (woj. opolskie), Brzostowo (pow. pilski, woj. wielkopolskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Bermen (Niemcy), Bruksela (Belgia), Gdańsk (woj. pomorskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Londyn (Wielka Brytania), Berlin (Niemcy), Cieszyn (woj. śląskie), Chojnice (woj. pomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie)

Gregulec Alojzy

Leon Granek - relacja

Krótka relacja Leona Granek dot. przyjazdu po II wojnie światowej do Szczecina, pracy w milicji, konfliktów z ludnością niemiecką, skali zniszczenia miasta i portu, wywożenia majątku ruchomego przez żołnierzy radzieckich i odgruzowywania ulic oraz zakładów pracy przez nowych mieszkańców.   Zakres chronologiczny: 1945 - 1956.   Miejsca wydarzeń: Inowrocław (woj. kujawsko-pomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Piła (woj. wielkopolskie), Świnoujście (woj. zachodniopomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Berlin (Niemcy)

Granek Leon

Stanisław Grabowski - relacja

Obszerna relacja Stanisława Grabowskiego dot. życia w Warszawie w trakcie II wojny światowej, sytuacji ludności żydowskiej, powstania w getcie warszawskim, Powstania Warszawskiego oraz jego kapitulacji, ucieczki z transportu do obozu w Niemczech, osiedlenia się we Wrocławiu, nauki, dostania się do wojska, problemów w powojennej Polsce ze względu na pochodzenie ze środowiska patriotycznego, Wystawy Ziem Odzyskanych.   Zakres chronologiczny: 1935 - 1956.   Miejsca wydarzeń: Warszawa (woj. mazowieckie), Wilno (Litwa), Charsznica (pow. miechowski, woj. małopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Oleśnica (woj. dolnośląskie)

Grabowski Stanisław

Janusz Jakubowicz - relacja

Relacja Janusza Jakubowicza dot. II wojny światowej spędzonej w przemysłowej miejscowości w dawnym woj. stanisławowskim, życia codziennego pod okupacją radziecką a następnie niemiecką, sytuacji Żydów, likwidacji getta, stosunków Ukraińców względem ludności polskiej, braku żywności oraz odzieży, próby osiedlenia się w wiosce zamieszkanej przez Łemków, przyjazdu na tzw. Ziemie Odzyskane, pracy w fabryce guzików i edukacji w szkole, nadrabiania straconych przez wojnę lat. Zakres chronologiczny: 1939 - 1960. Miejsca wydarzeń: Bitków (Ukraina), Nadwórna (Ukraina), Delatyn (Ukraina), Weleśnica Leśna (Ukraina), Stryj (Ukraina), Łańcut (woj. podkarpackie), Bonarówka (pow. strzyżowski, woj. podkarpackie), Wołów (woj. dolnośląskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Stanisławów (Ukraina), Gdańsk (woj. pomorskie), Lwów (Ukraina), Kraków (woj. małopolskie), Ploeszti (Rumunia), Strzyżów (woj. podkarpackie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie)

Jakubowicz Janusz

Ignacy Jakubowski - relacja

Relacja Ignacego Jakubowskiego dot. II wojny światowej, ciężkiej sytuacji materialnej pod okupacją niemiecką, ataków Ukraińców na Polaków, wyjazdu z rodzinnych stron, osiedlenie się na Ziemiach Zachodnich, "Służby w Polsce", służby w Korpusie Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz dot. sytuacji zagrożenia życia w trakcie wykonywania obowiązków.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1956.   Miejsca wydarzeń: Niskołyzy (Ukraina), Koropiec (Ukraina), Peszkowce, Dębin (pow. słupski, woj. pomorskie), Słupsk (woj. pomorskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Siedlce (woj. mazowieckie), Jelcz Laskowice (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Barysz (Ukraina)

Jakubowski Ignacy

Maria Janczak - relacja

Relacja Marii Janczak dot. życia przed II wojną światową, relacji z ludnością ukraińską, wywózki całej rodziny na Syberię, wspomnień głodu i zimna oraz ciężkiej, katorżniczej pracy ojca i starszego rodzeństwa, przedostania się do Iranu, powrotu do Polski i decyzji o osiedleniu się na ziemiach zachodnich. Zakres chronologiczny: 1939 - 1947. Miejsca wydarzeń: Dmytrów, Chołojów, Kotłas (ZSRR), Teheran (Iran), Taszkient, Aczasaj (Kazachstan), Medyka, Opole (woj. opolskie), Międzylesie (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Bystrzyca Kłodzka (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Janczak Maria

Andrzej Janik - relacja

Relacja Andrzeja Janika dot. II wojny światowej, okupacji niemieckiej, wywożenia ludności polskiej z terenów przyłączonych do III Rzeszy, pracy fizycznej w obozie pracy, powrotu do Polski, osiedlenia się we Wrocławiu i pracy Miejskiej Radzie Narodowej. Zakres chronologiczny: 1939 - 1956. Miejsca wydarzeń: Oborniki (woj. wielkopolskie), Dachau (Niemcy), Monachium (Niemcy), Poznań (woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Janik Andrzej

Zdumiewające Historie, opowiadania Wojenne Przeżycia, przetrwania w czasie wybuchu wojny 17.09.1939 Opowiada Kazimierz Iwanowski

