okupacja niemiecka

Taksonomia

Kod

Uwagi do zakresu

Noty źródłowe

Display note(s)

Terminy hierarchiczne

okupacja niemiecka

okupacja niemiecka

Terminy równoznaczne

okupacja niemiecka

Powiązane terminy

okupacja niemiecka

191 Opis archiwalny results for okupacja niemiecka

191 results directly related Exclude narrower terms

Helena Adamczyk - relacja

Relacja Heleny Adamczyk dotyczy emigracji rodziców do Ameryki, życia rodzinnego i obchodzenia 3 maja przed wojną, uczestnictwa w harcerstwie i Żeńskim Stowarzyszeniu Młodzieży Katolickiej, II wojny światowej w Bydgoszczy, wysiedlenia z Bydgoszczy w latach 1939-1940, życia w okupowanym Lublinie 1940-1945.   Zakres chronologiczny: 1910-2000   Miejsca wydarzeń: Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Berlin (Niemcy), Gdańsk (woj. pomorskie), Lublin (woj. lubelskie), Lwów (Ukraina), Poznań (woj. wielkopolskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Wilno (Litwa), Sandomierz (woj. świętokrzyskie), Kraków (woj. małopolskie)

Adamczyk Helena

Andrzej Janik - relacja

Relacja Andrzeja Janika dot. II wojny światowej, okupacji niemieckiej, wywożenia ludności polskiej z terenów przyłączonych do III Rzeszy, pracy fizycznej w obozie pracy, powrotu do Polski, osiedlenia się we Wrocławiu i pracy Miejskiej Radzie Narodowej. Zakres chronologiczny: 1939 - 1956. Miejsca wydarzeń: Oborniki (woj. wielkopolskie), Dachau (Niemcy), Monachium (Niemcy), Poznań (woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Janik Andrzej

Stanisława Kusiak - relacja

Stanisława Kusiak z domu Bazan opisuje dzieje wsi Pilce, która została zlikwidowana po powodzi w 1997 roku, dzieciństwo oraz okupację niemiecką, przesiedlenie, koegzystencji z ludnością niemiecką, porównuje niemiecką wieś Pilz do polskiej wsi Pilce, opisuje funkcjonowanie szkoły powszechnej w Pilcach, w której była nauczycielką, a także działalność Koła Gospodyń Wiejskich w Pilcach.   Zakres chronologiczny: 1937-2018   Miejsca wydarzeń: Lipiny Górne (pow. biłgorajski, woj. lubelskie), Pilce (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Kamieniec Ząbkowicki (woj. dolnośląskie), Ożary (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Przyłęk (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Suszka (pow. ząbkowickie, woj. dolnośląskie), Złoty Stok (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Bardo (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Świdnica (woj. dolnośląskie), Lądek Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Kudowa Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie)

Kusiak Stanisława

Krystyna Iry - relacja

Relacja mieszkanki Legnicy dot. życia codziennego pod okupacją niemiecką i radziecką podczas II wojny światowej, kontaktów z oddziałami partyzanckimi, przyjazdu do Polski podczas tzw. drugiej repatriacji, osiedlenia się na Dolnym Śląsku.   Zakres chronologiczny: 1935 - 2011.   Miejsca wydarzeń: Hołowieńczyce (Białoruś), Kadysz (Białoruś), Sopoćkinie (Białoruś), Dąbrowa (woj. opolskie), Niemodlin (woj. opolskie), Opole (woj. opolskie),  Legnica (woj. dolnośląskie), Lębork (woj. pomorskie), Biała Podlaska (woj. lubelskie), Łuków (woj. lubelskie), Brześć (Białoruś), Łomża (woj. podlaskie), Grodno (Białoruś)

Iry Krystyna

Bożena Włodarczyk - relacja

Krótka relacja Bożeny Włodarczyk dot. II wojny światowej, wkroczenia Niemców do Wielkopolski, ukrywania zbiegłego Polaka, rewizji i nakazów pracy.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1945.   Miejsce wydarzeń: Starkowo (pow. wolsztyński, woj. wielkopolskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Rawicz (woj. wielkopolskie)

Włodarczyk Bożena

Feliks Trusiewicz - relacja

Obszerna relacja Feliksa Trusiewicza dot. II wojny światowej, okupacji radzieckiej i niemieckiej, stosunków społecznych pomiędzy ludnością zamieszkującą dawne województwo wołyńskie (Polaków, Ukraińców i Żydów), konfliktów etnicznych, mordowania ludności polskiej tzw. rzezi wołyńskiej. Świadek ze szczegółami opowiada o konkretnych napadach, sposobach zabijania, brutalnych gwałtach i katowania Polaków, opisuje swój strach, ucieczkę przed niebezpieczeństwem, losy bliskich i sąsiadów, organizowanie samoobrony w większych wsiach lub miasteczkach, stosunku władz niemieckich oraz partyzantki komunistycznej do czystek etnicznych.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1944   Miejsca wydarzeń: Obórki (Ukraina), Żurawicze (Ukraina), Czernyż (Ukraina), Kołki (Ukraina), Zielenica, Łuck (Ukraina), Przebraże (Ukraina), Sumy (Ukraina), Troki (Litwa), Wilno (Litwa), Świekatowo (woj. kujawsko-pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Baranowicze (Białoruś), Klewań (Ukraina), Rudniki (Ukraina), Parośla (Ukraina), Cumań (Ukraina), Huta Stepańska (Ukraina)

