Pokazano 55 rekordów

Opis archiwalny
głód
Drukuj podgląd Hierarchy Zobacz:

51 rekordów z cyfrowym obiektem Pokaż wyniki z obiektami cyfrowymi

Dzieci z przed II Wojny Światowej i po Wojnie

Historia rodziny Franciszka Girsa obejmująca przede wszystkim okres II wojny światowej, którą spędzili w ciągłej drodze w poszukiwaniu bezpiecznego miejsca; dalsza część jest poświęcona lat młodości autora.Zakres chronologiczny: 1912-2013 Miejsca wydarzeń: Pietkuny (ówczesny pow. brasławski, woj. wileńskie)/Petkuny (obecnie Białoruś), Sankt Petersburg/ Petersburg, Białystok, Kielce, Wrocław, Legnica 

Girsa Franciszek

Syberyjska sonata. POSŁOWIE. Do książki pod tytułem „OCIOSANI” ZOFII TARKOCIŃSKIEJ. Czy to już tylko historia?

Na początku znajduje się historia życia św. Rafała Kalinowskiego, patrona Sybiraków; następnie posłowie do książki pt. Ociosani, wydanej w 1989 r. przezZofię Helwing z d. Sawicka (pseudonim Zofia Tarkocińska); tematyka obejmuje wspomnienia autorki dotyczące życia codziennego w łagrze, opis nastrojów ludności polskiej na wieści o śmierci gen. Władysława Sikorskiego (4 lipca 1943 r. na Gibraltarze), zerwaniu stosunków dyplomatycznych z Polski z ZSRR; korespondencja prywatna Zofii Helwing dot. książki; sowieckie plakaty propagandowe; mapa obozów i miejsc zsyłki Polaków; kserokopie dokumentów dotyczących podziału Polski w 1939 r.; kserokopie artykułów z czasopism dot. książki pt. Ociosani

Helwing Zofia

Stanisław Mierzwa - relacja

Relacja Stanisława Mierzwy opisuje wywóz na Syberię jego całej dziewięcioosobowej rodziny. Szczegółowo przedstawia warunki w jakich byli transportowani (bydlęce wagony), a następnie życie codzienne w obozie (praca, złe warunki mieszkalne, głód, choroby, relacje między ludźmi), sytuację gospodarczą w ZSRR, zwerbowanie ojca do 1. Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Przyjazd po wojnie całej rodziny Świadka do Świdnicy.   Zakres chronologiczny: 1940-1946   Miejsca wydarzeń: Szutowa (dawny pow. jaworowski, woj. lwowski; obecnie Ukraina), Jaworów (dawny pow. jaworowski, woj. lwowski; obecnie Ukraina), Tułun (obwód irkucki, Rosja), Penza (Rosja), Arszen (rejonie tunkińskim, Rosja), Moskwa (Rosja), Warszawa (woj. mazowieckie), Lenino (Białoruś), Tworzyjanów (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie), Łobez (pow. łobeski, woj. zachodniopomorskie), Świdnica (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie)

Mierzwa Stanisław

Krystyna Mrozowska-Pieracka - relacja

Krystyna Mrozowska-Pieracka opisuje stosunki polsko-żydowskie w przedwojennym Chełmie Lubelskim, przeżycia wojenne, ucieczki przed frontem, niemiecką okupację, problem głodu, powstanie Teatru Wojska Polskiego, organizację życia kulturalnego po wojnie, zamieszkanie w poniemieckim domu, spędzanie urlopów w czasach PRL, tradycje świąteczne.   Zakres chronologiczny: 1920-2018   Miejsca wydarzeń: Chełm (woj. lubelskie), Lublin (woj. lubelskie), Radom (woj. mazowieckie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), , Świdnica (woj. dolnośląskie), Solice Zdrój (dziś Szczawno Zdrój, pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Krynica Zdrój (pow. nowosądecki, woj. małopolskie), Duszniki Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Kudowa Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Polanica Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Mrozowska-Pieracka Krystyna

Maria Mazurek - relacja

Maria Mazurek z domu Bydlak opisuje pracę w gospodarstwie w okresie dziecięcym, pomoc Żydom ukrywającym się w lesie w pobliżu Strzegomia, udział brata w Powstaniu Warszawskim, osiedlenie się na Żuławach, trudy życia codziennego po wojnie, m.in. głód, ciężką pracę na roli bez potrzebnego sprzętu, pracę w spółdzielni rolniczej, nabożeństwa majowe.   Zakres chronologiczny: 1930-2018   miejsca wydarzeń: Strzegom (woj. świętokrzyskie), Leszkowy (woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Częstochowa (woj. śląskie)

Mazurek MAria

Helena Adamczyk - relacja

  • Wspomnienia Heleny Adamczyk z okresy zsyłki na Syberię podczas II wojny światowej. Opowiada w nich o całym okresie spędzonym poza Polską, najpierw w ZSRR, a następnie w Kazachstanie. Relacja kończy się na poworcie do ojczyzny i zamieszkaniu w Kudowie Zdrój.
  • Zakres chronologiczny: 1939-1946
  • Miejsca wydarzeń: Kotłas (Rosja), Ałmaty (Ałma-Ata, Kazachstan)

Adamczyk Helena

Barbara Ciesielska - relacja

  • Wspomnienia Barbary Ciesielskiej z okresu II wojny światowej. Opisuje losy swoje i swojej rodziny podczas zesłania przez NKWD wgłąb ZSRR. Opowiada o podróży, warunkach zakwaterowania, wyżywieniu i pracy, którą musieli wykonywać na miejscu, by przeżyć. Opowiada losy swojego rodzeństwa zmuszonego do walki na froncie, oraz rozstania się z ojcem i odnalezienia go po wojnie. Relacja kończy się opisem powrotu brata z zesłania w 1958 roku.
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1939-1958
  • Miejsca wydarzeń: Białystok, Abakan

