Pokazano 1460 rekordów

Opis archiwalny
Relacje historii mówionej i spisane wspomnienia
Drukuj podgląd Hierarchy Zobacz:

1118 rekordów z cyfrowym obiektem Pokaż wyniki z obiektami cyfrowymi

Aniela Sławik - relacja

Relacja Anieli Sławik dotycząca czasu II Wojny Światowej w Łopusznej na Ukrainie, zbrodni ukraińskich popełnianych na ludności polskiej, zakończenia wojny, ucieczki przed banderowcami, drogi na tzw. Ziemie Odzyskane i pierwszych lat w nowym miejscu zamieszkania.   Zakres chronologiczny: 1939-1955 Miejsca wydarzeń: Lopušna (Łopuszna, daw. woj. lwowskie, Ukraina), Krynica-Zdrój (woj. małopolskie), Chomiąża (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Malczyce (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Nowy Sącz (woj. małopolskie), Legnica (woj. dolnośląskie)

Sławik Aniela

Lila Grabowska - relacja

Relacja Lili Grabowskiej dotycząca czasu II Wojny Światowej w rejonie wsi Modrzewiny, do której sprowadziła się jeszcze przed wojną rodzina świadek, a także pierwszych lat powojennych i trudności bytowych związanych z sytuacją ekonomiczną kraju; świadek wspomina obecność oddziału mjr Henryka Dobrzańskiego "Hubala" oraz grup partyzanckich w okolicy Modrzewin, mówi o rekwizycjach dokonywanych przez Niemców, później o opuszczeniu wsi motywowanym względami ekonimicznymi i poszukiwaniu miejsca zatrudnienia; wypowiedzi świadek są na dużym stopniu ogólności.   Zakres chronologiczny: 1932-1963 Miejsca wydarzeń: De Novant (Francja), Modrzewiny (pow. konecki, woj. świętokrzyskie), Błotnica (pow. konecki, woj. świętokrzyskie), Elbląg (woj. warmińsko-mazurskie), Wrocław (woj. dolnośląskie).

Grabowska Lila

Jadwiga Hilman - relacja

Relacja Jadwigi Hilman dotycząca jej losów w czasie II Wojny Światowej; świadek wspomina okupację niemiecką, obecność partyzantów w okolicznych lasach, wypędzenie z rodzinnej wsi i wycofywanie się Niemców w 1944 r.; wspomina postać księdza Jana Sławińskiego, który ocalił kościół przed wysadzeniem w powietrze; relację kończą wrażenia z pobytu u rodziny pozostałej na Białorusi w 2007 r.   Zakres chronologiczny: 1939-1945 Miejsca wydarzeń: Terespol (obwód grodzieński, Białoruś), Masusziny (Mosuszyn, obwód grodzieński, Białoruś)

Hilman Jadwiga

Adam Trzciński - relacja

Relacja Adama Trzcińskiego opowiadającego w skrócie historię swojego życia i bardziej szczegółowo pracę nauczyciela w szkole podstawowej w Starym Henrykowie; świadek mówi też o swoim członkostwie w NSZZ Solidarność, motywacjach wstąpienia tam i konsekwencjach, jakie ponosił on i jego koledzy z pracy; świadek opowiada też o codzienności PRL, czyniąc to na dużym stopniu ogólności.   Zakres chronologiczny: 1975-1989 Miejsca wydarzeń: Poznań (woj. wielkopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Stary Henryków (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Dzierżoniów (woj. dolnośląskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie)

Trzciński Adam

Julia Krzaklewska - relacja

Relacja Julii Krzaklewskiej dotycząca czasu II Wojny Światowej we Lwowie, wysiedlenia zeń i pierwszych lat pobytu we Wrocławiu; świadek prowadzi narrację głównie w oparciu o losy męża, aresztowanego i więzionego przez sowieckiego okupanta, później studiującego weterynarię i medycynę i pracującego w PGR niedaleko Ołtaszyna; świadek wspomina też losy niektórych członków swojej rodziny, którzy zginęli na Kresach, warunki życia w okupowanym Lwowie, wysiedlenie i transport do Wroclawia, warunki bytowe w zniszczonym Wrocławiu tuż po wojnie, szabrowników, życie na Ołtaszynie i działalność męża zmierzającą do utworzenia muzeum Panoramy Racławickiej; świadek mówi też, iż ślub, jaki wzięła z mężem był pierwszym ślubem w katedrze wrocławskiej po wojnie.   Zakres chronologiczny: 1939- 1985 Miejsca wydarzeń: L'viv (Lwów, Ukraina), Tarnopol (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Bytom (woj. śląskie)

Krzaklewska Julia

Stanisław (Janusz) Zacharek - relacja

Relacja Stanisława (Janusza) Zacharka, zamieszkałego na Islandii od 2006 roku, dotycząca jego przyjazdu na Islandię - motywów, pierwszego zetknięcia z Islandczykami - oraz pracy, relacji z Islandczykami, Polakami islandzkimi i życia codziennego; świadek dużą część relacji poświęca konfliktowi pomiędzy pracownikami w swoim pierwszym miejscu zatrudnienia, co prowadzi go do refleksji na temat stosunków między Polakami islandzkimi i naturą Polaków w ogóle; opowiada też o cechach Islandczyków i samej Islandii - głównie warunkach pogodowych; reflektuje też na temat tożsamości narodowej i religijnej w obcym kraju, braku zaangażowania Polaków islandzkich w tworzenie wspólnych więzi i roli Kościoła w tej kwestii; kilka uwag poświęca szkolnictwu islandzkiemu   Zakres chronologiczny: 2006-2015 Miejsca wydarzeń: Kozienice (woj. mazowwieckie), Ostrołęka (woj. mazowieckie), Warszawa (woj. mazowieckie), Bolungarvik (Islandia), Reykjavik (Islandia), Ísafjörður (Islandia), Keflavik (Islandia)

Zacharek Stanisław (Janusz)

Anna Wojdałowicz - relacja

Relacja Anny Wojdałowicz dotycząca jej życia na Islandii, motywów i okoliczności przyjazdu, warunków pracy, stosunków z Islandczykami i Polakami islandzkimi oraz niektórych zwyczajów islandzkich - religijnych i rodzinnych; świadek opowiada o swoich obserwacjach dotyczących Islandczyków, nieco miejsca poświęca mniejszości tajlandzkiej zamieszkującej Islandię, wyobrażeniom Polaków o Islandii i Islandczyków o Polsce, a także szkolnictwu islandzkiemu, różnicom w tej kwestii pomiędzy Polską a Islandią oraz religijności Islandczyków.   Zakres chronologiczny: 2005-2015 Miejsca wydarzeń: Białystok (woj. podlaskie), Hella (Islandia), Reykjavík (Islandia), Kraków (woj. małopolskie)

Wojdałowicz Anna

Stanisław Srokowski - relacja

Relacja Stanisława Srokowskiego, który jako dziecko przeżył rzeź wołyńską w miejscowości Hnilcze (woj. tarnopolskie, pow. Podhajce), a następnie został wraz z rodziną przesiedlony na Ziemie Zachodnie do wsi Zielin (woj. zachodniopomorskie, pow. gryfiński).   Zakres chronologiczny: 1939-1956.   Miejsca wydarzeń: Hnilcze (woj. tarnopolskie, pow. Podhajce), Podhajce (woj. tarnopolskie), Zielin (woj. zachodniopomorskie, pow. gryfiński), Stanisławów (obecnie Iwano-Frankiwsk, Ukraina), Huta Pieniacka (obw. lwowski, Ukraina), Panowice (obw. tarnopolski, Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kędzierzyn-Koźle (woj. opolskie), Opole (woj. opolskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Kostrzyn (pow. poznański, woj. wielkopolskie),  Mieszkowice (pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie)

Srokowski Stanisław

Beata Grochowska - relacja

Relacja Beaty Grochowskiej, szczegółowo opowiadającej swoje losy po przyjeździe na Islandię, zmiany pracy i miejsca zamieszkania, stosunki z Islandczykami, ich zwyczaje religijne i żywieniowe, kulturę osobistą, wychowanie dzieci oraz problemy społeczne - narkomania, alkoholizm, choroby genetyczne; wtrąca też refleksje dotyczące szkolnictwa islandzkiego i porównuje je z polskim; analizuje różnice w warunkach życia przed i po kryzysie ekonomicznym z 2008 roku, opowiada też o życiu religijnym Polaków na Islandii; relacja bogata w szczegóły i porównania warunków polskich i islandzkich.   Zakres chronologiczny: 1997-2015 Miejsca wydarzeń: Súðavík (Islandia), Bíldudalur (Islandia), Selfoss (Islandia), Reykjavik (Islandia), Rzym (Włochy), Kraków (woj. małopolskie), Ísafjörður (Islandia), Patreksfjörður (Islandia), Flúðir (Islandia),Vestmannaeyjar (Islandia), Gdańsk (woj. pomorskie), Zamość (woj. lubelskie), Świnoujście (woj. zachodniopomorskie), Zakopane (woj. małopolskie)

Grochowska Beata

Danuta - relacja

Relacja Danuty, zamieszkałej na Islandii od 2001 roku, opowiadającej o swojej karierze zawodowej na Islandii i tamtejszym systemie szkolnictwa przez pryzmat losów swojej córki; wspomina o relacjach z pracodawcami islandzkimi a także z polskimi współpracownikami, dokonuje wielu ocen polskich imigrantów, zapytana porównuje przeciętnych Islandczyków z przeciętnymi Polakami; mówi też o swoich doświadczeniach z administracją islandzką, językiem islandzkim i niektórych innych aspektach życia codziennego.   Zakres chronologiczny: 2000-2015   Miejsca wydarzeń: Reykjavik (Islandia), Warszawa (woj. mazowieckie), Kraków (woj. małopolskie), Gliwice (woj. śląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Hafnarfjarðarvegur (Islandia), Keflavik (Islandia)

N.N.

Relacja Jana Kukuły

Relacja profesora Jana Kukuły dotyczy przede wszystkim jego kariery naukowej i zaangażowania w latach 80. w działalność opozycyjną, wykonywanych w technice mezzotinty grafik w Ognisku Kultury Plastycznej przy pl. Solnym, które później trafiały do wielu wydawnictw niezależnych związanych z „Solidarnością”, prac wraz z Januszem i Jadgwigą Halickimi oraz Andrzejem Żarnowieckim nad grafiką: 15 stacji Drogi Krzyżowej oraz przekazania jednej z kopii Drogi do Dortmundu, jako podziękowanie za pomoc materialną jaką dortmundczycy ofiarowali wrocławianom w czasie stanu wojennego.