Krótka biografia Kazimierza Iwanowskiego, spisana na podstawie jego wspomnień przez Eugeniusza Fudali. Kazimierz Iwanowski był synem kapitana lwowskiego dowódcy kompanii ochrony granicy. Służył w krakowskim oddziale Armii Krajowej, a po II wojnie światowej został wcielony do Drugiej Armii Wojska Polskiego. Po zdemobilizowaniu ukończył edukację w Poznaniu i rozpoczął pracę we Wrocławiu. W dalszej części są wspomniane losy jego rodziny. Zakres chronologiczny: 1939-2008 Miejsca wydarzeń: Kowel (Ukraina), Przemyśl, Kraków, Poznań, Wrocław

Iwanowski Kazimierz

Relacja Józefa Bałuczyńskiego

Relacja Józefa Bałuczyńskiego, pastora kościoła zielonoświątkowego, dotyczy dzieciństwa na Podolu, pracy przymusowowej w czasie II wojny, wyjazdu na front niemiecki, powojennej działalności ewangelizacyjnej wśród młodzieży, organizacji zborów zielonoświątkowych na Pomorzu. W końcówce nagrania świadek odpowiada na pytania z kwestionariusza "100 100-latków na 100-lecie".

Bałuczyński Józef

Relacja Stefana Chruszcza

Relacja Stefana Chruszcza dotyczy wejścia niemieckiego wojska do rodzinnej miejscowości, przymusowej pracy przy kopaniu okopów przy Pilicy, walk partyzanckich z Niemcami, wejścia wojsk radzieckich, wyjazdu na Ziemie Zachodnie i Północne, długiej podróży, pracy w PRG-rze oraz wyjazdu Niemców.

Chruszcz Stefan

Roman Kowal - relacja

Relacja działacza opozycji antykomunistycznej, dotyczącej początków jego działalności opozycyjnej, zatrzymania w stanie wojennym oraz internowania w ośrodkach odosobnienia w Nysie i Grodkowie.   Zakres chronologiczny: 1981-1982   Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Nysa (woj. opolskie), Grodków (woj. opolskie)

Kowal Roman

Edward Jaremko - relacja

Krótka relacja Edwarda Jaremko dot. niemieckiej i sowieckiej okupacji Lwowa w trakcie II wojny światowej, z szczególnym uwzględnieniem sytuacji w lwowskim getcie, przyjazdu od Wrocławia, skali zniszczenia miasta, wyglądu mieszkań pozostawianych przez ludność niemiecką. Zakres chronologiczny: 1939 - 1948. Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Gdańsk (woj. pomorskie)

Jaremko Edward

Eugeniusz Kapusta - relacja

Krótka relacja Eugeniusza Kapusty dot. śmierci ojca, zamorodwanego przez Ukraińców w 1945 r., przesiedlenie rodziny, organizacji życia po II wojnie światowej, pracy w zakładach w Jelczu-Laskowicach i życia codziennego. Zakres chronologiczny: 1945 - 1990. Miejsca wydarzeń: Nałuże (Ukraina), Jelcz-Laskowice (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Piekary Śląskie (woj. śląskie), Kołomyja (Ukraina)

Kapusta Eugeniusz

Adam Hawałej - relacja

Relacja Adama Hawałeja dot. osiedlenia się rodziny na Dolnym Śląsku, początków pracy fotografa, pracy w Centralnej Agencji Fotograficznej, sytuacji związanych z tym zawodem tj. reportaże z wizyt papieża Jana Pawła II w Polsce, imprez sportowych i strajków robotniczych.   Zakres chronologiczny: 1945 - 2009.   Miejsca wydarzeń: Turka (woj. lubelskie), Drohobycz (Ukraina), Żmigród (woj. dolnośląskie), Szczytna (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Grudziądz (woj. kujawsko-pomorskie), Moskwa (Rosja), Workuta (Rosja), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Rzym (Włochy), Gdańsk (woj. pomorskie), Kraków (woj. małopolskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie)

Hawałej Adam

Władysława Joćko - relacja

Krótka relacja Władysławy Joćko dot. życia pod okupacją niemiecką i radziecką w trakcie II wojny światowej, sytuacji materialnej rodziny, przyjazdu na tzw. Ziemie Odzyskane.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1956.   Miejsca wydarzeń: Mikielewszczyzna (Białoruś), Mińsk (Białoruś), Moskwa (Rosja), Drawsko Pomorskie (woj. zachodniopomorskie)

Joćko Władysława

Alicja Kłaptocz - relacja

Relacja Alicji Kłaptocz dot. II wojny światowej, ewakuacji ludności cywilnej z Wielkopolski za linię Wisły, powrotu do domu po przegranej przez Polskę kampanii wrześniowej, ucieczki na wieś, traktowania ludności polskiej przez niemieckich żołnierzy i cywilów oraz życia codziennego. Zakres chronologiczny: 1939 - 1945. Miejsca wydarzeń: Kostrzyn (pow. poznański, woj. wielkopolskie), Kozienice (woj. mazowieckie), Lubawa (pow. iławski, woj. warmińsko-mazurskie), Łaskarzew (pow. garwoliński, woj. mazowieckie), Opalenica (pow. nowotomyski, woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Rzepin (pow. słubicki, woj. lubuskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Zbąszyn (pow. nowotomyski, woj. wielkopolskie), Złotowo.

