Pokazano 109 rekordów

Opis archiwalny
Relacje historii mówionej i spisane wspomnienia Jednostka archiwalna Image
Zaawansowane opcje wyszukiwania
Drukuj podgląd Hierarchy Zobacz:

109 rekordów z cyfrowym obiektem Pokaż wyniki z obiektami cyfrowymi

Relacja Stefana Figlarka

Relacja Stefana Figlarka dot. wysiedlenia spod Wielunia w czerwcu 1940 roku i pobytu w obozie przejściowym w Konstantynowie k. Łodzi Zakres chronologiczny: 1940 Miejsca wydarzeń: Wieluń, Konstantynowo, Kraków, Mielec

Figlarek Stefan

Relacja Zbigniewa Kwaśnego

Relacja Zbigniewa Kwaśnego, profesora nauk humanistycznych, specjalizującego się w demografii historycznej i historii gospodarczej, dotyczy przedwojennego i wojennego okresu dzieciństwa, przyjazdu do Wrocławia, okresu studiów, pracy na stanowisku asystenta Katedry Historii Gospodarczej, odwiedzin w niemieckich archiwach, nawiązywania do lwowskich korzeni w Instytucie Historii, kontaktów z profesorami Maleczyńskim, Czaplińskim i Inglotem, a także działalności Towarzystwa Miłośników Historii.

Kwaśny Zbigniew

Nasza Wrocławska Historia Wanda i Kazimierz Czaplińscy

Wspomnienia Wandy i Kazimierza Czaplińskich dot. budowania przez nich jednego z pierwszych, powojennych domów jednorodzinnych we Wrocławiu w 1957 r., pracy zawodowej, pochodzenia i losów przedwojennych obojga, zaangażowania w życie organizacji katolickich oraz współpracy z instytucjami pozarządowymi z Polski i Niemiec na rzecz pojednania tych narodów. Zakres chronologiczny: 1939 - 2007. Miejsca wydarzeń: Wrocław, Gdańsk.

Czapliński Kazimierz

Okupacyjne wspomnienia z Borysławia i opowiadania z ZSRR Adam Żarski

Wspomnienia Adama Żarskiego dot. II wojny światowej spędzonej w Borysławiu, okupacji radzieckiej i niemieckiej, działalności w Armii Krajowej, walk partyzanckich, schwytania przez władze komunistyczne, wywózce do Kazachstanu, ciężkich warunków pracy w obozach pracy, głodu, biedy. Autor opisuje szczegółowo kilka sytuacji, które obrazują rzeczywistość polskich zesłańców. Maszynopis został wydrukowany w 2003 r. przez Wrocławską Drukarnię Naukową PAN pod tytułem: "Okupacyjne wspomnienia z Borysławia i opowiadania z ZSRR".

Żarski Adam

Relacja Andrzeja Szafrańskiego

Obszerna relacja Andrzeja Szafrańskiego dotyczy okresu studiów na Wyższej Szkole Handlu Morskiego w Sopocie, stażu w Polskich Liniach Oceanicznych, pracy w funkcji dyrektora ekonomicznego przedsiębiorstwa w Żegludze Bydgoskiej, pracy w Zjednoczeniu Żeglugi Śródlądowej i Stoczni Rzecznych, które w wyniku deglomeracji otworzyło swoją filię we Wrocławiu, pracy stanowisku dyrektora Żeglugi na Odrze pomiędzy 1979 a 1992 rokiem, funkcjonowania przedsiębiorstwa w trakcie strajków sierpnia 1980 roku oraz podczas stanu wojennego, piastowania funkcji prezesa zarządu piłkarskiego WKS Śląska Wrocław, kontaktów jakie dyrektor dużego przedsiębiorstwa w okresie PRL musiał mieć ze służbami.

Szafrański Andrzej

Moja życiowa przygoda z techniką

Życiorys Zenona Wysłoucha, zatytułowany "Moja przygoda z techniką", w którym opisuje swoje studia, oraz pracę jako inżynier-konstruktor maszyn budowlanych i drogowych. Opisuje szczegółowo projekty realizowane przez zakłady pracy, w których pracował, między innymi w Pafawagu i Fadromie. Zagłębia się w szczegóły inwestycji, przy których pracował. Z relacji możemy dowiedzieć się jak wyglądały metody działania, konstrukcji jego projektów. Dowiadujemy się także sporo o zyciu codziennym w PRL, stosunkach na linii państwo-obywatele. Zakres chronologiczny 1948-1994

Wysłouch Zenon

Przygody z ludźmi. Do czasu "Solidarności" ...

Druga część wspomnień Zenona Wysłoucha. Tym razem opowiada o swoich przygodach z ludźmi: do czasu Solidarności, następnie w jej czasie i dalej już, w wolnej Polsce. Wspomina w jaki sposób zdobywał wiedzę i ją poszerzał. Jeden z rozdziałów poświęca patentom, których dokonał, ich procedurom i problemom jakie były z nimi związane. Sporo czasu poświęca podróżom służbowym w egzotyczne zakątki świata. Na koniec pokazuje listę publikacji swojego autorstwa.

Wysłouch Zenon

Historia Zakładu Szybowcowego we Wrocławiu

Historia Zakładu Szybowcowego we Wrocławiu spisana przez Edwarda Sobczaka. Podzielona jest na rozdziały: 1. Rozwój lotnictwa przed II wojną światową; 2. Rozwój szybownictwa po II wojnie światowej; 3. Powstanie ZSLS nr 4 we Wrocławiu. Dodatkowo w rękopisie znajdują się krótkie biogramy ważniejszych pracowników. Rys historyczny zakładu jest zawarty od momentu jego powstania aż do jego sprzedaży. W tekście znajdziemy także typy szybowców jakie produkowano oraz szczegółowy wykaz ilościowy maszyn Zakładów Sprzętu Lotnictwa Sportowego.

Sobczak Edward

Moja Solidarność; Wspomnienia 1980-1990

Rękopis Jerzego Malinowskiego zawierający jego wspomnienia z lat 1980-1990, w których skupia się głównie na opisywaniu działalności opozycyjnej we Wrocławiu. Jako pracownik FMB "Bumar Fadroma" szczegółowo opowiada o sukcesach jakie odnosili (wybór dyrektora przez członków Solidarności zaakceptowany przez władze ludową) jak i porażkach (rozbicie strajku, zwolnienie kadry). Następnie opisuje wprowadzenie stanu wojennego i internowanie. Szczegółowo opisuje działania UB i milicji w tym procederze. Ze wspomnień dowiadujemy się w jaki sposób internowani radzili sobie w zamknięciu, jakie były nastroje wewnątrz "internatów". Wspomina o wadze wydarzenia jakim było powstanie Duszpasterstwa Ludzi Pracy we Wrocławiu. Opisuje starcia uliczne demonstrantów z ZOMO podczas najsłynniejszych wrocławskich manifestacji. Na koniec opisuje wydarzenia roku 1989 i jego konsekwencje, a także swoje nadzieje na przyszłość. Tekst jest opatrzony wieloma zdjęciami, kserami dokumentów, sprawozdaniami i kopiami czasopism.

Malinowski Jerzy

Jeden z wielu

Krótka relacja Stanisława Chmury z dnia 30 sierpnia 1980 roku. Opisuje w niej moment kiedy został wybrany na przedstawiciela fabryki "Spomasz" w Międzyzakładowym Komitecie Strajkowym i udał się do zajezdni przy ulicy Grabiszyńskiej oczekując na postanowienia poczynione w Gdańsku.

Chmura Stanisław

Wspomnienia Ksawerego Jaroszuka

Wspomnienia Ksawerego Jaroszuka. W rękopisie odnajdziemy informacje o jego wczesnym dzieciństwie pod zaborami. Opisuje jak wyglądała edukacja młodzieży przed I wojną światową. Opowiada o prześladowaniach religijnych jakie dotykały unitów w carskiej Rosji. Wspomina o wojnie polsko-bolszewickiej oraz o swojej własnej służbie w 22 pułku piechoty, za sprawą której uczestniczył w wydarzeniach puczu majowego, w którym brał udział po stronie Marszałka. Po wydarzeniach majowych wstapił do policji i tak żył aż do wybuchu wojny. W drugiej części wspomnień opisuje swą niedolę podczas kampanii wrześniowej, a następnie opowiada jak wyglądała reszta wojny z jego perspektywy. Na koniec umieszcza swoje przemyślenia odnośnie stanu wiedzy historycznej, a przekłamań jakie nastepowały po wojnie w tej dziedzinie. Opisuje także jak działała służba zdrowia, opowiada jakie były warunki pracy w II RP, oraz jakie było prawo karne Polski dwudziestolecia międzywojennego.