Kukuła Jan

Nascow Nicola - relacja

Relacja uchodźccy z greckiej Macedonii Egejskiej dot. eksodusu z rodzinnego kraju oraz osiedlenia się i życia w Polsce. Zakres chronologiczny: 1948-2002. Miejsca wydarzeń: Skopje (Macedonia), Rumunia; Szczawno-Zdrój (pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Zgorzelec (woj. dolnośląskie), Police (woj. zachodniopomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Saloniki (Grecja), Mitrowica (Kosowo)

Nascow Nicola

Justyna Broniszewska - relacja

Relacja Justyny Broniszewskiej zamieszkałej na Islandii od 2006 roku, dotycząca jej życia na Islandii, doświadczeniach związanych z pracą, rozwojem zawodowym, kontaktów z Islandczykami i Polakami islandzkimi; świadek opowiada też o szkolnictwie islandzkim zestawiając je z polskim, dokonuje wielu ocen Polaków i Islandczyków, wspomina też o przekazywaniu swoim dzieciom kultury polskiej i języka polskiego; wplata w tok narracji wiele interesujących szczegółów dotyczących życia codziennego na Islandi: zwyczajów islandzkich, opieki społecznej, banków itp.; końcówkę wywiadu poświęca swojej pasji malarskiej i dwóm wystawom, jakie jej poświęcono.   Zakres chronologiczny: 2005-2015   Miejsca wydarzeń: Hvolsvöllur (Islandia), Łódź (woj. łódzkie), Białystok (woj. podlaskie), Akureyri (Islanida), Reykjavík (Islandia), Kraków (woj. małopolskie)

Broniszewska Justyna

Stanisław Orzechowski - relacja

Relacja ks. Orzechowskiego na temat mszy św. odprawionej podczas strajku w Zajezdni Autobusowej nr 7, protestu kolejarzy, Duszpasterstwa Ludzi Pracy oraz postawy ludzi: studentów, księży, mieszkańców miasta wobec strajków i Solidarności. Ksiądz wspomina swoje kontakty z ks. Jerzym Popiełuszką, pomoc udzielaną rodzinom internowanych w stanie wojennym oraz działania antyopozycyjne podejmowane przez ówczesne władze.   Zakres chronologiczny: przed 08.1980-10.1984   Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Pasikurowice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Łącko (pow. nowosądecki, woj. małopolskie) , Gdańsk (woj. pomorskie), Nowa Ruda (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Orzechowski Stanisław ks.

Magdalena Przewłocka - relacja

Relacja Magdaleny Przewłockiej, zamieszkałej na Islandii od 2006 roku, opowiadającej o okolicznościach przyjazdu na Islandię, kwestiach związanych ze znalezieniem pracy i miejsca zamieszkania - szczególnie w kontekście kryzysu w 2008 roku - szkolnictwie islandzkim, miejscowych obyczajach i kwestii wychowania dzieci w dwóch kulturach - polskiej i islandzkiej; mówi też o roli związków zawodowych w kraju, a także sposobach spędzania wolnego czasu - spotkaniach z przyjaciółkami, wyjazdach do domków letniskowych; w relacji pojawia się dużo szczegółów związanych z funkcjonowaniem na Islandii.   Zakres chronologiczny: 2006-2015 Miejsca wydarzeń: Hella (Islandia), Reykjavik (Islandia), Suðurlands (region Islandii), Białystok (woj. podlaskie)

Przewłocka Magdalena

Wacław Masełko - relacja

Relacja byłego pracownika MPK Wrocław na temat strajku w Zajezdni nr 7. Autor opisuje, jak wyglądał strajk, jak odnosili się do niego mieszkańcy, wspomina o mszy św. w zajezdni, o przyłączeniu sie do strajku kolejnych zakładów i o emocjach, które towarzyszyły strajkującym. Opisuje zakończenie strajku, wspomina stan wojenny i wybory w 1989 roku. Mówi również jak wyglądała praca kierowcy w MPK oraz jak przez lata zmieniał się Wrocław, wspomina o swoim zaangażowaniu w działalność Solidarności.   Zakres chronologiczny: 1945-1989   Miejsca wydarzeń: Hodowica (obw. lwowski, Ukraina), Wrocław (woj. dolnoślaskie), Jagodno (obecnie część Wrocławia), Niemcy, Szwecja  

Masełko Wacław

Marek - relacja

Relacja Marka, byłego żołnierza, członka Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Iraku, pracującego na Islandii w 2007 i ponownie zamieszkałego tam od przełomu 2014/2015; świadek opowiada okoliczności przyjazdu na Islandię bardzo mocno zaznaczając wątek iracki - ten epizod zaważył na jego późniejszym życiu i zaowocował chęcią opuszczenia Polski; świadek zastanawia się nad swoją postawą, mówiąc o sobie jako "antypatriocie"; zaznacza, że separuje się od Polonii islandzkiej, ze względu na niechęć do postaw Polaków; porównuje warunki życia w Polsce i na Islandii - stosunki państwo-obywatel i pracodawca-pracownik; wspomina też o różnych aspektach życia codziennego: postawach Islandczyków, relacjach ze współpracownikami różnych narodowości, opiece medycznej, zaopatrzeniu sklepów, cenach produktów, możliwościach spędzania wolnego czasu, chorobach cywilizacyjnych itp., porównuje przy tym czasy przed i po kryzysie z 2008 r.; mówi też o swoim przywiązaniu do Kościoła katolickiego i analizuje słabości polskiej wspólnoty katolickiej na Islandii.   Zakres chronologiczny: 2003-2015   Miejsca wydarzeń: Irak, Kópavogor (Islandia), Reykjavik (Islandia), Keflavik (Islandia), Berlin (Niemcy), Kuwejt

N.N.

Bogusław Ziobrowski - relacja

Relacja kierowcy PKS i działacza związkowego na temat początków pracy związkowej w NRD, strajków w Sierpniu '80, podróży do Gdańska po potwierdzenie podpisania porozumień, pracy związkowca w okresie Karnawału Solidarności i sytuacji po wprowadzeniu stanu wojennego. Świadek porównuje pracę związków w NRD i w PRL, opisuje pracę w MKS-ie, reakcje Wrocławian na strajki w Sierpniu, wspomina o wyborze na przewodniczącego związku PKS, o wydarzeniach bydgoskich z marca 1981 i o represjach władz wobec związkowców w stanie wojennym.   Zakres chronologiczny: ok. 1976-ok. 1983   Miejsca wydarzeń: Weimar (Turyngia, Niemcy), Wrocław (woj. dolnośląskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Złoty Stok (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Ziobrowski Bogusław

Ryszard i Jadwiga Hukało - relacja

Relacja Ryszarda i Jadwigi Hukało, zamieszkałych na Islandii od 2008 roku, koncentrująca się wokół wątków: przyrody islandzkiej i jej wpływu na życie mieszkańców, obyczajów islandzkich (zachowania, postawy, sposoby spędzania wolnego czasu, kuchnia) i zmian pod wpływem Polaków, stosunków Polaków z Islandczykami, warunków życia na Islandii, doświadczeń z administracją państwową i opieką medyczną, społecznych problemów Islandii; nieco mniej miejsca świadkowie poświęcają stosunkom z Polakami, analizując charakter Polonii islandzkiej, oraz kwestiom zawodowym - doświadczeniom z zakładów pracy, stosunkom pomiędzy pracownikami różnych narodowości i przynależności do związków zawodowych; relacja bogata w szczegóły i obserwacje społeczne, także względem innych narodowości zamieszkującym Islandię.   Zakres chronologiczny: 2006-2015 Miejsca wydarzeń: rejon rzeki Jökulsá (Islandia), Hveragerði (Islandia), okolice Reykjaviku (Islandia), Reykjavik (Islandia),  Keflavik (Islandia), Warszawa (woj. mazowieckie)

Hukało Ryszard

Alina Dubik - relacja

Relacja Aliny Dubik, zamieszkałej na Islandii od 1989 r., śpiewaczki operowej i nauczycielki muzyki, dotycząca okoliczności jej przyjazdu na Islandię i motywacji, następnie jej kariery w operze islandzkiej i obserwacji Islandii, języka islandzkiego i warunków życia; świadek mówi też o znaczeniu muzyki dla Islandczyków, szkolnictwie muzycznym, wspomniani są poprzedni Polacy związani z muzyką islandzką; pojawiają się też wątki niezwiązane z muzyką: spędzanie czasu wolnego, architektura centrum kulturalnego Harpa w Reykjaviku, uwagi o Polonii islandzkiej.   Zakres chronologiczny: 1989-2015 Miejsca wydarzeń: Gdańsk (woj. pomorskie), Reykjavik (Islandia), Kraków (woj. małopolskie), RFN, Luksemburg,  Keflavik (Islandia), Londyn (Wielka Brytania)

Dubik Alina

Stanisław Bartoszek - relacja

Relacja Stanisława Bartoszka, zamieszkałego na Islandii od 1987 r., autora podręcznika do nauki języka islandzkiego i słownika islandzko-polskiego, dotycząca jego losów od momentu podjęcia studiów filologicznych w Polsce, poprzez studia w Norwegii i Islandii, życie na Islandii po dzień dzisiejszy; świadek opowiada o swoich zamiłowaniach filologią skandynawską, motywach wyjazdu do Norwegii i Islandii, także o pracy w skansenie w Sanoku; w relacji pojawily się też wątki: nauki języka islandzkiego po przyjeździe na wyspę, stanu polonii islandzkiej na przełomie lat 80. i 90. XX w., organizacji polonijnych na Islandii, nastawienia władz norweskich do Polaków w latach 80. XX w., prac wykonywanych przez świadka po przybyciu na Islandię, pracy w firmie zajmującej się bankowością elektroniczną i obecnemu funkcjonowaniu kart płatniczych.   Zakres chronologiczny: 1975-2015   Miejsca wydarzeń: Poznań (woj. wielkopolskie), Sanok (woj. podkarpackie), Oslo (Norwegia), Bergen (Norwegia), Reykjavik (Islandia), Kraków (woj. małopolskie), Tarnowskie Góry (woj. śląskie), Berlin (Niemcy), Warszawa (woj. mazowieckie), Akureyri (Islandia), Londyn (Wielka Brytania), Sztokholm (Szwecja), Wiedeń (Austrai), Barcelona (Hiszpania)

Bartoszek Stanisław

Relacja Bogdana Zdrojewskiego

Relacja Bogdana Zdrojewskiego, Prezydenta Wrocławia w latach 1990-2001, posła i senatora, przewodniczącego klubu parlamentarnego Platformy Obywatelskiej, minister kultury i dziedzictwa narodowego. Relacja dotyczy powodzi w 1997 roku, mylących informacji agend rządowych o stanie wód i zagrożenia powodziowego, podjęcia przygotowań do nadejścia fali powodziowej i obrony miasta, działań samorządu, służb mundurowych i miejskich oraz pomocy mieszkańców miasta, oczyszczania miasta i strategii rozwojowej podjętej wówczas dla Wrocławia.