Kłaptocz Alicja

Henryka Klonowska - relacja

Krótka relacja Henryki Klonowskiej dot. okupacji radzieckiej w trakcie II wojny światowej, stosunków pomiędzy ludnością polską a ukraińską, przesiedleń i ucieczki do Polski.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1946.   Miejsca wydarzeń: Pełtew (Ukraina), Lwów (Ukraina), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Jaszkowa Góra (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Klonowska Henryka

Danuta Kofroń - relacja

Krótka relacja Danuty Kofroń dot. życia w okupowanym Lwowie, wielu przeprowadzek rodziny, poszukiwań lepszego domu, zainteresowania lotnictwem, życia młodzieży w powojennym Wrocławiu.   Zakres chronologiczny: 1941 - 1968.   Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Kraków (woj. małopolskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Wałbrzych (Woj. dolnośląskie), Dzierżoniów (woj. dolnośląskie)

Kofroń Danuta

Aniela Kościelniak - relacja

Relacja Anieli Kościelniak dot. II wojny światowej, pobytu całej rodziny w hitlerowskim obozie "Polenlager 10" w Siemianowicach Śląskich, wywozu na roboty przymusowe na Pomorze Zachodnie, ewakuacji wraz z ludnością niemiecką, nadejścia Armii Czerwonej, ucieczki z linii walk frontowych, organizacji życia po wojnie. Zakres chronologiczny: 1939 - 1956. Miejsca wydarzeń: Drawno (pow. choszczeński, woj. zachodniopomorskie), Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie), Piła (woj. wielkopolskie), Żywiec (woj. śląskie), Grodków (pow. brzeski, woj. opolskie), Żelazna (woj. opolskie)

Kościelniak Aniela

Tomasz Kościelny - relacja

Relacja Tomasz Kościelnego dot. działalności w strukturach Związku Harcerzy Polskich w latach '80, organizacji struktur oraz zajęć, opozycji antykomunistycznej i prześladowań ze strony SB.   Zakres chronologiczny: 1975 - 1989.   Miejsca wydarzeń: Chodzież (woj. wielkopolskie), Budzyń (pow. chodzieski, woj. wielkopolskie), Piła (woj. wielkopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Poznań (woj. wielkopolskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Słupsk (woj. pomorskie), Starogard Gdański (woj. pomorskie), Konarzyny (pow. chojnicki, woj. pomorskie), Rogoźno (pow. obornicki, woj. wielkopolskie)

Kościelny Tomasz

Kolejarze

Kolejarze. Na zdjęciu: grupa mężczyzn w kolejarskich uniformach na stacji kolejowej; Filemon Skipirzepa (siedzi szósty od lewej), p. Sikorski (przedostatni rząd, drugi od lewej), Zawiercie lata 60. XX w.

N.N.

Janina Bilewicz-Berezowska - relacja

Relacja mieszkanki Kłodzka przybyłej do tego miasta w sierpniu 1945 r. dot. wojny i okupacji na Kresach Wschodnich, a także wysiedlenia i przyjazdu na ziemie zachodnie oraz pierwszych miesięcy i lat życia tamże. Zakres chronologiczny: lata 40. XX w. Miejsca wydarzeń: Stryj (obw. lwowski, Ukraina),Skole (obw. lwowski, Ukraina) , Kłodzko (woj. dolnośląskie)

Bilewicz-Berezowska Janina

Wspomnienia Sióstr Zakonnych z Nienadowa i Huciska

Siostra Gerarda Genowefa Fiut opowiada historię działalności sióstr zakonnych ze Zgromadzenia Rodzina Maryi w Hucisku i Nienadowie. Opiera sie przy tym na swoich wspomnieniach oraz na przekazach siostry Ireny Maryniuk, tutejszej nauczycielki. Ze wspomnień wyłania się obraz życia na wsi przed wojną, w tym życia religijnego. Opisuje działalność misyjną, oświatową, medyczną i kulturalną sióstr, a także stosunek społeczeństwa do nich. Ukazana jest również rola hrabiostwa Milczewskich, we wspieraniu ochronki, którą prowadziły siostry. Wspomniana jest również okupacja niemiecka podczas II wojny światowej oraz pokrótce czasy komunizmu. Na końcu autorka relacji, przedstawia dalsze losy zakonnic oraz wspomina Święto Bożego Ciała. Zakres chronologiczny: 1906-2003 Miejsca wydarzeń: Nienadowa (pow. przemyski, woj.podkarpackie), Hucisko Nienadowskie (pow. przemyski, woj.podkarpackie), Dubieck (pow. przemyski, woj.podkarpackie), Kraków,Częstochowa

Fiut Gerarda Genowefa

Relacja Karola Chmurzyńskiego

Relacja Karola Chmurzyńskiego dotyczy okupacji niemieckiej i radzieckiej, represji ze strony okupantów, stosunków z Polaków z Ukraińcami na Kresach, zbrodni banderowców na Polakach, przesiedlenia na Ziemie Zachodnie i Północne, stosunków między Polakami a Niemcami na tych Ziemiach oraz organizacji życia po wojnie.