Małaszewska Leokadia, Ciesielska Barbara, Fendorf Halina

Jadwiga Krawczyk-Halicka - relacja

Jadwiga Krawczyk-Halicka opisuje przeżycia związane z II Wojną Światową, życie codzienne okresu PRL, pracę w zawodzie przedszkolanki, wrocławskie środowisko artystyczne, tworzenie wystawy "Droga Krzyżowa", działania Solidarności, transporty żywności z Holandii, powódź z 1997 roku.   Zakres chronologiczny: 1932-2016   Miejsca wydarzeń: Kraków (woj. małopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Strzelin (woj. dolnośląskie), Wadowice (woj. małopolskie), Bielsko-Biała (woj. śląskie)

Krawczyk-Halica Jadwiga

Krystyna Sikorska - relacja

Krystyna Sikorska opisuje życie pod okupacją niemiecką, zbrodnie popełniane przez Niemców, bombardowania, łapanki, prace przymusowe, problem biedy i głodu, dostawy przymusowe i działaność partyzantów.   Zakres chronologiczny: 1939-1946   Miejsca wydarzeń: Biała Podlaska (woj. lubelskie), Władysławów (pow. janowski, woj. lubelskie), Małaszewice (pow. bialski, woj. lubelskie), Łosice (woj. mazowieckie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Sikorska Krystyna

Tadeusz Sahaj - relacja

Tadeusz Sahaj opisuje życie w Wacowicach przez II wojną światową, stosunki między Polakami, Ukraińcami i Żydami, wkroczenie Armii Czerwonej i życie pod radziecką okupacją, wybory do Rady Ukraińskiej, pobyt w domu delegatów ukraińskich, wykreślenie z listy osób do wywózki na Sybir, okupację niemiecką, szkolnictwo w czasie wojny, wysiedlenie i transport na zachód oraz stosunki z niemiecką ludnością na Ziemiach Zachodnich.   Zakres chronologiczny: 1929-1950   Miejsca wydarzeń: Wacowice (pow. drohobycki, woj. lwowskie), Rychcice (pow. drohobycki, woj. lwowskie), Drohobycz (woj. lwowskie), Lwów (woj. lwowskie), Sambor (woj. lwowskie), Bielsko Biała (woj. małopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zakopane (woj. małopolskie), Strzelin (woj. dolnośląskie), Wiedeń (Austria), Szczawin (pow. strzeliński, woj. dolnośląskie), Kamieniec Ząbkowicki (woj. dolnośląskie)

Sahaj Tadeusz

Leokadia Małaszewska - relacja

  • Wspomnienia Leokadii Małaszewskiej z okresu II wojny światowej. Autorka skupia sie w nich na tułaczce rodziny związanej z represjami, których doświadczyła jej rodzina. Opisuje szczegółowo wyjazd, do którego zostali zmuszeni, warunki zycia, pracę, do wykonywania której zostali zmuszeni.
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1939-1946

Małaszewska Leokadia

Helena Zubowska - relacja

Helena Zubowska opisuje losy swojej rodziny zamieszkałej w Obertynie, przesuwanie się linii frontu podczas działań wojennych, działalność UPA w okolicach Obertyna, życie codzienne podczas wojny, problem głodu, przesiedlenie na Ziemie Zachodnie i Północne, organizację powojennego życia w Siedlcach, zniszczenia wojenne we Wrocławiu.   Zakres chronologiczny: 1935-1980   Miejsca wydarzeń: Obertyn (pow. horodeński, woj. stanisławowskie), Siedlce (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zadubrowce (Ukraina), Radwanice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Marcinkowice (woj. dolnośląskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie)

Zubowska Helena

Czesław Palczak - relacja

Czesław Palczak, opisuje lata wojenne we wsi Konkolniki i Stanisławowie, relacje pomiędzy różnymi grupami narodowymi, okupację niemiecką i radziecką, eksterminację ludności polskiej podczas rzezi wołyńskiej, naloty i bombardowania, ucieczkę do Stanisławowa, wywózkę na zachód,osiedlenie się w Legnicy i przybycie na studia do Wrocławia.   Zakres chronologiczny: 1939-2000   Miejsca wydarzeń: Konkolniki (dawny powiat rohatyński, woj. stanisławowskie), Stanisławów (daw. woj. stanisławowskie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Legnica (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zaleszczyki (Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Krasnojarsk (Rosja), Słoboda Konkolnicka (Ukraina), Gliwice (woj. śląskie), Szklarska Poręba (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie), Wilno (Litwa)

Palczak Czesław

Wspomnienia z lat 1939-1946 z czasów zesłania na Syberię

Wspomnienia Sybiraka wywiezionego jako dziecko wraz z całą rodziną z terenu Kresów Wschodnich. Autor opowiada o transporcie na Syberię, o codziennym życiu zesłańców, o przewiezieniu ich Wołgą w rejon Saratowa, gdzie zastał ich koniec wojny i o podróży na Ziemie Zachodnie. Wspomina również swych braci służących w Armii Berlinga. Zakres chronologiczny: 1939-1946 Miejsca wydarzeń: Józefówka (woj. tarnopolskie, pow. Brzeżany), Ust-Onołwa, Galaszor (obw. Mołotowsk), Rot-Front (rejon Pierwomajsk), Duszniki Zdrój (woj. dolnośląskie, pow. kłodzki)