Maj Ewa

Pobyt na ,,Ziemiach Odzyskanych" pierwsze wspomnienia

Autorka wspomina swoje pierwsze lata życia w powojennym Zgorzelcu. Opisuje swój pobyt w Miejskim Gimnazjum i Liceum. Wymienia swoich kolegów z klasy, oraz nauczycieli. Krótko ich charakteryzuje. Opowiada również o organizacji sklepików szkolnych oraz o działalności szkolnej grupy teatralnej. Wspomina o tym, że na jednym z przedstawień: ,,Balladyna", obecna była Irena Solska -żona aktora Ludwika Solskiego. Zakres chronologiczny: 1945-1948 Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskiej), Zgorzelice (obec. Zgorzelec, woj. dolnośląskie)

Gawrońska -Kozłowska Wanda

Zbiory Jerzego Wilkowskiego - Życiorys [Jerzego Władysława Wilkowskiego]

Relacja Władysława Wilkowskiego (ur. 1924) zatytułowana "Życiorys" dot. wojennych losów jego rodziny (życie codzienne w okesie okupacji niemieckiej, wykupienie aresztowanego ojca z obozu w Oranienburgu), jego działalności w konspiracji (Gwardia Ludowa, AK - kolportaż, łączność, działalność wywiadowcza, prowadzenie tajego archiwum i drukarni), represji Sowietów wobec członków antyniemieckiej konspiracji a także studiów politechnicznych w Krakowie (specjalność lotnicza) oraz późniejszej pracy we Wrocławiu w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego i Dolmelu. Autor wspomina także o żonie, Marii Gugale, snitariuszce i łączniczce z Powstania Warszawskiego.   Miejsca wydarzeń: Kazimierz k. Sosnowca, Zagłębie Dąbrowskie, Wrocław Czas wydarzeń: 1924 - 1951

Jerzy Wilkowski

Tomasz Chrapek - relacja

Relacja Tomasza Chrapka, zamieszkałego na Islandii od 2007 roku, szefa islandzkiego oddziału fundacji Projekt: Polska, dotycząca jego przyjazdu na Islandię i rozwoju kariery i działalności społecznej; świadek wspomina swój turystyczny pobyt na wyspie w 2006 r. i pierwszą pracę w Akureyri, następnie opowiada o nauce języka islandzkiego, działalności polonijnej, pracy przy tworzeniu interfejsów do komunikacji osób niepełnosprawnych; dużo miejsca poświęca mediom islandzkim, ich lokalnej charakterystyce i stosunku do emigrantów; porusza też wątki dotyczące kultury i religijności Islandczyków.   Zakres chronologiczny: 2006-2015   Miejsca wydarzeń: Częstochowa (woj. śląskie), Kraków (woj. małopolskie), Akureyri (Islandia), Reykjavik (Islandia)

Chrapek Tomasz

Witold Bogdański - relacja

Relacja Witolda Bogdańskiego, zamieszkałego na Islandii od 1985 r., współzałożyciela Towarzystwa Kulturalnego Polonia i Towarzystwa Przyjaźni Islandczyków i Polaków, dotycząca jego przyjazdu na Islandię, pracy zawodowej, pasji sportowej i działalności polonijnej; świadek skupia się przede wszystkim na wątkach: pracy w przedsiębiorstwach żeglugowych, rajdów samochodowych, w których uczestniczył jako pilot, form działalności towarzystw polonijnych na Islandii, działalności na rzecz powołania ambasady polskiej w Islandii; wspomina też o działaniach zmierzających do zmiany prawa islandzkiego w kwestii używania polskich nazwisk, stosunku mediów islandzkich do obcokrajowców oraz o upamiętnianiu polskich marynarzy, który zginęli u wybrzeży Islandii w katastrofie statku "Wigry".   Zakres chronologiczny: 1985-2015   Miejsca wydarzeń: Gdańsk (woj. pomorskie), Gdynia (woj. pomorskie), Reykjavik (Islandia), Kopenhaga (Dania), Hafnarfjörður (Islandia), Stare Juchy (pow. ełcki, woj. warmińsko-mazurskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Seltjarnarnes (Islandia), Wrocław (woj. dolnośląskie), Oslo (Norwegia), Ísafjörður (Islandia)

Bogdański Witold Aleksander

Krzysztof Turkowski - relacja

Świadek opisuje swą działalność w opozycji, również uczelnianej, współpracę z KOR-em, strajk w zajezdni w Sierpniu '80, działania podejmowane przez służby państwowe w celu przeszkodzenia opozycjonistom w działalności. Wspomina zakładanie Solidarności, opowiada o pracy przy prasie niezależnej, o stosunku kleru do opozycji, o reakcjach Wrocławian, zwraca uwagę na współczesne różnice pokoleniowe i porównuje obecną i dawną sytuację na Uniwersytecie Wrocławskim, wspomina cenzurę i problemy z dostępnością do książek z historii najnowszej.   Zakres chronologiczny: 1975 - przełom XX/XXI wieku   Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Zakopane (woj. małopolskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Kraków (woj. małopolskie)

Konieczna Weronika

Monika Sienkiewicz - relacja

Relacja Moniki Sienkiewicz, dyrektorki polskiej szkoły w Reykjaviku, opisującej problematykę funkcjonowania szkoły, relacji z rodzicami, krąg oddziaływania zarówno w społeczności polskiej jak i wśród Islandczyków, kwestie programowe i związane z misją edukacyjną; świadek opowiada też o swoim wcześniejszym pobycie w Anglii, porównuje warunki klimatyczne Polski i Islandii, nieco uwag poświęca zmieniającemu się stosunkowi Islandczyków do Polaków i samej polonii islandzkiej; zapytana, opowiada o charakterytstycznych dźwiękach i zapachach Islandii.   Zakres chronologiczny: 2007-2015 Miejsca wydarzeń: Słupsk (woj. pomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Berlin (Niemcy), Manchester (Wielka Brytania), Blackpool (Wielka Brytania), Reykjavik (Islandia), Kópavogur (Islandia), Hafnarfjörður (Islandia), Keflavik (Islanida), Akranes (Islandia), Mosfellsbær (Islandia), Reykjanesbær (Islandia), Selfoss (Islandia)

Sienkiewicz Monika

Monika Wojsław i Katarzyna Olichwier - relacja

Relacja Moniki Wojsław, zamieszkałej na Islandii od 2007 roku, dotycząca jej życia i pracy na Islandii, obserwacji przyrody islandzkiej i zachowań Islandczyków, porównania warunków pracy i warunków bytowych w Polsce i na Islandii; świadek opisuje też okoliczności i motywy swojego przyjazdu na Islandię.   Katarzyna Olichwier, zamieszkała na Islandii od 2014 roku, odpowiadając na te same lub podobne pytania porusza te same wątki, ale jej wypowiedzi są dużo krótsze i uboższe w szczegóły.   Zakres chronologiczny: 2007-2015   Miejsca wydarzeń: Ełk (woj. warmińsko-mazurskie), Reykjavik (Islandia)

Wojsław Monika

Edward Skubisz - relacja

Relacja Edwarda Skubisza, teologa i założyciela Fundacji Dom Pokoju, syna polskiego żołnierza I Polskiej Dywizji Pancernej generała Maczka, która wyzwalała Holandię, opisuje dzieje życie ojca świadka, jego naukę u Brunona Szulca, drogę ojca urodzonego w Drohobyczu do Bredy w Holandii z oddziałami generała Maczka, ofensywę w Normandii, wyzwalanie Holandii, a także odebrane wychowanie w duchu tolerancji.   Zakres chronologiczny: 1939-2010   Miejsca wydarzeń: Drohobycz (Ukraina), Breda (Holandia), Wrocław (woj. dolnośląskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Antwerpia (Belgia), Arnhem (Holandia), Londyn (Wielka Brytania), Poznań (woj. wielkopolskie)

Skubisz Edward

Maciej Zięba OP - relacja

Relacja Macieja Zięby OP, dominikanina, zaangażowanego w działalność opozycyjną w latach 70. i 80. XX w., dotycząca jego kontaktów ze środowiskiem opozycyjnym, w szczególności zaś strajku we wrocławskiej zajezdni autobusowej nr 7 w sierpniu 1980 r.; świadek skupia się na opisie atmosfery panującej wśród strajkujących i zaangażowania lokalnego Kościoła w strajk; mniej miejsca poświęca wrażeniom z I pielgrzymki Jana Pawła II do Polski, swojemu zaangażowaniu w Klub Inteligencji Katolickiej i przyczynom wstąpienia do zakonu, jednak wszystkie wątki splatają się w jedną spójną opowieść.   Zakres chronologiczny: 1973-1980   Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Kraków (woj. małopolskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Wambierzyce (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)

Zięba Maciej OP

Andrzej Kiełczewski - relacja

Relacja Andrzeja Kiełczewskiego, członka Studenckiego Komitetu Solidarności we Wrocławiu i uczestnika strajku w zajezdni autobusowej nr 7 w sierpniu 1980 r., dotycząca strajku, jego organizacji i atmosfery panującej wśród jej uczestników a także osób postronnych, z którymi swiadek miał styczność opuszczając kilkakrotnie teren zajezdni; świadek w mniejszym stopniu poruszył wątki swojej działalności w SKS, sytuacji w momencie wprowadzenia stanu wojennego i swojej emigracji do Szwecji; zdawkowo mówi o swojej pracy w szwedzkiej firmie konsultingowej w Polsce na przełomie lat 80. i 90. XX w.   Zakres chronologiczny: 1976-1990   Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Sztokholm (Szwecja), Kraków (woj. małopolskie), Gdańsk (woj. pomorskie)

Kiełczewski Andrzej

Bolesław Dul - relacja

Relacja Bolesława Dula, kresowiaka, kaprala LWP, dotycząca życia w Horodkowie przed wojną, wywózki do Rosji i pracy przymusowej w tartaku, powołania do I Armii Wojska Polskiego, i służby w 5. pułku piechoty 2. Warszawskiej Dywizji Piechoty oraz pierwszych lat powojennych na tzw. Ziemiach Odzyskanych; świadek opisuje szczegóły wysiedlenia i transportu do Swierdłowska (dziś Jekaterynburg), warunki pracy i mieszkania, a następnie powołanie do wojska; opowiada o ćwiczeniach w Sielcach nad Oką, próbie forsowania Wisły pod Puławami, postój w Warszawie w czasie trwania Powstania Warszawskiego, zdawkowo wspomina o walkach na Wale Pomorskim; opisuje też odnalezienie rodziny ekspatriowanej na Dolny Śląsk i okoliczności zamieszkania w Lipnicy; mniej szczegółowo opowiada o swojej edukacji na Kresach Wschodnich i stosunkach z Ukraińcami przed wojną.   Zakres chronologiczny: 1932-1946   Miejsca wydarzeń: Horodków (daw. pow. Rohatyn, Ukraina, wieś nieistniejąca), Rogatin (Rohatyn, daw. woj. stanisławowskie, Ukraina), Nowy Zawod (obłast swierdłowska, Federacja Rosyjska), Sel'cy (Sielce nad Oką, Federacja Rosyjska), Puławy (woj. świętokrzyskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Lublin (woj. lubelskie), Żagań (woj. dolnośląskie), Lipnica (pow. Środa Śląska, woj. dolnośląskie), Żytmierz (Ukraina), Chełm (woj. lubelskie), Smoleńsk (Rosja), Kowel (Ukraina), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Piła (woj. wielkopolskie), Mława (woj. mazowieckie), Opole (woj. opolskie), Berlin (Niemcy)