Chmurzyński Karol

Katarzyna Koziarska - relacja

Relacja Katarzyny Koziarskiej dot. okupacji radzieckiej w trakcie II wojny światowej, wywozu całej rodziny na Syberię, pracy, ciężkich warunków bytowych, chorób i głodu, powrotu do Polski i osiedleniu się na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Zakres chronologiczny: 1939 - 1980. Miejsca wydarzeń: Miękisz Nowy (pow. jarosławski, woj. podkarpackie), Besarabia, Kłosów (pow. strzeliński, woj. dolnośląskie), Oława (woj. dolnośląskie), Strzelin (woj. dolnośląskie), Wiązów (pow. strzeliński, woj. dolnośląskie)

Koziarska Katarzyna

Józefa Krawczyk - relacja

Relacja Józefy Krawczyk dot. wywozu całej rodziny z terenów okupowanych przez wojska radzieckie na Syberię, ciężkiej pracy rodziców i starszego rodzeństwa, głodu, biedy i zimna, śmierci ojca, powrotu na tereny Wschodnich Kresów a następnie przesiedlenia na tzw. Ziemię Odzyskane. Zakres chronologiczny: 1939 - 1950. Miejsca wydarzeń: Chociwel (pow. stargardzki, woj. zachodniopomorskie), Jenisejsk, Łódź (woj. łódzkie), Poznań (woj. wielkopolskie), Stargard Szczecieński (woj. zachodniopomorskie), Tarnopol (Ukraina)

Krawczyk Józefa

Kazimierz Krysiak - relacja

Relacja Kazimierza Krysiaka dot. wybuchu II wojny światowej, ewakuacji ludności cywilnej, nakazu pracy w Niemczech, pobytu w obozie pracy przymusowej na terenie III Rzeczy, warunków tam panujących oraz momentu zakończenia wojny. Zakres chronologiczny: 1939 - 1945. Miejsca wydarzeń: Częstochowa (woj. śląskie), Herby (pow. lubliniecki, woj. ślaskie), Julianów (pow. piaseczyński, woj. mazowieckie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Kluczbork (woj. opolskie), Kłobuck (woj. śląskie), Knurów (pow. gliwicki, woj. śląskie), Kędzierzyn-Koźle (woj. opolskie), Krzepice (pow. kłobucki, woj. śląskie), Mstowo (pow. włocławski, woj. kujawsko-pomorskie), Rybnik (woj. śląskie), Sandomierz (woj. świętokrzyskie), Waleńczów (pow. kłobucki, woj. śląskie), Wieluń (woj. łódzkie)

Krysiak Kazimierz

Stanisława Kuchta - relacja

Relacja Stanisławy Kuchty dot. II wojny światowej, prześladowań ludności polskiej w d. woj. stanisławowskim przez ukraińskich nacjonalistów, mordowania ludzi, palenia domów i pomieszczeń gospodarczych, ucieczki Polaków z obszarów wiejskich do większych miast, przesiedleń, podróży na zachód. Zakres chronologiczny: 1939 - 1946. Miejsca wydarzeń: Głubczyce (woj. opolskie), Katowice (woj. śląskie), Stanisławów (Ukraina), Wysoka.

Kuchta Stanisława

Maria Kujda - relacja

Relacja Marii Kujdy dot. wywozu całej rodziny na Sybir w trakcie II wojny światowej, śmierci ojca, ciężkiej pracy, choroby matki, biedy, zimna i głodu, powrotu do Polski, osadnictwa na ziemiach zachodnich. Zakres chronologiczny: 1939 - 1946. Miejsca wydarzeń: Chodaczków Wielki (obw. tarnopolski, dziś Ukraina), Krasnojarsk (Rosja), Poznań (woj. wielkopolskie), Stargard Szczeciński (woj. zachodniopomorskie), Gorzanów (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Kujda Maria

Teresa Kulik - relacja

Relacja Teresy Kulik dot. życia na Wileńszczyźnie po II wojnie światowej, przyjazdu do Polski w trakcie tzw. II fali repatriacyjnej, osiedlenia się na ziemiach zachodnich, relacji pomiędzy osadnikami z centralnej Polski a przybyszami z Kresów Wschodnich, życia codziennego i pracy. Zakres chronologiczny: 1955 - 1970. Miejsca wydarzeń: Wilno (Litwa), Warszawa (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Żarów (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie), Świdnica (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie)

Kulik Teresa

Bolesław Malik - relacja

Relacja weterana II wojny światowej dot. walk polsko-ukraińskich w Galicji Wschodniej, służby w 2. Armii Wojska Polskiego, udziału w walkach z Niemcami w Wielkopolsce, na Dolnym Śląsku i Łużycach oraz konfliktu polsko-czechosłowackiego o ziemię kłodzką, a także powojennego życia w Szczecinie i we Wrocławiu.   Zakres chronologiczny: lata 40.-70. XX w.   Miejsca wydarzeń: dawne województwo lwowskie, Lublin, Chełm, Wielkopolska, Dolny Śląsk, Górne Łużyce, ziemia kłodzka, Szczecin (woj. zachodnipomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie) Brody (obw. lwowski, Ukraina), Busk (obw. lwowski, Ukraina), Stanisławów (dziś Iwano-Frankiwsk, Ukraina), Starzyska (obw. lwowski, Ukraina),Rzęsna Ruska (obw. lwowski, Ukraina), Lublin (woj. lubelskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Berlin (Niemcy), Bautzen / Budziszyn (Saksonia, Niemcy),Kłodzko (woj. dolnośląskie), Kudowa-Zdrój(pow. kłodzki,woj. dolnośląskie)

Malik Bolesław

Relacja Moniki Krupowicz

Relacja biograficzna Moniki Krupowicz dotyczy relacji rodzinnych, edukacji, przedwojennych stosunków polsko-żydowskich, ukrywania się podczas okupacji niemieckiej, warunków życia podczas wojny, śpiewu w chórze i codzinności w latach powojennych. W drugiej części nagrania, świadek odpowiada na pytania z kwestionariusza "100 100-latków na 100-lecie".