Trusiewicz Feliks

Danuta Ziontek - relacja

Krótka relacja Danuty Ziontek dot. warunków życia pod okupacja niemiecką we wsi na Kielecczyźnie, sytuacji ludności żydowskiej, warunków bytowych oraz działalności ojca w Związku Walki Czynnej i Armii Krajowej.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1990.   Miejsca wydarzeń: Sobków (woj. świętokrzyskie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Legnica (woj. dolnośląskie), Lubin (woj. dolnośląskie), Zgorzelec (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Jędrzejów (woj. świętokrzyskie)

Ziontek Danuta

Roman Świdziński - relacja

Relacja Romana Świdzińskiego dotyczy życia w Tarnopolu w czasie II Wojny Światowej, realiów życia w PRL-u oraz pracy w zawodzie pilota samolotów odrzutowych.   Zakres chronologiczny: 1933-1990   Miejsca wydarzeń: Balice (pow. krakowski, woj. małopolskie), Berlin (Niemcy), Biała (pow. prudnicki, woj. opolskie), Bornholm (wyspa, Dania), Bytom (woj. śląskie), Chicago (Stany Zjednocozne Ameryki), Czarnobyl (Ukraina), Dęblin (pow. rycki, woj. lubelskie), Gdynia (woj. pomorskie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Katowice (woj. śląskie), Kijów (Ukraina), Kraków (woj. małopolskie), Lwów (Ukraina), Moskwa (Rosja), Norymberga (Niemcy), Opole (woj. opolskie), Petryków (obw. tarnopolski, Ukraina), Redzikowo (pow. słupski, woj. pomorskie), Sachalin (wyspa w Rosji), Słupsk (woj. pomorskie), Smoleńsk (Rosja), Świerklaniec (pow. tarnogórski, woj. śląskie), Tarnopol (Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie), Wiedeń (Austria), Żytomierz (Ukraina)

Świdziński Roman

Helena Ziemniak - relacja

Relacja Heleny Ziemniak dot. II wojny światowej, wywózki całej rodziny w głąb III Rzeszy na roboty przymusowe, pracy rodziców, przyjazdu do Polski, organizacji życia, osiedlenia się na Dolnym Śląsku, nauki i pracy w handlu.   Zakres chronologiczny: 1939 - 1960.   Miejsca wydarzeń: Klon (woj. wielkopolskie), Anklam (Maklemburgia, Niemcy), Wrocław (woj. dolnośląskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)

Ziemniak Helena

Krystyna Mrozowska-Pieracka - relacja

Krystyna Mrozowska-Pieracka opisuje stosunki polsko-żydowskie w przedwojennym Chełmie Lubelskim, przeżycia wojenne, ucieczki przed frontem, niemiecką okupację, problem głodu, powstanie Teatru Wojska Polskiego, organizację życia kulturalnego po wojnie, zamieszkanie w poniemieckim domu, spędzanie urlopów w czasach PRL, tradycje świąteczne.   Zakres chronologiczny: 1920-2018   Miejsca wydarzeń: Chełm (woj. lubelskie), Lublin (woj. lubelskie), Radom (woj. mazowieckie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), , Świdnica (woj. dolnośląskie), Solice Zdrój (dziś Szczawno Zdrój, pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Krynica Zdrój (pow. nowosądecki, woj. małopolskie), Duszniki Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Kudowa Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Polanica Zdrój (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Mrozowska-Pieracka Krystyna

Roman Gągorowski - relacja

Relacja akowca dot. jego przeżyć wojennych oraz represji jakich doświadczył w okresie stalinowskim i podczas stanu wojennego. Zakres chronologiczny: 1941/1942-1982. Miejsca wydarzeń: pow. piotrkowski, Skokowa (pow. trzebnicki, woj. dolnośląskie), Ścinawa (pow. lubiński, woj. dolnośląskie), Katowice (woj. śląskie), Blachownia (pow. częstochowski, woj. ślaskie), Dobrenice (pow. piotrowski, woj. łódzkie), Piotrków Trybunalski (woj. łódzkie), Łask (woj. łódzkie), Łódź (woj. łódzkie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Wołów (woj. dolnośląskie), Trzebnica (woj. dolnośląskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Bytom (woj. śląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Oława (woj. dolnośląskie), Strzelin (woj. dolnośląskie), Austria, Szwajcaria