Kosowski Mirosław

Helena Gryśkowa- relacja

Helena Gryśkowa, opisuje sytuacje Polaków na Wołyniu po wybuchu II wojny światowej, relacje z ludźmi narodowości ukraińskiej, wywózka całej rodziny na Syberie i ich życie codzienne w tym miejscu. Reakcje ludności polskiej na pakt Sikorski- Majski.Wstąpienie do I Samodzielnego Batalionu Kobiecego im. Emilii Plater oraz przystąpienie do szkolenia oficerskiego, po paru miesiącach przeniesienie do Szkoły Oficerskiej w Murom. W 1943 r. świadek został skierowany do I Korpusu Wojska Polskiego, a następnie do III Zapasowego Pułku Piechoty w 1944 r. Dostanie rozkazu wyjazdu do Rzeszowa by sformować X Dywizje Wojska Polskiego i przejście z nim aż po Breslau.Zakres chronologiczny: 1939 - 1945Miejsca wydarzeń: Murom (Rosja), Wrocław (woj. dolnośląskie), Włodzimierz Wołyński (daw. woj. wołyńskie, obecnie Ukraina), Lublin (woj. lubelskie), Chełm (woj. lubelskie), Katowice (woj. śląskie), Hrubieszów (woj. lubelskie), Smoleńsk (Rosja), Kraków (woj. małopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Rzeszów (woj. podkarpackie)

Gryśkowa Helena

Julian Małecki - relacja

  • Wspomnienia katorgi Juliana Małeckiego odtworzone przez jego przyjaciela Stanisława Starowicza. Opowieśc zaczyna się od wspomnień jego najwcześniejszej młodości, nauki, utraty rodziców i następnie udziału w obronie Lwowa jako jednego z Orląt. W dalszej części relacji opowiada o udziale w wojnie polsko-bolszewickiej i o życiu i pracy w II RP. Następnie wspomina wybuch wojny, moment w którym wraz z rodziną zostają wysiedleni wgłąb ZSRR. Kolejno opisuje warunki pracy, mieszkaniowe i żywieniowe jakie zgotowało im NKWD. Opowiada w jaki sposób interweniował u ambasady polskiej w Moskwie w sprawie okrutnych warunków życiowych Polaków po amnestii. W ten sposób został mężem zaufania i organizował dostawy żywności, środków medycznych i pierwszej potrzeby dla rodaków na zesłaniu. Następnie jego historia zatoczyła koło i znów stał sie obiektem represji NKWD. Został wielokrotnie aresztowany i pobity, odmawiano mu wydania dokumentów niezbędnych do powrotu do kraju. Do kraju wrócił w 1956 roku jako wrak człowieka, zmarł zapomniany i nigdy nikt nie odpłacił mu za jego cierpienia.
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1915-1956
  • Miejsca wydarzeń: Lwów, Chodorów (Ходорів, Ukraina), Irkuck (Иркутск, Rosja), Bodajbo (Rosja), Moskwa (Rosja).

Starowicz Stanisław, Małecki Julian

Jadwiga Moskal- relacja

Jadwiga Moskal, opisuje nastroje panujące pośród ludności pochodzenia polskiego i ukraińskiego na Kresach Wschodnich, napaści, rabunki, morderstwa dokonywane przez Ukraińców, wyjazd ostatnim transportem ze Lwowa na Ziemie Zachodnie.   Zakres chronologiczny: 1939-1945   Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Chociwel (woj. zachodniopomorskie), Podhojce (woj. tarnopolskie), Stanisławów (Ukraina)    

Jadwiga Moskal

Edward Kruk - relacja

  • Wspomnienia Edwarda Kruka z okresu zsyłki do ZSRR, a nastepnie po amnestii z podróży do Kazachstanu. W swoich wspomnieniach autor skupia się na opisie podróży, warunków w jakich Polacy byli transportowani wgłąb Rosji sowieckiej. Opisuje nieludzkie warunki zakwaterowania na miejscu, pracy, którą zesłańcy mieli wykonywac na miejscu w zamian za śmiesznie małe racje żywieniowe. Opisuje także moment powrotu do kraju i ponowne zjednoczenie rodziny z ojcem.
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1940-1946
  • Miejsca wydarzeń: Luboml (obecnie Ukraina), Арха́нгельск (Archangielsk, Rosja), Ust'-Pinega (Rosja), Kazachstan.

Kruk Edward

Mieczysław Maćkała- relacja

Mieczysław Maćkała, kresowianin opisuje relacje pomiędzy trzema grupami narodowościowymi (Polakami, Ukraińcami, Żydami) w okresie XX-lecia międzywojennego oraz w trakcie II wojny światowej na terenach wschodnich. Świadek opowiada o okupacji sowieckiej, a następnie o wkroczeniu wojsk niemieckich na Kresy. Wspomina przy tym o grabieżach, wywózkach na Syberie oraz o rzeziach dokonywanych przez Ukraińców na Polakach. Ostatnie minuty relacji skupiają się na czasach powojennych kiedy to rodzina Świadka przyjeżdża na Ziemie Zachodnie.   Zakres chronologiczny: 1932- lata 50-te XX w.   Miejsca wydarzeń: Rychcice, Drohobycz (dwa. woj. lwowskie, obecnie Ukraina), Strzelin (woj. dolnośląskie), Lublin (woj. lubelskie), Workuta (Rosja), Bronica (Ukraina), Sambor (Ukraina)

Maćkała Mieczysław

Antoni Sergiej - relacja

  • Wspomnienia "Sybiraka Antka" Antoniego Sergieja z okresu dzieciństwa, kiedy to wraz z rodziną został zesłany na Syberię. Opisuje represje NKWD, jakimi została dotknięta jego rodzina. Opowiada o podróży do Kraju Krasnojarskiego, o pracy na miejscu i warunkach jakie zastali wraz z rodziną. Opisuje wszechobecny głód, choroby i nędzę nękające współwięźniów. Opowieść kończy relacją z powrotu do kraju i życia po wojnie w odbudowywanym kraju.
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1930-2000
  • Miejsca wydarzeń: Минусинск (Minusińsk, miasto w azjatyckiej części Rosji), Abakan (Rosja).