Krupowicz Monika

Kronika Szkoły w Hucisku Nienadowskim

Autorka, nauczycielka szkoły w Hucisku Nienadowskim przedstawia historię tutejszej szkoły. Na początku wspomina o trudnych początkach i próbie zebrania odpowiednich funduszy na budowę szkoły. Projekt udało się zrealizować w 01.09.1909 r. Przytacza również treść orzeczenia Cesarsko-królewskiej Rady Szkolno-krajowej. W myśl niej, wszelkie koszty jej utrzymania miała ponosić gmina i obszar dworski, a językiem wykładowym miał być język polski. W 1913 r. nauczanie rozpoczęły siostry ze Zgromadzenia Rodziny Maryi. Zajmowały się one nie tylko edukacją dzieci, ale i dorosłych, ponadto pełniły służbę medyczną. W 1920 szkołę z ludowej, przemianowano na powszechną.Organizowała ona różne wydarzenia kulturalne dla dzieci (przedstawienia, zajęcia fotograficzne). W zapiskach są wspomniane problemy, z jakimi musieli borykać się mieszkańcy wsi, takimi jak: niedożywienie oraz epidemie. Przez całe swoje istnienie szkoła zmagała się z trudnościami finansowymi, które uniemożliwiały jej przeprowadzanie remontów oraz zapewnienia odpowiedniego lokum dla kadry. W rękopisie zamieszczono trzy kosztorysy. Przytoczone są również dwa rozporządzenia Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z 1934 i 1937 roku. Regularny zapis kończy się na roku 1938/1939. Później są tylko krótkie zapiski z lat 1939, 1940, 1945, 1947. Tekst został odnaleziony w 1993 r. Zakres chronologiczny:1890-1947 Miejsca wydarzeń: Hucisko Nienadowskie (pow. przemyski, woj.podkarpackie)  

N.N.

Alfred Kwarciak - relacja

Relacja Alfreda Kwarciaka dot. II wojny światowej w pod lwowskiej wsi, napadów na ludność polską, ukraińskich band UPA, przesiedleń oraz osadnictwa na ziemiach zachodnich, rozminowywania terenów w okolicy Bolesławca, prac społecznych i życia codziennego. Zakres chronologiczny: 1939 - 1989. Miejsca wydarzeń: Dubno (Ukraina), Kleszczycha (Wołyń, Ukraina), Kraków (woj. małopolskie), Lublin (woj. lubelskie), Lwów (Ukraina), Namysłów (woj. opolskie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Skierniewice (woj. łódzkie), Bolesławiec (woj. dolnośląskie)

Kwarciak Alfred

Maria Kawińska - relacja

Relacja Marii Kawińskiej dot. II wojny światowej, ciężkich przeżyć podczas okupacji zarówno niemieckiej jak i rosyjskiej, przemarszu wojsk przez wioskę Obertyn, ataków Ukraińców na polską ludność, wyjazdu po zakończonej wojnie na tereny należące do Polski, złych warunków w trakcie drogi, osadnictwa na ziemiach zachodnich, relacji z ludnością Niemiecką, organizacji życia po wojnie, pracy i nakłaniania do oddawania głosów w wyborach w 1947 r. hasłem "3 x TAK".   Zakres chronologiczny: 1939 - 1950.   Miejsca wydarzeń: Obertyn (Ukraina), Żuków (Ukraina), Hańkowice (Ukraina), Turki, Przemyśl (woj. podkarpackie), Wrocław (Woj. dolnośląskie), Stara Studnica (pow. drawski, woj. zachodniopomorskie), Kalisz Pomorski (pow. drawski, woj. zachodniopomorskie), Mielno (pow. koszaliński, woj. zachodniopomorskie), Wałcz (woj. zachodniopomorskie), Białogard (woj. zachodniopomorskie), Kutno (woj. łódzkie)

Kawińska Maria

Bolesław Lang -relacja

Relacja Bolesława Langa dot. przyjazdu i osiedlania się rodziny na Dolnym Śląsku, nauki, pracy, zaangażowania w życie kulturalne, pracy na rzecz lokalnych społeczności, wspomnień z życia codziennego w PRL oraz ze stanu wojennego w 1981 r.   Zakres chronologiczny: 1945 - 2008.   Miejsca wydarzeń: Jarosław (woj. podkarpackie), Jasło (woj. podkarpackie), Garbce (pow. trzebnicki, woj. dolnośląskie), Milicz (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Jelcz-Laskowice (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Zwickau (Niemcy), Drezno (Niemcy)

Lang Bolesław

Lidia Barczak-Rozwadowska - relacja

Relacja Lidii Barczak-Rozwadowskiej dot. przeżyć wojennych, narastającego nacjonalizmu ukraińskiego na terenach wiejskich w d. woj. tarnopolskim, przesiedlenia na ziemie zachodnie, edukacji, życia codziennego, nauki na Akademii Medycznej we Wrocławiu, współpracy z kadrą naukową, stażów zawodowych, pracy i życia osobistego.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1990   Miejsca wydarzeń: Borszczów (Ukraina), Michałowice (woj. dolnośląskie), Opole (woj. opolskie), Leśna (pow. lubański, woj. dolnośląskie), Miłoszów (pow. lubański, woj. dolnośląskie), Lubań (woj. dolnośląskie), Lublin (woj. dolnośląskie), Nowa Ruda (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Strzelin (woj. dolnośląskie), Ziębice (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie)