Gągorowski Roman

Olga Dendiak - relacja

Relacja polskiej Żydówki dot. losów jej rodziny przed i podczas II wojny światowej oraz przyjazdu, osiedlenia się i życia na Dolnym Śląsku po 1945 r. Zakres chronologiczny: XX w. Miejsca wydarzeń: Lwów, Bytom (woj. śląskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Dendiak Olga

Anna Zając - relacja

  • Relacja Anny Zając, mieszkanki podlwowskich Sokolnik, wspominającej przedwojenne życie w rodzinnej wsi, okupacje: niemiecką i radziecką, warunki życia i głód, traktowanie przez okupantów, następnie dokwaterowanie rodziny łemkowskiej i zmuszenie do wyjazdu z rodzinnej wsi, przyjazd na tzw. Ziemie Odzyskane, warunki mieszkaniowe, życie codzienne i rodzinne; wspomina też dobre relacje z zastanymi po przyjeździe Niemcami - zwykłymi ludźmi, lekarzem, księdzem; opowiada też o odwiedzinach rodzinnej wsi i Kresów w 1990 r.  
  • Zakres chronologiczny: 1938-1990  
  • Miejsca wydarzeń:
    Sokìl'niki (Sokolniki, daw. pow. Lwów, Ukraina),
    L'viv (Lwów, Ukraina),
    Oława (woj. dolnośląskie),
    Wierzbno (pow. Oława, woj. dolnośląskie),
    Marcinkowice (pow. Oława, woj. dolnośląskie),
    Sambor (Ukraina),
    Drohobycz (Ukraina),
    Gródek (Ukraina),
    Kamionka Strumiłowa (Ukraina),
    Rudki (Ukraina),
    Wrocław (woj. dolnośląskie),
    Radziechów (Ukraina)

Zając Anna

Janina Kolankiewicz - relacja

Relacja Janiny Kolankiewicz opisuje losy Świadka podczas okupacji niemieckiej w rodzinnej wsi, relacje z okupantem, przesiedlenie po wojnie na ziemie zachodnie, poszukiwanie szkoły licealnej i mieszkania na terenach poniemieckich. Zakres chronologiczny: 1939-1955   Miejsca wydarzeń: Tuchów (pow. tarnowski, woj. małopolskie), Oleśnica (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zakliczyn (pow. tarnowski, woj. małopolskie)

Kolankiewicz Janina (ur. 1926 r.)

Stefan Selerowicz - relacja

  • Relacja przymusowego robotnika przebywającego i pracującego we Wrocławiu podczas obleżenia miasta w 1945 roku, w dalszej części opis formowania się służby porządkowej po wojnie i pracy milicjanta.  
  • Zakres chronologiczny: 1922-1989.  
  • Miejsca wydarzeń:
  • Bełchatów (woj. łódzkie),
  • Wrocław (woj. dolnośląskie),
  • Zelów (pow. bełchatowksi, woj. łódzkie),
  • Łódź (woj. łódzkie),
  • Częstochowa (woj. śląskie),
  • Praszka (pow. oleski, woj. opolskie),
  • Wieluń (woj. łódzkie),
  • Hanower (Niemcy)

Selerowicz Stefan

Tadeusz Borkowski - relacja

  • Relacja Tadeusza Borkowskiego, w której opowiada on o swoich i brata przeżyciach podczas drugiej wojny światowej, którą spędzili w rodzinnym mieście - Grodnie. Oraz dalsze swe losy aż do śmierci brata w 1975 r. w Warszawie.]
  • Zakres chronologiczny: 1939-1975
  • Miejsca wydarzeń: Nieśwież, Stołpce, Grodno, Augustów, Wrocław

Borkowski Tadeusz

Wygnańcy z ziem wcielonych do Rzeszy - w Urzędowie.

Autor opisuje losy Polaków przesiedlonych z terenów Wielkopolski na Lubelszczyznę, opisuje proces transportu ludzi, represje niemieckie oraz pomoc mieszkańców Urzędowa i okolic dla wysiedlonych. Cytuje wspomnienia z Wigilli Bożego Narodzenia, wspomina również o kolaboracji i Volksdeutschach. Rekopis zawiera listę rodzin przesiedleńczych. Zakres chronologiczny: 18.12.1939-1943 Miejsca wydarzeń: Urzędów (woj. lubelskie pow. kraśnicki), Łódź (woj. łódzkie), Popkowice (woj. lubelskie pow. kraśnicki)

Ludwin Franciszek

Moja wojna 1939-1956.