Sergiej Antoni

Wspomnienia Danuty Kofroń

Wspomnienia autorki o wojennych przeżyciach jej i jej rodziny we Lwowie i podkrakowskiej wsi oraz o życiu po wojnie najpierw w Krakowie, a potem na Ziemiach Odzyskanych. Wspomniana jest również osoba jej stryja, który uciekł ze Lwowa i dołączył do armii gen. Andersa jako kierowca wojskowy, a po wojnie pozostał w Anglii, oraz wyjazd do Lwowa w 1988 roku. Zakres chronologiczny: 01.1941- po 10. 1956 Miejsca wydarzeń: Lwów, Lipica Murowana (woj. małopolskie, pow. bocheński), Kraków, Legnica, Wrocław

Kofroń Danuta

Helena Rokita - relacja

  • Wspomnienia Heleny Rokickiej, w których opowiada ona o losach swojej rodziny podczas II wojny światowej. W tekście zaznacza represje NKWD, które dotknęły jej ojca, a ona sama z matką i rodzeństwem została zesłana do Kazachstanu. Następnie opowiada o pobycie na miejscu i próbie dostania się do formującej się Armii Andersa. Wspomnienia kończy opis powrotu do kraju oraz lista osób wysiedlonych ze Śniatynia.
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1940-1946
  • Miejsca wydarzeń: Снятин (Śniatyń, Ukraina), Okolice Semipałatyńska (Семей, Kazachstan), Тараз (do 1995 roku Dżambuł, Kazachstan)

Rokita Helena

Zbigniew Rzyski - relacja

  • Wspomnienia Zbigniewa Rzyskiego, w których opowiada o życiu swojej rodziny w II RP. Następnie wspomina moment wybuchu wojny, chwile kiedy zostali zesłani na Syberię. Opisuje podróż, przyjazd na miejsce, warunki pracy i życia. Opowiada między innymi o tym jak z bratem wypasał owce i jak razem polowali na susły.
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1925-1946
  • Miejsca wydarzeń: Барнаул (Barnauł, Rosja)

Rzyski Zbigniew

Cecylia Różalska - relacja

  • Wspomnienia Cecylii Różalskiej, w których opisuje losy swoje i swojej rodziny podczas zsyłki na Syberię. Opisuje w nich szczegółowo w jaki sposób zostali wygonieni z rodziną z domu, jak wyglądała podróż. Opowiada o ciężkiej pracy na miejscu, o osobistych tragediach związanych ze śmiercią najbliższych członków rodziny.
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1940-1946
  • Miejsca wydarzeń: Wojnica(gmina Kisielin, powiat Horochów, woj. wołyńskie), Astrachań (Rosja), Алматы (Ałma Ata, Kazachstan).

Różalska Cecylia

Stanisław Stadnik - relacja

  • Trzy wersje wspomnień spisanych przez Stanisława Stadnika, w których pokrótce opisuje swoje losy podczas zesłania do Kazachstanu. Opowiada o podróży, chorobach i ciężkiej pracy, którą musiała wykonywac jego 11-osobowa rodzina aby przeżyć w niegościnnym kraju. Do ojczyzny nie powrócili w komplecie, zmarła jego babcia i malutka siostra.
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1940 - 1946
  • Miejsca wydarzeń: Kazachstan, Jordanów Śląski.

Stadnik Stanisław

Władysława Pawłowska - relacja

  • Wspomnienia Władysławy Pawłowskiej, w których kolejno opowiada o momencie aresztowania, zesłaniu najpierw do Kazachstanu, a później na Ukrainę, następnie opisuje powrót do kraju i swoje życie, aż do emerytury.
  • Skupia się głównie na opisie niedoli, ogólnie opisuje podróż wagonem bydlęcym, za to szczegółowo opowiada o warunkach panujących na miejscu. Z relacji dokładnie dowiadujemy się jak ciężko musiała pracować by otrzymać strawę, jak trudne były warunki mieszkaniowe. Opowiada o praktycznym braku możliwości zachowania higieny (brak wody do umycia się) co sprzyjało rozprzestrzenianiu sie chorób. Po wyjeździe na Ukrainę powodziło im sie lepiej, jednak wszelkie objawy Polskości nadal były tępione. Na koniec opowiada o powrocie do kraju, swoich studiach, pracy i podróży do Ameryki.
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1940-1981Miejsca wydarzeń: Kazachstan, Ukraina, Wrocław

Pawłowska Władysława

Zofia Pęcherek - relacja

  • Wspomnienia Pani Zofii Pęcherek z okresu zesłania do Kazachstanu. Autorka została skazana na 5 lat zesłania, we wspomnieniach opisuje farsę związaną z procesem, dalsze losy - czyli utratę prawa do opieki nad dziećmi i apelację. Pokrótce opisuje niedolę, którą cierpiała na miejscu, perypetie związane z próbą uzyskania zgody na powrót do kraju.
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1946-1957
  • Miejsca wydarzeń: Харків (Charków - Ukraina), Петропавл (Pietropawłowsk - Kazachstan).