Barczak-Rozwadowska Lidia

Jerzy Kozik - relacja

Relacja Jerzego Kozika dot. przyjazdu po zakończeniu II wojny światowej na ziemie zachodnie, aresztowania ojca i wywozu go na Sybir, osiedlenia się repatriantów, życia codziennego, edukacji, pracy, zmian miejsca zamieszkania, zniszczeń wojennych Wrocławia, studiów prawniczych na Uniwersytecie Wrocławskim, życia codziennego i osobistego.   Zakres chronologiczny: 1943 - 2014.   Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Sambor (Ukraina), Bardo (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Ziębice (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Ciepłowody (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Ząbkowice Śląskie (woj. dolnośląskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Zakopane (pow. tatrzański, woj. małopolskie)

Kozik Jerzy

Zofia Piątkowska - relacja

Relacja Zofii Piątkowskiej dot. wywózki na Syberię wraz z całą rodziną, życia codziennego, głodu, biedy edukacji i indoktrynacji polskich dzieci w ZSRR, powrotu do Polski, osadnictwa na ziemiach zachodnich, studiów na Wyższej Szkole Rolniczej we Wrocławiu na kierunku zootechnicznym, pracy i sytuacji w życia osobistego.   Zakres chronologiczny: 1939 - 2014.   Miejsca wydarzeń: Skarżysko-Kamienna (woj. świętokrzyskie), Malinówka, Czstochowa (woj. śląskie), Czardżou (Turkmenistan), Kraków (woj. małopolskie), Proszowice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Lądek Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Syców (woj. dolnośląskie), Kielce (woj. świętokrzyskie)

Piątkowska Zofia

Zofia Daniszewska - relacja

Relacja Zofii Daniszewskiej dot. wywozu wraz z matką na Sybir, ciężkich warunków bytowych, głodu, wędrówki za Armią Andersa, choroby matki, pobytu w domu dziecka i wędrówki wraz z opiekunami do Afryki (Uganda, Kenia), warunków życia dzieci w tamtejszych sierocińcach, nauki i wycieczek, ponownego spotkania po zakończonej wojnie z rodziną, osadnictwa na ziemiach zachodnich, nauki, pracy w banku, studiów wyższych we Wrocławiu i życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 1939 – 2014.   Miejsca wydarzeń: Równe (Ukraina), Masindi (Uganda), Ongata Rongai (Kenia), Wenecja (Włochy), Dziedzice (pow. słupecki, woj. wielkopolskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Strzelinko (pow. słupski, woj. pomorskie), Słupsk (woj. pomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Daniszewska Zofia

Danuta Zawko - relacja

Relacja Danuty Zawko dot. II wojny światowej, ojca - żołnierza polskiego, który zginął w trakcie obrony Lwowa, wywózki wraz z matką i bratem na Syberię, ciężkich warunków bytowych, głodu, biedy, zimna, pobytu w domu dziecka i przyjazdu do Polski razem z innymi sierotami, odnalezienia matki, życia w powojennym Wrocławiu, nauki, pracy i działalności w Związku Sybiraków.   Zakres chronologiczny: 1939 - 2014.   Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Sądowa Wisznia (Ukraina), Władywostok (Rosja), Kazachstan, Wrocław (woj. dolnośląskie), Piława Górna (pow. dzierżoniowski, woj. dolnośląskie), Ścinawa (pow. lubiński, woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Kijów (Ukraina), Berlin (Niemcy), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)

Zawko Danuta

Edmund Żurawski - relacja

Relacja Edmunda Żurawskiego dot. życia we Francji wraz z rodziną przed oraz w trakcie II wojny światowej, relacji Polaków z Francuzami, reemigracji do ojczyzny polskich górników z Francji, sytuacji zawodowej, osadnictwa na ziemiach zachodnich, relacji z ludnością niemiecką i żydowską w Wałbrzychu, życia codziennego i osobistego.   Zakres chronologiczny: 1928 - 2014.   Miejsca wydarzeń: Środkowa Francja, Jedlina Zdrój (pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Szczawno Zdrój (pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Kamieńsk, Biały Kamień (obecnie dzielnica Wałbrzycha), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Rusinowa (dzielnica Wałbrzycha) , Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Paryż (Francja), Hamburg (Niemcy), Dzierżoniów (woj. dolnośląskie), Świdnica (woj. dolnośląskie)

Żurawski Edmund

Hieronim Lewicki - relacja

Relacja Hieronima Lewickiego dot. życia codziennego w dwudziestoleciu międzywojennym, edukacji, sytuacji materialnej rodziny, nauki w szkole wojskowej, wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej, ucieczki z niewoli niemieckiej, działalności w ZWZ a następnie AK, organizowania działalności konspiracyjnej w Zambrowie, aktywności partyzanckiej, ucieczki z Podlasia, osadnictwa na ziemiach zachodnich po zakończeniu wojny.   Zakres chronologiczny: 1915 - 2011.   Miejsca wydarzeń: Łomża (woj. podlaskie), Ostrołęka (woj. mazowieckie), Zambrów (woj. podlaskie), Kraków (woj. małopolskie), Ostrzeszów (woj. wielkopolskie), Tarnogród (pow. biłgorajski, woj. lubelskie), Ostrów Mazowiecki (woj. mazowieckie), Krajewo-Kortyki (pow. zambrowski, woj. podlaskie), Białystok (woj. podlaskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Łódź (woj. łódzkie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Lewicki Hieronim