Autor opisuje wybuch wojny, swoją działalność w wywiadzie Armii Krajowej, wejście wojsk sowieckich i akcję "Burza", aresztowanie i przesłuchania przez UB, wytoczony mu proces pokazowy i lata spędzane w różnych więzieniach i obozach pracy. Wspomina również o pomocy, jaką otrzymał w tym okresie, oraz o unieważnieniu wyroków w 1992 roku. Zakres chronologiczny: 05.1939-1956 Miejsca wydarzeń: miejscowość w pow. Chodzież (woj. wielkopolskie), Łódź (woj. łódzkie), Urzędów (woj. lubelskie, pow. kraśnicki), Lublin (woj. lubelskie), Czemierniki (woj. lubelskie, pow. radzyński), Wrocław (woj. dolnośląskie), Piechcin (woj. kujawsko-pomorskie, pow. żniński), Potulice (woj. kujawsko-pomorskie, pow. nakielski), Jelcz (obecnie Jelcz-Laskowice, woj. dolnośląskie, pow. oławski), Kłodzko (woj. dolnośląskie)

Ludwin Franciszek

Pamięć.

Autorka opisuje życie swojej rodziny pod okupacją niemiecką, wysiedlenie z rodzinnej miejscowości i powrót do domu po wojnie, wspomina zachowanie żołnierzy radzieckich, represje władz komunistycznych jakim została poddana rodzina za odmowę oddania ziemi do PGR, wydarzenia Poznańskiego Czerwca, swoje dorosłe życie we Wrocławiu i wydarzenia stanu wojennego. Zakres chronologiczny: 30.X.1935-1988 Miejsce wydarzeń: Wilkowyja (woj. wielkopolskie, pow. Gniezno), Wyszyna (woj. wielkopolskie, pow. turecki), Szymany (woj. warmińsko-mazurskie, pow. szczycieński), Poznań, Wrocław, Gniezno (woj. wielkopolskie)

Pawłowska Łucja

Dorastałam w walce o przetrwanie

Wspomnienia Hanny Wodzickiej z ostatnich wakacji w przedwojennej Polsce oraz z lat II Wojny Światowej, w czasie której autorka wraz z siostrą pracowała w warszawskiej fabryce Monopolu Tytoniowego, była więziona w obozie Altvorwerk (podobóz obozu koncentracyjnego Stutthof) i wykorzystywana przez Niemców do prac fortyfikacyjnych; autorka opisuje życie rodzinne wśród najbliższych (wyjazd do Monasterzysk), wspomina też wyjazd na kolonie do Rabki i stosunki na nim panujące; z czasów wojny autorka opisuje pomoc, jaką jej rodzina udzielała członkom Kedywu Armii Krajowej, organizację szpitala polowego w fabryce oraz sposoby dywersji i wykradania papierosów na potrzeby AK przez nią i jej siostrę; czas Powstania Warszawskiego wspomina z lokalnej perspektywy (wydarzenia w fabryce, losy dyrektora itp.); z pobytu w obozie Altvorwerk wspomina, oprócz własnych przeżyć dotyczących warunków bytowych, obserwacje z sąsiadującego "przez płot" obozu koncentracyjnego; opisuje ucieczkę z obozu wraz z siostrą, ukrywanie się i pomoc, jaką udzieliły jej przypadkowe osoby, także Niemcy. Zakres chronologiczny: 1939-1945 Miejsca wydarzeń: Warszawa (woj. mazowieckie), Rabka (woj. małopolskie), Monastiriska (Monasterzyska, daw. woj. tarnopolskie, Ukraina), Zielonka (pow. Wołomin, woj. mazowieckie), Sztutowo (obóz koncentracyjny Stutthof, woj. pomorskie), Stary Folwark (pow. Grudziądz, woj. kujawsko-pomorskie), Grudziądz (woj. kujawsko-pomorskie), Łódź (woj. łódzkie), Poronin (pow. tatrzański, woj. małopolskie)

Wodzicka Hanna

Wspomnienia Wandy Holuk-Skrzypek

Autorka przedstawia przedwojenne losy rodziny, opisuje gospodarstwo dziadka. Następnie wspomina o śmierci jej ojca z rąk członków UPA oraz ataku na jej dom. Pokrótce opisuje los swoich sióstr. Potem opowiada o swoim wyjeździe, wraz z matką, najpierw do Radziechowa, a potem na Ziemie Zachodnie. Dalej wspomina o ciężkiej pracy, aby utrzymać się w nowym miejscu zamieszkania. Zakres chronologiczny: 1938-2008 Miejsca Wydarzeń: Baryłowo (Ukraina), Radziechów (Ukraina), Brochów (woj. dolnośląskie), Grędzino (woj. dolnośląskie), Osiek (woj. dolnośląskie)