Pęcherek Zofia

Mój Życiorys

Autorka na początku przedstawia swoje dzieciństwo i młodość. Wspomina o napadach UPA na Polaków. Następnie dokładnie opisuje pobyt wraz z dziećmi i rodzicami na Syberii. Przedstawia warunki podróży. Opowiada o tragicznych warunkach życia, głodzie i próbie przetrwania w niegościnnym terenie. Wspomina o związku z innym zesłańcem. Później opowiada o nieudanej próbie powrotu do Polski i o pracy w kołchozie w Nowogardzie. Autorka opisuje trudy życia, a szczególnie wysiłek związany ze zdobyciem pożywienia. Wspomina również swój powrót do Polski Zakres chronologiczny: 1918-1947 Miejsca wydarzeń: Mszana Dolna (woj. małopolskie, pow. limanowski), Liłużnów (Ukraina), Tomsk (Rosja), Nowogard (woj. zachodniopomorskie, pow. goleniowski), Poznań (woj. wielkopolskie), Chociwel (woj. zachodniopomorskie, pow. stargardzki)

Pawlęga

Maria Sobiecka - relacja

  • Relacja Marii Sobieckiej, w której opowiada historię swojego życia podczas II wojny światowej. Opisuje moment zsyłki, warunki podczas podróży, jak musieli sobie radzić po przybyciu na miejsce. Szczegółowo opisuje brak pożywienia, problemy w jego zdobyciu, choroby i chłód, nękające rodzinę pani Marii. Opowieść kończy się opisem powrotu do kraju, odnalezieniem ojca i osiedleniem się w Kątach Wrocławskich.
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1940-1950
  • Miejsca wydarzeń: Раде́хів (Radziechów - Ukraina), Чортків (Czortków - Ukraina), Павлодар (Pawłodar - Rosja), Kraków, Kąty Wrocławskie.

Sobiecka Maria

Urszula Piskunowicz - relacja

  • Wspomnienia Urszuli Piskunowicz, w których krótko, ale zwięźle opowiada historię swojego życia. Skupia się na okresie spędzonym na Syberii, pokrótce opowiada o niedolach życia na zesłaniu. Opowieść kończy opisem powrotu do Polski i osiedleniem się w Dusznikach.
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1922-1946Miejsca wydarzeń: Obł. Aktiubińska, Новороссийск (Noworosyjsk, ZSRR), Duszniki Zdrój.

Piskunowicz Urszula

Pamiętnik z walk w ruchu oporu, oraz z pobytu w obozie koncentracyjnym w Stutthofie

Autor na początku opowiada o swojej działalności w ruchu oporu: najpierw jako zastępcy komendanta w podziemnej organizacji wojskowej na terenie Rudnika i Brańszczyka, a później jako jednego z komendantów AK. Opisuje szkolenia wojskowe, akcję przewiezienia rannego komendanta AK do szpitala, działania dywersyjne, przeprowadzanie i rozprowadzenie prasy konspiracyjnej. Następnie opowiada o swoim aresztowaniu przez Niemców i pobycie w więzieniu na Pawiaku. Wspomina o torturach i masowych egzekucjach więźniów. W dalszej części opisuje swój pobyt w obozie koncentracyjnym (tragiczne warunki życia, wyniszczająca praca, pobyt w obozowym szpitalu, badania pseudomedyczne). Wspomina o udziale w ruchu oporu więźniów. Opisuje tzw. ,,marsz śmierci". Na końcu wspomnień, autor opowiada o kilku swoich próbach ucieczki oraz pokrótce przedstawia swoje dalsze losy (opieka Kaszubów, wyjazd na Ziemie Zachodnie). Zakres chronologiczny: 1939-1945 Miejsca wydarzeń: Rudnik nad Sanem (woj. podkarpackie, pow. niżański), Brańszczyk (woj. mazowieckie, pow. wyszkowski), Stutthof (obec. Sztutowo, woj. pomorskie, pow. nowodworski), Kartuzy (woj.pomorskie)

Horpynko Aleksander

Elżbieta Seminowicz - relacja

  • Wspomnienia Elżbiety Seminowicz - nauczycielki pochodzącej ze wschodnich rubieży II Rzeczpospolitej (z okolic Lwowa), w których opisuje ona swoje dzieje od wybuchu II wojny światowej, poprzez przymusową wywózkę wgłąb ZSRR aż do momentu powrotu do powojennej Polski. Bardzo szczegółowo opowiada o samym momencie kiedy to zostali aresztowani i zmuszeni do wyjazdu, o zachowaniu funkcjonariuszy NKWD w stosunku do niej i siostry. Następnie przybliża nam w jaki sposób stłoczeni w bydlęcych wagonach podążali w kierunku Syberii. Dalsza część wspomnień zawiera informacje na temat zakwaterowania na miejscu, warunków życiowych, wyżywienia i pracy, do której byli zmuszani aby przeżyć. Podróż powrotną opisuje pobieżnie, ale na koniec relacji dodaje osobiste przemyślenia i losy swoje, oraz swojej rodziny w okresie powojennym.]Zakres chronologiczny: 1939-1970
  • Miejsca wydarzeń: Львів (Lwiw, Ukraina, dawna nazwa form. Królewskie Stołeczne Miasto Lwów), Kirgistan, ZSRR, Poznań (woj. Wielkopolskie)