Ryszard Dominik - relacja

Relacja ks. katolickiego działającego na terenie archidiecezji wrocławskiej dot. studiów w seminarium duchownym we Wrocławiu, osoby kard. Bolesła Kominka, okoliczności i konsekwencji wystosowania Orędzia biskupów polskich do biskupów niemieckich oraz pracy duszpasterskiej, a także kontaktów z dawnymi niemieckimi mieszkańcami ziemi kłodzkiej.   Zakres chronologiczny: 1956-1973.   Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie) , Radków (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie) , Długopole-Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie) , Kłodzko (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie) , Stalowa Wola (woj. podkarpackie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Opole (woj. opolskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Bystrzyca Kłodzka (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Florynka (pow. nowosądecki, woj. małopolskie), Krynica Zrój (pow. nowosądecki, woj. małopolskie), Munster (Niemcy), Monachium (Niemcy), Lądek Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Dominik Ryszard ks.

Relacja Grażyny Kotfis

Relacja miała na celu przede wszystkim scharakteryzowanie transformacji ustrojowej z przełomu lat 80. i 90. XX wieku, na tle lokalnym. Dodatkowym, ważnym wydarzeniem poruszonym w relacji była powódź z lipca 1997 roku, która została opisana z perspektywy Świadka Historii (P. Grażyny) – uczestnika tamtych wydarzeń w Nowej Rudzie.

Kotfis Grażyna

Relacja Leszka Budrewicza

Relacja Leszka Budrewicza, współpracownika KOR, rzecznika Studenckiego Komitetu Solidarności, działacza struktur podziemnych"Solidarności", współorganizatora ruchu "Wolność i Pokój", dziennikarza i pisarza. Relacja
dotyczy działalności w opozycyji przed 1989 rokiem, Solidarności Polsko-Czechosłowackiej oraz organizacji Festiwalu Kultury Czechosłowackiej.

Budrewicz Leszek

Relacja Gerarda Tatarczyka

Relacja Gerarda Tatarczyka, prezesa Spółdzielni Kółek Rolniczych w Wodzisławiu Śląskim, uhonorowany Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski w 1999 roku. Relacja dotyczy pochodzenia, przedwojennego Wodzisława Śląskiego, relacji między mieszkańcami, losów wojennych, ukrywania się na Śląsku Cieszyńskim, powrotu do domu po wkroczeniu Armii Radzieckiej, edukacji i pracy w Powiatowym Zarządzie Rolnictwa w Raciborzu, kolektywizacji na terenie Wodzisławia Śląskiego, prowadzenia gospodarstwa rolengo, życia rodzinnego i aktywności społecznej, interwencji sił Układu Warszawskiego w Czechosłowacji w 1968 roku oraz kwestii językowch i "śląskości".

Tatarczyk Gerard

Relacja Agnieszki Zabłockiej-Kos

Relacja Agnieszki Zabłockiej-Kos, historyka sztuki, profesora nadzwyczajnego Uniwersytetu Wrocławskiego, specjalizującej się w architekturze miejskiej XIX i XX wieku. Relacja dotyczy nauki w Liceum Ogólnokształcącym we Wrocławiu w okresie PRL, studiów architektonicznych na Politechnice, przebiegu studiów, pracy w urzędzie wojewódzkiego konserwatora zabytków, pracy na Politechnice, badania historii budynków na Starym Mieście, pracy na Uniwersytecie Wrocławskim w Instytucie Historii Sztuki.

Zabłocka-Kos Agnieszka

Relacja Janiny Polak

Relacja Janiny Polak dot. wysiedlenia z Grodna do Koszlina w grudniu 1947 r. i wojennych losów rodziny (brat w armii gen. Andersa) oraz warunków życia w powojennym Wrocławiu. Zakres chronologiczny: 1946-2007 Miejsca wydrzeń: Grodno, Koszalin, Wrocław

Polak Janina

Relacja Elżbiety Gorgoń

Relacja Elżbiety Gorgoń, wieloletniej pracownicy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej we Wrocławiu. Relacja dotyczy edukacji, zmian w architekturze Wrocławia, pracy zawodowej: jako pracownik do spraw socjalnych w firmie Presco, pracy w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej, działaności we Wrocławskiej Radzie Seniorów, Fundacji dla osób głuchoniemych Fonis, na Uniwersytecie Trzeciego Wieku i zmian jakie zachodziły w tych instytucjach w przeciągu trzydziestu lat.

Gorgoń Elżbieta

Relacja Andrzeja Mientusa

Relacja Andrzeja Mintusa, piłkarza ręcznego,trenera, brązowego medalisty Mistrzostw Świata i mistrza Polski. Relacja dotyczy fascynacji sportem, studiów na wrocławskiej Akademii Wychowania Fizycznego, gry w Stali Zawdzkiem, Gwardii Opole, Śląsku Wrocław oraz w niemieckim klubie w Hüttenbergu, wyjazdów zagranicznych, zdobycia mistrzostwa Polsi ze Śląskiem Wrocław, emigracji do Niemiec. Świadek porównuje realia klubów polskich do klubów niemieckich. W relacji pojawia się również wątek dotyczący stanu wojennego w Polsce.