Holuk -Skrzypek Wanda

Zbiór wierszy i opowiadań autorstwa Jerzego Bandera

Jest to zbiór 8 wierszy i 6 krótkich opowiadań, autorstwa Jerzego Bandera. Mają one charakter osobisty. Autor dzieli się w nich swoimi przeżyciami, przemyśleniami. Skupia się na próbach poznania własnej historii oraz opisuje próby otrząśnięcia się po tragicznych przeżyciach II wojny światowej. Pisze o holokauście, Powstaniu w Getcie Warszawskim, zamachach z 11 września, II wojnie libańskiej. W poezji obecne są wątki religijne. Na ostatniej stronie zamieszcza autobiografię. Zakres chronologiczny: 1942-2006 Miejsca wydarzeń: Oświęcim (woj. małopolskie), Śródborów (obec. część Otwocka, woj. mazowieckie), Lwów (Ukraina), Warszawa, Hajfa (Izrael), Drohobycz (Ukraina), Sambor (Ukraina), Rakowice (obec. część Krakowa, woj. małopolskie), Zakopane (woj. małopolskie)

Bander Jerzy

Moja Retro-Inspekcja

Autor rozpoczyna swoją opowieść od przytoczenia wspomnień dziadków. Przedstawia pokrótce historię swojej rodzinnej wsi Huciska Nienadowskiego od początku XX w. do zakończenia II wojny światowej. Opisuje swoje dzieciństwo i młodość (edukację i pracę w PGR). Następnie wspomina swój pobyt w Nienadowej gdzie kontynuował edukację w szkole rolniczej, a później w Przemyślu w Zespole Szkół Budowlanych. Opisuje swój pobyt we Wrocławiu (praca, rozwijanie pasji muzycznych). Przedstawia realia służby w wojsku. Później wspomina swoje dalsze losy (praca w Lubaniu Śląskim i we Wrocławiu, ślub, studia, wyjazd do Budapesztu, wieloletnia praca we Wrocławskim Przedsiębiorstwie Budownictwa Ogólnego). Dzięki wspomnieniom autora, możemy poznać wiele cennych informacji na temat budownictwa w PRL. Autor dokładnie opisuje swoją działalność w Polskim Towarzystwie Miłośników Astronomii i Wrocławskim Towarzystwie Obserwatorów Nieba. W ostatnim rozdziale wspomina o zasłużonych ludziach dla Wrocławia, pochodzących z Huciska Nienadowskiego. Jako dodatek załącza krótką biografię Kazimierza Iwanowskiego. Zakres chronologiczny: 1913-1993 Miejsca wydarzeń: Hucisko Niewiadomskie (pow. przemyski, woj. podkarpackie), Nienadowa (pow. przemyski, woj. podkarpackie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Wrocław, Strachowice (woj. dolnośląskie), Lubań Śląski (woj. dolnośląskie), Wąsocz Grajewski (woj. podlaskie), Budapeszt (Węgry), Grodziec (pow. złotoryjski, woj. dolnośląskie), Szklarska Poręba (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie)

Fudali Eugeniusz

Wspomnienia Sióstr Zakonnych z Nienadowa i Huciska

Siostra Gerarda Genowefa Fiut opowiada historię działalności sióstr zakonnych ze Zgromadzenia Rodzina Maryi w Hucisku i Nienadowie. Opiera sie przy tym na swoich wspomnieniach oraz na przekazach siostry Ireny Maryniuk, tutejszej nauczycielki. Ze wspomnień wyłania się obraz życia na wsi przed wojną, w tym życia religijnego. Opisuje działalność misyjną, oświatową, medyczną i kulturalną sióstr, a także stosunek społeczeństwa do nich. Ukazana jest również rola hrabiostwa Milczewskich, we wspieraniu ochronki, którą prowadziły siostry. Wspomniana jest również okupacja niemiecka podczas II wojny światowej oraz pokrótce czasy komunizmu. Na końcu autorka relacji, przedstawia dalsze losy zakonnic oraz wspomina Święto Bożego Ciała. Zakres chronologiczny: 1906-2003 Miejsca wydarzeń: Nienadowa (pow. przemyski, woj.podkarpackie), Hucisko Nienadowskie (pow. przemyski, woj.podkarpackie), Dubieck (pow. przemyski, woj.podkarpackie), Kraków,Częstochowa

Fiut Gerarda Genowefa

Wspomnienia z okresu okupacji niemieckiej i pobytu na robotach przymusowych w Niemczech

Wspomnienia dziewczynki z czasów II wojny światowej. Opisuje jak wyglądała okupacja niemiecka na terenie jej rodzinnego miasta -Tomaszowa Mazowieckiego, po czym skupia się na opisie wywózki do III Rzeszy do pracy przymusowej, najpierw do miasta: Żelazny Bród, a później Hohenelbe. Opowiada o warunkach pracy, wyżywieniu i stosunkach obywateli III Rzeszy wobec pracowników przymusowych. Na uwagę wskazuje ciekawy opis relacji Polaków z obywatelami innych państw. W ostatniej części przedstawia dalsze losy swojej matki i swoje. Zakres chronologiczny:1939-1945/1990 Miejsca wydarzeń: Tomaszów Mazowiecki (woj.łódzkie), Żelazny Bród (dziś. Zelezny Brod -Czechy), Hohenelbe (dzis. Vrchlabi -Czechy), Zielona Góra, Wrocław.