Seminowicz Elżbieta

Wanda Nowakowska - relacja

  • Wspomnienia Wandy Nowakowskiej z okresu wywózki do ZSRR. Autorka wspomnień została wywieziona 13 kwietnia 1940 roku ze Lwowa najpierw do Kirgistanu, nastepnie do Kazachstanu skąd powróciła do kraju w 1946 roku. Jej obszerna relacja dotyczy w całości pobytu na zesłaniu. Szczegółowy opis podzielony jest chronologicznie i datowany pod koniec każdego z rozdziałów. We wspomnieniach opowiada o warunkach podróży, przyjeździe na miejsce i ulokowaniu ich w kirgiskiej wiosce gdzie przez długi okres miała okazję poznac miejscowe wierzenia i zwyczaje. Następnie przeniesiono ją wraz z bratankiem do osiedla na terenie Kazachstanu gdzie miała spędzić następne 5 lat. Pani Wanda szczegółowo opisuje pomoc w postaci paczek, które otrzymywali z kraju i zazdrość Rosjanek ogladających wydobywane skarby. Opisuje wzruszającą historię pieska, którego udało jej sie na miejscu udomowić, który był jej pocieszeniem w trudnych momentach. Nastepnie opowiada dramatyczny okres uwięzienia w rosyjskim obozie za odmowę przyjęcia paszportu ZSRR. Dzięki Pani Wandzie dowiadujemy się jak wyglądało życie w rosyjskim wiezieniu podczas II wojny światowej. Po odbyciu dwuletniej kary powraca do wioski, w której została aresztowana. Wykończona długą karą dochodzi do siebie i wraz z resztą towarzyszy niedoli czeka na pozwolenie powrotu do kraju. Na samym końcu szczegółowo opisuje podróż powrotną do kraju i nastroje wśród towarzyszy podróży.]
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1940-1946
  • Miejsca wydarzeń: Львів (dawna nazwa form. Królewskie Stołeczne Miasto Lwów, teraz Lviv, Ukraina), Kirgistan, Kazachstan, Ко́тлас (Kotłas, Rosja), Свердловская область (Obwód Swirdłowski, Rosja).

Nowakowska Wanda

Luta Brachfeld - relacja

Relacja Luty Brachfeld, żydówki urodzonej w przedwojennej Warszawie dot. ucieczki ze stolicy we wrześniu 1939 r. na terany okupowane przez Związek Radziecki, wywózki na Ural, ciężkiej pracy rodziców, głodu, powrotu do Polski w 1946 r. osiedlenia się na Dolnym Śląsku, relacji pomiędzy Żydami a ludnością polską, edukacji, wyjazdu do Izraela w 1956 r., decyzji o porzuceniu studiów i całego życia w Polsce i pozostaniu w Izraelu, życia codziennego, historii członków rodziny oraz przyjaciół.   Zakres chronologiczny: 1936 - 2014   Miejsca wydarzeń: Warszawa (woj. mazowieckie), Łódź (woj. łódzkie), Białystok (woj. podlaskie), Pierwouralsk (Rosja), Ukraina, Złotoryja (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Tel Awiw (Izrael), Hajfa (Izrael), Goteborg (Szwecja), Kfar Vitkin (Izrael), Kraków (woj. małopolskie), Wieliczka (woj. małopolskie), Szklarska Poręba (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie), Sokołów Podlaski (woj. mazowieckie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Buenos Aires (Argentyna), Berlin (Niemcy)

Brachfeld Luta

Rita Schorr - relacja

Relacja Rity Schorr, żydówki urodzonej w przedwojennym Gdańsku dot. wybuchu II wojny światowej, wywózki na Sybir wraz z matką i braćmi, ciężkiej pracy i głodu, powrotu do Polski w 1946 r. i osiedlenia się we Wrocławiu, nauki i życia kulturalnego w mieście, studiów filozoficznych w Warszawie, wyjazdu w 1959 r. do Izraela, życia codziennego i osobistych relacji.   Zakres chronologiczny: 1935 - 2014   Miejsca wydarzeń: Gdańsk (woj. pomorskie), Gdynia (woj. pomorskie), Sambor (Ukraina), Jakuck (Rosja), Saratów (Rosja), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Holon (Izrael), Barcelona (Hiszpania), Łódź (woj. łódzkie), Hamburg (Niemcy), Boston (Stany Zjednoczone Ameryki), Nowy Jork (Stany Zjednoczone Ameryki), Wiedeń (Austrai), Tel Awiw (Izrael), Jerozolima (Izrael), Afula (Izrael)

Schorr Rita

Tadeusz Kulik - relacja

  • Relacja Tadeusza Kulika, w której opowiada swoje przeżycia wojenne. Od dzieciństwa, aż po moment wywózki na Syberię, nastepnie po amnestii wraz z rodziną udaje się do Kazachstanu. Do kraju powrócił w 1946 roku.]
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1930 - 1947
  • Miejsca wydarzeń: Ко́тлас (Kotłas, Rosja), Бузулук (Buzułuk, Rosja), Uzbekistan, Turkiestan, Warszawa, Opole Zachodnie, Wrocław.

Kruk Edward, Kulik Tadeusz

Kazimierz Krzywiński - relacja

  • Wspomnienia Kazimierza Krzywińskiego z okresu II wojny światowej. W swoich wspomnieniach opisuje on początek wojny, agresję ludności ukraińskiej na Polaków. Następnie opisuje wywózkę wgłąb ZSRR, warunki podróży. Opisuje warunki życia na miejscu, w jaki sposób zdobywano pożywienie, jak wyglądała praca i warunki mieszkalne. Następnie opisuje powrót do kraju.]
  •  
  • Zakres chronologiczny: 1939 - 1946Miejsca wydarzeń: Уфа (Ufa, Rosja), Красноярск (Krasnojarsk, Rosja), Минусинск (Minusińsk, Rosja), Abakan (Rosja), Poznań, Wrocław

Krzywiński Kazimierz, Kruk Edward

Danuta Kopeć - relacja

Relacja Danuty Kopeć opowiadającej historię swoje matki, która powracając do Polski z Kazachstanu w 1946 roku w pociągu urodziła córkę. Opowiada o traumatycznych przeżyciach do których nigdy w rozmowach rodzinnych nie wracano, biedzi, głodzie, ciężkich warunkach materialnych oraz towarzyszący matce przez całe życie strachu.   Zakres chronologiczny: 1945 - 1960.   Miejsca wydarzeń: Kazachstan, Chełm (woj. lubelskie)

Kopeć Danuta

Janina Król - relacja

  • Wspomnienia Janiny Król z okresu drugiej wojny światowej, w których opowiada o przeżyciach swoich wraz z bliskimi. Opisuje okupacje radziecką i niemiecką, wywózkę na tereny dzisiejszej Polski, pracę przymusową dla Niemców oraz niebezpieczeństwa związane z agresją Ukraińców na ludnośc polskiego pochodzenia.]
  • Zakres chronologiczny: 1939 - 1945Miejsca wydarzeń: Львів (Lwów, Ukraina), Винники (Winniki, Ukraina), Gorlice, Bytom, Przemyśl

Król Janina

Danuta Zawko - relacja

Relacja Danuty Zawko dot. II wojny światowej, ojca - żołnierza polskiego, który zginął w trakcie obrony Lwowa, wywózki wraz z matką i bratem na Syberię, ciężkich warunków bytowych, głodu, biedy, zimna, pobytu w domu dziecka i przyjazdu do Polski razem z innymi sierotami, odnalezienia matki, życia w powojennym Wrocławiu, nauki, pracy i działalności w Związku Sybiraków.   Zakres chronologiczny: 1939 - 2014.   Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Sądowa Wisznia (Ukraina), Władywostok (Rosja), Kazachstan, Wrocław (woj. dolnośląskie), Piława Górna (pow. dzierżoniowski, woj. dolnośląskie), Ścinawa (pow. lubiński, woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Kijów (Ukraina), Berlin (Niemcy), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)

Zawko Danuta

Kronika Szkoły w Hucisku Nienadowskim

Autorka, nauczycielka szkoły w Hucisku Nienadowskim przedstawia historię tutejszej szkoły. Na początku wspomina o trudnych początkach i próbie zebrania odpowiednich funduszy na budowę szkoły. Projekt udało się zrealizować w 01.09.1909 r. Przytacza również treść orzeczenia Cesarsko-królewskiej Rady Szkolno-krajowej. W myśl niej, wszelkie koszty jej utrzymania miała ponosić gmina i obszar dworski, a językiem wykładowym miał być język polski. W 1913 r. nauczanie rozpoczęły siostry ze Zgromadzenia Rodziny Maryi. Zajmowały się one nie tylko edukacją dzieci, ale i dorosłych, ponadto pełniły służbę medyczną. W 1920 szkołę z ludowej, przemianowano na powszechną.Organizowała ona różne wydarzenia kulturalne dla dzieci (przedstawienia, zajęcia fotograficzne). W zapiskach są wspomniane problemy, z jakimi musieli borykać się mieszkańcy wsi, takimi jak: niedożywienie oraz epidemie. Przez całe swoje istnienie szkoła zmagała się z trudnościami finansowymi, które uniemożliwiały jej przeprowadzanie remontów oraz zapewnienia odpowiedniego lokum dla kadry. W rękopisie zamieszczono trzy kosztorysy. Przytoczone są również dwa rozporządzenia Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z 1934 i 1937 roku. Regularny zapis kończy się na roku 1938/1939. Później są tylko krótkie zapiski z lat 1939, 1940, 1945, 1947. Tekst został odnaleziony w 1993 r. Zakres chronologiczny:1890-1947 Miejsca wydarzeń: Hucisko Nienadowskie (pow. przemyski, woj.podkarpackie)  

N.N.

Maria Kujda - relacja

Relacja Marii Kujdy dot. wywozu całej rodziny na Sybir w trakcie II wojny światowej, śmierci ojca, ciężkiej pracy, choroby matki, biedy, zimna i głodu, powrotu do Polski, osadnictwa na ziemiach zachodnich. Zakres chronologiczny: 1939 - 1946. Miejsca wydarzeń: Chodaczków Wielki (obw. tarnopolski, dziś Ukraina), Krasnojarsk (Rosja), Poznań (woj. wielkopolskie), Stargard Szczeciński (woj. zachodniopomorskie), Gorzanów (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Kujda Maria

Józefa Krawczyk - relacja

Relacja Józefy Krawczyk dot. wywozu całej rodziny z terenów okupowanych przez wojska radzieckie na Syberię, ciężkiej pracy rodziców i starszego rodzeństwa, głodu, biedy i zimna, śmierci ojca, powrotu na tereny Wschodnich Kresów a następnie przesiedlenia na tzw. Ziemię Odzyskane. Zakres chronologiczny: 1939 - 1950. Miejsca wydarzeń: Chociwel (pow. stargardzki, woj. zachodniopomorskie), Jenisejsk, Łódź (woj. łódzkie), Poznań (woj. wielkopolskie), Stargard Szczecieński (woj. zachodniopomorskie), Tarnopol (Ukraina)

Krawczyk Józefa

Katarzyna Koziarska - relacja

Relacja Katarzyny Koziarskiej dot. okupacji radzieckiej w trakcie II wojny światowej, wywozu całej rodziny na Syberię, pracy, ciężkich warunków bytowych, chorób i głodu, powrotu do Polski i osiedleniu się na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Zakres chronologiczny: 1939 - 1980. Miejsca wydarzeń: Miękisz Nowy (pow. jarosławski, woj. podkarpackie), Besarabia, Kłosów (pow. strzeliński, woj. dolnośląskie), Oława (woj. dolnośląskie), Strzelin (woj. dolnośląskie), Wiązów (pow. strzeliński, woj. dolnośląskie)

Koziarska Katarzyna

Teresa Gala - relacja

Krótka relacja Teresy Gali dot. wywózki całej rodziny w głąb ZSRR w trakcie II wojny światowej, śmierci rodziców, ciężkie sytuacji materialnej, głodu, pobytu w domu dziecka, przyjazdu do Polski i rozpoczęciu dorosłego życia. Zakres chronologiczny: 1939 - 1950. Miejsca wydarzeń: Makowiszcze, obwód swierdłowski (ZSRR), Wrocław (woj. dolnośląskie), Środa Śląska (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Duszanbe (Tadżykistan), Gostyń (woj. wielkopolskie)

