- PL OPiP V-1-23-995
- Jednostka archiwalna
- 20.05.2010
Część z Zbiory fotograficzne
Portret współczesny świadka historii
Woźny Juliusz
380 rekordów z cyfrowym obiektem Pokaż wyniki z obiektami cyfrowymi
Część z Zbiory fotograficzne
Portret współczesny świadka historii
Woźny Juliusz
Uczennice Państwowej Szkoły Położnych
Część z Zbiory fotograficzne
Teresa Ślusarek (w jasnej sukni) z koleżanką na tle ruin we Wrocławiu
N.N.
Uczennice Państwowej Szkoły Położnych
Część z Zbiory fotograficzne
Portret zbiorowy uczennic Państwowej Szkoły Położnych we Wrocławiu przy ul. Jaworowej 6; u dołu, na oryginalnym zdjęciu, dopisane flamastrem miejsce i data: Wrocław 14. IV. 48 r.
N.N.
Uczennice Państwowej Szkoły Położnych
Część z Zbiory fotograficzne
Portret zbiorowy uczennic Państwowej Szkoły Położnych we Wrocławiu wraz z niezidentyfikowanymi nauczycielami; w dolnym rzędzie w czepkuTeresa Ślusarek
N.N.
Uczennice Państwowej Szkoły Położnych
Część z Zbiory fotograficzne
Portret zbiorowy uczennic Państwowej Szkoły Położnych we Wrocławiu wraz z niezidentyfikowanymi nauczycielami; w dolnym rzędzie w czepkuTeresa Ślusarek
N.N.
Część z Zbiory fotograficzne
Portret Współczesny Świadka Historii
N.N.
Uczennice Państwowej Szkoły Położnych
Część z Zbiory fotograficzne
Portret zbiorowy uczennic Państwowej Szkoły Położnych we Wrocławiu przy ul. Jaworowej 6
N.N.
Relacja Genowefy Szymańskiej dotycząca realiów życia codziennego na powojennych Żuławach. Zakres chronologiczny: 1940-2018 Miejsca wydarzeń: Stara Kościelnica (pow. malborski, woj. pomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Grodno (Białoruś), Lida (Białoruś), Białystok (woj. podlaskie), Kałdowo (pow. malborski, woj. pomorskie), Malbork (woj. pomorskie), Giżycko (woj. warmińsko-mazurskie), Elbląg (woj. warmińsko-mazurskie)
Szymańska Genowefa
Spotkanie prezentujące książkę: Ziemie Zachodnie - historia i perspektywy
Część z Dokumenty Życia Społecznego
spotkaniu towarzyszyła dyskusja o powojennej historii Ziem Zachodnich i o placówce wystawienniczej mającej ją prezentować
Ośrodek "Pamięć i Przyszłość"
Spotkanie prezentujące książkę: Ziemie Zachodnie - historia i perspektywy
Część z Dokumenty Życia Społecznego
spotkaniu towarzyszyła dyskusja o powojennej historii Ziem Zachodnich i o placówce wystawienniczej mającej ją prezentować
Ośrodek "Pamięć i Przyszłość"
Leokadia i Stanisław Bieńka - relacja
Relacja Leokadii i Stanisława Bieńki dotyczy wydarzeń na Wołyniu podczas II Wojny Światowej, osadnictwa na Ziemiach Zachodnich i Północnych po II Wojnie Światowej i pracy rolnika na Żuławach. Zakres chronologiczny: 1932- 2000 Miejsca wydarzeń: Kruków (pow. opatowski, woj. świętokrzyskie), Lisewo (woj. pomorskie), Stara Kościelnica (pow. malborski, woj. pormorskie), Cisy (pow. malborski, woj. pomorskie), Kolonia Zabłecznik (obw. Łuck, Wołyń), Łuck (obw. wołyński, Ukraina), Grobelno (pow. malborski, woj. pomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Malbork (woj. pomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie)
Bieńka Stanisław
Relacja dotyczy życia Adama Szwół, w powojennym Perlinie. Zakres chronologiczny: 1944-2019 Miejsca wydarzeń: Radomyśl nad Sanem (pow. stalowowolski, woj. podkarpackie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Choczewo (pow. wejherowski, woj. pomorskie), Perlino (pow. wejherowski, woj. pomorskie), Lubiatowo (pow. wejherowski, woj. pomorskie), Gniewino (pow. wejherowski, woj. pomorskie), Czarnobyl (Ukraina), Żarnowiec (pow. prudnicki, woj. pomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Wejherowo (woj. pomorskie), Gdynia (woj. pomorskie), Dęblin (pow. rycki, woj. lubelskie), Łętowo (pow. wejherowski, woj. pomorskie). Tarnów (woj. małopolskie), Pułtusk (woj. mazowieckie), Zęblewo (pow. wejherowski, woj. pomorskie), Mielec (woj. podkarpackie), Kostków (pow. jarosławski, woj. podkarpackie)
Szwół Adam
Relacja Kazimierza Papiewskiego dotyczy rzezi wołyńskiej, działaności UPA, przyjazdu na Ziemie Zachodnie i Północne, rolnictwa na Żuławach, działalności Banku Spółdzielczego w Malborku, działalnośćcispółek wodnych na Żuławach, a także działaności żony jako posłanki Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego w rządzie. Zakres chronologiczny: 1940-2018 Miejsca wydarzeń: Serchów (obw. wołyński, Ukraina), Kowel (Ukraina), Malbork (woj. pomorskie), Krzyżanów (pow. kutnowski, woj. łódzkie), Elbląg (woj. warmińsko-mazurskie), Łódź (woj. łódzkie), Klecie (pow. malborski, woj. pomorskie), Radom (woj. mazowieckie), Grójec (woj. mazowieckie), Królewo (pow. malborski, woj. pomorskie), Kaczynos (pow. malborski, woj. pomorskie), Krzyżanowo (pow. malborski, woj. pomorskie), Szaleniec (pow. malborski, woj. pomorskie), Kławki (pow. malborski, woj. pomorskie), Szlagnowo (pow. malborski, woj. pomorskie), Ząbrowo (pow. malborski, woj. pomorskie), Lębork (woj. pomorskie), Stare Pole (pow. malborski, woj. pomorskie)
Papiewski Kazimierz
Kazimiera Sałata opisuje dzieciństwo na Wołyniu, warunki życia, stosunki pomiędzy ludnością polską, ukraińską i żydowską, a także czeską, rzeź wołyńską, powojenne losy rodziny, życie na Żuławach, pracę na gospodarstwie, życie rodzinne. Zakres chronologiczny: 1930-2018Miejsca wydarzeń: Kolonia Złoczowiecka (wołyń), Łuck (Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Elbląg (woj. warmińsko-mazurskie), Pasłęk (pow. elbląski, woj. warmińsko-mazurskie)
Sałata Kazimiera
Zofia Wójciak z domu Bandyk opisuje dzieciństwo, udział ojca w I wojnie światowej, czas II wojny światowej, aresztowania i wywóz na przymusowe prace do Niemiec, naukę na kursie koronki klockowej, życie na gospodarstwie po wojnie w okresie PRL-u, przyjazdy letników do Ochotnicy, wizyty w Ameryce i pracę na emigracji zarobkowej. Zakres chronologiczny: 1923-2019 Miejsca wydarzeń: Ochotnica Dolna (pow. nowotarski, woj. małopolskie), Ochotnica Górna (pow. nowotarski, woj. małopolskie), Kraków (woj. małopolskie), Nowy Targ (pow. nowotarski, woj. małopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Syców (pow. oleśnicki, woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Stany Zjednoczone Ameryki
Wójciak Zofia
Pożar nowego komina Celwiskozy.
Zarys dziejów Zakładu Włókien Chemicznych Chemitex-Celwiskoza opisany przez Zbigniewa Adamskiego, dziennikarza gazety zakładowej „Wspólny Cel”. Autor podaje dane dotyczące liczby osób zatrudnionych w zakładzie oraz ilość wytworzonych produktów na przestrzeni lat. Skupia się również na budowie nowego komina. Zakres chronologiczny: 1950- 1989 r. Miejsca wydarzeń: Jelenia Góra (woj. dolnośląskie)
Adamski Zbigniew
Irena Wojciechowska z domu Baranowska opisuje młodość na przedwojennych Kresach, edukację, pracę, relacje z Żydami przed i w czasie wojny, wkroczenie Armii Czerwonej do Puchacza, relacje z Rosjanami i Ukraińcami pod okupacją radziecką, wkroczenie wojsk niemieckich, przesiedlenie na Ziemie Zachodnie, długi pobyt na dworcu w Bytmoniu, pracę zawodową w Wałbrzychu i we Wrocławiu. Zakres chronologiczny: 1923-1990 Miejsca wydarzeń: Puchacz (obw. rówieński, Ukraina), Bazaltowe (obw. rówieński, Ukraina), Bytom (woj. śląskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Karasin (obwód wołyński, Ukraina), Klesów (obwód rówieński, Ukraina), Sarny (obwód rówieński, Ukraina), Rokietnica (pow. poznański, woj. wielkopolskie)
Wojciechowska Irena
Bilet wstępu: Pociąg do historii
Część z Dokumenty Życia Społecznego
Bilet wstępu na ekspozycję "Pociąg do historii" zorganizowaną przez Ośrodek "Pamięć i Przyszłość" na głównym dworcu kolejowym we Wrocławiu.
Ośrodek "Pamięć i Przyszłość"
Stefania Idasiak z domu Rodak opisuje ucieczkę przed Niemcami, wywiezienie na roboty przymusowe do Niemiec, relacje z Niemcami, którzy pilnowali robotników przymusowych, znęcanie się nadzorcy nad pracownikami za nienoszenie znaku „P”, lęk przed rosyjskimi żołnierzami, kolejne miejsca zamieszkania po wojnie, w Kowalówce oraz w Namysłowie. Zakres chronologiczny: 1920-2018 Miejsca wydarzeń: Galowice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Kowalówka (woj. podkarpackie), Namysłów (woj. opolskie), Galewice (pow. wieruszowski, woj. łódzkie), III Rzesza (obecnie Niemcy), Wieliczka (woj. małopolskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Łódź (woj. łódzkie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kępno (pow. kaliski, woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie)
Drożdż Leokadia
Bilet wstępu: Pociąg do historii
Część z Dokumenty Życia Społecznego
Bilet wstępu na ekspozycję "Pociąg do historii" zorganizowaną przez Ośrodek "Pamięć i Przyszłość" na głównym dworcu kolejowym we Wrocławiu.
Ośrodek "Pamięć i Przyszłość"
Relacja Józefa Pilipca, emerytowanego drogowca, pochodzenia chłopskiego. Opowiada o początkach wojny na Podkarpaciu, represjach i morderstwach Żydów od początku okupacji niemieckiej, ataku na Związek Radziecki i załamaniu frontu pod koniec wojny z perspektywy lokalnej. Opisuje trudne warunki życia, skrajną biedę, wywózki na roboty i zbrodnię we wsi Gorajec (trudne w weryfikacji, ze względu na nieścisłości chronologiczne), ewakucję cześci ludności na Wschód i repatriację na Ziemie Zachodnie po wojnie. Pokrótce opowiada o własnch losach powojennych. Zakres chronologiczny: 1939-2008 Miejsca wydarzeń: Brusno (woj. Podkarpackie), Gorajec (woj. Podkarpackie), Kraków (woj. Małopolskie), Ptusza (woj. Wielkopolskie), Rajec (woj. Podkarpackie), Szwecja (woj. Zachodniopomorskie), Wałcz (woj. Zachodniopomorskie), Żuków (woj. Podkarpackie)
Józef Pilipiec
Zaproszenie: Dzieci, młodzież i studenci na Ziemiach Zachodnich po II wojnie światowej
Część z Dokumenty Życia Społecznego
Ośrodek "Pamięć i Przyszłość" i Instytut Pamięci Narodowej zapraszają na spotkanie prezentujące książkę "Dzieci, młodzież i studenci na Ziemiach Zachodnich po II wojnie światowej". Spotkaniu będzie towarzyszyć dyskusja o działaniach i aktywności młodzieży na terenach Ziem Zachodnich po II wojnie światowej oraz projekcja filmu "Oczami dziecka" ukazującego historię Zbigniewa Nowaka - fotografa i wieloletniego współpracownika "Wieczoru Wrocławia", który jako dziecko był świadkiem powstań: Warszawskiego oraz w Getcie Warszawskim, a następnie przeniósł się wraz z rodzicami do jeszcze należącego do Niemiec Wrocławia. Film przedstawia świat wojny i pierwszych dni po jej zakończeniu widziany z perspektywy dziecka.
Ośrodek "Pamięć i Przyszłość"
Zaproszenie: Dzieci, młodzież i studenci na Ziemiach Zachodnich po II wojnie światowej
Część z Dokumenty Życia Społecznego
Ośrodek "Pamięć i Przyszłość" i Instytut Pamięci Narodowej zapraszają na spotkanie prezentujące książkę "Dzieci, młodzież i studenci na Ziemiach Zachodnich po II wojnie światowej". Spotkaniu będzie towarzyszyć dyskusja o działaniach i aktywności młodzieży na terenach Ziem Zachodnich po II wojnie światowej oraz projekcja filmu "Oczami dziecka" ukazującego historię Zbigniewa Nowaka - fotografa i wieloletniego współpracownika "Wieczoru Wrocławia", który jako dziecko był świadkiem powstań: Warszawskiego oraz w Getcie Warszawskim, a następnie przeniósł się wraz z rodzicami do jeszcze należącego do Niemiec Wrocławia. Film przedstawia świat wojny i pierwszych dni po jej zakończeniu widziany z perspektywy dziecka.
Ośrodek "Pamięć i Przyszłość"
Relacja Ludwiki Kały z domu Sawieckiej, dotyczy dzieciństwa w II Rzeczpospolitej, zesłania na Sybir i życia codziennego podczas zesłania, powrótu do Polski, edukacji, orgaznizacji ZNP, życia codziennego we Wrocławiu i Brzegu po wojnie. Zakres chronologiczny: 1927-1017 Miejsca wydarzeń: Byteń (Białoruś), Brzeg Dolny, Mińsk (Białoruś), Kańsk (Rosja), Krasnojarsk (Rosja), Władywostok (Rosja), Baranowice (Białoruś), Wrocław (woj. dolnośląskie), Taszkient (Uzbekistan), Archangielsk (Rosja), Oświęcim (woj. małopolskie), Gliwice (woj. śląskie), Przyborowo (Białoruś), Słonim (Białoruś)
Kała Ludwika
Relacja Mariana Orzechowskiego rozpoczyna się od wspomnień dzieciństwa z okresu II wojny światowej, m.in. naloty niemieckie na zakłady zbrojeniowe w Starachowicach, relacje między Polakami a Niemcami, Volksdeutsche. Tuż po wojnie wyjazd do Radomia, a następnie do Wrocławia (opis zniszczeń miasta, powojenna kultura i szkolnictwo), gdzie kończy Liceum Ogólnokształcącego nr III. Na studia wyjeżdża do Rostowa, a później przenosi się do Leningradzkiej uczelni. Po czym wraca do kraju i rozpoczyna studia doktoranckie na Uniwersytecie Wrocławskim. W latach 1969–1972 staje się dyrektorem Instytutu Nauk Politycznych, a następnie w latach 1971–1975 awansuje na rektora Uniwersytetu Wrocławskiego, oraz od 1984 do 1986 rektorem Akademii Nauk Społecznych przy Komitecie Centralnym PZPR. Wiele uwagi poświęca opisie swoich wyjazdów służbowych, podczas których spotkał m.in. Michaiła Gorbaczow. Zakres chronologiczny:1939-1989Miejsca wydarzeń: Starachowice (woj. świętokrzyskie), Radom (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Rostów na Donem (Rosja), Leningrad (obecnie Petersburg, Rosja), Warszawa (woj. mazowieckie), Kąty Wrocławskie (woj. dolnośląskie), Lubin (woj. dolnośląskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Skarżysko-Kamienna (woj. świętokrzyskie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Kraków (woj. małopolskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Płock (woj. mazowieckie), Berlin (Niemcy), Praga (Czechy), Noworosyjsk (Rosja), Phenian (obecnie Pjongjang, Korea Północna), Różki (pow. radomski, woj. mazowieckie), Augustów (pow. radomski, woj. mazowieckie).
Orzechowski Marian
Relacja Jana Ostrowskiego rozpoczyna się w momencie wywiezienia rodziny Świadka do Generalnego Gubernatorstwa, a następnie przeprowadzki do Pustkowa, gdzie pozostali do końca wojny. Działania militarne żołnierzy niemieckich. W 1945 r. rodzina podjęła decyzję o powrocie w rodzinne strony. Świadek przedstawia podróż powrotną, wspomina powojenny Wrocław. W dalszej części opisuje swoją przynależność do Powszechnej Organizacji „Służba Polsce” i odbudowę Gdańska. Zakres chronologiczny: 1939-1952 Miejsca wydarzeń: Gorzewo (pow. obornicki, woj. wielkopolskie), Kraków (woj. małopolskie), Pustków (pow. dębicki, woj. podkarpackie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Gdynia (woj. pomorskie), Oborniki (woj. wielkopolskie), Kraków (woj. małopolskie)
Ostrowski Jan
Relacja Janiny Kolankiewicz opisuje losy Świadka podczas okupacji niemieckiej w rodzinnej wsi, relacje z okupantem, przesiedlenie po wojnie na ziemie zachodnie, poszukiwanie szkoły licealnej i mieszkania na terenach poniemieckich. Zakres chronologiczny: 1939-1955 Miejsca wydarzeń: Tuchów (pow. tarnowski, woj. małopolskie), Oleśnica (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zakliczyn (pow. tarnowski, woj. małopolskie)
Kolankiewicz Janina (ur. 1926 r.)
Rozalia Jakimiszyn opisuje dzieciństwo spędzone we wsi Żabnica, okupację niemiecką, działalności partyzantki, egzekucję jaka miała miejsce w Żabnicy, wyjazd do pracy na Śląsk, pracę przymusową w szpitalu wojskowym, przyjazd do Kamienieńca po wojnie, wspomina stacjonowanie Armii Czerwonej, swojeją działalności w organizacji wiejskiej Wici, w Służbie Polsce, pracę w Państwowym Gospodarstwie Rolnym w Kamieńcu Ząbkowickim. Wspomina też życie społeczne i religijne po wojnie, jak również sytuacje związane z ówczesną władzą i aparatem przymusu. Zakres chronologiczny: 1929-2018 Miejsca wydarzeń: Żabnica (pow. żywiecki, woj. śląskie), Kamieniec Ząbkowicki (woj. dolnośląskie), Strzegom (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie), Żywiec (woj. śląskie), Starczów (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Byczeń (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Paczków (pow. nyski, woj. opolskie), Warszawa (woj. mazowieckie)
Jakimiszyn Rozalia
Zaproszenie na promocję książki: Ziemie Zachodnie - historia i perspektywy
Część z Dokumenty Życia Społecznego
Zaproszenie na spotkanie prezentujące książkę "Ziemie Zachodnie - historia i perspektywy". Spotkaniu będzie towarzyszyć dyskusja o powojennej historii Ziem Zachodnich i o placówce wystawienniczej majacej ją prezentować. W dyskusji udział wezmą:- prof. Krzysztof Ruchniewicz- prof. Grzegorz Strauchold- Marek Mutordyskusję będzie moderował dr Wojciech Kucharski
Ośrodek "Pamięć i Przyszłość"
Wojciech Matusiak opisuje edukację w szkole powszechnej w Kamieńcu, śmierć Józefa Stalina, protest uczniów podczas odwilży w październiku 1956, pracę w Świdnickiej Fabryce Urządzeń Przemysłowych, później w parowozowni w Kamieńcu Ząbkowickim. Wiele uwagi poświęca na opis powojennego Kamieńca. Zakres chronologiczny: 1944-2018 Miejsca wydarzeń: Piotrków Trybunalski (woj. łódzkie), Kamieniec Ząbkowicki (woj. dolnośląskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Świdnica (woj. dolnośląskie), Sulejów (pow. piotrowski, woj. łódzkie), Jedlina Zdrój (pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Szczytna (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)
Matusiak Wojciech
Zaproszenie na promocję książki: Ziemie Zachodnie - historia i perspektywy
Część z Dokumenty Życia Społecznego
Zaproszenie na spotkanie prezentujące książkę "Ziemie Zachodnie - historia i perspektywy". Spotkaniu będzie towarzyszyć dyskusja o powojennej historii Ziem Zachodnich i o placówce wystawienniczej majacej ją prezentować. W dyskusji udział wezmą:- prof. Krzysztof Ruchniewicz- prof. Grzegorz Strauchold- Marek Mutordyskusję będzie moderował dr Wojciech Kucharski
Ośrodek "Pamięć i Przyszłość"
Henryk Różycki opisuje powojenne życie wsi Starczów, swoją edukację w szkole podstawowej w Starczowie, a następnie w Goleniowie Śląskim, budowę kościoła w Goleniowie Śląskim, księży pracujących w parafii, opisuje swój pobyt w jednostce wojskowej w Opolu, inwazję Wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację w 1968 roku i wpływ tej inwazji na miejscowości położone niedaleko polsko-czeskiej granicy, pracę w PKP w Kamieńcu Ząbkowickim,powstanie Solidarności, pobyt w Gdańsku w związku z uroczystością odsłonięcia pomnika poległych stoczniowców w 1980 roku. Zakres chronologiczny: 1947-2018 Miejsca wydarzeń: Kamieniec Ząbkowicki (woj. dolnośląskie), Goleniów Śląski (dziś część Kamieńca Ząbkowickiego), Starczów (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Opole (woj. opolskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Byczeń (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Ząbkowice Śląskie (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie) , Międzylesie (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie)
Różycki Henryk
Wspomnienia Zbigniewa Adamskiego, pracownika Dolnośląskich Zakładów Włókienniczych w Jeleniej Górze. Opisuje on pierwsze spotkanie rady zakładowej dotyczące gazety zakładowej "Wspólny Cel" w 1951 r. Relacjonuje przebieg owego spotkania, m.in. osób zaangażowanych w powstanie czasopisma. Następnie dokonuje rysu historycznego wyżej wspomnianego wydawnictwa oraz swojego osobistego wkładu w życie kulturalne zakładu. Autor stosuje dużo ocen i uogólnień, ale wymienia z nazwiska wielu pracowników, w tym z kadry kierowniczej, tekst uzupełniają wklejone doń skany zdjęć. Zakres chronologiczny: 1950- 1990 Miejsca wydarzeń: Jelenia Góra (Województwo Dolnośląskie)
Adamski Zbigniew
Michalina Mrozowska opisuje przeżycia wojenne, wywózkę na roboty przymusowe do dzisiejszego Lewina Brzeskiego, pracę w gospodzie oraz w gospodarstwie rolnym, trudy powrotu do rodzinnego domu, przyjazd do Topoli w 1945 roku, pierwsze lata w Topoli na Ziemiach Zachodnich, koegzystencję z ludnością niemiecką i wyjazd tej ludności w 1946 roku, życie kulturalne i społeczne w pierwszych latach po wojnie, jak również takie wydarzenia jak pożar pałacu w Kamieńcu. Zakres chronologiczny: 1924-2018 Miejsca wydarzeń: Zator (pow. oświęcimski, woj. małopolskie), Lewin Brzeski (pow. brzeski, woj. opolskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Kamieniec Ząbkowicki (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Topola (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Byczeń (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Sławęcin (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Złoty Stok (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Doboszowice (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie)
Mrozowska Michalina
Wspomnienia Zbigniewa Adamskiego, pracownika Dolnośląskich Zakładów Włókienniczych w Jeleniej Górze, redaktora naczelnego zakładowej gazety "Wspólny Cel", wspominającego przyjazd do Jeleniej Góry, odbudowę zakładu, swoją służbę w wojsku przypadającą na rok 1956 i powstanie w Poznaniu, pracę w gazecie zakładowej, tematy w niej poruszane, w mniejszym stopniu stosunki panujące w zakładzie i zakończenie działalności fabryki po 1989 r.; autor stosuje dużo ocen i uogólnień, ale wymienia z nazwiska wielu pracowników, w tym z kadry kierowniczej, tekst uzupełniają wklejone doń skany zdjęć. Zakres chronologiczny: 31.08.1952 - 12.1989 Miejsca wydarzeń: Wrocław, Jelenia Góra, Poznań.
Adamski Zbigniew
Marianna Rzeszotalska - relacja
Relacja Marianny Rzeszotalskiej dotyczy życia przed wojną na Kresach, rzezi dokonanej przez ukraińskich nacjonalistów, ucieczki na zachód, robót przymusowych, relacji Polaków z innymi narodowościami przebywającymi na robotach, okresu po wojnie i osiedlenia na ziemiach dawnych Prus Wschodnich, zwyczajów i tradycji charakterystycznych dla życia zarówno na Kresach przed wojną jak i wsi warmińskiej. Zakres chronologiczny: 1925-2017 Miejska wydarzeń: Głęboczek, Fiugajki (pow. ostródzki, woj. warmińsko-mazurskie), Tułodziad (pow. ostródzki, woj. warmińsko-mazurskie), Lidzbark (pow. działdowski, woj. warmińsko-mazurskie), Działdowo (woj. warmińsko-mazurskie), Marwałd (pow. ostórdzki, woj. warmińsko-mazurskie), Ostróda (pow. ostórdzki, woj. warmińsko-mazurskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Dąbrówno (pow. ostórdzki, woj. warmińsko-mazurskie)
Rzeszotalska Marianna
Relacja Waltera Dąbrowskiego, urodzonego niemieckiej rodzinie, która po 1945 rok decydowała się pozostać na ziemiach polskich i przyjąć polskie obywatelstwo, dotyczy ucieczki niemieckiej ludności z Samina po wejściu wojsk radzieckich, wcielania chłopców do Hitlerjugend w latach II Wojny Światowej, sposóbu traktowania rodziny Waltera Dąbrowskiego przez przybyłą do Samina ludność polską. Zakres chronologiczny relacji: 1935 - 2017 Miejsca wydarzeń: Samin (pow. ostródzki, woj. warmińsko-mazurskie), Pozorty (pow. iławski, woj. warmińsko-mazurskie), Małdyty (pow. ostródzki, woj. warmińsko-mazurskie), Elbląg (woj. warmińsko-mazurskie), Ostróda (woj. warmińsko-mazurskie), Grunwald (pow. ostródzki, woj. warmińsko-mazurskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Gdańsk (woj. pomorskie), Olsztyn (woj. warmińsko-mazurskie), Grudziądz (woj. kujawsko-pomorskie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie), Katowice (woj. śląskie), Bielefeld (Niemcy)
Dąbrowski Walter
Część z Dokumenty Życia Społecznego
Ośrodek "Pamięć i Przyszłość"
Relacja Szczepana Oleszczuka, żołnierza Armii Krajowej, dotyczy pracy w rolnictwie i PGR-ach na Ziemiach Zachodnich pod Ełkiem, emigracji do Ameryki i pracy w fabryce w Chicago, działalności w Armii Krajowej w okresie okupacji oraz po zakończeniu działań wojennych w podziemiu antykomunistycznym. Zakres chronologiczny relacji: lata 20 XX wieku - 2017 Miejsca: Liza Stara (pow. białostocki, woj. podlaskie), Białystok (woj. podlaskie), Bielsko-Biała (Woj. śląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Ełk (woj. warmińsko-mazurskie), Olsztyn (woj. warmińsko-mazurskie), Chicago (Stany Zjednoczone Ameryki), Bystrzyca Kłodzka (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Rutka (pow. hajnowski, woj. podlaskie), Siemiatycze (woj. podlaskie), Gołdap (woj. warmińsko-mazurskie), Bąblin (woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Baranowicze (Białoruś), Moskwa (Rosja), Gdynia (woj. pomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)
Oleszczuk Szczepan
Część z Dokumenty Życia Społecznego
Ośrodek "Pamięć i Przyszłość"
Część z Zbiory fotograficzne
Wertep - teatr bożonarodzeniowy - założonego przez ukraińskich przesiedleńców z Akcji "Wisła"; portret zbiorowy ucharakteryzowanych aktorów z rekwizytami
N.N.
Prace melioracyjne, środkowe Pomorze
Część z Zbiory fotograficzne
Robotnicy pracujący przy melioracji gruntu w okolicach Wałcza w wykopanym przez siebie rowie, w tle zagajnik; robotnikami są młodzi przesiedleńcy narodowości ukraińskiej, w środku Stefan Łajkosz
N.N.
Chór "Wierchowyna" podczas akademii poświęconej Tarasowi Szewczence
Część z Zbiory fotograficzne
Występ chóru "Wierchowyna" założonego przez ukraińskich przesiedleńców z Akcji "Wisła" podczas akademii poświęconej Tarasowi Szewczence; członkowie chóru w strojach ludowych, w pierwszym szeregu kobiety, w drugim mężczyźni, stoją na scenie, na tle portretu Tarasa Szewczenki i dat jego urodzin i śmierci Autorem fotografii być może jest Jan Gawan (wg świadka niejaki Galan)
N.N.
Część z Zbiory fotograficzne
Występ chóru "Wierchowyna" założonego przez ukraińskich przesiedleńców z Akcji "Wisła", członkowie chóru w strojach ludowych, w pierwszym szeregu kobiety, w drugim mężczyźni, przed chórem dyrygent. Autorem fotografii być może jest Jan Gawan (wg świadka niejaki Galan)
N.N.
Franciszek Komasara opisuje walkę w Batalionach Chłopskich podczas II wojny światowej, przyjazd na Żuławy w 1947 roku, prowadzenie indywidualnego gospodarstwa rolnego, pełneinie funkcji prezesa Kółka Rolniczego w Stogach, oraz prezesa Wojewódzkiego Związku Kółek Rolniczych w Elblągu, przewodnicego rady Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Elblągu, przewodnicego rady Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Malborku, przewodnicego komisji rewizyjnej Centralnego Związku Przedsiębiorczości Mleczarskiej w Warszawie, działalność w Polskim Stronnictwie Ludowym. Zakres chronologiczny: 1923-2018 Miejsca wydarzeń: Komorów (pow. buski, woj. świętokrzyskie), Stogi (pow. malborski, woj. pomorskie), Częstochowa (woj. śląskie), Pacanów (woj. świętokrzyskie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Słupia (pow. jędrzejowski, woj. świętokrzyskie), Sandomierz (woj. świętokrzyskie), Malbork (woj. pomorskie), Busko Zdrój (woj. świętokrzyskie), Kałdowo (pow. malborski, woj. pomorskie), Elbląg (woj. warmińsko-mazurskie), Kraków (woj. małopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Poznań (woj. wielkopolskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Sierpc (woj. mazowieckie), Ciechocinek (pow. aleksandrowski, woj. kujawsko-pomorskie), Stara Kościelnica (pow. malborski, woj. pomorskie), Tczew (woj. pomorskie), Stegna (woj. pomorskie)
Komasara Franciszek
Uczniowie i nauczyciele ukraińskiej szkoły [w Białym Borze]
Część z Zbiory fotograficzne
Portret zbiorowy uczniów i nauczycieli szkoły przesiedleńców ukraińskich w Białym Borze, w drugim rzędzie od dołu siedzą nauczyciele, od lewej: Włodzimierz Szulhan, Stefania Szulhan, Eugenia Koziej (Kowalczyk), Oleksy Kotyński
Gawan Jan
Rodzina ukraińskich przesiedleńców z Akcji "Wisła"
Część z Zbiory fotograficzne
Rodzina Eugenii Kowalczyk kilka lat po przesiedleniu w Dzikowie: siedzi ojciec Michał Koziej, stoi matka Maria Koziej, obok niej Eugenia Kowalczyk (Koziej)
N.N.
Zabawa choinkowa w szkole ukraińskich przesiedleńców [w Białym Borze]
Część z Zbiory fotograficzne
Uczniowie szkoły ukraińskiej, prawdopodobnie w Białym Borze, podczas zabawy świątecznej w klasie szkolnej; wśród dzieci Oleksy Kotyński, nauczyciel; w tle choinka i zespół muzyczny, pod oknami siedzą starsze osoby; na ścianie tablica i godło państwowe
Gawan Jan
Chrzest w rodzinie ukraińskich przesiedleńców z Akcji "Wisła"
Część z Zbiory fotograficzne
Eugenia i Mikołaj Kowalczyk przed kaplicą grekokatolicką w Białym Borze; na rękach Eugenii Kowalczyk ich córka Elżbieta
Gawan Jan
Ślub wśród ukraińskich przesiedleńców z Akcji "Wisła"
Część z Zbiory fotograficzne
Ślub w kaplicy grekokatolickiej w Białym Borze; błogosławi ks. Stefan Dziubyna, w środku Józef Ikało (pan młody)
Gawan Jan
Ślub wśród ukraińskich przesiedleńców z Akcji "Wisła"
Część z Zbiory fotograficzne
Pierwszy ślub w kaplicy grekokatolickiej w Białym Borze - Eugenia i Mikołaj Kowalczykowie wśród wiernych
Gawan Jan
Rodzina ukraińskich przesiedleńców z Akcji "Wisła"
Część z Zbiory fotograficzne
Rodzina Eugenii Kowalczyk zaraz po przesiedleniu w Rzeczenicy: matka Maria Koziej, obok niej Eugenia Kowalczyk (Koziej), na kolanach matki młodszy brat Eugenii, Marian Koziej
N.N.
Uczniowie ukraińskiej szkoły [w Białym Borze] wraz z nauczycielką
Część z Zbiory fotograficzne
Portret zbiorowy uczniów jednej z klas ukraińskiej szkoły, prawdopodobnie w Białym Borze; w środku stoi Eugenia Koziej (Kowalczyk); jest to drugi dzień funkcjonowania szkoły.
Gawan Jan
Uczniowie ukraińskiego internatu [w Białym Borze]
Część z Zbiory fotograficzne
Uczniowie ukraińskiego internatu, prawdopodobnie na ulicy Białego Boru, w środku prawdopodobnie Mikołaj Kowalczyk
N.N.
Spotkanie towarzyskie nauczycieli szkół ukraińskiej i polskiej [w Białym Borze]
Część z Zbiory fotograficzne
Nauczyciele szkół ukraińskiej i polskiej, prawdopodobnie w Białym Borze (z relacji świadek nie wynika to dokładnie), zebrani na spotkaniu towarzyskim, podczas spożywania posiłku w niezidentyfikowanym wnętrzu; druga od lewej Eugenia Koziej (Kowalczyk), czwarty od lewej prawdopodobnie Oleksy Kotyński, piąta prawdopodobnie Stefania Szulhan
Gawan Jan
Założyciele ukraińskiej szkoły [w Białym Borze]
Część z Zbiory fotograficzne
Portret zbiorowy założycieli ukraińskiej szkoły, prawdopodobnie w Białym Borze (z relacji świadek nie wynika to dokładnie) - Włodzimierz Szulhan, Stefania Szulhan, Eugenia Koziej (Kowalczyk), Oleksy Kotyński
Gawan Jan
Pierwsza komunia święta w parafii Kulin
Część z Zbiory fotograficzne
Portret zbiorowy dzieci pierwszokomunijnych z parafii Kulin, prawdopodobnie przed kościołem, w tle rodzice, obok dzieci ksiądz Adam Dziedzic, pierwszy proboszcz parafii (1946-1953)
N.N.
Janina Głowacka z domu Jankowska opisuje wybuch II Wojny Światowej, przesiedlenie na Żuławy, pracę w gospodarce i spółdzielni produkcyjnej, nabożeństwa majowe, porównuje prace gospodarskie w powiecie łomżyńskim i na Żuławach. Zakres chronologiczny: 1929-2018 Miejsca wydarzeń: Młynik (woj. podlaskie), Kmiecin (woj. pomorskie), Łomża (woj. podlaskie), Elbląg (woj. warmińsko-mazurskie)
Głowacka Janina
Wanda Dolecka z domu Mazur opisuje przesiedlenie na Żuławy, trudy życia na Lubelszczyźnie, przejęcie gospodarstwa we wsi Leszkowy, trudną sytuację we wsi po przesiedleniu, pracę w spółdzielni produkcyjnej, podtopienia i powodzie na Żuławach, melioracje, pomoc sąsiedzką podczas żniw, zabawy wiejskie, działaność Koła Gospodyń Wiejskich, a także o kontaktach z Niemcami po przyjeździe na Żuławy i przyjazdach Niemców na tereny Żuław w okresie późnego PRL-u. Zakres chronologiczny: 1945-2018 Miejsca wydarzeń: Siedliszczki (woj. lubelskie), Leszkowy (woj. pomorskie), Kiezmark (pow. gdański, woj. pomorskie), Malbork (woj. pomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Giemlice (pow. gdański, woj. pomorskie), Cedry Wielkie (woj. pomorskie)
Dolecka Wanda
Maria Mazurek z domu Bydlak opisuje pracę w gospodarstwie w okresie dziecięcym, pomoc Żydom ukrywającym się w lesie w pobliżu Strzegomia, udział brata w Powstaniu Warszawskim, osiedlenie się na Żuławach, trudy życia codziennego po wojnie, m.in. głód, ciężką pracę na roli bez potrzebnego sprzętu, pracę w spółdzielni rolniczej, nabożeństwa majowe. Zakres chronologiczny: 1930-2018 miejsca wydarzeń: Strzegom (woj. świętokrzyskie), Leszkowy (woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Częstochowa (woj. śląskie)
Mazurek MAria
Lucjan Nagrodzki opisuje sytuację w obozie KL Lublin na Majdanku, sytuację ludności żydowskiej na Lubelszczyźnie, wyzwolenie obozu, przyjazd na Żuławy i przejęcie poniemieckiego gospodarstwa, pracę na roli, działalność w Radzie Gminy. Zakres chronologiczny: 1934-2018 Miejsca wydarzeń: Lublin (woj. lubelskie), Świdnik (woj. lubelskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Lubstowo (pow. malborski, woj. pomorskie), Malbok (woj. pomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Elbląg (woj. warmińsko-mazurskie), Lasowiec (woj. warmińsko-mazurskie), Myszewo (pow. malborski, woj. pomorskie), Nowy Staw (pow. malborski, woj. pomorskie), Zosinowo (pow. radzyński, woj. lubelskie), Radzyń Podlaski (woj. lubelskie), Szadółki (pow. gdański, woj. pomorskie), Gdynia (woj. pomorskie), Wejherowo (woj. pomorskie), Wierciny (pow. nowodworski, woj. pomorskie), Kałdowo (pow. malborski, woj. pomorskie), Kmiecin (pow. malborski, woj. pomorskie)
Nagrodzki Lucjan
Piotr Przedcieczyński - relacja
Piotr Przedcieczyński opisuje życie na Podlasiu przed wojną, organziację życia po wojnie na Żuławach, objęcie poniemieckiego gospodarstwa, charakterystykę uprawy ziemi na Żuławach a także pomoc sąsiedzką w powojennych latach. Zakres chronologiczny: 1924-2018 Miejsca wydarzeń: Michałówka (pow. bialski, woj. lubelskie), Ostaszewo (pow. nowodworski, woj. pomorskie), Groblica (pow. nowodworski, woj. pomorskie), Nowy Dwór Gdański (woj. pomorskie), Piła (woj. wielkopolskie), Elbląg (woj. warmińsko-mazurskie), Dziegciarka (Biała Podlaska, pow. bialski, woj. lubelskie), Leśna Podlaska (pow. bialski, woj. lubelskie), Burwin (pow. bialski, woj. lubelskie), Krasówka (pow. bialski, woj. lubelskie), Łomazy (pow. bialski, woj. lubelskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Gdańsk (woj. pomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Tczew (woj. pomorskie), Nowa Cerkiew (pow. nowodworski, woj. pomorskie), Łódź (woj. łódzkie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Miśk Mazowiecki (woj. mazowieckie), Poznań (woj. wielkopolskie), Palczewo (pow. nowodworski, woj. pomorskie), Lichnowy (pow. malborski, woj. pomorskie)
Przedcieczyński Piotr
Marianna Dudek z domu Barabasz opisuje dzieciństwo spędzone na żywieczczyźnie, okupację niemiecką, wyjazd na Ziemie Zachodnie i Północne, życie codzienne, religijne i społeczne, wyjazd niemieckiej ludności, pracę w szpitalu gruźliczym, edukację w szkole pszczelarskiej, działność milicji, a także szabrowanie w pałacu w Kamieńcu Ząbkowickim. Zakres chronologiczny: 1935-2018 Miejsca wydarzeń: Cięcina (woj. śląskie), Kamieniec Ząbkowicki (woj. dolnośląskie), Byczeń (pow. ząbkowicki, woj. wolnośląskie), Nowa Ruda (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Łódź (woj. łódzkie), Sandomierz (woj. świętokrzyskie)
Dudek Marianna
Kazimierz Bojczuk opisuje II Wojnę Światową w powiecie zaleszczyckim, wkroczenie wojsk niemieckich i radzieckich, zbrodnie dokonywane przez UPA na Polakach, opisuje jak wojna doświadczyła rodzinę świadka, przyjazd na Ziemie Zachodnie i Północne, wyjazd ludności niemieckiej, funkcjonowanie parafii we wsi Starczów, budowę kościoła w Goleniowie Śląskim, działaność opozycji antykomunistycznej na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych, wybory "bez skreśleń", pracę w Urzędzie Pocztowym w Kamieńcu Ząbkowickim oraz stan zachowania pałacu w Kamieńcu Ząbkowickim. Zakres chronologiczny: 1937-2018 Miejsca wydarzeń: Torskie (Ukraina), Zaleszczyki (Ukraina), Starczów (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Goleniów Śląski (woj. dolnośląskie), Kamieniec Ząbkowicki (woj. dolnośląskie), Ząbkowice Śląskie (woj. dolnośląskie), Bytom (woj. śląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie)
Bojczuk Kazimierz
Relacja Agnieszki Stępień rozpoczyna się od opisu, wydarzenia spalenia rodzinnego domu Świadka przez banderowców, wyjazdu do Szczucina, pobytu na froncie i podróży do Kluczborka, a dalej o wyjeździe do Radecza, gdzie poznała swojego przyszłego męża. Następnie opowiada o powstaniu kołchozów i aresztowaniu męża za sprzeciw wobec zapisania się do partii. Dalsza część relacji wspomina Niemców, którzy mieszkali na górze domu, który zajęli tuż po przesiedleniu na zachód. Opis życia rodzinnego jeszcze sprzed II wojny światowej, obchody z okazji śmierci J. Piłsudskiego, wybuch wojny, sytuacje Żydów mieszkających we wsi, wywózki bliskich na Syberię, wycieczkę na wschód po 1950r. W dalszej części Świadek opowiada o obchodach 1 maja w Polsce i wcześniej na wschodzie oraz powojenną historię swojego rodzeństwa. Zakres chronologiczny: lata 30-te XX w.- 2017 Miejsca wydarzeń: Szczucin (woj. małopolskie), Złoczów (obecnie Ukraina), Kluczbork (woj. opolskie), Radecz (pow. wołowski, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Trzebnica (woj. dolnośląskie), Bytom (woj. śląskie), Tarnów (woj. małopolskie)
Stępień Agnieszka
Relacja Katarzyny Czykiel dotyczy życia codziennego w Leśniewicach, II Wojny Światowej, przesiedlenia na Ziemie Zachodnie i Północne oraz życia codziennego na tych ziemiach. Zakres chronologiczny: 1927-2017 Miejsca wydarzeń: Leśniewice (Ukraina), Brzeg Dolny (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kręsk (woj. warmińsko-mazurskie), Lwów (Ukraina)
Czykiel Katarzyna
Irena Maria Wróblewska - relacja
Relacja Ireny Marii Wróblewskiej z domu Wiernik, dotyczy dzieciństwa, okupacji niemieckiej, wkroczenia Armii Czerwonej, rzezi wołyńskiej, przesiedlenia na Ziemie Zachodnie i Północne, życia codziennego na ziemiach powojennego Dolnego Śląska. Zakres chronologiczny: 1918-2017 Czas nagrania: Podkamień (Ukraina), Brzeg Dolny (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Chojnów (pow. legnicki, woj. dolnośląski), Wołów (woj. dolnośląskie), Lesko (Ukraina), Karpacz (woj. dolnośląskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)
Wróblewska Irena
Uczniowie szkoły żydowskiej im. I. L. Pereca w Legnicy na wycieczce w Krakowie
Część z Zbiory fotograficzne
[Portret zbiorowy uczniów i nauczycieli szkoły podstawowej im. I. L. Pereca w Legnicy podczas wycieczki do Krakowa, w dolnym rzędzie trzecia od lewej Rachela Bogner (z d. Łukomska), pozostali niezidentyfikowani, przy postaci chłopca stojącego w górnym rzędzie po prawej stronie znak "x"; na odwrocie odręczny podpis] VII klasa, wycieczka do Krakowa / 1951
N.N.
Uczniowie szkoły żydowskiej im. Icchaaka Lejba Pereca w Legnicy
Część z Zbiory fotograficzne
[Portret zbiorowy uczniów i nauczycieli szkoły podstawowej im. Icchaaka Lejba Pereca przy ul. Rycerskiej 13 w Legnicy, w dolnym rzędzie pierwsza z lewej siedzi Rachela Bogner (z d. Łukomska), pozostali niezidentyfikowani; u góry odciśnięty odręczny podpis kolejnego zdjęcia, lustrzane odbicie: VII klasa, wycieczka do Krakowa; na odwrocie odręczny podpis] 1947 II Szkoła Żydowska w Legnicy im. Pereca [pierwszą szkołą była Szkoła Hebrajska im. Chajima Nachmana Bialika przy ul. Grodzkiej 20/21]
N.N.
WRASTANIE. Ziemie Zachodnie i Północne. Początek.
Część z Dokumenty Życia Społecznego
Plakat wystawy czasowej "Wrastanie. Ziemie Zachodnie i Północne. Początek".
Ośrodek "Pamięć i Przyszłość"
Jerzy Walczyński opisuje dzieciństwo podczas II Wojny Światowej, wejście wojsk niemieckich i radzieckich, ukrywanie się w lasach, zbrodnie UPA na rodzinie świadka, wywiezienie sióstr na roboty przymusowe do fabryki amunicji w Niemczech, wyjazd na Ziemie Zachodnie i Północne i relacje z niemieckimi mieszkańcami. Zakres chronologiczny: 1928-1955 Miejsca wydarzeń: Huta Stepańska (daw. pow. kostopolski, woj. wołyńskie), Wołów (woj. dolnośląskie), Malczyce (pow. średzki, woj. dolnośląski), Prawików (pow. wołoski, woj. dolnośląskie), Offenbach (Niemcy), Legnica (woj. dolnośląskie)
Walczyński Jerzy
Relacja Aleksandry Otorowskiej opisuje losy Świadka i jego rodziny podczas zesłania na Syberię, a następnie powrót do Polski. Losy polskich sierot ewakuowanych ze Związku Radzieckiego. Czasy powojenne, przeprowadzki i poszukiwanie pracy. Opisy wydarzeń ze stanu wojennego.Zakres chronologiczny: 1941-1992 Miejsca wydarzeń: Janów (obecnie Białoruś), Barnauł (Rosja), Jangijul (Uzbekistan), Taszkient (Uzbekistan), Kitab (Uzbekistan), Teheran (Iran), Isfahan (Irak),Genua (Włochy), Rzym (Włochy), Łódź (woj. łódzkie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Duszniki Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Stare Jabłonki (woj. warmińsko-mazurskie), Międzylesie (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)
Otorowska Aleksandra
Relacja Stanisława Nideckiego opisuje organizacje życia w powojennych Malczycach, podjęcie pracy na kolei, wznowienie działalności fabryki papieru, sytuacje rodzin Niemieckich. Przeprowadzka do Wrocławia z żoną.Zakres chronologiczny: 1945-1960 Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Mazurowice (woj. dolnośląskie), Malczyce (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Wołów (woj. dolnośląskie), Włocławek (woj. kujawsko-pomorskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)
Nidecki Stanisław
Plakat. Na swoim? U siebie? Wśród swoich? Pierwsze lata na Ziemiach Zachodnich i Północnych.
Część z Dokumenty Życia Społecznego
Plakat powiadamiający o Konferencji, która odbyła się w Ośrodku "Pamięć i Przyszłość" w dniach 6-7 listopada 2017.
Ośrodek "Pamięć i Przyszłość"
Dzieci, młodzież i studenci za Ziemiach Zachodnich po II wojnie światowej: konferencja naukowa
Część z Dokumenty Życia Społecznego
Ośrodek "Pamięć i Przyszłość"
Helena Zubowska opisuje losy swojej rodziny zamieszkałej w Obertynie, przesuwanie się linii frontu podczas działań wojennych, działalność UPA w okolicach Obertyna, życie codzienne podczas wojny, problem głodu, przesiedlenie na Ziemie Zachodnie i Północne, organizację powojennego życia w Siedlcach, zniszczenia wojenne we Wrocławiu. Zakres chronologiczny: 1935-1980 Miejsca wydarzeń: Obertyn (pow. horodeński, woj. stanisławowskie), Siedlce (pow. oławski, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zadubrowce (Ukraina), Radwanice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Marcinkowice (woj. dolnośląskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie)
Zubowska Helena
Dzieci, młodzież i studenci za Ziemiach Zachodnich po II wojnie światowej: konferencja naukowa
Część z Dokumenty Życia Społecznego
Ośrodek "Pamięć i Przyszłość"
Odzyskane? Postulowane? Zintegrowane? debata o tożsamości Ziem Zachodnich i Północnych
Część z Dokumenty Życia Społecznego
Dnia 3 marca 2017 roku zorganizowano otwartą debatę „Odzyskane? Postulowane? Zintegrowane?” na temat tożsamości Ziem Zachodnich i Północnych. W debacie wzięli udział prof. Andrzej Sakson z Instytutu Zachodni w Poznaniu, prof. Grzegorz Strauchold z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego oraz prof. Robert Traba reprezentujący Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie. Dyskusję poprowadził dr Wojciech Kucharski, wicedyrektor Ośrodka „Pamięć i Przyszłość”. Debata została zorganizowana w ramach Sieci Ziem Zachodnich i Północnych, dotowanej ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Ośrodek "Pamięć i Przyszłość"
Relacja Bożeny Łukaszek rozpoczyna się od momentu wybuchu Powstania Warszawskiego. Decyzja ojca Świadka o przeprowadzce do Pruszkowa, obóz przejściowy, wypędzenia ludności Polskiej przez Niemców po kapitulacji stolicy, wywózki, łapanki. Po wojnie wyjazd na Ziemie Zachodnie, życie codzienne z rodowitymi mieszkańcami tych terenów. Zakres chronologiczny: 1944-1945Miejsca wydarzeń: Włochy (obecnie dzielnica Warszawy), Pruszków (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kudowa- Zdrój (woj. dolnośląskie), Częstochowa (woj. śląskie), Łódź (woj. łódzkie), Koluszki (woj. łódzkie)
Łukaszek Bożena
Julian Głuchowski, opisuje wkroczenie najpierw wojsk niemieckich, a następnie rosyjskich do Lwowa. Przedstawia losy ojca świadka, który działał w AK. Ucieczkę całej rodziny z Kresów Wschodnich, powojenną rzeczywistość. Przynależność do grupy oporu- Młodzieżowych Brygad AK, a następnie pozbawienie wolności na okres 3 lat, obóz pracy w Jaworzynie. Wieloletnie represje (niemożność podjęcia studiów, wielokrotne zwolnienia z pracy). W stanie wojennym członek „Solidarności Walczącej”, ukrywał w swoim mieszkaniu Kornela Morawieckiego, kolportował prasę podziemną. Zakres chronologiczny: 1939-1990 Miejsca wydarzeń: Lwów (obecnie Ukraina), Kraków (woj. małopolskie), Rzeszów (woj. podkarpackie), Ostróda (woj. warmińsko- mazurskie), Wrocław (woj. dolnośląskie)
Głuchowski Julian
Zdzisław Maliszewski, opisuje sytuacje rodziny byłego legionisty podczas II wojny światowej, przejście wojsk niemieckich, likwidacje getta w Skałacie, ukrywanie Żydówki w domu rodzinnym,zmuszenie do wyjazdu na Ziemie Zachodnie. Zakres chronologiczny: 1939-1955 Miejsca wydarzeń: Horodnica ( Ukraina), Skałat (Ukraina), Tarnopol (Ukraina), Berezowice (Ukraina), Borszczów (Ukraina), Bytom (woj. śląskie), Chodaczków Wielki (Ukraina), Chróścina (pow. siematycki, woj. podlaskie), Czortków (Ukraina), Częstochowa (woj. śląskie), Hadyńkowce (Ukraina), Lwów (Ukraina), Opole (woj. opolskie), Katowice (woj. śląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Piszczatyńce (Ukraina), strzelce Opolskie (woj. opolskie), Wołoczyska (Ukraina), Kołodziejówka (Ukraina), Berlin (Niemcy)
Maliszewski Zdzisław
Jadwiga Moskal, opisuje nastroje panujące pośród ludności pochodzenia polskiego i ukraińskiego na Kresach Wschodnich, napaści, rabunki, morderstwa dokonywane przez Ukraińców, wyjazd ostatnim transportem ze Lwowa na Ziemie Zachodnie. Zakres chronologiczny: 1939-1945 Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Chociwel (woj. zachodniopomorskie), Podhojce (woj. tarnopolskie), Stanisławów (Ukraina)
Jadwiga Moskal
Kościół na Ziemiach Zachodnich i Północnych 1945-1972: odczyt ks. abpa Bolesława Kominka
Część z Dokumenty Życia Społecznego
Papieski Instytut Studiów Kościelnych w Rzymie
Jan Hutnik, pochodzący z Wołynia opisuje wydarzenia związane ze zbrodniami (z lat 1943-1945) oddziałów Ukraińskiej Armii Powstańczej przeciwko ludności polskiej, okręgu tarnopolskiego. Najbardziej traumatycznym wspomnieniem z tego okresu dla Świadka była rzeź dokonana w jego rodzinnej miejscowości (Korościatynie) w nocy z 28 na 29 luty 1944 r. Druga część relacji dotyczy czasów powojennych, kiedy to wraz z całą rodziną Świadek zostaje przesiedlony z kresów wschodnich na Ziemie Zachodnie. Zakres chronologiczny: lata 30-te - 50-te XX w. Miejsca wydarzeń: Korościatyn (obenie Krynica, Ukraina), Strzelin (woj. dolnośląskie), Lwówek Śląski (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Stanisławów (Ukraina)
Hutnik Jan
Michał Sobków, wrocławski lekarz, opisuje relacje pomiędzy trzema grupami narodowościowymi: Polakami, Ukraińcami a Żydami na przedwojennych Kresach, okupacje sowiecką, wkroczenie wojsk niemieckich na Kresy, relacje Polaków z Ukraińcami przed jak i w trakcie wojny, rzezie Ukraińców na Polakach, a także stosunek ukraińskiego duchowieństwa do tych rzezi, migracje na Ziemie Zachodnie, budowę życia codziennego w powojennym Wrocławiu, studia medyczne i pracę lekarza inspekcyjnego. Zakres chronologiczny: 1927-2010 Miejsca wydarzeń: Koropiec (Ukraina), Wiszniów (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zaleszczyki (Ukraina), Stanisławów (Ukraina), Charków (Ukraina), Siechnice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie)
Sobków Michał
Zdzisława Kita, z domu Topolewska, opisuje okupację niemiecką, relacje Polaków z Niemcami, relacje z ludnością autochtoniczną Pomorza, funkcjonowanie oświaty i administracji na Ziemiach Zachodnich w latach powojennych, różnice w tradycjach Mazowsza i Pomorza oraz osadników przybyłych z różnych rejonów Polski. Zakres chronologiczny: 1932-2016 Miejsca wydarzeń: Szczutowo (pow. sierpeckie, woj. mazowieckie), Stara Wola (pow. sierpecki, woj. mazowieckie), Elbląg (woj. warmińsko-mazurskie), Lębork (woj. pomorskie), Kwidzyn (woj. pomorskie), Mikołajki Pomorskie (pow. sztumski, woj. pomorskie), Gdakowo (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie)
Kita Zdzisława
Jadwiga Mazur opisuje życie codzienne na Ziemiach Zachodnich po wojnie, funkcjonowanie oświaty, pracę w stacji sanitarno-epidemiologicznej, zwyczaje typowe dla regionu. Zakres chronologiczny: 1944-2016 Miejsca wydarzeń: Stary Strachocin (pow. makowski, woj. mazowieckie), Kwidzyn (woj. pomorskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Nowy Dwór (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Pułtusk (woj. mazowieckie), Warszawa (woj. mazowieckie), Maków Mazowiecki (woj. mazowieckie), Gdańsk (woj. pomorskie), Częstochowa (woj. śląskie)
Mazur Jadwiga
Władysław Kowalewski - relacja
Władysław Kowalewski opisuje rozwój instytucji kultury w Kwidzynie, z perspektywy kierownika wydziału Kultury Prezydium Powiatowej Rady Narodowej, nauczanie w szkołach oraz działaność zespołu folklorystycznego. Zakres chronologiczny: 1939-2016 Miejsca wydarzeń: Janiszewice (pow. zduńskowolski, woj. łódzkie), Zduńska Wola (woj. łódzkie), Łódź (woj. łódzkie), Kwidzyn (woj. pomorskie), Sopot (woj. pomorskie)
Kowalewski Władysław
Irena Zając, z domu Jastrząb, opisuje okupacje niemiecką w Ostrowcu, powstawanie i funkcjonowanie edukacji na Ziemiach Zachodnich, relacje pomiędzy Polakami z różnych stron Polski, a także ludnością żydowską. Zakres chronologiczny: 1925-2016 Miejsca wydarzeń: Ostrów Świętokrzyski (woj. świętokrzyskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Kwidzyn (woj. pomorskie), Pułaczów (pow. kielecki, woj. świętokrzyskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Opatów (woj. świętokrzyskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)
Zając Irena
Helena Paciorek, z domu Banach, opisuje Mazury po wojnie, działalność Ligi Kobiet, Hufców Pracy, Związku Młodzieży Wiejskiej oraz Związku Młodzieży Socjalistycznej oraz oświaty w powojennym Kwidzynie. Zakres chronologiczny: 1933-2016 Miejsca wydarzeń: Dubnica Kurpiowska (pow. sokólski, woj. podlaskie), Ruciane (pow. piski, woj. warmińsko-mazurskie), Mrągowo (woj. warmińsko-mazurskie), Kwidzyn (woj. pomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie)
Paciorek Helena
Wspomnienia autorki o wojennych przeżyciach jej i jej rodziny we Lwowie i podkrakowskiej wsi oraz o życiu po wojnie najpierw w Krakowie, a potem na Ziemiach Odzyskanych. Wspomniana jest również osoba jej stryja, który uciekł ze Lwowa i dołączył do armii gen. Andersa jako kierowca wojskowy, a po wojnie pozostał w Anglii, oraz wyjazd do Lwowa w 1988 roku. Zakres chronologiczny: 01.1941- po 10. 1956 Miejsca wydarzeń: Lwów, Lipica Murowana (woj. małopolskie, pow. bocheński), Kraków, Legnica, Wrocław
Kofroń Danuta
Jan Ziarko, opisuje dzieciństwo spędzone pod okupacją niemiecką, funkcjonowanie oświaty w okresie powojennym w Malborku oraz Sztumie a także Związku Nauczycielstwa Polskiego, szerzenie oświaty na terenach wiejskich, osadnictwo oraz konflikty pomiędzy ludnością napływową a autochtoniczną na Ziemiach Zachodnich, problem zniszczeń wojennych w Malborku a także stosunek ludności do Żołnierzy Wyklętych. Zakres chronologiczny: 1935-2016 Miejsca wydarzeń: Tomaszówka (Białoruś), Hajnówka (woj. podlaskie), Lublin (woj. lubelskie), Gdakowo (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Malbork (woj. pomorskie), Sztum (woj. pomorskie), Mikołajki Pomorskie (pow. sztumski, woj. pomorskie), Nowy Dwór Gdański (woj. pomorskie), Narewka (pow. hajnowski, woj. podlaskie), Stary Targ (pow. sztumski, woj. pomorskie), Frombork (pow. braniecki, woj. warmińsko-mazurskie), Ryjewo (pow. kwidzyński, woj. pomorski)
Ziarko Jan
Gabriela Lipska, z domu Grzecka, opisuje II Wojnę Światową na Pomorzu, wygląd i funkcjonowanie powojennego Gdańska, w tym Stoczni Gdańskiej, wysiedlenia Niemców, opisuje tworzenie się życia społecznego w Czersku, funkcjonowanie zakładu fotograficznego, który prowadziła razem z mężem. Zakres chronologiczny: 1940-2016 Miejsca wydarzeń: Czersk (pow. chojnicki, woj. pomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Sztum (woj. pomorskie), Grudziądz (woj. kujawsko-pomorskie), Malbork (woj. pomorskie), Kwidzyn (woj. pomorskie), Czernin (pow. sztumski, woj. pomorskie)
Lipska Gabriela
Edmund Hoppe, opisuje odbudowę Sztumu, odgruzowywanie miasta, problem szabrownictwa, kryzys mieszkalnictwa, działalność w organizacji Służba Polsce oraz w Miejskiej Radzie Narodowej w Sztumie, społeczność rzemieślników w Sztumie, relacje pomiędzy Polakami a Niemcami. Zakres chronologiczny: 1930-2000 Miejsca wydarzeń: Czersk (pow. chojnicki, woj. pomorskie), Sztum (pow. sztumski, woj. pomorskie), Pietrzwałd (pow. ostródzki, woj. warmińsko-mazurskie), Konin (woj. wielkopolskie)
Hoppe Edmund
Eleonora Głuchowska, z domu Januszewskiej, opisuje miejsce urodzenia i pochodzenie rodzinne, pobyt w obozie przejściowym dla wdów, repatriację na Ziemie Zachodnie, życie religijne, relacje Polaków z autochtoniczną ludnością niemiecką oraz ludźmi przesiedlonymi z terenów dzisiejszej Ukrainy, pracę w zawodzie nauczycielki. Zakres chronologiczny: 1936-1990 Miejsca wydarzeń: Wilno (Litwa), Smołdzino (pow. słupski, woj. pomorskie), Słupsk (woj. pomorskie), Siecie (pow. słupski, woj. pomorskie), Świnoujście (woj. zachodniopomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)
Głuchowska Eleonora
Helena Stamporowska opisuje wyjazd na prace przymusowe do podwiedeńskiej miejscowości Marchegg, przyjazd na tzw. Ziemie Odzyskane, relacje pomiędzy ludnością niemiecką, a polskimi osadnikami, powojenne życie codzienne, tradycje i obyczaje. Zakres chronologiczny: 1931-1990 Miejsca wydarzeń: Rajsko (pow. oświęcimski, woj. małopolskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Marchegg (Austria), Wieluń (woj. łódzkie), Słupsk (woj. pomorskie), Gardna Wielka (pow. słupski, woj. pomorskie), Stojcino (pow. słupski, woj. pomorskie), Smołdziński Las (woj. pomorskie)
Stamporowska Helena
Jan Stelmaszczuk opisuje osadnictwo wojskowe na Wołyniu, relację pomiędzy nowoosiadłymi a Ukraińcami, ucieczkę z Wołynia, przemieszczenie się na Ziemie Północne, życie i pracę w Polsce Ludowej, relacje pomiędzy ludnością przybyłą z różnych stron Polski, organizacje czasu wolnego, tradycje przyniesione z różnych regionów. Zakres chronologiczny: 1933-1990 Miejsca wydarzeń: Teresin (pow. chełmski, woj. lubelskie), Stojcino (pow. słupski, woj. pomorskie), Stężarzyce (Wołyń, Ukraina), Uścimóg (pow. lubartowski, woj. lubelskie), Słupsk (woj. pomorskie), Choćmirówko (pow. słupski, woj. pomorskie), Hrubieszów (woj. lubelskie), Malbork (woj. pomorskie), Damnica (pow. słupski, woj. pomorskie),Święcichowo (pow. słupski, woj. pomorskie), Wiatrowo (pow. słupski, woj. pomorskie), Drzeżewo (pow. słupski, woj. pomorskie)
Stelmaszczuk Jan
Józef Owczark opisuje organizajce życia powojennego na Ziemiach Zachodnich i Północnych, zakładanie posterunkó milicji, problem szabrownictwa, edukację, działaność w harcerstwie, pracę w rybołóstwie, relacje pomiędzy Polakami, Rosjanami, Niemcami, Ukraińcami. Zakres chronologiczny: 1940-1990 Miejsca wydarzeń: Tomaszów Mazowiecki (woj. łódzkie), Gardna Wielka (pow. słupski, woj. pomorskie), Słupsk (woj. pomorskie), Smołdzin (woj. pomorskie), Sycewice (pow. słupski, woj. pomorskie), Żelków (woj. mazowieckie), Łódź (woj. łódzkie), Częstochowa (woj. śląskie)
Karmelita Aleksandra
Jarosław Krajnik opisuje przesiedlenie z Bieszczad, osiedlenie na Ziemiach Północnych, stosunki między ludnością Polską a Niemiecką, pracę w kołchozie, problem szabrownictwa, tradycje ludowe, relacje sąsiedzkie. Zakres chronologiczny: 1943-1990 Miejsca wydarzeń: Zachoczewie (pow. leski, woj. podkarpackie), Czysta (pow. słupski, woj. pomorskie), Gardna Wielka (pow. słupski, woj. pomorskie), Kluki (pow. słupski, woj. pomorskie), Słupski (woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Retowo (pow. słupski, woj. pomorskie)
Krajnik Jarosław
Katarzyna Podlak, z domu Gomułka, opisuje życie codzienne na Ziemiach Północnych po II Wojnie Światowej, niepewność ludzi przesiedlonych co do stałości zamieszkania na Ziemiach Odzyskanych, szabrownictwo, tradycjace ludowe, pomoc sąsiedzką. Zakres chronologiczny: 1938-1990 Miejsca wydarzeń: Zachoczewie (pow. leski, woj. podkarpackie), Czysta (pow. słupski, woj. pomorskie), Garda Wielka (pow. słupski, woj. pomorskie), Kluki (pow. słupski, woj. pomorskie), Mława (woj. mazowieckie), Warszawa (woj. mazowieckie), Słupsk (woj. pomorskie)
Podlak Katarzyna