Mientus Andrzej

Relacja Jarosława Brody

Relacja Jarosława Brody, działacza opozycji demokratycznej, współpracownika KOR, współzałożyciela wrocławskiego SKS-u, internowanego w stanie wojennym, redaktora prasy podziemnej. Relacja dotyczy przystąpienia do strajku w Zajezdni (26.08.1980) we Wrocławiu i pełnionej na nim roli, przedsierpniowej działalności opozycyjnej, przyjęcia przez Komitet Strajkowy we Wrocławiu 21 Postulatów, wyłonienia wrocławskiego Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, życia codziennego strajkujących, relacji między opozycjonistami a robotnikami, druku podziemnej prasy i roli Solidarności w życiu polityczno-społecznym Polski.

Broda Jarosław

Relacja Władysławy Rowińskiej

Relacja biograficzna Władysławy Rowińskiej. Relacja dotyczy życia lodów rodziny, edukacji w Wejherowie, zamieszkania wraz niemiecką rodziną w Rybnie, wspólnego mieszkania z niemiecką rodziną Wobrok, założenia rodziny, pracy w Urzędzie Gminy, różnic między ludnością rodzimą i Kaszubami a nowymi osiedleńcami, a także Marszu Śmierci z KL Stutthof.

Rowińska Władysława

Relacja Bazylia Petiuka

Relacja Bazylia Petiuka, partyzanta UPA. Relacja dotyczy eduakcji, m.in. w szkole handowej, poznania ukraińskich działaczy podczas edukacji w Chełmie, działalności w UPA i pobytu w więzieniu, przesiedlenia rodziny w ramach alkcji "Wisła" na Mazury, przyjazdu na Mazury i pierwszych lat po wysiedleniu, burzenia cerkwi w Pawłowicach, pracy na stanowisku księgowego w PGR-ach.

Petiuka Bazylii

Michał Zubowski - relacja

Relacja mieszkańca wsi Siedlce w pow. oławskim dot. życia społeczno-religijnego w tej miejscowości oraz powodzi w 1997 r.   Zakres chronologiczny: 1967-1997   Miejsce wydarzeń: Siedlce (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Oława (woj. dolnośląskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Kotowice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Środa Śląska (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Marcinkowice (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Siechnice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Radwanice (pow. wrocławski, woj. dolnośląski)

Zubowski Michał

Relacja Władysława Załogowicza

Relacja Władysława Załogowicza ps. „Feluś”, żołnierza 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich AK, dowódcy harcerskiego plutonu „Grunwald”, aresztowanego przez UB i skazanego na 5 lat więzienia, autora książki „Na Łyczakowie”. Relacja dotyczy przeżyć II wojy światowej, a także działalości w ZWZ-AK, służby w szeregach 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich AK, dowodzenia plutonem „Grunwald”, udziału w akcji „Burza”, aresztowania przez NKWD i osadzenia w transporcie na Syberię, ucieczki z transportu i działalności konspiracyjnej, aresztowannia przez UB i przenosin do Wrocławia po wyjściu z więzienia.

Załogowicz Władysław

Moja Retro-Inspekcja

Autor rozpoczyna swoją opowieść od przytoczenia wspomnień dziadków. Przedstawia pokrótce historię swojej rodzinnej wsi Huciska Nienadowskiego od początku XX w. do zakończenia II wojny światowej. Opisuje swoje dzieciństwo i młodość (edukację i pracę w PGR). Następnie wspomina swój pobyt w Nienadowej gdzie kontynuował edukację w szkole rolniczej, a później w Przemyślu w Zespole Szkół Budowlanych. Opisuje swój pobyt we Wrocławiu (praca, rozwijanie pasji muzycznych). Przedstawia realia służby w wojsku. Później wspomina swoje dalsze losy (praca w Lubaniu Śląskim i we Wrocławiu, ślub, studia, wyjazd do Budapesztu, wieloletnia praca we Wrocławskim Przedsiębiorstwie Budownictwa Ogólnego). Dzięki wspomnieniom autora, możemy poznać wiele cennych informacji na temat budownictwa w PRL. Autor dokładnie opisuje swoją działalność w Polskim Towarzystwie Miłośników Astronomii i Wrocławskim Towarzystwie Obserwatorów Nieba. W ostatnim rozdziale wspomina o zasłużonych ludziach dla Wrocławia, pochodzących z Huciska Nienadowskiego. Jako dodatek załącza krótką biografię Kazimierza Iwanowskiego. Zakres chronologiczny: 1913-1993 Miejsca wydarzeń: Hucisko Niewiadomskie (pow. przemyski, woj. podkarpackie), Nienadowa (pow. przemyski, woj. podkarpackie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Wrocław, Strachowice (woj. dolnośląskie), Lubań Śląski (woj. dolnośląskie), Wąsocz Grajewski (woj. podlaskie), Budapeszt (Węgry), Grodziec (pow. złotoryjski, woj. dolnośląskie), Szklarska Poręba (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie)

Fudali Eugeniusz

Wyniki 401 do 500 z 1222