Gala Teresa

Wspomnienia z okresu okupacji niemieckiej i pobytu na robotach przymusowych w Niemczech

Wspomnienia dziewczynki z czasów II wojny światowej. Opisuje jak wyglądała okupacja niemiecka na terenie jej rodzinnego miasta -Tomaszowa Mazowieckiego, po czym skupia się na opisie wywózki do III Rzeszy do pracy przymusowej, najpierw do miasta: Żelazny Bród, a później Hohenelbe. Opowiada o warunkach pracy, wyżywieniu i stosunkach obywateli III Rzeszy wobec pracowników przymusowych. Na uwagę wskazuje ciekawy opis relacji Polaków z obywatelami innych państw. W ostatniej części przedstawia dalsze losy swojej matki i swoje. Zakres chronologiczny:1939-1945/1990 Miejsca wydarzeń: Tomaszów Mazowiecki (woj.łódzkie), Żelazny Bród (dziś. Zelezny Brod -Czechy), Hohenelbe (dzis. Vrchlabi -Czechy), Zielona Góra, Wrocław.

Bielawska-Tryba Teresa

Bohdan Wróblewski, wspomnienia Sybiraka

Ze wspomnień dowiadujemy się o losach Bohdana Wróblewskiego i jego rodziny w trakcie okupacji radzieckiej. Opisuje realia życia na Syberii, oraz próby przetrwania w niegościnnym terenie. Przedstawia losy swojego brata, w armii gen. Andersa. Autor wspomina również swój tymczasowy pobyt w domu dziecka, oraz powrót do rodzinnego domu. Miejsca wydarzeń: Białystok (woj. podlaskie), Bogdanowek (Kazachstan), Kopiejsk (Rosja) Zakres chronologiczny: 18.03.1932- 21.05.1946

Wróblewski Bohdan

Losy społeczności osady Barany, gmina Iwacewicze, powiat Kosów Poleski, województwo poleskie, począwszy od okresu II Rzeczpospolitej - przyczynek historyczny dla potomnych

Autorzy na początku krótko opisują rodzinną osadę Barany, Iwacewicze i okolice. Tematem przewodnim wspomnień są losy Polaków (rodziny Pohlów i Wesołowskich) wywiezionych na Syberię. Przedstawiają okoliczności wywiezienia, podróż, a także tragiczne warunki życia w posiołku Gubokoje. Autorzy dokładnie opisują: podział pracy, los dzieci oraz starszych osób. W dalszej cześci krótko wspominają o pracy w leśnych przedsiębiorstwach oraz w sowchozie. Zakres chronologiczny: lata 20 XX-1945 r. Miejsca wydarzeń: Iwacewicze (Białoruś), osada Barany (Białoruś), Archangielsk (Rosja), Chołmogory (Rosja), posiołek Głubokoje (Kazachstan), posiołek Kołos (Kazachstan), Krasny Bór (Kazachstan), Dolinskaja (Ukraina).

Sterna Halina

Pierwszy strach i pierwsza nienawiść

Wspomnienia młodej dziewczyny Anny Jeleńskiej, z okresu II wojny światowej. Autorka opisuje działania wojenne w rodzinnej wsi na Białorusi, następnie jak wyglądała okupację niemiecka na tym terenie, po czym skupia się na opisie wywózki do III Rzeszy do pracy przymusowej. Opowiada o warunkach pracy, wyżywieniu i stosunkach obywateli III Rzeszy wobec pracowników przymusowych. We wspomnieniach znajduje się ciekawy opis: Bożego Narodzenia, obchodzonego przez Niemców. Relacja kończy się wyzwoleniem przez wojska amerykańską. Zakres chronologiczny: 1941-1945 Miejsca wydarzeń: Witebsk (Białoruś), Wilno (Litwa), Erfurt (Niemcy)

Jeleńska Anna

Bez nienawiści. Tekst na podstawie wspomnień ludzi pokrzywdzonych przez stalinizm

fragment wstępu ... Scenariusz "Bez Nienawiści" składa się z fragmentów wspomnień nadesłanych na konkurs ogłoszony w maju 1989 przez Komitet Pamięci Ofiar Stalinizmu w Polsce, we Wrocławiu .... W scenariuszu znajdują się fragmenty wypowiedzi Sybiraków cytowane in extenso, zgodne z tekstem oryginałów pochodzące  z archiwum Komitetu Pamięci Ofiar Stalinizmu - Instytutu Badań Stalinizmu i Patologii Władzy. Teksty podzielono na 5 działów: I. Wojna i okupacja sowiecka; II. W drodze na Sybir; III. Na zesłaniu; IV. Stalinowskie represje w PRL; V. Powojenne ofiary KGB.

Skonka Leszek

Gdzieś daleko stąd został rodzinny dom

Wspomnienia Ireny Bondarowicz z okresu zesłania do azjatyckiej części ZSRR podczas II wojny światowej. Opisuje w nich moment aresztowania, podróży i przyjazdu na miejsce. Skupia się na niuansach życia codziennego, opisuje dokładnie warunki panujące na miejscu, pracę, do wykonywania której byli zmuszeni aby przeżyć. Opisuje działanie polskiej ambasady w pomocy Polakom przebywającym na zesłaniu. Ciekawie ujmuje sposoby w jaki spędzane były przeróżne święta, oraz zwyczaje. Pod koniec relacji skupia się na swojej pracy na rzecz domu dziecka, który pomagała prowadzić. Zakres chronologiczny: 1940-1946 Miejsca wydarzeń: Atbasar, Aktiubińsk

Bondarowicz Irena