Dul Bolesław

Bolesław Wiśniewski - relacja

Relacja Bolesława Wiśniewskiego, pracownika Zakładu Naprawy Nadwozi Samochodowych w Jelczu, urodzonego na Kresach Wschodnich II RP, wspominającego swą rodzinną wieś (kolonię) Alfredówkę, położoną tuż przy granicy z Ukraińską SRR, przejście żołnierzy radzieckich w 1944 r., wysiedlenie i transport na tzw. Ziemie Odzyskane, pierwsze lata w Laskowicach i pracę przy budowie i naprawie ciężarowych samochodów pożarniczych; świadek szczegółowo opisuje warunki transportu, wspomina zamieszkałych w Laskowicach Niemców, wysiedlonych w 1948 r., wspomina też niektóre wydarzenia z pracy i mówi o swoim stosunku do niej.   Zakres chronologiczny: 1939-1960   Miejsca wydarzeń: Alfredówka (Ukraina, kolonia nieistniejąca); Podrałówka (kolonia nieistniejąca, Ukraina); Moczulanka (Močulânka, obw. Równe, Ukraina); Laskowice Oławskie (dziś Jelcz-Laskowice, pow. Oława, woj. dolnośląskie)

Kowalska Danuta

Rysto Torkowski - relacja

Relacja uchodźccy z greckiej Macedonii Egejskiej dot. eksodusu z rodzinnego kraju oraz osiedlenia się, nauki i pracy w Polsce. Zakres chronologiczny: 1948-1982. Miejsca wydarzeń: Macedonia Egejska (Grecja), Jugosławia; Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Zgorzelec (woj. dolnośląskie), Duszniki-Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Police (woj. zachodniopomorskie), Gdynia (woj. pomorskie), Saloniki (Grecja), Bela Cerkva (Serbia), Canberra (Australia), Brisbane (Australia), Hamburg (Niemcy), Szczawno Zdrój / Solice Zdrój (pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie)

Torkowski Rysto

Relacja Barbary Dawtortt

Relacja Barbary Dawtortt, wieloletniej pracowniczki Spóldzielni Inwalidów Niewidomych. Relacja dotyczy dzieciństwa w przedwojennej Warszawie, okres okupacji oraz Powstania Warszawskiego, wywożenia cywilów po upadku powstania, przybycia do Wrocławia.

Dawtortt Barbara

Teresa Ślusarek - relacja

Relacja Teresy Ślusarek, pracownicy szkoły pielęgniarsko-położniczej we Wrocławiu, na temat czasów jej nauki w szkole oraz utworzenia "Solidarności"; świadek opowiada o przyjeździe do Wrocławia z Wielunia, opisuje zniszczone miasto, przybycie do szkoły pielęgniarsko-położniczej, kadrę nauczycielską i niektóre wydarzenia, np. usunięcie jednej z uczennic z powodów politycznych; wspomina o naciskach politycznych na uczennice placówki; mówi o powołaniu "Solidarności" w szkole, a także o wpadce czołowych jej działaczy w Warszawie, nie wymienia jednak nazwisk; świadek powtarza niektóre wątki, a relacja jest momentami chaotyczna, być może z powodu choroby.   Zakres chronologiczny: 1948-1980   Miejsca wydarzeń: Wieluń (woj. łódzkie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Londyn (Wielka Brytania), Wilno (Litwa)

Ślusarek Teresa

Marian Tobis - relacja

Relacja Mariana Tobisa, zamieszkałego w Jeleniej Górze od 1945 r., dotycząca wojennych losów jego rodziny, osiedlenia na Dolnym Śląsku i pierwszych lat funkcjonowania miasta; świadek barwnie opisuje stosunki panujące w mieście, rolę pozostałych jeszcze Niemców, zakłady pracy, PUR, szkoły, komunikację miejską, napięcia między Armią Czerwoną, wojskiem polskim i stroną czechosłowacką, podaje wiele szczegółów i nazwisk; mniej miejsca poświęca czasom okupacji niemieckiej i swojej pracy przymusowej w gospodarstwie niedaleko swojego miejsca urodzenia.   Zakres chronologiczny: 1939-1950   Miejsca wydarzeń: Praszka (pow. wieluński, woj. łódzkie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Śnieżka (Karkonosze), Kijów (Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie), Szklarska Poręba (pow. jeleniogórskie, woj. dolnoślaskie), Karpacz (pow. jeleniogórskie, woj. dolnoślaskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Harrachov (Republika Czeska)

Tobis Marian

Tadeusz Kuranda - relacja

Relacja Tadeusza Kurandy zaangażowanego w działalność opozycyjną w latach 80. XX w., dotycząca jego kontaktów ze środowiskiem opozycyjnym, strajków w Zajezdni przy ul. Grabiszyńskiej i Pafawagu, internowania w Grodkowie, pracy drukarza wydawnictw podziemnych.   Zakres chronologiczny: 1980-1990   Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Grodków (pow. brzeski, woj. opolskie), Lądek Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Kuranda Tadeusz

Józef Ikało - relacja

Relacja Józefa Ikało, Ukraińca przesiedlonego w ramach Akcji "Wisła", dotycząca jego rodzinnej wsi Krajnia, stosunków polsko-ukraińskich przed i w czasie wojny, wypadków związanych z przejściem frontu w 1945 r., wysiedleń w 1946 i 1947 r., podróży i przyjazdu na tzw. Ziemie Odzyskane, nauki i pracy zawodowej oraz życia kulturalnego Ukraińców w Białym Borze (zespół muzyczny, kino, cerkiew, zwyczaje, zabawy); świadek mówi też o ustosunkowaniu się części przesiedleńców do swojej ukraińskiej tożsamości; wspomina też współżycie grup etnicznych w Białym Borze (Niemcy, Ukraińcy, Kaszubi, Białorusini).   Zakres chronologiczny: 1939-1992   Miejsca wydarzeń: Krajna (daw. pow. Dobromil, woj. lwowskie, wieś nieistniejąca), Bińcze (pow. Człuchów, woj. pomorskie), Biały Bór (pow. Szczecinek, woj. zachodniopomorskie), Lędyczek (pow. Złotów, woj. wielkopolskie), Słupsk (woj. pomorskie), Bircza (pow. przemyski, woj. podkarpackie), Arłamów (pow. bieszczadzki, woj. podkarpackie), Koczała (pow. człuchowski, woj. pomorskie), Człuchów (woj. pomorskie), Chojnice (woj. pomorskie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie), Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie), Kaliska (pow. starogardzki, woj. pomorskie), Drzonowo (pow. kołobrzeski, woj. zachodniopomorskie), Stepień (pow.szczecinecki, woj. zachodniopomorskie), Pieniężnica (pow. człuchowski, woj. pomorskie), Komańcza (pow. sanocki, woj. podkarpackie)

Ikało Józef

Michał Kowalczyk - relacja

Relacja Michała Kowalczyka, Ukraińca przesiedlonego w ramach Akcji "Wisła", dotycząca jego rodzinnej wsi Krajna, czasów II Wojny Światowej i działań okupanta niemieckiego i rosyjskiego, wywózki na tzw. Ziemie Odzyskane i zakwaterowania w Białym Borze, działań zmierzających do nawiązania kontaktów z rozproszoną rodziną, organizowania szkoły ukraińskiej i parafii grekokatolickiej w Białym Borze oraz społeczności ukraińskiej tamże; świadek opowiada szczegółowo kilka wątków, np. ukrycie się w Krajni Ukraińców uciekających przed polskim wojskiem, poszukiwanie domu w Białym Borze, dużo miejsca poświęca, wraz z żoną, obsadzie personalnej i ocenie kierownictwa szkoły ukraińskiej w Białym Borze; na końcu przytacza opowieść świadka zabójstwa gen. Karola Świerczewskiego.   Zakres chronologiczny: 1939-1965   Miejsca wydarzeń: Krajna (daw. pow. Dobromil, woj. lwowskie, wieś nieistniejąca), Bińcze (pow. Człuchów, woj. pomorskie), Biały Bór (pow. Szczecinek, woj. zachodniopomorskie), Toronto (Kanada), Bircza (pow. przemyski, woj. podkarpackie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Sydney (Australia), Katowice (woj. śląskie), Olszanica (pow. leski, woj. podkarpackie), Oleśnica (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Kraków (woj. małopolskie), Lędyczek (pow. złotowski, woj. wielkopolskie), Białogard (woj. zachodniopomorskie), Słupsk (woj. pomorskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Zegrze (pow. legionowski, woj. mazowieckie), Warszawa (woj. mazowieckie), Brzeżawa (pow. przemyski, woj. podkarpackie), Olszanowo (pow. człuchowski, woj. pomorskie), Człuchów (woj. pomorskie), Czaplinek (pow. drawski, woj. zachodniopomorskie), Drohobycz (Ukraina), Sokal (Ukraina), Wałcz (woj. zachodniopomorskie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie)

Kowalczyk Michał

Rafał Bubnicki - relacja

Relacja Rafała Bubnickiego zaangażowanego w działalność opozycyjną w latach 80. XX w., dotycząca jego kontaktów ze środowiskiem opozycyjnym, działalności w okresie stanu wojennego, strajków w Zajezdni przy ul. Grabiszyńskiej i Pafawagu, pacyfikacji Pafawagu, pracy drukarza prasy drugiego obiegu.   Zakres chronologiczny: 1975-1990 Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Opole (woj. opolskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie).

Bubnicki Rafał

Józef Dobosz - relacja

Relacja Józefa Dobosza, Ukraińca, dotycząca jego rodzinnej wsi Krecowa, tamtejszych stosunków narodowościowych i społecznych przed II Wojną Światową, okupacji niemieckiej i radzieckiej, pracy w niemieckiej organizacji junackiej, ucieczki i wstąpienia do Ukraińskiej Powstańczej Armii, aresztowania i więzienia Sanoku, Sztumie oraz w obozach w Jaworznie i Strzelcach Opolskich, pracy w Powiatowym Przedsiębiorstwie Robót Budowlanych w Miastku, życia ukraińskiej diaspory w Białym Borze i kontaktów z rodziną przesiedloną na Ukrainę i przebywającą w Kanadzie; świadek szczegółowo opowiada wiele epizodów ze swojego życia, zarówno przed wojną jak i w jej czasie i w latach powojennych.   Zakres chronologiczny: 1937-1990   Miejsca wydarzeń: Kreców (pow. Przemyśl, woj. podkarpackie), Kuźmina (pow. Przemyśl, woj. podkarpackie), Sanok (woj. podkarpackie), Jaworzno (woj. śląskie), Strzelce Opolskie (woj. opolskie), Biały Bór (pow. Szczecinek, woj. zachodniopomorskie), Miastko (woj. zachodniopomorskie), Czortków (Čortkìv, Ukraina), Toronto (Kanada), Szczecinek (woj. zachodniopomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Sztum (woj. pomorskie), Słupsk (woj. pomorskie), Wałcz (woj. zachodniopomorskie), Człuchów (woj. pomorskie), Chojnice (woj. pomorskie), Konin (woj. wielkopolskie), Łódź (woj. łódzkie), Sieradz (woj. łódzkie), Nowy Dwór Gdański (woj. pomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie), Piła (woj. wielkopolskie), Tyrwa Wołoska (woj. podkarpackie), Żurawica (pow. przemyski, woj. podkarpackie), Oświęcim (woj. małopolskie), Lwów (Ukraina), Pruszcz Gdański (woj. pomorskie), Dyminek (pow. szczecinecki, woj. zachodniopomorskie), Tarnopol (Ukraina), Jarosław (woj. podkarpackie), Warszawa (woj. mazowieckie), Edmonton (Kanada)

Dobosz Józef

Zofia Skoczypiec - relacja

Relacja Zofii Skoczypiec, Ukraińki przesiedlonej podczas Akcji "Wisła", dotycząca jej rodzinnej wsi Trójca, życia codziennego tuż po wojnie, wysiedlenia w 1947 r. i pierwszych lat pobytu na tzw. Ziemiach Odzyskanych, relacjach z ludnością polską, organizowania się ludności ukraińskiej wokół cerkwi, szkoły i stowarzyszenia kulturalnego, przełamywania wraz z Polakami wzajemnych uprzedzeń i ucieczek na Zachód w latach późniejszych; świadek czyni też pewne refleksje na temat tożsamości Ukraińców i małżeństw mieszanych, opowiada też historię swojego ojca, który przed II Wojną Światową wyjeżdżał do Francji, aby zarobić na warsztat tkacki.   Zakres chronologiczny: 1936-2015   Miejsca wydarzeń: Trójca (pow. Ustrzyki Dolne, woj. podkarpackie), Rybotycze (pow. Ustrzyki Dolne, woj. podkarpackie), Wybudowanie (dziś Biały Dwór, pow. Szczecinek, woj. zachodniopomorskie), Biały Bór (pow. Szczecinek, woj. zachodniopomorskie), Człuchów (woj. pomorskie), Kreców (pow. sanocki, woj. podkarpackie), Sanok (woj. podkarpackie), Lesko (woj. podkarpackie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Tarnów (woj. małopolskie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie), Gdynia (woj. pomorskie)

Skoczypiec Zofia

Ołena Skoczypiec - relacja

Relacja Ołeny Skoczypiec, Ukraińki przesiedlonej podczas wojny do Besarabii a następnie podczas Akcji "Wisła"; świadek porusza temat relacji Ukraińców z Polakami w rodzinnej wsi i następnie na przesiedleniu w Besarabii i na tzw. Ziemiach Odzyskanych, opowiada też o warunkach życia i pracy nauczyciela w szkole polskiej i ukraińskiej po II Wojnie Światowej, dużo miejsca poświęca kwestii organizowania cerkwi grekokatolickiej w Białym Borze i relacjom z księżmi rzymskokatolickimi; świadek często opowiada ogólnie, zasłania się niepamięcią.   Zakres chronologiczny: 1939-2015   Miejsca wydarzeń: Miłków (pow. Lubaczów, woj. podkarpackie, wieś nieistniejąca), Mandża (Besarabia), Oleszyce (pow. Lubaczów, woj. podkarpackie), Kaliska (pow. Szczecinek, woj. zachodniopomorskie), Biały Bór (pow. Szczecinek, woj. zachodniopomorskie), Drzewiany (pow. koszaliśki, woj. zachodniopomorskie), Koszalin (Woj. zachodniopomorskie), Katowice (woj. śląskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Białystok (woj. podlaskie), Załuż (pow. sanocki, woj. podkarpackie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Skoczypiec Ołena

Olga Uchryn - relacja

Relacja Olgi Uchryn, Ukraińki przesiedlonej podczas Akcji "Wisła", opowiadająca o życiu w bieszczadzkiej wsi w latach 40. XX w. i na tzw. Ziemiach Odzyskanych w latach 50.-80. XX w., najwięcej uwagi poświęcając relacjom Polaków i Ukraińców, warunkom życia i życiu codziennemu; porusza też temat partyzantki ukraińskiej, wywózki ojca na Sybir, przesiedlenia, organizowania PGR, odwiedzin stron rodzinnych, organizowania się lokalnej cerkwi grekokatolickiej.   Zakres chronologiczny: 1945-2015   Miejsca wydarzeń: Żernica Niżna (pow. leski, woj. podkarpackie, wieś nieistniejąca), Zagórz (pow. sanocki, woj. podkarpackie), Dyminek (pow. szczecinecki, woj. zachodniopomorskie), Kaliska (pow. szczecinecki, woj. zachodniopomorskie), Kołtki (pow. szczecinecki, woj. Zachodniopomorskie), Biały Bór (pow. szczecinecki, woj. zachodniopomorskie), Kocborowo (Starogard Gdański, woj. pomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Goleniów (woj. zachodniopomorskie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Bylica (woj. zachodniopomorskie), Żary (woj. lubuskie), Żagań (woj. lubuskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Ciechocinek (pow. aleksandrowski, woj. kujawsko-pomorskie), Hoczew (pow. leski, woj. podkarpackie), Słupsk (woj. pomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie)

Uchryn Olga

Relacja Zygmunta Staszewskiego

Relacja Zygmunta Staszewskiego, absolwenta Politechniki Wrocławskiej na Wydziale Elektrycznym, pracownika Centrum Naukowo-Produkcyjnym Automatyki Energetycznej we Wrocławiu, twórcy Sekcji Energetycznej Solidarności na Dolnym Śląsku, delegata na pierwszy zjazd Solidarności, wykładowcy New York University. Relacja dotyczy działaności opozycyjnej oraz działaności Polonijnej w Stanach Zjednoczonych Ameryki.

Staszewski Zygmunt

Moja droga na Dolny Śląsk

Autor opisuje okupację niemiecką w rodzinnym miasteczku - Krzywin. Przedstawia losy swojego ojca, który podczas Kampanii Wrześniowej dostał się do sowieckiej niewoli, a po dwóch latach udało mu się dołączyć do Armii generała Andersa. Opowiada o swojej powojennej edukacji: najpierw w Liceum Ogólnokształcącym w Kościanie, a później na Wyższej Szkole Pedagogicznej we Wrocławiu. Wspomina o indoktrynacji w szkolnictwie. Następnie wspomina o swojej pracy, jako nauczyciela matematyki, w Trzebnicy najpierw w szkole publicznej, a później przyzakładowej szkole zawodowej. Pokrótce opisuje powojenne miasto. Przedstawia również swój wkład w reformowanie i organizowanie szkolnictwa zawodowego na terenie miasta. Jego działania uwieńczyło powołanie Zespołu Szkół Zawodowych. Na koniec autor wspomina, że za swoja pracę otrzymał: Złoty Krzyż Zasługi i Krzyż Kawalerski. Zakres chronologiczny: 1933-2008 Miejsca wydarzeń: Krzywin (woj. wielkopolskie, pow. kościański), Kościan (woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Trzebnica (woj. dolnośląskie)

Grzemski Wacław

Anna Murdza - relacja

Relacja Anny Murdzy, Łemkini przesiedlonej podczas Akcji "Wisła", dotycząca przesiedlenia na tzw. Ziemie Odzyskane i pierwszych lat tamże, stosunków z ludnością polską i ukraińską; relacja początkowo będąca opowieścią świadek przyjmuje szybko kształt rozmowy redaktora ze świadek i jej córką na tematy związane z kulturą ludową Łemków - ubioru, języka, potraw; świadek cytuje tradycyjne piosenki i anegdoty, wraca też w ograniczonym zakresie do wspomnień z rodzinnej wsi z lat 40. XX w. i problemu partyzantki polskiej i ukraińskiej.   Zakres chronologiczny: 1945-2015   Miejsca wydarzeń: Wola Michowa (pow. sanocki, woj. podkarpackie), Lesko (woj. podkarpackie), Słowacja, Koczała (pow. człuchowski, woj. pomorskie), Brzezie (pow. człuchowski, woj. pomorskie), Pieniężnica (pow. człuchowski, woj. pomorskie), Słupsk (woj. pomorskie), Międzyborze (pow. świdwiński, woj. zachodniopomorskie), Komańcza (pow. sanocki, woj. podkarpackie)

Murdza Anna

Petronela Kozłowicz - relacja

Relacja Petroneli Kozłowicz, mieszkanki Wilna, będącej świadkiem wejścia Armii Czerwonej do miasta w 1939 r., a następnie Wehrmachtu w 1941 r.; świadek skupia się jednak głównie na opisie sytuacji tuż po wyzwoleniu przez Armię Krajową i ponownym wkroczeniu Armii Czerwonej, wspomina represje Rosjan i moment ucieczki do Ełku i na Dolny Śląsk przed wywózką; przytacza też kilka szczegółowych historii z okupacji niemieckiej i opowiada o ojcu, zmobilizowanym w 1939 r. do armii polskiej i odnalezionym w 1947 r. w Podzamku koło Kłodzka.   Zakres chronologiczny: 1939-1947   Miejsca wydarzeń: Vilnius (Wilno, Litwa), Kowno (Litwa), Podzamek (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Kozłowicz Petronela

Anna Zając - relacja

  • Relacja Anny Zając, mieszkanki podlwowskich Sokolnik, wspominającej przedwojenne życie w rodzinnej wsi, okupacje: niemiecką i radziecką, warunki życia i głód, traktowanie przez okupantów, następnie dokwaterowanie rodziny łemkowskiej i zmuszenie do wyjazdu z rodzinnej wsi, przyjazd na tzw. Ziemie Odzyskane, warunki mieszkaniowe, życie codzienne i rodzinne; wspomina też dobre relacje z zastanymi po przyjeździe Niemcami - zwykłymi ludźmi, lekarzem, księdzem; opowiada też o odwiedzinach rodzinnej wsi i Kresów w 1990 r.  
  • Zakres chronologiczny: 1938-1990  
  • Miejsca wydarzeń:
    Sokìl'niki (Sokolniki, daw. pow. Lwów, Ukraina),
    L'viv (Lwów, Ukraina),
    Oława (woj. dolnośląskie),
    Wierzbno (pow. Oława, woj. dolnośląskie),
    Marcinkowice (pow. Oława, woj. dolnośląskie),
    Sambor (Ukraina),
    Drohobycz (Ukraina),
    Gródek (Ukraina),
    Kamionka Strumiłowa (Ukraina),
    Rudki (Ukraina),
    Wrocław (woj. dolnośląskie),
    Radziechów (Ukraina)

Zając Anna

Janina Czwartacka - relacja

Relacja Janiny Czwartackiej na temat sytuacji w jej rodzinnej wsi Tiutków i okolicach Trembowli w latach 1939-1945 oraz wywózki na tzw. Ziemie Odzyskane; świadek opisuje morderstwa dokonywane przez nacjonalistów z UPA na okolicznej ludności polskiej, ukrywanie się przed Ukraińcami, wkroczenie Armii Czerwonej w 1943 r., i drogę pociągiem z Trembowli do Wrocławia-Brochowa - konieczność wyżywienia inwentarza, straty dobytku, zabójstwo jednego z współwywiezionych; wspomina też ucieczkę ludności cywilnej z centralnej i zachodniej Polski przez rejon Trembowli, napięte relacje z Ukraińcami przed II Wojną Światową oraz regionalizmy Polaków mieszkających w innych wsiach; osobno opowiada o śmierci swojego brata w bitwie pod Budziszynem; relacja jest dość chaotyczna, choć bogata w szczegóły.   Zakres chronologiczny: 1938-1946   Miejsca wydarzeń: Tût'kìv (Tiutków, Ukraina), Pantaliha (Pantalicha, Ukraina), Terebovlâ (Trembowla, Ukraina), Bautzen (Budziszyn, Niemcy), Wrocław-Brochów (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Poznań (woj. wielkopolskie), Zazdrość (Ukraina), Ostrowczyk (Ukraina), Katowice (woj. śląskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Ołyka (Ukraina), Ruzdwiany (Ukraina), Darachów (Ukraina), Legnica (woj. dolnośląskie)

Czwartacka Janina

Adam Kisiel - relacja

Relacja Adama Kisiela, lwowiaka, świadka obrony miasta w 1939 r., żołnierza AK, aresztowanego przez Rosjan i wywiezionego do pracy przymusowej w kopalni węgla w Krasnym Donie, po wojnie zmuszonego do wyjazdu z Lwowa do Wrocławia i następnie z Wrocławia do Łodzi w obawie przed represjami.   Zakres chronologiczny: 1939-1950   Miejsca wydarzeń: L'viv (Lwów, Ukraina), Krasnyj Don (prawdopodobnie Krasnodon/Sorokine, Ukraina), Starobìl's'k (Starobielsk, Ukraina), Dnìpropetrows'k/Dnipro (Dniepropietrowsk, Ukraina), Moskwa (Rosja), Wrocław (woj. dolnośląskie), Łódź (woj. łódzkie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Kisiel Adam

Józef Pater - relacja

Relacja ks. prof. Józefa Patera, dyrektora Archiwum Archidiecezjalnego we Wrocławiu. Świadek opisuje własne doświadczenia związane z dzieciństwem i edukacją w okresie Polski Ludowej, rozwojem stosunków Państwo - Kościół w PRL, sytuacją kleryków w realiach politycznych państwa komunistycznego, m.in.: poborze do wojska i stosunku wojskowych do kleryków-poborowych, a także o rekacji na Orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich i działalności kard. Bolesława Kominka jako metropolity w archidiecezji wrocławskiej.   Zakres chronologiczny: 1945 - 2010 Miejsca: Wrocław (woj. dolnośląskie), Opole (woj. opolskie), Kraków (woj. małopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Świdnica (woj. dolnośląskie), Świebodzice (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie), Norymberga (Niemcy), Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie)

Józef Pater

Stanisław Cielesz - relacja

Relacja Stanisława Cielesza, kresowiaka, wspominającego czasy II Wojny Światowej w rodzinnej okolicy, od momentu budowy okopów przez Wojsko Polskie we wrześniu 1939 r., poprzez okupację niemiecką i wkroczenie Armii Czerwonej, następnie opisuje niektóre aspekty swojej służby w Korpusie Bezpieczeństwa Wewnętrznego i poszukiwanie mieszkania po zakończeniu służby; najwięcej szczegółów świadek poświęca aresztowaniu przez NKWD i kilkakrotną próbę ucieczki, ukrywanie się przed radzieckimi służbami, a także kwestii obecności religii w Wojsku Polskim i KBW, próbom zwerbowania w struktury Urzędu Bezpieczeństwa oraz pomocy, jakiej udzielili mu poszczególni wojskowi podczas poszukiwania pracy i mieszkania po zakończeniu służby wojskowej; wspomina też o represjach, jakie dotknęły jego rodzinę na Kresach po zajęciu ich przez ZSRR, represjach jakich dopuszczało się NKWD na żołnierzach AK i kontroli, jaką UB sprawowało nad szeregowymi żołnierzami WP.   Zakres chronologiczny: 1939-1952   Miejsca wydarzeń: Dzmisevičy (Dmisiewicze, Białoruś), Nemnovo (Niemnowo, Białoruś), Vojtovcy (Wójtowce, Białoruś), Sapockin (Sopoćkinie, Białoruś), Grodna (Grodno, Białoruś), Wrocław (woj. dolnośląskie), Opatów (woj. świętokrzyskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Lębork (woj. pomorskie), Oleśnica (woj. dolnośląskie), Wołczyn (pow. kluczborski, woj. opolskie), Namysłów (woj. opolskie), Kluczbork (woj. opolskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Częstochowa (woj. śląskie)

Cielesz Stanisław

Charlotte Martha Maria Skuriat (Judaschke) - relacja

Realcja Charlotte Marthy Marii Skuriat z domu Judaschke zawierająca wspomnienia z dzieciństwa spędzonego w Gardnie Wielkiej, okresu wojennego oraz życia na dawnych terenach niemieckich w powojennej Polsce. Autorka relacji opisuje swoje dzieciństwo, podczas którego musiała pracować w gospodarstwie rolnym. Podaje przykłady życia codziennego: mecze piłki nożnej, festyny, przedwojenną edukację. Opisuje też stosunki z ludonością żydowską i sytuacje Żydów w Słupsku okresu wojennego. W roku 1954 zawiera ewangelicko-katolickie małżeństwo z pochodzącym z Wilna mężem. Porusza też temat podróży do Wilna w 1958 roku, a także miesiąc spędzony w Rosji. Część relacji poświęca też osobie brata męża, który zginął w Katyniu.   Zakres chronologiczny: 1927-2016 Miejsca wydarzeń: Gardna Wielka (pow. słupski, woj. pomorskie) , Słupsk (pow. słupski, woj. pomorskie), Wilno (Litwa), Berlin (Niemcy), Hamburg (Niemcy)

Skuriat (Judaschke) Charlotte Martha Maria

Marian Ziółkowski - relacja

Relacja Mariana Ziółkowskiego, dotycząca życia na Ziemiach Zachodnich w latach powojennych, kontaktach ludności polskiej i niemieckiej, powstaniu PGR-ów oraz działalności zespołu muzycznego, którego był współzałożycielem. Marian Ziółkowski opisuje zabawy weselne, na których koncertuje oraz tradycje świąteczne. Porusza również temat działaności Rady Gminy oraz ratowania zakładów pracy po upadku systemu komunistycznego w 1989 roku.   Zakres chronologiczny: 1945-1990   Miejsca wydarzeń: Gardna Wielka (pow. słupski, woj. pomorskie), Słupsk (pow. słupski, woj. pomorskie), Kluki (pow. słupski, woj. pomorskie), Częstochowa (woj. śląskie), Czołpino (pow. słupski, woj. pomorskie), Smołdziński Las (pow. słupski, woj. pomorskie), Ustka (pow. słupski, woj. pomorskie), Kobylnica (pow. słupski, woj. pomorskie), Działoszyn (pow. pajączyński, woj. łódzkie), Łódź (woj. łódzkie)

Ziółkowski Marian

Relacja Grety Lange

Relacja biograficzna Grety Lange. Relacja dotyczy życia świadka w Chynowie oraz w Salinie, realiów życia z czteraściorgiem rodzeństwa w rodzinie niemiecko-kaszubskiej, wkroczenia wojsk radzieckich w 1945 roku, życia rodzinnego oraz pracy zawodowej.

Lange Greta

Relacja Izabeli Koziej

Relacja Izabeli Koziej, dyrektor Liceum Ogólnokształcącego nr IX we Wrocławiu. Relacja dotyczy studiów we Wrocławiu, powstawania Niezależnego Zrzeszenia Studentów, współpracy ze związkiem zawodowym Solidarność Nauczycielska, relacji z kadrą profesorską i okoliczności wybuchu strajków 1980 r. oraz rzeczywistości polskiej lat 70. i 80.

Koziej Izabela

Relacja Wojciecha Krawczuka

Nagranie relacji biograficznej Wojciecha Krawczuka. Pierwsza część miała konwencję swobodnej narracji. Świadek rozpoczął ją od wspomnień o swoim dziadku (uczestniku wojny polsko-bolszewickiej) oraz ojcu. Jego rodzina przyjechała do Wołowa z Kresów Wschodnich w 1946 r. Następnie Krawczuk przeszedł do opowiadania o swoim zaangażowaniu w opozycję. Od najmłodszych lat (od 1976 r.) słuchał Radia Wolna Europa, pamięta też strajk z sierpnia 1980 r. w wołowskim PKS. Zaangażował się w opozycję od marca 1981 r. (wydarzenia bydgoskie). Głównie zajmował się kolportażem oraz niszczeniem napisów prorządowych w przestrzeni Wołowa. W 1982 r. był aresztowany i przesłuchiwany przez ok. 3 godziny. Od 1983 r. pracował i uczył się we Wrocławiu. Stamtąd przywoził bibułę do Wołowa. O szczegółach swojego pobytu w wojsku nie chciał mówić. Następnie zostały zadane pytania dotyczące m.in.: rodziny, powodów i celów zaangażowania w opozycję, stosunku od okrągłego stołu i jego konsekwencji oraz o uczestnictwo w pielgrzymce Jana Pawła II we Wrocławiu

Krawczuk Wojciech

Garść moich wspomnień z lat pionierskich i pracy w ciągu 25 lat w Szkole Podstawowej w Zwróconej

wspomnienia Stanisławy Siekańskiej, kierowniczki Szkoły Podstawowej w Zwróconej w latach 1945-1969; do maszynopisu wklejone fotografie: na k. 2 budynek Szkoły Podstawowej w Zwróconej (zob. F-1605) oraz fotografie paszportowe S. Siekańskiej i jej męża, Krystyna Siekańskiego; na k. 9 uroczystości XX-lecia Szkoły Podstawowej w Zwróconej (zob. F-1606); na k. 10 nauczycielki ze Szkoły Podstawowej w Zwróconej (zob. F-1607); na k. 12 uczniowie Szkoły Podstawowej w Zwróconej (zob. F-1608)

Siekańska Stanisława

Relacja Danuty Karczewskiej

Pani Danuta Karczewska w swojej relacji opowiada historię swojego życia. Pani Danuta zaczęła swoją opowieść od nakreślenia swoich korzeni i opisania swojej ścieżki edukacji. Pani Danuta podkreśla znaczenie edukacji w jej życiu i trudności z jakimi borykała się jej rodzina. Następnie nakreśliła swoją drogę zawodową. Wspominając czasy transformacji ustrojowej, Pani zauważa wyraźne zmiany jakie zaszły w krajobrazie przestrzeni publicznej oraz w powszechności i dostępie do edukacji, zwłaszcza wyższej. Wspominając okres powodzi tysiąclecia z 1997 r. Pani Danuta szczegółowo opisuje przebieg powodzi w Lewinie Brzeskim. Szczegółowo charakteryzuje stan emocjonalny mieszkańców i panujące wówczas nastroje, a także relacje i pomoc między sąsiadami. W swojej relacji Pani Danuta zwraca uwagę na zmiany jakie zaszły w Lewinie Brzeskim i kraju po powodzi, takie jak rozbudowa infrastruktury, dofinansowania, czy zwiększona uwaga władz w stosunku do małych miast.

Karczewska Danuta

Relacja Zdzisława Zielińskiego

Zdzisław Zieliński, syn tramwajarza, jako 16-latek wraz z rodziną przyjechał jesienią 1945 r. ze Lwowa do Wrocławia pierwszym transportem tramwajarzy. W swojej relacji szczegółowo opisuje nastroje panujące wśród Polaków przygotowujących się do opuszczenia rodzinnego miasta, warunki panujące podczas podróży do Wrocławia (m.in.: współpasażerowie, higiena osobista, wypadki, najścia sowieckich żołnierzy) oraz pierwsze miesiące życia we Wrocławiu (m.in.: zdobycie mieszkania, uruchomienie komunikacji miejskiej, odgruzowywanie, usuwanie śladów niemieckiej przeszłości, pierwsze święta Bożego Narodzenia). Relacja ma charakter literacki; autor dzieli się swoją wiedzą dot. historii Kresów i Dolnego Śląska oraz porównuje Lwów z Wrocławiem.  
Zakres chronologiczny: 1945 Miejsca wydarzeń: Lwów, (Tarnów, Kraków), Wrocław

Zieliński Zdzisław

Karta ewakuacyjna

Karta ewakuacyjna wydana na nazwisko Jarosław Korol, zam. Wybranówce, obw. drohobycki, przez Głównego Pełnomocnika Tymczasowego Rządu Narodowego RP, 1945-1946 w j. polskim i rosyjskim.

Główny Pełnomocnik Tymczasowego Rządu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej

Relacja Pawła Skrzywanka

Relacja Pawła Skrzywanka, działacza Niezależnego Zrzeszenia Studentów, Solidarności Polsko-Czechosłowackiej, radnego Rady Miejskiej Wroclawia I kadencji. Relacja dotyczy działaności w Solidarności Polsko-Czechosłowackiej, Festiwalu Czechosłowackiej Kultury Niezależnej we Wrocławiu w 1989.

Skrzywanek Paweł

Oświadczenie

Oświadczenie dot. majątku pozostawionego na Kresach przez Władysława Razika złożone przez świadków przed urzędnikiem Państwowego Biura Notarialnego we Wrocławiu, Wrocław 24.03.1959.

Państwowe Biuro Notarialne w Wrocławiu

Relacja Czesławy Smołki

Relacja Czesławy Smołki dotyczy pochodzenia rodziny, początku wojny i ewakuacji do Rudy Różanieckiej, zachowania ludności lokalnej wobec uciekinierów ze Śląska, wkroczenia wojsk niemieckich do Rudy Różanieckiej, życia codziennego na ewakuacji, powrotu na Śląsk Cieszyński, życia po okupacji oraz wojennych losów siostry, wkroczenia wojsk radzieckich do Zebrzydowic, otatnich dni wojny i organizacja życia w zniszczonej miejscowości, lat szkolnych i pierwszej pracy w Powiatowym Związku Gminnym „Samopomoc Chłopska” w Cieszynie, życia rodzinnego.

Smołka Czesława

Relacja Jerzego Szlachty

Relacja Jerzego Szlachty, działacza opozycji demokratycznej. Relacja dotyczy zaangażowania w działaność opozycyjną, strajku w Zajezdni przy ul. Grabiszyńskiej we Wrocławiu, życia codziennego strajkujących, funkcjonowania strajkowej drukarni, związków zawodowych w WSS Społem we Wrocławiu oraz internowania w stanie wojennym.

Szlachta Jerzy

Adam Drwięga - relacja

Relacja księdza rzymskokatolickiego pracującego na terenie archidiecezji wrocławskiej dot. osoby kard. Bolesława Kominka, okoliczności powstania i konsekwencji Orędzia biskupów polskich do biskupów niemieckich, a także relacji polsko-niemieckich. Zakres chronologiczny: 1956-1974.   Miejsca wydarzeń: Sanok (woj. podkarpackie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Przemyśl, Tarnów (woj. podkarpackie) (woj. małopolskie), Kraków (woj. małopolskie), Katowice (woj śląśkie), Chojnów (woj. dolnośląskie), Fatima (Portugalia), Boguszów-Gorce (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Moskwa (Rosja), Rzym (Włochy), Komańcza (woj. podkarpackie), Jerozolima (Izrael), Berlin (Niemcy), Dortmund (Niemcy)

Drwięga Adam ks. inf.

Relacja Aleksandra Rosianskiego

Relacja biograficzna Aleksandra Rosianskiego, uczestnika wojny szesciodniowej. Relacja dotyczy ucieczki rodziców na wschód w 1939 roku, przybycia do Wrocławia, życia we powojennym Wrocławiu z perspektywy dziecka, wyjazdu do Izraela w 1957 roku i panujących tam warunków, asymilacji i środowiska polskiego w Izraelu, życia religijnego, służby wojskowej i udziału w wojnie sześciodniowej.

Rosianski Aleksander

Relacja Heleny Markiewicz

Relacja biograficzna Heleny Markiewicz dotyczy dzieciństwa, edukacji, relacji między Ukraińcami a Polakami, wojny na Kresach Wschodnich, Rzezi wołyńskiej, ukrywania się przed banderowcami, przesiedlenia na Ziemie Zachodnie i Północne, organizacji życia po wojnie.

Markiewicz Helena

Cykl: Dokumenty ze zbiorów Wojciecha Plebańskiego - Prośba [dot. regulacji powierzchni gospodarstw rolnych]

Prośba mieszkańców gromady Bielany i Zieleniów, gm. Gniechowice do Powiatowego Urzędu Ziemskiego we Wrocławiu dot. regulacji powierzchni gospodarstw rolnych, ok. 1947 r. Niekompletne: zeskanowano tylko pierwszą stronę rękopisu

Mieszkańcy gromady Bielany i Zieleniów, gm. Gniechowice

Dorastałam w walce o przetrwanie

Wspomnienia Hanny Wodzickiej z ostatnich wakacji w przedwojennej Polsce oraz z lat II Wojny Światowej, w czasie której autorka wraz z siostrą pracowała w warszawskiej fabryce Monopolu Tytoniowego, była więziona w obozie Altvorwerk (podobóz obozu koncentracyjnego Stutthof) i wykorzystywana przez Niemców do prac fortyfikacyjnych; autorka opisuje życie rodzinne wśród najbliższych (wyjazd do Monasterzysk), wspomina też wyjazd na kolonie do Rabki i stosunki na nim panujące; z czasów wojny autorka opisuje pomoc, jaką jej rodzina udzielała członkom Kedywu Armii Krajowej, organizację szpitala polowego w fabryce oraz sposoby dywersji i wykradania papierosów na potrzeby AK przez nią i jej siostrę; czas Powstania Warszawskiego wspomina z lokalnej perspektywy (wydarzenia w fabryce, losy dyrektora itp.); z pobytu w obozie Altvorwerk wspomina, oprócz własnych przeżyć dotyczących warunków bytowych, obserwacje z sąsiadującego "przez płot" obozu koncentracyjnego; opisuje ucieczkę z obozu wraz z siostrą, ukrywanie się i pomoc, jaką udzieliły jej przypadkowe osoby, także Niemcy. Zakres chronologiczny: 1939-1945 Miejsca wydarzeń: Warszawa (woj. mazowieckie), Rabka (woj. małopolskie), Monastiriska (Monasterzyska, daw. woj. tarnopolskie, Ukraina), Zielonka (pow. Wołomin, woj. mazowieckie), Sztutowo (obóz koncentracyjny Stutthof, woj. pomorskie), Stary Folwark (pow. Grudziądz, woj. kujawsko-pomorskie), Grudziądz (woj. kujawsko-pomorskie), Łódź (woj. łódzkie), Poronin (pow. tatrzański, woj. małopolskie)

Wodzicka Hanna

Relacja Zbigniewa Piechockiego

Relacja Zbigniewa Piechockiego, lekrarza i zastępcy dyrektora w Wojewódzkim Szpitalu im. Józefa Babińskiego we Wrocławiu. Relacja dotyczy dziejów rodziny, studiów medycznych i pracy w zawodzie lekarza, ukrywanie Karola Modzelewskiego podczas stanu wojennego, a także poznania Ewy szumańskiej.

Piechocki Zbigniew

Anna Sobko - relacja

Relacja Anny Sobko, dotyczy okupacji niemieckiej i radzieckiej. W 1947 roku autorka relacji zostaje przesiedlona w ramach Akcji "Wisła". Opisuje prześladowania związane z pochodzeniem, zarówno z okresu wojennego jak i powojennego. W jej relacji znajdują się wątki mniejszości ukraińskiej, łemkowskiej i żydowskiej.   Zakres chronologiczny: 1930-1970 Miejsca wydarzeń: Zachoczewie (pow. leski, woj. podkarpackie), Jaworzyna Śląska (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Gardna Wielka (pow. słupski, woj. pomorskie), Słupsk (pow. słupski, woj. pomorskie), Łukawica (pow. leski, woj. podkarpackie), Oświęcim (woj. małopolskie), Łódź (woj. łódzkie), Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie), Katyń (Rosja), Kołomyja (Ukraina), Smołdziński Las (pow. słupski, woj. pomorskie)

Sobko Anna

Franciszek Falewicz - relacja

Franciszek Falewicz opisuje życie na Ziemach Zachodnich w okresie powojennym, mówi o stosunkach pomiędzy Polakami a Niemcami, życiu wiejskim, samopomocy sąsiedzkiej, wspólnych świętach, problemie szabrownictwa. Krótko wspomina też o przesiedleniu i podróży pociągiem do Słupska.   Zakres chronologiczny: 1941-1970 Miejska wydarzeń: Polany (pow. oszmiański, woj. wileńskie), Słupsk (pow. słupski, woj. pomorskie), Smołdziński Las (pow. słupski, woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Berlin (Niemcy), Hamburg (Niemcy), Młodeczno (Białoruś), Wieliczka (woj. małopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Katowice (woj. śląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Falewicz Franciszek

Eugenia Jadanowska - relacja

Relacja Eugeni Jadanowskiej. Autorka opisuje życie towarzyskie, zarówno wspólne zabawy jak i prace na roli, w pierwszych latach po wojnie. Realcja zawiera informacje na temat życia gospodyń wiejskich i sposobu spędzania przez nie czasu.   Zakres chronologiczny: 1938-1980 Miejsca wydarzeń: Zachoczewie (pow. leski, woj, podkarpackie), Smłodziński Las (pow. słupski, woj. pomorskie), Kluki (pow. słupski, woj.pomorskie), Słupsk (woj. pomorskie), Częstochowa (woj. śląskie)

Jadanowska Eugenia

Cyryla Bojarojć - relacja

Relacja Cyryli Bojarojć, zawierająca opis życia pod kolejnymi okupacjami: niemiecką i radziecką, przesiedlenie z Wileńszczyzny, życie w powojennej Polsce ze szczególnym uwzględnieniem relacji między sąsiadami przybyłych z różnych stron, opis prac domowych oraz prac na roli. Porusza również temat działalności partyzantki polskiej, ukraińskiej i żydowskiej na terenie Wileńszczyzny podczas II wojny światowej.   Zakres chronologiczny: 1930-2016 Miejsca wydarzeń: Bojary (niezidentyfikowana wieś, Białoruś), Polany (pow. radomski, woj. mazowieckie), Bydgoszcz (pow. bydgoski, woj. kujawsko-pomorskie), Słupsk (pow. słupski, woj. pomorskie), Smołdziński Las (pow. słupski, woj. pomorskie), Wierzchocin (pow. szamotulski, woj. wielkopolskie)

Bojarojć Cyryla

Olga Foltyńska - relacja

Relacja Olgi Foltyńskiej, zawiera krótki opis edukacji przedwojennej, prace przymusowe w Niemczech oraz życie na Ziemiach Zachodnich po wojnie. Autorka relacji opisuje stosunki międzyludzkie, w dużej części polsko-niemieckie, a także problem biedy i alkoholizmu.   Zakres chronologiczny: 1923-1980 Miejsca wydarzeń: Komaroŭka (Komarówka, Białoruś), Poznań (woj. wielkopolskie), Berlin (Niemcy), Słupsk (woj. pomorskie), Gardna Wielka (pow. słupski, woj. pomorskie), Smołdziński Las (pow. słupski, woj. pomorskie), Makowiska (pow. pajęczański, woj. łódzkie), Włodawa (woj. lubelskie), Ustka (pow. słupski, woj. pomorskie)

Foltyńska Olga

Zygmunt Krukowski - relacja

Relacja Zygmunta Krukowskiego, dotycząca dzieciństwa spędzonego w nadleśnictwie w Kwidzyniu, relacji z Niemcami i integracji ludzi z różnych stron Polski. Porusza też temat przedwojenngo Zabiela, zniszczeń wojennych, odgruzowywania, opisuje cmentarz w Kwidzyniu. W relacji Zygmunt Krukowski wspomina o Bolesławie Usowie ps. "Konar", pierwszym nadleśniczym kwidzyńskiego nadleśnictwa, partyzancie ZWZ-AK, oraz o muzyku Włodzimierzu Nahornym, którego poznał w dzieciństwie.   Zakres chronologiczny: 1945-2016 Miejsca wydarzeń: Zabiele (pow. ostrołęcki, woj. mazowieckie), Kwidzyn (woj. pomorskie), Opole Lubelskie (woj. lubeslkie),  Słupsk (woj. pomorskie), Grudziądz (woj. kujawsko-pomorskie), Rozpędziny (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Białystok (woj. podlaskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Kostopol (Ukraina), Śniadowo (woj. podlaskie), Piski (pow. ostrołęcki, woj. mazowieckcie), Brześć (Białoruś), Włodzimierz Wołyński (Ukraina)

Krukowski Zygmunt

Jerzy Kurek - relacja

Relacja Jerzego Kurka. Autor relacji opowiada o żołnierzach Armii Krajowej na Powiślu oraz represjach jakie dotykały ich ze strony komunistycznych władz. Opisuje przemiany społeczne, relacje pomiędzy osadnikami z Mazowsza a osadnikami z innych terenów Polski, oraz ich stosunek do ludności niemieckiej i ukraińskiej.   Zakres chronologiczny: 1940-2016 Miejsca wydarzeń: Czubajowizna (pow. wołomiński, woj. mazowieckie), Ryjewo (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie), Górki (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Jarzębina (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Kwidzyn (pow. kwidzyński, woj.pomorskie), Grajewo (woj. podlaskie), Łasin (pow. grudziądzki, woj. kujawsko-pomorskie), Wola Ręczajska (pow. wołomiński, woj. mazowieckie), Stare Grabie (pow. wołomiński, woj. mazowieckie)

Kurek Jerzy

Helena Podczaska - relacja

Relacja Heleny Podczaskiej, z domu Kasperkiewicz. Po wojnie autorka relacji zamieszkała w Ryjewie. Opisuje stosunki ludności autochtonicznej z ludnością napływową oraz proces osadnictwa w Ryjewie, sporo miejsca poświęca też edukacji. Porusza również kwestię działalności swojego ojca w Armii Krajowej.   Zakres chronologiczny: 1944-2016 Miejsca wydarzeń: Nadbiel (pow. wołomiński, woj. mazowieckie), Ryjewo (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Nowogródek (obw. grodzieński, Białoruś), Grudziądz (woj. kujawsko-pomorskie), Straszewo (pow. aleksandrowski, woj. kujawsko-pomorskie)

Podczaska Helena

Barbara Wolak - relacja

Barbara Wolak, z domu Deręgowska, emerytowana nauczycielka matematyki; opisuje proces osadnictwa w miejscowości Ryjewo po II Wojnie Światowej. Wiele uwagi poświęca budowaniu relacji z osobami przybyłymi z różnych stron Polski oraz pozostałą w Ryjewie, autochtoniczną ludnością niemiecką. W relacji znajduje się także opis funkcjonowania placówek edukacyjnych w Ryjewie.   Zakres chronologiczny: 1945-2016   Miejsca wydarzeń: Czubajowizna (pow. wołomiński, woj. mazowieckie), Ryjewo (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Kwidzyn (woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Gdańsk (woj. pomorskie), Sierpc (pow. sierpiecki, woj. mazowieckie), Wąbrzeźno (pow. wąbrzeski, woj. kujawsko-pomorskie), Wołomin (woj. mazowieckie), Sztum (woj. pomorskie)

Wolak Barbara

Marian Szarmach - relacja

Marian Szarmach, profesor nauk humanistycznych i filolog klasyczny, opowiada o nauce w szkole podstawowej w Łasinie, szkole średniej w Kwidzyniu oraz studiach na Uniwersytecie w Toruniu. Autor relacji, opisuje społeczność uniwersytecką oraz wpływ jaki miały na nią przemiany roku 1946 i 1968, a także problem donosicielstwa. Osobnym wątkiem relacji jest zbrodnia katyńska, której ofiarą był ojciec autora relacji, a także wieloletnie ukrywanie prawdy o tym, kto dopuścił się tej zbrodni.   Zakres chronologiczny: 1939-2016 Miejsca zdarzeń: Łasin (pow. grudziądzki, woj. kujawsko-pomorskie), Sztum (pow. sztumski, woj. pomorskie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Kwidzyn (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wilno (Litwa), Genewa (Szwajcaria), Grudziądz (woj. kujawsko-pomorskie), Katyń (Rosja), Mantua (Włochy)

Szarmach Marian

German Gogarowski - relacja

Relacja uchodźccy z greckiej Macedonii Egejskiej dot. eksodusu z rodzinnego kraju oraz osiedlania się, nauki i pracy w Polsce. Zakres chronologiczny: 1948-2010. Miejsca wydarzeń: Wałandowo (Macedonia), Police (woj. zachodniopomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Gogarowski German

Moje Miasto

Rękopis zawiera krótki opis przyjazdu i życia w powojennym Wrocławiu osieroconej dziewczyny, która przybyła do miasta z siostrą, telegrafistką w Dyrekcji Kolejowej w Radomiu, oddelegowaną na Ziemie Zachodnie. Tekst skupia się na wyglądzie miasta oraz początkach polskiego szkolnictwa i harcerstwa. Zakres chronologiczny: 19.07.1945-1.11.1945 Miejsce wydarzeń: Wrocław

Skulska Irena

Relacja Filipa Buczyńskiego

Relacja franciszkaniana Filipa Leszka Buczyńskiego, założyciela i Prezesa Lubelskiego Hospicjum dla Dzieci im. Małego Księcia w Lublinie. Relacja dotyczy historii życia, domu rodzinnego, edukacji, studiów na KUL-u, działaności opozycyjnej, wrocławskiego środowiska opozycyjnego i duchownego, Klubu Inteligencji Katolickiej, ważnych wydarzeń w historii miasta: strajków, Karanwału Solidarności, stanu wojennego, manifestacji 31 sierpnia 1982 r.

Buczyński Filip Leszek

Elżbieta Ziarko - relacja

Relacja Elżbiety Ziarko z domu Wysocka, która opowiada o dzieciństwie spędzonym w Godziszce, Suszu i Ryjewie. Opisuje przenikanie się tradycji przyjezdnych z różnych stron, stosunek do ludności niemieckiej a także organizacje lokalnych zespołów ludowych na Powiślu.   Zakres chronologiczny: 1943-2016   Miejsca wydarzeń: Godziszka (pow. brodnicki, woj. kujawsko-pomorskie), Susz (pow. iławski, woj. warmińsko-mazurskie), Sztum (pow. sztumski, woj. pomorskie), Ryjewo (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Malbork (pow. malborski, woj. pomorskie), Siemiany (pow. iławski, woj. warmińsko-mazurskie), Klecewo (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Hajnówka (woj. podlaskie), Wąbrzeźno (woj. kujawsko-pomorskie), Łódź (woj. łódzkie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Brodnica (woj. kujawsko-pomorskie), Lembarg (pow. brodnicki, woj. kujawsko-pomorskie), Grudziądz (woj. kujawsko-pomorskie), Zbiczno (pow. brodnicki, woj. kujawsko-pomorskie)

Ziarko Elżbieta

Stanisława Prabucka - relacja

Stanisława Prabucka, opisuje życie we wsi Stare Budy, gdzie mieszkała do końca II Wojny Światowej, opowiada o obu okupacjach: niemieckiej i radzieckiej. Od 1945 roku autorka relacji mieszkała w Kwidzyniu, gdzie organizowała działanie Koła Gospodyń Wiejskich oraz jako członek Miejskiej Rady Narodowej, zajmowała się tematyką żywienia. Opowiada o organizacji życia wiejskiego, w tym dożynek i pochodów pierwszomajowych.   Zakres chronologiczny: 1918-2016   Miejsca wydarzeń: Stare Budy (pow. wyszkowski, woj. mazowieckie), Brańszczyk (pow. wyszkowski, woj. mazowieckie), Kwidzyn (woj. pomorskie), Wiedeń (Austria), Sadlinki (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Podzamcze (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Janowo (pow. kwidzyński, woj. pomorskie)

Prabucka Stanisława

Wyniki 901 do 1000 z 1460