Bielawska-Tryba Teresa

Jan Jerzy Głowacki OKRUCHY i okruszki Z ŻYCIA

Jan Jerzy Głowacki we wspomnieniach opisuje losy swojej rodziny oraz własne. Na początku wspomina swoje dzieciństwo, a także wydarzenia związane z jego rodzinnym gospodarstwem - Kolonia Przybysz. Głównie skupia się na życiu codziennym. Wielokrotnie wspomina o swoich przeżyciach związanych z okupacja niemiecką. Opowiada o relacjach Polaków z Niemcami, Rosjanami, Ukraińcami, Żydami oraz Łużyczanami i Czechami. Opisuje również szczegółowo swój pobyt w wojsku i udział w walkach zbrojnych podczas II wojny świaotwej, studia prawnicze, a także pracę. Ukazuje przy tym wszystkie absurdy PRL. Ostatni fragment dotyczy przejścia na emeryturę oraz życia w III Rzeczpospolitej. Praca ma układ tematyczny, a nie chronologiczny, jak określa autor na samym wstępie. Na końcu znajduje się krótki fragment poświęcony najbliższym członkom rodziny, życiorys, spis treści, orazZestaw Zdjęć Rodzinnych. Zakres chronologiczny: 1925 -2005 Miejsca wydarzeń: Wołczyna (gm.Sobibór, pow.Kluczbork, woj.opolskie), Włodawa (pow.włodawski, woj.lubelskie), Lublin, Wrocław

Głowacki Jan

Pierwszy strach i pierwsza nienawiść

Wspomnienia młodej dziewczyny Anny Jeleńskiej, z okresu II wojny światowej. Autorka opisuje działania wojenne w rodzinnej wsi na Białorusi, następnie jak wyglądała okupację niemiecka na tym terenie, po czym skupia się na opisie wywózki do III Rzeszy do pracy przymusowej. Opowiada o warunkach pracy, wyżywieniu i stosunkach obywateli III Rzeszy wobec pracowników przymusowych. We wspomnieniach znajduje się ciekawy opis: Bożego Narodzenia, obchodzonego przez Niemców. Relacja kończy się wyzwoleniem przez wojska amerykańską. Zakres chronologiczny: 1941-1945 Miejsca wydarzeń: Witebsk (Białoruś), Wilno (Litwa), Erfurt (Niemcy)

Jeleńska Anna

Okupacyjne wspomnienia z Borysławia i opowiadania z ZSRR Adam Żarski

Wspomnienia Adama Żarskiego dot. II wojny światowej spędzonej w Borysławiu, okupacji radzieckiej i niemieckiej, działalności w Armii Krajowej, walk partyzanckich, schwytania przez władze komunistyczne, wywózce do Kazachstanu, ciężkich warunków pracy w obozach pracy, głodu, biedy. Autor opisuje szczegółowo kilka sytuacji, które obrazują rzeczywistość polskich zesłańców. Maszynopis został wydrukowany w 2003 r. przez Wrocławską Drukarnię Naukową PAN pod tytułem: "Okupacyjne wspomnienia z Borysławia i opowiadania z ZSRR".

Żarski Adam

Życiorys Jana Naglera

Życiorys Jana Naglera obejmujący przede wszystkim okres II wojny światowej, którą spędził na dawnych kresach wschodnich II RP pracując przymusowo, a w 1944 r. uczestnicząc w samoobronie przeciwko napadom UPA na ludność polską. Zakres chronologiczny: 1939-1944. Miejsca wydarzeń: Kaluš/Kałusz, Golin´/Hołyń, Dolina (w II RP miejscowości w woj. stanisławowskim - dziś na Ukrainie).

Nagler Jan

Zbiory Jerzego Wilkowskiego - Życiorys [Jerzego Władysława Wilkowskiego]

Relacja Władysława Wilkowskiego (ur. 1924) zatytułowana "Życiorys" dot. wojennych losów jego rodziny (życie codzienne w okesie okupacji niemieckiej, wykupienie aresztowanego ojca z obozu w Oranienburgu), jego działalności w konspiracji (Gwardia Ludowa, AK - kolportaż, łączność, działalność wywiadowcza, prowadzenie tajego archiwum i drukarni), represji Sowietów wobec członków antyniemieckiej konspiracji a także studiów politechnicznych w Krakowie (specjalność lotnicza) oraz późniejszej pracy we Wrocławiu w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego i Dolmelu. Autor wspomina także o żonie, Marii Gugale, snitariuszce i łączniczce z Powstania Warszawskiego.   Miejsca wydarzeń: Kazimierz k. Sosnowca, Zagłębie Dąbrowskie, Wrocław Czas wydarzeń: 1924 - 1951

Jerzy Wilkowski

Personalausweis

Personalausweis nr 37 wydany na nazwisko Kazimierz Trzeciak przez Die Kreisverwaltung Asmena okupacyjny odpowiednik starostwa powiatowego w Oszmianie, Aschmena/Asmena dzisiaj Oszmiana, Białoruś 29.03.1944.

Die Kreisvorwaltung Asmena

Dowód osobisty

Dowód osobisty wydanay na nazwisko Kazimierz Trzeciak przez Starostwo Oszmiańskie, Oszmiany, Rzeczpospolita Polska (obecnie Białoruś) 28.08.1923. Dokument zaopatrzony we wkładkę: Personalausweis nr 4038 wydany przez Der Amtsvorsteher der Gemeinde Grauschischki/Komisaryczny Wójt Gminy Graużyszki, Graużyszki 2.11.1941.

Starostwo Oszmiańskie Rzeczpospolita Polska

Kennkarte. Karta rozpoznawcza

Kennkarte/karta rozpozawcza wydana na nazwisko Bożena Grabowska przez General Gouvernement Der Polizeipresident in Warschau, Warschau Warszawa w okresie okupacji niemieckiej. Na odwrocie pieczątka urzędowa dot. zameldowania na pobyt stały we Wrocławiu.

[General Gouvernement Der Polizeipresident in Warschau]

Personalausweis

Ausweis nr 167536 wydany na nazwisko pracownika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Bożeny Grabowskiej przez General Gouvernement Hauptanstalt für Sozialversicherung, Krakau Kraków w okresie okupacji niemieckiej 3.04.1944.

General Gouvernement Hauptanstalt für Sozialversicherung

Ausweis nr 121-63

Ausweis nr 121-63 wydany na nazwisko praktykantki w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie, Bożeny Grabowskiej, przez Der Deutsche Kommissar der Hauptanstalt für Sozialversicherung, Warschau Warszawa w okresie okupacji niemieckiej 12.03.1943.

Der Deutsche Kommissar der Hauptanstalt für Sozialversicherung

Praca przymusowa

Pocztówka wysłana do rodziny do Wielkopolski przez Gabrielę Janiak z miejscowości Gottmannsförde, Niemcy, gdzie G. Janiak przebywała w charakterze robotnika przymusowego w okresie II wojny światowej.

N.N.

Julianna Adamczyk - relacja

Relacja dotyczy życia Julianny Adamczyk przed wojną, wojennych losów jej rodziny, a także losów rodzin z Wołynia po wojnie.   Zakres chronologiczny relacji: 1923 - 2018   Miejsca wydarzeń: Włodzimierz Wołyński (Ukraina), Bubnowo (obw. wołyński, Ukraina), Radowicze (obw. wołyński, Ukraina), Płock (woj. mazowieckie), Kórnik (pow. poznański, woj. wielkopolskie), Kraków (woj. małopolskie), Kluczkowice (pow. opolski, woj. lubelskie), Siedmiarki (obw. wołyński, Ukraina), Gulczewo (pow. płocki, woj. mazowieckie), Gostynin (woj. mazowieckie), Strzelce (woj. lubelskie), Hrubieszów (woj. lubelskie), Przeworsk (woj. podkarpackie), Nałęczów (pow. puławski, woj. lubelskie), Czesławice (pow. puławski, woj. lubelskie)

Adamczyk Julianna

Anna Rosół - relacja

Relacja Anny Rosół dotyczy dzieciństwa we wsi Kaczanówka, tradycji świątecznych, relacji pomiędzy ludnością polską i ukraińską, okupacji, powojennego życia na Ziemiach Zachodnich.   Zakres chronologiczny relacji: 1919 - 2018   Miejsca wydarzeń: Kaczanówka (obw. tarnopolski, Ukraina), Lublin (woj. dolnośląskie), Lwów (Ukraina), Tarnopol (Ukraina), Poczajów (Ukraina), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Rosół Anna

Elżbieta Schneider - relacja

Relacja Elżbiety Schneider z domu Danek, dotyczy życia pod niemiecką okupacją, robót przymusowych oraz przynależności do wilamowskiej mniejszości, dbania o tradycje i rewitalizację języka wilamowskiego.   Zakres chronologiczny relacji: 1923-2018   Miejsca wydarzeń: Wilamowice (pow. bielski, woj. śląskie), Wiedeń (Austria)

Schneider Elżbieta

Tadeusz Grabowski - relacja

Relacja Tadeusza Grabowskiego, lutnika, dotyczy młodzieńczych lat w II Rzeczposplitej, okresu wojnny, twórczości kompozytorskiej i poetyckiej oraz wydania tomiku poezji patriotycznej.   Zakres chronologiczny relacji: 1925-2018   Miejsca wydarzeń: Wizna (pow. łomżyński, woj. podlaskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Łódź (woj. łódzkie), Kramkowo (pow. łomżyński, woj. podlaskie), Bronowo (pow. łomżyński, woj. podlaskie), Niwkowo (pow. łomżyński, woj. podlaskie)

Grabowski Tadeusz

Jerzy Podhajecki - relacja

Relacja Jerzego Podhajeckiego dotyczy II Wojny Światowej we Lwowie, przesiedlenia na Górny Śląsk i powjennej społeczności Bytomia.   Zakres chronologiczny: 1939-1970   Miejsca wydarzeń: Bytom (woj. śląskie), Lwów (Ukraina), Katowice (woj. śląskie)

Podhajecki Jerzy

Weronika Nowak - relacja

Relacja Weroniki Nowak dotyczy dzieciństwa spędzonego na terenach byłej Jugosławii oraz przymusowego wysiedlenia do Polski i powojennego życia na Ziemiach Zachodnich.   Zakres chronologiczny: 1932-2018   Miejsca wydarzeń: Nowy Martyniec (Bośnia i Hercegowina), Klenik (Słowenia), Zebrzydów (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie), Nowogrodziec (pow. bolesławicki, woj. dolnośląskie), Bolesławiec (woj. dolnośląskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Tomisław (pow. bolesławicki, woj. dolnośląskie)

Nowak Weronika

Janina Wilk - relacja

Janina Wilk z domu Fechtner, primo voto Szfruga, opisuje dzieciństwo spędzone w Wieliczce, edukację w szkole prowadzonej przez ss. Benedyktynki w Staniątkach, pracę na stanowisku pielęgniarki w szpitalu frontowym na początku II Wojny Światowej, następnie pracę przymusową przy przebudowie gmachu Instytutu Geograficznego w Krakowie, gdzie była świadkiem zbrodniczych eksperymentów medycznych, pracę w domu dziecka po wojnie oraz w przychodni i szpitalach.   Zakres chronologiczny: 1919-2018   Miejsca wydarzeń: Wieliczka (woj. małopolskie), Staniątki (pow. wielicki, woj. małopolskie), Kraków (woj. małopolskie), Tarnów (woj. małopolskie) , Oświęcim (woj. małopolskie), Wola Justowska (Kraków), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie)

Wilk Janina

Maria Popławska - relacja

Relacja Marii Popławskiej, opisuje losy swojej rodziny podczas II wojny światowej. Jeszcze na początku zostają oni ewakuowani (ojciec pracował w banku) na Lubelszczyznę (droga do miejsca docelowego, warunki życia pod okupacją, reakcja ludności cywilnej na wejście armii T. Kościuszki i ogłoszenia końca wojny). Druga część relacji dotyczy powojennych losów Świadka (edukacja, liczne przeprowadzki związane z pracą śpiewaczki operetkowej, rozwój życia kulturalnego m.in. w Bydgoszczy i Szczecinie).Zakres chronologiczny: 1939-1978Miejsca wydarzeń: Grudziądz (woj. kujawsko-pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wolica (woj. lubelskie), Rumunia, Zaleszczyki (woj. tarnopolskie, ob. Ukraina), Lublin (woj. lubelskie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Inowrocław (woj. kujawsko-pomorskie), Bydgoszcz (woj. woj. kujawsko-pomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Paryż (Francja).

Waliczek Adrian

Jerzy Malinowski - relacja

Jerzy Malinowski, opozycjonista, opisuje dzieciństwo, które przypadło na czas II wojny światowej, życie pod okupacją niemiecką, edukację we Wrocławiu, studia na Politechnice Wrocławskiej, aktywność działaczy partyjnych i aktywistów ZMP, pracę zawodową i służbowe wyjazdy zagraniczne, działalność opozycyjną, strajki w Fadromie, NSZZ „Solidarność”, Duszpasterstwo Ludzi Pracy, stan wojenny i internowanie.   Zakres chronologiczny: 1939-2019   Miejsca wydarzeń: Radom (woj. mazowieckie), Berlin (Niemcy), Łuck (Ukraina), Skarżysko Kamienna (woj. świętokrzyskie), Stalowa Wola (woj. podkarpackie), Rozwadów (Stalowa Wola, woj. podkarpackie), Sandomierz (woj. świętokrzyskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Łódź (woj. łódzkie), Pawłowice, Zawidów, Grodków (pow. brzeski, woj. dolnośląskie), Strzelin (woj. dolnośląskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Nowy Jork (Stany Zjednoczone Ameryki), Ligota Piękna, Kielce (woj. świętokrzyskie), Jędrzejów (woj. świętokrzyskie), Giza, Oświęcim (woj. śląskie), Katyń (Rosja), Legnica (woj. dolnośląskie), Genewa (Szwajcaria), Zakrzów, Zawidów (pow. zgorzelecki, woj. dolośląskie), Lubań (woj. dolnośląskie), Pool (Wielka Brytania), Bejrut (Liban), Lagos (Nigeria), Teheran (Iran), