Zbigniew Pawęska opisuje okupację niemiecką podczas II wojny światowej, zagładę Żydów, pacyfikacje polskich wsi, relacje Polaków z austriackimi żołnierzami, losy partyzantów, relacje z czerwonoarmistami, późniejsze aresztowanie i przesłuchanie przez UB, lata spędzone w więzieniach w latach pięćdziesiątych jako więzień polityczny.   Zakres chronologiczny: 1939-2008   Miejsca wydarzeń: Malenik (woj. lubelskie), Tarnogórd (pows. biłgorajski, woj. lubelskie), Bobolice (pow. myszkowski, woj. śląskie), Domaszków (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Ząbkowice Śląskie (woj. dolnośląskie), Międzylesie (woj. dolnośląskie). Jaworzono (woj. śląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Kamieniec Ząbkowicki (woj. dolnośląskie)

Relacja Stanisława Cielesza, kresowiaka, wspominającego czasy II Wojny Światowej w rodzinnej okolicy, od momentu budowy okopów przez Wojsko Polskie we wrześniu 1939 r., poprzez okupację niemiecką i wkroczenie Armii Czerwonej, następnie opisuje niektóre aspekty swojej służby w Korpusie Bezpieczeństwa Wewnętrznego i poszukiwanie mieszkania po zakończeniu służby; najwięcej szczegółów świadek poświęca aresztowaniu przez NKWD i kilkakrotną próbę ucieczki, ukrywanie się przed radzieckimi służbami, a także kwestii obecności religii w Wojsku Polskim i KBW, próbom zwerbowania w struktury Urzędu Bezpieczeństwa oraz pomocy, jakiej udzielili mu poszczególni wojskowi podczas poszukiwania pracy i mieszkania po zakończeniu służby wojskowej; wspomina też o represjach, jakie dotknęły jego rodzinę na Kresach po zajęciu ich przez ZSRR, represjach jakich dopuszczało się NKWD na żołnierzach AK i kontroli, jaką UB sprawowało nad szeregowymi żołnierzami WP.   Zakres chronologiczny: 1939-1952   Miejsca wydarzeń: Dzmisevičy (Dmisiewicze, Białoruś), Nemnovo (Niemnowo, Białoruś), Vojtovcy (Wójtowce, Białoruś), Sapockin (Sopoćkinie, Białoruś), Grodna (Grodno, Białoruś), Wrocław (woj. dolnośląskie), Opatów (woj. świętokrzyskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Lębork (woj. pomorskie), Oleśnica (woj. dolnośląskie), Wołczyn (pow. kluczborski, woj. opolskie), Namysłów (woj. opolskie), Kluczbork (woj. opolskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Częstochowa (woj. śląskie)

życzenia skierowane do Emila Maciejki zwolnionego ze służbyw KBW 12.02.1947 r.; podpisy nieczytelne należące do dowódcy i zastępcy dowódzy ds. polityczno-wychowawczych nieustalonej jednostki