Jaroszuk Ksawery

Gdzieś daleko stąd został rodzinny dom

Wspomnienia Ireny Bondarowicz z okresu zesłania do azjatyckiej części ZSRR podczas II wojny światowej. Opisuje w nich moment aresztowania, podróży i przyjazdu na miejsce. Skupia się na niuansach życia codziennego, opisuje dokładnie warunki panujące na miejscu, pracę, do wykonywania której byli zmuszeni aby przeżyć. Opisuje działanie polskiej ambasady w pomocy Polakom przebywającym na zesłaniu. Ciekawie ujmuje sposoby w jaki spędzane były przeróżne święta, oraz zwyczaje. Pod koniec relacji skupia się na swojej pracy na rzecz domu dziecka, który pomagała prowadzić. Zakres chronologiczny: 1940-1946 Miejsca wydarzeń: Atbasar, Aktiubińsk

Bondarowicz Irena

P.P. Wrocławska Stocznia Rzeczna. Zarys czterdziestodziewięcioletniej działalności

Historia Wrocławskiej Stoczni Rzecznej od zakończenia II wojny światowej, do momentu przejęcia zarządu stoczni przez syndyka masy upadłościowej w 1995 roku. Autor tektsu skupia się głównie na zagadnieniach technicznych, opisuje typy i ilości jednostek produkowanych w stoczni. Opisuje kontrakty krajowe i zagraniczne realizowane we Wrocławiu. Opisuje pokrótce strajk okupacyjny w stoczni w sierpniu 1980 roku. Opowiada o działalności dobroczynnej pracowników. Zakres chronologiczny: 1946-1995

Kałamarski Aleksander

Wojna

Wspomnienia Marka Petrusewicza z okresu wprowadzenia stanu wojennego (13 X 1981). Opisuje w nich moment pacyfikacji budynku zarządu regionu dolnośląskiej Solidarności przy ulicy Mazowieckiej. Opowiada o brutalności zomowców i milicjantów podczas tych działań.

Petrusewicz Marek

Moja praca i życie w "III-Rzeszy" w czasie II - wojny światowej

Wspomnienia młodego chłopca, który podczas II wojny światowej został wraz z rodziną przewieziony na tereny ówczesnej III Rzeszy w okolice Wrocławia do pracy przymusowej. Następnie zostaje oddzielony od matki i zmuszony do pracy w okolicznych wsiach (Lubań Śląski, Rogoźnica). Opisuje jak wygladały warunki pracy u poszczególnych Bauerów, jak go karmiono i traktowano. Wspomina o swoich odwiedzinach w obozie Gross-Rosen, do którego zawoził zaopatrzenie, wspomina o relacjach z więźniarkami. Wspomnienia kończy wkroczenie Armii Czerwonej i ucieczka Niemców do Drezna. Zakres chronologiczny 1939-1945

Bankiewicz Jerzy

Bez nienawiści. Tekst na podstawie wspomnień ludzi pokrzywdzonych przez stalinizm

fragment wstępu ... Scenariusz "Bez Nienawiści" składa się z fragmentów wspomnień nadesłanych na konkurs ogłoszony w maju 1989 przez Komitet Pamięci Ofiar Stalinizmu w Polsce, we Wrocławiu .... W scenariuszu znajdują się fragmenty wypowiedzi Sybiraków cytowane in extenso, zgodne z tekstem oryginałów pochodzące  z archiwum Komitetu Pamięci Ofiar Stalinizmu - Instytutu Badań Stalinizmu i Patologii Władzy. Teksty podzielono na 5 działów: I. Wojna i okupacja sowiecka; II. W drodze na Sybir; III. Na zesłaniu; IV. Stalinowskie represje w PRL; V. Powojenne ofiary KGB.

Skonka Leszek

Pierwszy strach i pierwsza nienawiść

Wspomnienia młodej dziewczyny Anny Jeleńskiej, z okresu II wojny światowej. Autorka opisuje działania wojenne w rodzinnej wsi na Białorusi, następnie jak wyglądała okupację niemiecka na tym terenie, po czym skupia się na opisie wywózki do III Rzeszy do pracy przymusowej. Opowiada o warunkach pracy, wyżywieniu i stosunkach obywateli III Rzeszy wobec pracowników przymusowych. We wspomnieniach znajduje się ciekawy opis: Bożego Narodzenia, obchodzonego przez Niemców. Relacja kończy się wyzwoleniem przez wojska amerykańską. Zakres chronologiczny: 1941-1945 Miejsca wydarzeń: Witebsk (Białoruś), Wilno (Litwa), Erfurt (Niemcy)

Jeleńska Anna

Była taka szkoła...

Wspomnienia Andrzeja Milczyńskiego z lat 50 XX wieku. Autor opisuje w nich życie codzienne we Wrocławiu oraz działalność katedralnego chóru chłopięco-męskiego. Przedstawia dokładnie warunki życia w internacie, zajęcia szkolne, sposób spędzania wolnego czasu. Wspomina swoich kolegów oraz nauczycieli, z których warto wymienić: dyrygenta Edmunda Kajdesza, ordynariusza Kazimierza Lagosza, oraz późniejszego biskupa Józefa Pazdura.Opisuje własne zmagania z przewlekłą chorobą w dzieciństwie. Zakres chronoliczny:1953-2009 Miejsca wydarzeń: Rabka (obecn. Rabka -Zdrój, woj. małopolskie, pow. nowotarski), Wrocław (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Brzeg (woj.opolskie), Stare Bogaczowice (pow. wałbrzyski, woj.dolnośląskie), Trzebnica (woj. dolnośląskie)

Milczyński Andrzej

Pierwsze Dni

Jan Góralski w swoich wspomnieniach opisuje pierwszy rok w powojennym Wrocławiu, począwszy od 6 maja 1945, a skończywszy na 9 maja 1946 roku. Odnosi się do wcześniejszych wydarzeń związanych z oblężeniem Wrocławia. Skupia się przede wszystkim na opisie tworzenia się: władz miasta, administracji (sądownictwo, opieka medyczna), instytucji: naukowych, kulturalnych, religijnych, społecznych oraz politycznych; komunikacji (poczta, komunikacja miejska, kolej), a także przemysłu. Dokładnie opisuje zniszczenia wojenne oraz zmagania i trudności związane z ich usuwaniem. Wspomina o życiu codziennym mieszkańców. Praca ma układ tematyczny. Autor wielokrotnie przytacza wspomnienia innych pionierów i dawnych mieszkańców Wrocławia. Opatrzył ją przypisami, w których powołuje się na liczne opracowania (publikacje naukowe i popularnonaukowe, gazety). Na końcu pracy znajduje się Kalendarium ważniejszych wydarzeń roku, oraz bibliografia. Zakres chronologiczny: 6 maj 1945 - 9 maj 1946 Miejsca wydarzeń: Wrocław

Góralski Jan

Weterani i ...

Jan Góralski w swoich wspomnieniach opisuje (częściowo w formie wywiadu) losy czterech weteranów (w tym własne). Dzięki relacjom możemy poznać wiele szczegółów dotyczących okresu 20-lecia międzywojennego: życia codziennego, gospodarki, wojska.Weterani dzielą się swoimi przeżyciami z okresu II wojny światowej. W dalszej części przedstawione są ich losy w powojennym Wrocławiu, aż do czasów współczesnych. Autor opowiada także szerzej o życiu codziennym mieszkańców, o rozwoju przemysłu, przedstawia sytuację polityczną i gospodarczą w kraju i ich skutki dla stolicy Dolnego Śląska oraz przytacza kilkakrotnie szczegółowe opisy i historie niektórych wrocławskich budynków. Na uwagę zasługują również opis: podróży pociągiem repatriacyjnym (wspomnienia jednego z weteranów), wysiedlenia Niemców, przygotowań do otwarcia: Wystawy Ziem Odzyskanych, Ogrodu Zoologicznego oraz Światowego Kongresu Intelektualistów, epidemi ospy (1963), wizyt Janna Pawła II we Wrocławiu (1978 i 1997), stanu wojennego we Wrocławiu (1981-1982), Powodzi Tysiąclecia (1997), oraz wycofanie się wojsk (pocz.lat 90 XX w.) We wspomnieniach możemy znaleźć teksty kilku piosenek ułańskich. Praca ma układ tematyczno-chronologiczny. Autor opatrzył ją przypisami, a także ustępami wspomnień innych osób. Zakres chronologiczny: 1904 -1999 Miejsca wydarzeń: Wrocław, Gródek Jagielloński (Kresy, Lwów, Pomorze, Hrubieszowo, województwo poznańskie, Rybno (pogranicze Prus Wschodnich), Nowe Miasto, Rajcza (k. Żywca)

Góralski Jan

Jan Jerzy Głowacki OKRUCHY i okruszki Z ŻYCIA

Jan Jerzy Głowacki we wspomnieniach opisuje losy swojej rodziny oraz własne. Na początku wspomina swoje dzieciństwo, a także wydarzenia związane z jego rodzinnym gospodarstwem - Kolonia Przybysz. Głównie skupia się na życiu codziennym. Wielokrotnie wspomina o swoich przeżyciach związanych z okupacja niemiecką. Opowiada o relacjach Polaków z Niemcami, Rosjanami, Ukraińcami, Żydami oraz Łużyczanami i Czechami. Opisuje również szczegółowo swój pobyt w wojsku i udział w walkach zbrojnych podczas II wojny świaotwej, studia prawnicze, a także pracę. Ukazuje przy tym wszystkie absurdy PRL. Ostatni fragment dotyczy przejścia na emeryturę oraz życia w III Rzeczpospolitej. Praca ma układ tematyczny, a nie chronologiczny, jak określa autor na samym wstępie. Na końcu znajduje się krótki fragment poświęcony najbliższym członkom rodziny, życiorys, spis treści, orazZestaw Zdjęć Rodzinnych. Zakres chronologiczny: 1925 -2005 Miejsca wydarzeń: Wołczyna (gm.Sobibór, pow.Kluczbork, woj.opolskie), Włodawa (pow.włodawski, woj.lubelskie), Lublin, Wrocław

Głowacki Jan

Zbiory Franciszka Jakubiaka - Żołnierze Ludowego Wojska Polskiego

Grupa żołnierzy z II kompanii najprawdopodobniej z II Samodzielnego Batalionu Miotaczy Ognia, Skierniewice lipiec 1946. Na zdjęciu nie podano od której strony stoją: Bronisław Wróblewski, Józef Witkowski, Franciszek Jakubiak, Jan Rubanieniko ?, Stanisław Kielar; siedzą: Jan Swacha, Jan Góralczyk, Józef Sanojca, Stanisław Tchórz.

N.N.

Chronologia wydarzeń, poglądów, opinii i nastrojów

W pierwszej części notatek autor dzieli się swoimi przemyśleniami związanymi z sytuacją i z wydarzeniami politycznymi w kraju. W drugiej prowadzi nieregularnie dziennik. Dużo uwagi poświęca plenarnym posiedzeniom KC, sytuacji w obrębie partii PZPR (zwraca szczególną uwagę na wewnętrzny konlikt). Przygląda się mediom rządowym oraz zagraniczym i ich sposobie przedstawiania informacji. Wspomina o sytuacji na świecie, a szczególnie o relacjach amerykańsko -radzieckich, w kontekście ich znaczenia dla Polski. Opisuje działalność ,,Solidarności" w okresie karnawału. Zakres chronologiczny: 10.11.1980 -23.04.1981 Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Świdnica (woj. dolnośląskie), Jastrzębie (woj. śląskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Gdynia (woj. pomorskie), Zabrze (woj. śląskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko -pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Katowice (woj. śląskie)

N.N.

Relacja

Autor relacji wspomina o tajnej akcji ,,R", czyli -repatriacji dzieci polskich z ZSRR. Opowiada o ich pobycie w Państwowm Domu Wczasów Dziecięcychw Kudowie Zdrój, gdzie sam pracował. Opisuje ich podróż pociągiem z ZSRR do Polski, oraz dokładnie wylicza wszystkie najważniejsze miejsca postoju. Wymienia również osoby odpowiedzialne za pobyt dzieci w Kudowie Zdroju oraz pracowników PDWD w Kudowie. Zakres chronologiczny: 1951-1953 Miejsce zdarzeń: Duszniki Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląski), Grodno (Białoruś), Kuźnica Białostocka (pow. sokólski, woj. podlaskie), Warszawa  

Mazurkiewicz Romuald

Moja droga do Solidarności i uczestnictwo w przemianach demokratycznych

Autobiografia Zbigniewa Pohla. Autor na początku przedstawia po krótce losy swojej rodziny, aż do II wojny światowej i napaści ZSRR na Polskę. Następnie wspomina o wywiezieniu i pobycie na Syberii oraz aresztowaniu swojego ojca i zesłania go do łagru. W dalszej części opowiada o swojej edukacji oraz o pracy dydaktycznej na Politechnice Wrocławskiej. Przedstawia także swój stosunek do obecnej władzy, opisuje swoją działalność w opozycji oraz represje jakie go z tego powodu spotkały. Zakres chronologiczny: 1897-1990 Miejsce wydarzeń: Nowogródek (Białoruś), Wrocław, Gniezno

Pohl Zbigniew

Zbiory Zdzisława Jesionki - Portret Władysława Jesionki

Portret Władysława Jesionki, lata 40.-50. XX w.   Władysław Jesionka (ur. 6.09.1916, Niedary) w 1939 r. jako strzelec straży granicznej trafił do niemieckiej niewoli, w której spędził całą wojnę (początkowo w obozie jenieckim Stalag II-C, skąd 1.04.1941 zwolniony został do urzędu pracy w Stralsund); po wojnie wykonywał zawód instalatora wodociągów i kanalizacji.

N.N.

Losy społeczności osady Barany, gmina Iwacewicze, powiat Kosów Poleski, województwo poleskie, począwszy od okresu II Rzeczpospolitej - przyczynek historyczny dla potomnych

Autorzy na początku krótko opisują rodzinną osadę Barany, Iwacewicze i okolice. Tematem przewodnim wspomnień są losy Polaków (rodziny Pohlów i Wesołowskich) wywiezionych na Syberię. Przedstawiają okoliczności wywiezienia, podróż, a także tragiczne warunki życia w posiołku Gubokoje. Autorzy dokładnie opisują: podział pracy, los dzieci oraz starszych osób. W dalszej cześci krótko wspominają o pracy w leśnych przedsiębiorstwach oraz w sowchozie. Zakres chronologiczny: lata 20 XX-1945 r. Miejsca wydarzeń: Iwacewicze (Białoruś), osada Barany (Białoruś), Archangielsk (Rosja), Chołmogory (Rosja), posiołek Głubokoje (Kazachstan), posiołek Kołos (Kazachstan), Krasny Bór (Kazachstan), Dolinskaja (Ukraina).

Sterna Halina

Hołd dla Taty; Eugeniusz Czagan

Wspomnienia Eugeniusza Czagana spisane po jego śmierci przez córkę - Dorotę. Są to wspomnienia o jednym z Wrocławian, który bez reszty oddał się budowaniu przemysłu fermentacyjnego i spożywczego w stolicy dolnego Śląska. Pracował w: "Polmosie", Wrocławskich Zakładach Przemysłu Piekarskiego, Zakładach Piwowarskich we Wrocławiu, Spółdzielczych Zakładach Piekarsko-ciastkarskich we Wrocławiu i w "Przeglądzie Piekarskim i Cukierniczym". Wewnątrz znajduje się także krótki życiorys spisany przez bohatera wspomnień. Praca zawiera sporo zdjęć będącymi ilustracjami tematu. Zakres chronologiczny: 1930-2009

Czagan Dorota

Bohdan Wróblewski, wspomnienia Sybiraka

Ze wspomnień dowiadujemy się o losach Bohdana Wróblewskiego i jego rodziny w trakcie okupacji radzieckiej. Opisuje realia życia na Syberii, oraz próby przetrwania w niegościnnym terenie. Przedstawia losy swojego brata, w armii gen. Andersa. Autor wspomina również swój tymczasowy pobyt w domu dziecka, oraz powrót do rodzinnego domu. Miejsca wydarzeń: Białystok (woj. podlaskie), Bogdanowek (Kazachstan), Kopiejsk (Rosja) Zakres chronologiczny: 18.03.1932- 21.05.1946

Wróblewski Bohdan

Wspomnienia z okresu okupacji niemieckiej i pobytu na robotach przymusowych w Niemczech

Wspomnienia dziewczynki z czasów II wojny światowej. Opisuje jak wyglądała okupacja niemiecka na terenie jej rodzinnego miasta -Tomaszowa Mazowieckiego, po czym skupia się na opisie wywózki do III Rzeszy do pracy przymusowej, najpierw do miasta: Żelazny Bród, a później Hohenelbe. Opowiada o warunkach pracy, wyżywieniu i stosunkach obywateli III Rzeszy wobec pracowników przymusowych. Na uwagę wskazuje ciekawy opis relacji Polaków z obywatelami innych państw. W ostatniej części przedstawia dalsze losy swojej matki i swoje. Zakres chronologiczny:1939-1945/1990 Miejsca wydarzeń: Tomaszów Mazowiecki (woj.łódzkie), Żelazny Bród (dziś. Zelezny Brod -Czechy), Hohenelbe (dzis. Vrchlabi -Czechy), Zielona Góra, Wrocław.

Bielawska-Tryba Teresa

Żołnierskie wspomnienia

Wspomnienia Adama Bronieckiego - żołnierza, który dołączył do nowoformowanej I Dywizji Piechoty wojska Polskiego, nazwanej później od imienia Tadeusza Kościuszki. Opisuje w nich swoją drogę, kampanię która przebył podczas wojny z pod Lenino aż po Berlin. Skupia się na opisie bitwy pod Lenino i o warszawską Pragę. W drugiej części opisuje operację forsowania Odry na Pomorzu Zachodnim.

Broniecki Adam

Zdumiewające Historie, opowiadania Wojenne Przeżycia, przetrwania w czasie wybuchu wojny 17.09.1939 Opowiada Kazimierz Iwanowski

Krótka biografia Kazimierza Iwanowskiego, spisana na podstawie jego wspomnień przez Eugeniusza Fudali. Kazimierz Iwanowski był synem kapitana lwowskiego dowódcy kompanii ochrony granicy. Służył w krakowskim oddziale Armii Krajowej, a po II wojnie światowej został wcielony do Drugiej Armii Wojska Polskiego. Po zdemobilizowaniu ukończył edukację w Poznaniu i rozpoczął pracę we Wrocławiu. W dalszej części są wspomniane losy jego rodziny. Zakres chronologiczny: 1939-2008 Miejsca wydarzeń: Kowel (Ukraina), Przemyśl, Kraków, Poznań, Wrocław

Iwanowski Kazimierz

Kolejarze

Kolejarze. Na zdjęciu: grupa mężczyzn w kolejarskich uniformach na stacji kolejowej; Filemon Skipirzepa (siedzi szósty od lewej), p. Sikorski (przedostatni rząd, drugi od lewej), Zawiercie lata 60. XX w.

N.N.

Wspomnienia Sióstr Zakonnych z Nienadowa i Huciska

Siostra Gerarda Genowefa Fiut opowiada historię działalności sióstr zakonnych ze Zgromadzenia Rodzina Maryi w Hucisku i Nienadowie. Opiera sie przy tym na swoich wspomnieniach oraz na przekazach siostry Ireny Maryniuk, tutejszej nauczycielki. Ze wspomnień wyłania się obraz życia na wsi przed wojną, w tym życia religijnego. Opisuje działalność misyjną, oświatową, medyczną i kulturalną sióstr, a także stosunek społeczeństwa do nich. Ukazana jest również rola hrabiostwa Milczewskich, we wspieraniu ochronki, którą prowadziły siostry. Wspomniana jest również okupacja niemiecka podczas II wojny światowej oraz pokrótce czasy komunizmu. Na końcu autorka relacji, przedstawia dalsze losy zakonnic oraz wspomina Święto Bożego Ciała. Zakres chronologiczny: 1906-2003 Miejsca wydarzeń: Nienadowa (pow. przemyski, woj.podkarpackie), Hucisko Nienadowskie (pow. przemyski, woj.podkarpackie), Dubieck (pow. przemyski, woj.podkarpackie), Kraków,Częstochowa

Fiut Gerarda Genowefa

Kronika Szkoły w Hucisku Nienadowskim

Autorka, nauczycielka szkoły w Hucisku Nienadowskim przedstawia historię tutejszej szkoły. Na początku wspomina o trudnych początkach i próbie zebrania odpowiednich funduszy na budowę szkoły. Projekt udało się zrealizować w 01.09.1909 r. Przytacza również treść orzeczenia Cesarsko-królewskiej Rady Szkolno-krajowej. W myśl niej, wszelkie koszty jej utrzymania miała ponosić gmina i obszar dworski, a językiem wykładowym miał być język polski. W 1913 r. nauczanie rozpoczęły siostry ze Zgromadzenia Rodziny Maryi. Zajmowały się one nie tylko edukacją dzieci, ale i dorosłych, ponadto pełniły służbę medyczną. W 1920 szkołę z ludowej, przemianowano na powszechną.Organizowała ona różne wydarzenia kulturalne dla dzieci (przedstawienia, zajęcia fotograficzne). W zapiskach są wspomniane problemy, z jakimi musieli borykać się mieszkańcy wsi, takimi jak: niedożywienie oraz epidemie. Przez całe swoje istnienie szkoła zmagała się z trudnościami finansowymi, które uniemożliwiały jej przeprowadzanie remontów oraz zapewnienia odpowiedniego lokum dla kadry. W rękopisie zamieszczono trzy kosztorysy. Przytoczone są również dwa rozporządzenia Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z 1934 i 1937 roku. Regularny zapis kończy się na roku 1938/1939. Później są tylko krótkie zapiski z lat 1939, 1940, 1945, 1947. Tekst został odnaleziony w 1993 r. Zakres chronologiczny:1890-1947 Miejsca wydarzeń: Hucisko Nienadowskie (pow. przemyski, woj.podkarpackie)  

N.N.

Moja Retro-Inspekcja

Autor rozpoczyna swoją opowieść od przytoczenia wspomnień dziadków. Przedstawia pokrótce historię swojej rodzinnej wsi Huciska Nienadowskiego od początku XX w. do zakończenia II wojny światowej. Opisuje swoje dzieciństwo i młodość (edukację i pracę w PGR). Następnie wspomina swój pobyt w Nienadowej gdzie kontynuował edukację w szkole rolniczej, a później w Przemyślu w Zespole Szkół Budowlanych. Opisuje swój pobyt we Wrocławiu (praca, rozwijanie pasji muzycznych). Przedstawia realia służby w wojsku. Później wspomina swoje dalsze losy (praca w Lubaniu Śląskim i we Wrocławiu, ślub, studia, wyjazd do Budapesztu, wieloletnia praca we Wrocławskim Przedsiębiorstwie Budownictwa Ogólnego). Dzięki wspomnieniom autora, możemy poznać wiele cennych informacji na temat budownictwa w PRL. Autor dokładnie opisuje swoją działalność w Polskim Towarzystwie Miłośników Astronomii i Wrocławskim Towarzystwie Obserwatorów Nieba. W ostatnim rozdziale wspomina o zasłużonych ludziach dla Wrocławia, pochodzących z Huciska Nienadowskiego. Jako dodatek załącza krótką biografię Kazimierza Iwanowskiego. Zakres chronologiczny: 1913-1993 Miejsca wydarzeń: Hucisko Niewiadomskie (pow. przemyski, woj. podkarpackie), Nienadowa (pow. przemyski, woj. podkarpackie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Wrocław, Strachowice (woj. dolnośląskie), Lubań Śląski (woj. dolnośląskie), Wąsocz Grajewski (woj. podlaskie), Budapeszt (Węgry), Grodziec (pow. złotoryjski, woj. dolnośląskie), Szklarska Poręba (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie)

Fudali Eugeniusz

Zarys powojennej historii Malczyc

Krótki zarys pierwszych lat powojennej historii Malczyc. Opracowanie opiera się głównie na dokumentach Gminnej Rady narodowej w Małoszynie (ówczesna nazwa Malczyc) z Archiwum Państwowego we Wrocławiu. Zakres chronologiczny 1945-1950

Stowarzyszenie Sympatyków Malczyc i Okolic

Obrona pracy doktorskiej

Obrona pracy doktorskiej. Na zdjęciu: mgr. inż. Jan Kmita, pierwszy z prawej specjalista od budowy mostów, późniejszy rektor Politechniki Wrocławskiej, ur. 1922, zm. 2015 podczas obrony swojej pracy doktorskiej, Wrocław 6.10.1960.

N.N.

Odwołanie od decyzji zawieszenia działalności Związku Literatów Polskich

Odwołanie Prezydium Zarządu Głównego zawieszonego Związku Literatów Polskich do Ministra Spraw Wewnętrznych - gen. Czesława Kiszczaka w sprawie decyzji o zawieszeniu działalności związku. W piśmie znajduje się odwołanie i uzasadnienie dlaczego literaci nie zgadzają się z tą decyzją.

Związek Literatów Polskich

Relacja z pogrzebu ks. Jerzego Popiełuszki

Wspomnienia Bożenny Jaroszuk-Wulkan z obecności na pogrzebie księdza Jerzego Popiełuszki 4 listopada 1986. Wspomina tłok jaki panował wówczas w Warszawie, ogrom ludzi, którzy przyjechali by pożegnać kapłana. Opowiada o zabezpieczeniu przez władze PRL stolicy podczas uroczystości. Przekazuje nam także informacje o tym jak żałobę obchodzili zwykli obywatele, obecni na pogrzebie, jak i Ci spotkani w podróży powrotnej do Wrocławia.

Matyńska Barbara

Przeszłość rodziny Adama i Weroniki Burdzy

W pierwszej części relacji Bogusława Dębicka przytacza wspomnienia proboszcza z jej rodzinnej wsi Romana Dacy, który cudem przeżył napad uzbrojonych grup Ukraińców na plebanię. Następnie opisuje swoją podróż na Ziemie Zachodnie. Wspomina o działalności szabrowników. Następnie opowiada o uwięzieniu i torturowaniu swojego ojca przez UB, jego długą rekonwalescencję po zwolnieniu i śmierć. Opisuje nierówną walkę w sądzie o ukaranie winnych tej śmierci oraz odszkodowanie. Wspomina o inwigilacji jej rodziny przez władze. Pokrótce przedstawia historię członków swojej rodziny, a także losy innych Polaków w trakcie II wojny światowej i w okresie powojennym. Przytacza wspomnienia swojego stryja - Józefa Burdzego, w których opisuje on swoje aresztowanie, rozprawę i uwięzienie (lata 50). Autorka następnie przedstawia dalsze losy swojej rodziny. Opisuje jak wyglądało życie kulturalne na wsi po wojnie. Wspomina o metodach władzy w walce z Kościołem. Dodano załączniki: Legitymację członka Komisji Wysiedleńczo -Zabezpieczającej, zaświadczenie pełnienia obowiązków sołtysa, list od Eryki Pusz, odpis Wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24.05.1963, Odpowiedź PRN w Środzie Śląskiej na pismo Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu dot. gospodarstwa Adama Burdzego. Zakres chronologiczny: 1940-1989 Miejsca wydarzeń: Nowosielce -Żurawno (Ukraina), Łukowiec Wiszniowski (Ukraina), Środa Śląska (woj. dolnośląskie), Mieczków (woj. dolnośląskie), Wrocław, Mściwojów (woj. dolnośląskie)

Dębicka Bogusława

Fragment z życia rodziny Dębickich

Wiktor Dębicki na początku wspomina o prześladowaniach Polaków przez uzbrojone oddziały Ukraińców i ucieczce swojej rodziny. Następnie opowiada o wyjeździe na Ziemie Zachodnie i przybyciu do Marcinowic. Opisuje pobyt w nowym domu, oraz relacje ze współlokatorami -Niemcami. Wspomina o przymusowych dostawach żywności, oraz o aresztowaniu jego ojca przez UB. Opisuje spółdzielnię gospodarczą -,,Kołchoz". Dodano załączniki: Postanowienia o tymczasowym aresztowaniu, Karty zwolnienia więźnia śledczego. Zakres chronologiczny: 1940-1955 Miejsca wydarzeń: Białoktrynica (Ukraina), Marcinowice (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie)

Dębicki Wiktor

Wspomnienia Tadeusza Bronowskiego

Tadeusz Bronowski w liście przedstawia pokrótce swoją biografię. Najpierw przedstawia losy swojej rodziny przed II wojną światową, oraz podczas okupacji radzieckiej. Następnie wspomina o wyjeździe ze Lwowa do Wrocławia. Skupia się na opisie pomocy porządkowania Hali Stulecia oraz postawienie Iglicy. Wymienia profesorów, którzy przyjechali ze Lwowa do Wrocławia. Na końcu w kilku zdaniach opisuje swoje dalsze dzieje: rozpoczęcie pracy i uzyskanie mieszkania. Wspomina, że przeszedł na emeryturę w 1996 r. Zakres chronologiczny: 1930-1996 Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Wrocław

Bronowski Tadeusz

Żołnierskie Wspomnienia

Wspomnienia porucznika Wojska Polskiego -Adama Bronieckiego. Autor na początku krótko przedstawia losy swojej rodziny. Wspomina wywiezienie na Sybir. Następnie skupia się na przedstawieniu swoich losów, jako żołnierza I Armii Wojska Polskiego. Dokładnie opisuje ćwiczenia wojskowe w lesie pod Chełmem, działania zbrojne w Dęblinie oraz w Warszawie. Wspomina zdobycie Berlina. Na końcu opisuje konsekwencje jakie spotkały gen. Zygmunta Berlinga, za próbę pomocy powstańcom warszawskim. Zakres chronologiczny:1918 -1945 Miejsca wydarzeń: Podhajce (Ukraina), Bierozowsk (Rosja), Świerdłowsk (obec. Jekaterynburg, Rosja), Sielce (Rosja), Chełm (woj. lubelskie), Kopice (pow. Stepnica, woj. zachodniopomorskie), Czarnocin (pow. Stepnica, woj. zachodniopomorskie), Dęblin (pow. rycki, woj. lubelskie), Warszawa (Polska)

Broniecki Adam

Zbiór wierszy i opowiadań autorstwa Jerzego Bandera

Jest to zbiór 8 wierszy i 6 krótkich opowiadań, autorstwa Jerzego Bandera. Mają one charakter osobisty. Autor dzieli się w nich swoimi przeżyciami, przemyśleniami. Skupia się na próbach poznania własnej historii oraz opisuje próby otrząśnięcia się po tragicznych przeżyciach II wojny światowej. Pisze o holokauście, Powstaniu w Getcie Warszawskim, zamachach z 11 września, II wojnie libańskiej. W poezji obecne są wątki religijne. Na ostatniej stronie zamieszcza autobiografię. Zakres chronologiczny: 1942-2006 Miejsca wydarzeń: Oświęcim (woj. małopolskie), Śródborów (obec. część Otwocka, woj. mazowieckie), Lwów (Ukraina), Warszawa, Hajfa (Izrael), Drohobycz (Ukraina), Sambor (Ukraina), Rakowice (obec. część Krakowa, woj. małopolskie), Zakopane (woj. małopolskie)

Bander Jerzy

Relacja Franciszka Stopki

Franciszek Stopka wraz z rodziną wyjechał w czerwcu 1945 r. z Żywca na Ziemie Zachodnie w poszukiwaniu lepszych warunków życia. Autor relacjonuje długą podróż wagonem towarowym, tymczasowe zakweterowanie w koszarch w Nysie oraz podróż samochodem do Kamieńca Ząbkowieckiego, gdzie dostał mieszkanie. Opisuje zniszczenie wojenne w miasteczkach Dolnego Śląska oraz kłopoty ze stacjonującymi w Kamieńcu Ząbkowickiem czerwonoarmistami (rabunki, handel alkoholem, podpalenie zamku). Dalsza część relacji dotyczy represji wobec autora za działalność w konspiracyjnej organizacji: od aresztowania w marcu 1953 r. i pobytu w areszcie UB w Ząbkowicach Śląskich oraz w więzieniu w Kłodzku, poprzez rozprawę sądową we Wrocławiu przed Komisją Specjalną do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym, aż po odbycie kary (12 miesięcy obozu pracy) w kamieniołomie wapienia w Wojcieszowie. Autor opisuje również problemy ze znalezieniem pracy po odbyciu kary (więzień polityczny) i życie pod nadzorem UB. Zakres chronologiczny: 1945 - 1958 Miejsca wydarzeń: : Żywiec, Nysa, Kamieniec Ząbkowicki, Ząbkowice Ślaskie, Kłodzko, Wojcieszów

Stopka Franciszek

Wspomnienia przesiedleńca

Autor we wspomnieniach przedstawia losy swoje i swojej rodziny od II wojny światowej do czasów współczesnych. W pierwszej części opisuje okupację niemiecką i radziecką rodzinnej wsi Wicyń. Wspomina również o atakach UPA na Polaków. Następnie skupia się na wyjeździe z rodzinnych stron i osiedleniu się w Biskupiach Oławskich. W międzyczasie opisuje swoje dwie podróże do Wicynia z ok. 1976 i 2002 roku. Potem przedstawia realia życia na wsi w okresie PRL (kolektywizacja wsi, trudna sytuacja materialna, praca na roli, niełatwy dostęp do edukacji). W drugiej części opisuje życie codzienne w Wicyniu przed II wojną światową oraz pod okupacją radziecką. Przedstawia przyczyny wyjazdu Polaków na Ziemie Zachodnie, warunki w jakich ludziach musieli podróżować oraz trudności jakie napotkali nowi mieszkańcy Biskupic Oławskich. Zamieszcza również cztery listy rodzin, które wyjechały do: Bielska, Biskupic Oławskich, Nowej Wsi, Rzepina, Krzeszyc, Radzików, Lipian, Radów, Przemysława oraz spis miejscowości, do których zostali przesiedleni mieszkańcy Wicynia w 1945 r. Jako załącznik dołączona jest mapa osiedlenia Wilcynian po 1945 r. Zakres chronologiczny: 1939-2002 Miejsca wydarzeń: Wicyń (obec.Smerekiwka, Ukraina), Złoczow (Ukraina), Biskupice Oławskie (woj. dolnośląskie), Lwów (Ukraina)

Argasiński Leon

Moje życiowe puzzle

Autorka opowiada o swoich wspomnieniach związanych z wyjazdem rodziny na Ziemie Zachodnie, bardzo dokładnie przedstawia realia powojennego życia codziennego (wyrób ubrań, zdobywanie pożywienia, dbanie o higienę, domowe sposoby leczenia, sposób spędzania wolnego czasu). Wspomina zjawiska występujące tuż po wojnie (szaber, analfabetyzm). Przedstawia dokładnie losy poszczególnych członków rodziny. Szczegółowo opisuje swoją edukację: najpierw w szkole podstawowej w Strzegomiu, później w Liceum Legnicy, a następnie studia w Wojewódzkim Ośrodku Szkolenia Pedagogicznego w Wałbrzychu. Wspomina również o pracy w świetlicy w szkole podstawowej w Strzegomiu. Zakres chronologiczny: 1943-1992 Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Legnica (woj. dolnośląskie), Strzegom (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Cetera Ryszarda

Historia rodziny z Rzeszowszczyzny na tle wydarzeń wojennych i powojennych

Autor w swoich wspomnieniach przedstawia losy swoje i swojej rodziny. Opisuje pobyt we wsi Zöfing w Austrii na robotach przymusowych. Skupia się na przedstawieniu życia codziennego oraz relacji jakie łączyły Polaków z Niemcami i Austriakami. Na uwagę zasługuje tutaj opis Bożego Narodzenia i Wielkanocy. Opisuje wejście wojsk radzieckich na teren wsi, następnie dokładnie opowiada jak wyglądała jego podróż na Ziemie Zachodnie (warunki w pociągu, wygląd wsi po przejściu przez nie wojsk radzieckich). Opowiada o poważnym wypadku, któremu uległ jako młody chłopak. Następnie opisuje swoje dalsze losy: pracę w fabryce ,,PREMOS", edukację, działalność w związkach zawodowych, rozwijanie zainteresowań sportowych i turystycznych, życie osobiste. Na końcu autor wspomina o swojej pasji, jakim jest zbieranie pocztówek. Opisuje swoją działalność kulturową w RSTK. Zamieszcza również listę wystaw, które organizował. Zakres chronologiczny: 1939-2007 Miejsca wydarzeń: Frysztak (woj. podkarpackie), Zöfing (Austria), Wiedeń (Austria), Baumgarten (Austria), Judenau (Austria), Warszawa (woj. mazowieckie), Kutno (woj. łódzkie), Trzebnica (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Chmura Stanisław

Wspomnienia Wandy Holuk-Skrzypek

Autorka przedstawia przedwojenne losy rodziny, opisuje gospodarstwo dziadka. Następnie wspomina o śmierci jej ojca z rąk członków UPA oraz ataku na jej dom. Pokrótce opisuje los swoich sióstr. Potem opowiada o swoim wyjeździe, wraz z matką, najpierw do Radziechowa, a potem na Ziemie Zachodnie. Dalej wspomina o ciężkiej pracy, aby utrzymać się w nowym miejscu zamieszkania. Zakres chronologiczny: 1938-2008 Miejsca Wydarzeń: Baryłowo (Ukraina), Radziechów (Ukraina), Brochów (woj. dolnośląskie), Grędzino (woj. dolnośląskie), Osiek (woj. dolnośląskie)

Holuk -Skrzypek Wanda

Moje wspomnienia z lat wojny

Wspomnienia katolickiego księdza z lat 1939-1943. Opisuje on zbrodnie Ukraińców na narodzie polskim, mieszkającym w województwie lwowskim, w okolicach wsi Nowosielce. Opisuje bestalski mord dokonany przez Ukraińców na jego matce i gosposi. Następnie opowiada o sytuacji, w której chciano go rozstrzelać, ale został uratowany przez lokalnych mieszkańców. W relacji znajduje się uzupełnienie i potwierdzenie zdarzeń przez płk. Władysława Hermana. Zakres chronologiczny: 1939-1943  

Daca Roman

Wspomnienia rodziców

Wspomnienia Stanisława i Katarzyny Duchaczek spisane przez ich córkę - Czesławę Kucharczyk. Relacja spisana jest z perspektywy obojga rodziców, podzielona na rodziały tematyczne: wojny/bitwy, organizacja zycia tuż po wojnie, inne - więzienie we Lwowie, migracje powojenne, społeczeństwo-tradycje-zwyczaje-religia, rola kościoła w zakresie integracji społecznej oraz pojednania międzynarodowego, "Solidarność" i ruchy opozycyjne, przeciwstawianie się represjom komunistycznym. Zakres chronologiczny: 1945-1994

Kucharczyk Czesława

Pamiętnik z walk w ruchu oporu, oraz z pobytu w obozie koncentracyjnym w Stutthofie

Autor na początku opowiada o swojej działalności w ruchu oporu: najpierw jako zastępcy komendanta w podziemnej organizacji wojskowej na terenie Rudnika i Brańszczyka, a później jako jednego z komendantów AK. Opisuje szkolenia wojskowe, akcję przewiezienia rannego komendanta AK do szpitala, działania dywersyjne, przeprowadzanie i rozprowadzenie prasy konspiracyjnej. Następnie opowiada o swoim aresztowaniu przez Niemców i pobycie w więzieniu na Pawiaku. Wspomina o torturach i masowych egzekucjach więźniów. W dalszej części opisuje swój pobyt w obozie koncentracyjnym (tragiczne warunki życia, wyniszczająca praca, pobyt w obozowym szpitalu, badania pseudomedyczne). Wspomina o udziale w ruchu oporu więźniów. Opisuje tzw. ,,marsz śmierci". Na końcu wspomnień, autor opowiada o kilku swoich próbach ucieczki oraz pokrótce przedstawia swoje dalsze losy (opieka Kaszubów, wyjazd na Ziemie Zachodnie). Zakres chronologiczny: 1939-1945 Miejsca wydarzeń: Rudnik nad Sanem (woj. podkarpackie, pow. niżański), Brańszczyk (woj. mazowieckie, pow. wyszkowski), Stutthof (obec. Sztutowo, woj. pomorskie, pow. nowodworski), Kartuzy (woj.pomorskie)

Horpynko Aleksander

Pobyt na ,,Ziemiach Odzyskanych" pierwsze wspomnienia

Autorka wspomina swoje pierwsze lata życia w powojennym Zgorzelcu. Opisuje swój pobyt w Miejskim Gimnazjum i Liceum. Wymienia swoich kolegów z klasy, oraz nauczycieli. Krótko ich charakteryzuje. Opowiada również o organizacji sklepików szkolnych oraz o działalności szkolnej grupy teatralnej. Wspomina o tym, że na jednym z przedstawień: ,,Balladyna", obecna była Irena Solska -żona aktora Ludwika Solskiego. Zakres chronologiczny: 1945-1948 Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskiej), Zgorzelice (obec. Zgorzelec, woj. dolnośląskie)

Gawrońska -Kozłowska Wanda

Mój Życiorys

Autorka na początku przedstawia swoje dzieciństwo i młodość. Wspomina o napadach UPA na Polaków. Następnie dokładnie opisuje pobyt wraz z dziećmi i rodzicami na Syberii. Przedstawia warunki podróży. Opowiada o tragicznych warunkach życia, głodzie i próbie przetrwania w niegościnnym terenie. Wspomina o związku z innym zesłańcem. Później opowiada o nieudanej próbie powrotu do Polski i o pracy w kołchozie w Nowogardzie. Autorka opisuje trudy życia, a szczególnie wysiłek związany ze zdobyciem pożywienia. Wspomina również swój powrót do Polski Zakres chronologiczny: 1918-1947 Miejsca wydarzeń: Mszana Dolna (woj. małopolskie, pow. limanowski), Liłużnów (Ukraina), Tomsk (Rosja), Nowogard (woj. zachodniopomorskie, pow. goleniowski), Poznań (woj. wielkopolskie), Chociwel (woj. zachodniopomorskie, pow. stargardzki)

Pawlęga

Moja droga na Dolny Śląsk

Autor opisuje okupację niemiecką w rodzinnym miasteczku - Krzywin. Przedstawia losy swojego ojca, który podczas Kampanii Wrześniowej dostał się do sowieckiej niewoli, a po dwóch latach udało mu się dołączyć do Armii generała Andersa. Opowiada o swojej powojennej edukacji: najpierw w Liceum Ogólnokształcącym w Kościanie, a później na Wyższej Szkole Pedagogicznej we Wrocławiu. Wspomina o indoktrynacji w szkolnictwie. Następnie wspomina o swojej pracy, jako nauczyciela matematyki, w Trzebnicy najpierw w szkole publicznej, a później przyzakładowej szkole zawodowej. Pokrótce opisuje powojenne miasto. Przedstawia również swój wkład w reformowanie i organizowanie szkolnictwa zawodowego na terenie miasta. Jego działania uwieńczyło powołanie Zespołu Szkół Zawodowych. Na koniec autor wspomina, że za swoja pracę otrzymał: Złoty Krzyż Zasługi i Krzyż Kawalerski. Zakres chronologiczny: 1933-2008 Miejsca wydarzeń: Krzywin (woj. wielkopolskie, pow. kościański), Kościan (woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Trzebnica (woj. dolnośląskie)

Grzemski Wacław

Garść moich wspomnień z lat pionierskich i pracy w ciągu 25 lat w Szkole Podstawowej w Zwróconej

wspomnienia Stanisławy Siekańskiej, kierowniczki Szkoły Podstawowej w Zwróconej w latach 1945-1969; do maszynopisu wklejone fotografie: na k. 2 budynek Szkoły Podstawowej w Zwróconej (zob. F-1605) oraz fotografie paszportowe S. Siekańskiej i jej męża, Krystyna Siekańskiego; na k. 9 uroczystości XX-lecia Szkoły Podstawowej w Zwróconej (zob. F-1606); na k. 10 nauczycielki ze Szkoły Podstawowej w Zwróconej (zob. F-1607); na k. 12 uczniowie Szkoły Podstawowej w Zwróconej (zob. F-1608)

Siekańska Stanisława

Dorastałam w walce o przetrwanie

Wspomnienia Hanny Wodzickiej z ostatnich wakacji w przedwojennej Polsce oraz z lat II Wojny Światowej, w czasie której autorka wraz z siostrą pracowała w warszawskiej fabryce Monopolu Tytoniowego, była więziona w obozie Altvorwerk (podobóz obozu koncentracyjnego Stutthof) i wykorzystywana przez Niemców do prac fortyfikacyjnych; autorka opisuje życie rodzinne wśród najbliższych (wyjazd do Monasterzysk), wspomina też wyjazd na kolonie do Rabki i stosunki na nim panujące; z czasów wojny autorka opisuje pomoc, jaką jej rodzina udzielała członkom Kedywu Armii Krajowej, organizację szpitala polowego w fabryce oraz sposoby dywersji i wykradania papierosów na potrzeby AK przez nią i jej siostrę; czas Powstania Warszawskiego wspomina z lokalnej perspektywy (wydarzenia w fabryce, losy dyrektora itp.); z pobytu w obozie Altvorwerk wspomina, oprócz własnych przeżyć dotyczących warunków bytowych, obserwacje z sąsiadującego "przez płot" obozu koncentracyjnego; opisuje ucieczkę z obozu wraz z siostrą, ukrywanie się i pomoc, jaką udzieliły jej przypadkowe osoby, także Niemcy. Zakres chronologiczny: 1939-1945 Miejsca wydarzeń: Warszawa (woj. mazowieckie), Rabka (woj. małopolskie), Monastiriska (Monasterzyska, daw. woj. tarnopolskie, Ukraina), Zielonka (pow. Wołomin, woj. mazowieckie), Sztutowo (obóz koncentracyjny Stutthof, woj. pomorskie), Stary Folwark (pow. Grudziądz, woj. kujawsko-pomorskie), Grudziądz (woj. kujawsko-pomorskie), Łódź (woj. łódzkie), Poronin (pow. tatrzański, woj. małopolskie)

Wodzicka Hanna

Moje Miasto

Rękopis zawiera krótki opis przyjazdu i życia w powojennym Wrocławiu osieroconej dziewczyny, która przybyła do miasta z siostrą, telegrafistką w Dyrekcji Kolejowej w Radomiu, oddelegowaną na Ziemie Zachodnie. Tekst skupia się na wyglądzie miasta oraz początkach polskiego szkolnictwa i harcerstwa. Zakres chronologiczny: 19.07.1945-1.11.1945 Miejsce wydarzeń: Wrocław

Skulska Irena

Moje wspomnienia z lat 1945-53

Autor opisuje przebieg repatriacji jego rodziny z miasteczka w woj. tarnopolskim na Psie Pole, organizację mszy św. i szkolnictwa po wojnie, akcję odgruzowywania miasta i komunikację w zrujnowanym Wrocławiu, wspomina również o akcji zdejmowania uszkodzonego lustra z czubka Iglicy. Zakres chronologiczny: 10.1945-1953 Miejsce wydarzeń: Kopyczyńce (woj. tarnopolskie), Wrocław

Józefczuk Jerzy

Trochę myśli...

Autor opisuje swoją pracę przy uruchamianiu i nadzorowaniu przemysłu stoczniowego, a także kontakty z politykami. Do rękopisu jest dołączona dodatkowa kartka z uzupełnieniem wspomnień. Zakres chronologiczny: 1945-1975 Miejsca wydarzeń: Wrocław, Warszawa, Amsterdam (Holandia)

Kuszewski Zbigniew

Wspomnienia Danuty Kofroń

Wspomnienia autorki o wojennych przeżyciach jej i jej rodziny we Lwowie i podkrakowskiej wsi oraz o życiu po wojnie najpierw w Krakowie, a potem na Ziemiach Odzyskanych. Wspomniana jest również osoba jej stryja, który uciekł ze Lwowa i dołączył do armii gen. Andersa jako kierowca wojskowy, a po wojnie pozostał w Anglii, oraz wyjazd do Lwowa w 1988 roku. Zakres chronologiczny: 01.1941- po 10. 1956 Miejsca wydarzeń: Lwów, Lipica Murowana (woj. małopolskie, pow. bocheński), Kraków, Legnica, Wrocław

Kofroń Danuta

Tragedia we wsi Osowa: wspomnienie Feliksa Karpowicza

Opis tragedii ze wsi Osowa, gdzie latem 1950 roku doszło do nocnego napadu uzbrojonej bandy na działacza partii komunistycznej i kierownika kołchozu. Do wspomnień jest dołączony wiersz. Zakres chronologiczny: lato 1950 Miejsce wydarzeń: Osowa (powiat stoliński, woj. brzeskie, dziś na Białorusi)

Karpowicz Feliks

Pamięć.

Autorka opisuje życie swojej rodziny pod okupacją niemiecką, wysiedlenie z rodzinnej miejscowości i powrót do domu po wojnie, wspomina zachowanie żołnierzy radzieckich, represje władz komunistycznych jakim została poddana rodzina za odmowę oddania ziemi do PGR, wydarzenia Poznańskiego Czerwca, swoje dorosłe życie we Wrocławiu i wydarzenia stanu wojennego. Zakres chronologiczny: 30.X.1935-1988 Miejsce wydarzeń: Wilkowyja (woj. wielkopolskie, pow. Gniezno), Wyszyna (woj. wielkopolskie, pow. turecki), Szymany (woj. warmińsko-mazurskie, pow. szczycieński), Poznań, Wrocław, Gniezno (woj. wielkopolskie)

Pawłowska Łucja

Dziecko Zamojszczyzny

Wspomnienia kobiety, której ojciec działał w Armii Krajowej i która jako dziewczynka została wywieziona wraz z rodziną do obozu koncentracyjnego w Majdanku. Rękopis zawiera opisy represji niemieckich na Polakach podczas II Wojny Światowej oraz życia w obozie, a także zachowanie żołnierzy sowieckich na terenach wyzwolonych. Zakres chronologiczny: 16.01.1938-07.1944 Miejsca wydarzeń: osada koło Józefowa (woj. lubelskie, pow. biłgorajski), Józefów (woj. lubelskie, pow. biłgorajski), Biłgoraj (woj. lubelskie), obóz koncentracyjny w Majdanku

Kula Maria

Komentarz odrzański

Krótka biografia, wspomnienia i komentarz dotyczące uruchamiania przemysłu stoczniowego w powojennej Polsce. Autor zwraca uwagę na stan Odry po wojnie, opowiada o kompletowaniu załogi i uruchamianiu stoczni rzecznej we Wrocławiu, o organizacji prawnej przemysłu stoczniowego i zakupach statków, wspomina rzeczywistość delegacji w Holandii, los szyprów/autochtonów, oraz budowę i ostateczny los stoczni w Głogowie. Zwraca też uwagę na postępującą stagnację przemysłu stoczniowego. Wspomnienia powstały dla Instytutu Śląskiego w Opolu. Zakres chronologiczny: 01.1945-1976. Miejsca wydarzeń: Toruń, Wrocław, Amsterdam, Warszawa.

Kuszewski Zbigniew

Wspomnienia z lat 1939-1946 z czasów zesłania na Syberię

Wspomnienia Sybiraka wywiezionego jako dziecko wraz z całą rodziną z terenu Kresów Wschodnich. Autor opowiada o transporcie na Syberię, o codziennym życiu zesłańców, o przewiezieniu ich Wołgą w rejon Saratowa, gdzie zastał ich koniec wojny i o podróży na Ziemie Zachodnie. Wspomina również swych braci służących w Armii Berlinga. Zakres chronologiczny: 1939-1946 Miejsca wydarzeń: Józefówka (woj. tarnopolskie, pow. Brzeżany), Ust-Onołwa, Galaszor (obw. Mołotowsk), Rot-Front (rejon Pierwomajsk), Duszniki Zdrój (woj. dolnośląskie, pow. kłodzki)

Kosowski Mirosław

Moja wojna 1939-1956.

Autor opisuje wybuch wojny, swoją działalność w wywiadzie Armii Krajowej, wejście wojsk sowieckich i akcję "Burza", aresztowanie i przesłuchania przez UB, wytoczony mu proces pokazowy i lata spędzane w różnych więzieniach i obozach pracy. Wspomina również o pomocy, jaką otrzymał w tym okresie, oraz o unieważnieniu wyroków w 1992 roku. Zakres chronologiczny: 05.1939-1956 Miejsca wydarzeń: miejscowość w pow. Chodzież (woj. wielkopolskie), Łódź (woj. łódzkie), Urzędów (woj. lubelskie, pow. kraśnicki), Lublin (woj. lubelskie), Czemierniki (woj. lubelskie, pow. radzyński), Wrocław (woj. dolnośląskie), Piechcin (woj. kujawsko-pomorskie, pow. żniński), Potulice (woj. kujawsko-pomorskie, pow. nakielski), Jelcz (obecnie Jelcz-Laskowice, woj. dolnośląskie, pow. oławski), Kłodzko (woj. dolnośląskie)

Ludwin Franciszek

Wygnańcy z ziem wcielonych do Rzeszy - w Urzędowie.

Autor opisuje losy Polaków przesiedlonych z terenów Wielkopolski na Lubelszczyznę, opisuje proces transportu ludzi, represje niemieckie oraz pomoc mieszkańców Urzędowa i okolic dla wysiedlonych. Cytuje wspomnienia z Wigilli Bożego Narodzenia, wspomina również o kolaboracji i Volksdeutschach. Rekopis zawiera listę rodzin przesiedleńczych. Zakres chronologiczny: 18.12.1939-1943 Miejsca wydarzeń: Urzędów (woj. lubelskie pow. kraśnicki), Łódź (woj. łódzkie), Popkowice (woj. lubelskie pow. kraśnicki)

Ludwin Franciszek

Wiersze Janiny Kolankiewicz

Wiersze o Wrocławiu, koncentrujące się głównie na powodzi z 1997 roku i Kongresie Eucharystycznym, wymieniono w nich również zabytki Wrocławia i wydarzenia z dziejów miasta oraz opisano osiedle Kuźniki i wrocławskie krasnale. Do wierszy dołączony został pisany prozą krótki przewodnik po Starym Mieście. Zakres chronologiczny: po 1945-ok. 2007 Miejsce wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie)

Kolankiewicz Janina

Dramatyczny weekend

Relacja z prasy polonijnej na temat planowanej inwazji wojsk ZSRR na Polskę i reakcji międzynarodowej. Zaznaczona została szczególna rola Zbigniewa Brzezińskiego. Zakres chronologiczny: 6-8, 25.12.1980 Miejsca wydarzeń: Waszyngton, Moskwa, Warszawa, tereny przygraniczne Polski, Camp David.

Nowak-Jeziorański Jan

List gratulacyjny Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

List gratulacyjny dla pana Marka Mutora, dyrektora Ośrodka "Pamięć i Przyszłość" od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. dr hab. Piotra Glińskiego napisany z okazji otwarcia Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu. List zwraca uwagę na szczególną rolę muzeum jako placówki nowoczesnej i wyjątkowej i wyraża życzenia pomyślnej przyszłości Centrum. Zakres chronologiczny: 2007-16.09.2016 Miejsca: Wrocław

Gliński Piotr

Kronika publicznej ingerencji ZSRR w kryzysie polskim

Komunikat zawierający kalendarium sytuacji w Polsce od sierpnia 1980 do końca grudnia 1981, ogłoszony przez amerykański departament stanu 4.01.1981. Zawiera opis strajków w Polsce i reakcję na tę sytuację władz ZSRR. Opisuje krytykę "Solidarności" i jej działań oraz wytykanie opieszałości polskim władzom przez agencję TASS i inne media socjalistyczne, reakcję polityczno-wojskową ZSRR (noty dyplomatyczne, spotkania dwustronne, manewry wojsk Układu Warszawskiego, oskarżenia pod adresem Zachodu), reakcję władz Czechosłowacji i NRD. Podaje ustalenia służb amerykańskich dotyczące działań podjętych przez Moskwę, oraz przygotowania do wprowadzenia w Polsce stanu wojennego, które zaczęły się na miesiące przed faktycznym wydarzeniem. W komunikacie jest wspomniana reakcja agencji TASS, która określiła wprowadzenie stanu wojennego jako sprawę wewnętrzną Polski, pomimo wcześniej podanego nawoływania do podjęcia podobnych działań oraz przemówienie prezydenta Reagana, który potępił naciski ZSRR na Polskę i ujawnił udział władz radzieckich w organizacji wprowadzenia stanu wojennego. Zakres chronologiczny: 2.08.1980-23.12.1981 Miejsca wydarzeń: Polska: Warszawa (woj. mazowieckie) Warszawa-Ursus, Gdańsk (woj. pomorskie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Katowice (woj. śląskie), Radom (woj. mazowieckie), Śląsk, Pomorze; NRD; rejon bałtycki; ZSRR: Moskwa; USA: Waszyngton (Washington D.C.), Boston (Massachusetts); Czechosłowacja

Powódź we Wrocławiu w 1997 r. - fragment pamiętnika

Fragment pamiętnika, jaki świadek prowadzi od 1970 r. dotyczący przejścia fali powodziowej przez Wrocław w lipcu 1997 r.; świadek zdaje relację z podziałem na dni i godziny, pisząc o sytuacji w mieście i w najbliższym sąsiedztwie swojego miejsca zamieszkania; informacje czerpie z własnej obserwacji, rozmów z rodziną i mediów

Pietrzyk Maria

Relacja Zofii Czarneckiej

  W 1941 r. Zofia Czarnecka (vel Irmina Szpak) jako 16-letnia dziewczyna została wysłana z Piaseczna na roboty przymusowe do Niemiec. W swojej relacji opisuje warunki pracy w kilku gospodarstwach niemieckich w okolicach Złocieńca (Falkenburg) oraz swoje relacje (bardzo złe oraz bardzo dobre) z ich właścicielami i innymi robotnikami przymusowymi. Autorka, która dwukrotnie podjęła próbę ucieczki z dwóch różnych miejsc pracy, za co za każdym razem aresztowana była przez Gestapo i karnie zesłana do obozów: obozu Karnego w Inowrocławiu oraz obozu przy fabryce benzyny syntetycznej w Policach, pod Szczeciniem, opisuje również warunki życia i pracy w ww. obozach oraz represje wobec więżniów. Końcowa częśc relacji dotyczy tułaczki będącej następstem ucieczki mieszkańców Złocieńca przed zbliżajcą się armią sowiecką w marcu 1945 r, podróży do Warszawy oraz - motywowanej stopniem zrujnowania miasta - decyzji o powrocie na Ziemie Zachodnie i osiedleniu się w Drawsku Pomorskim.   Zakres chronologiczny: 1939-1945 Miejsca wydarzeń: Piaseczno, Warszawa, Złocieniec, Kutno, Inowrocław, Police, Drawsko

Czarnecka Zofia

Wyniki 1 do 100 z 109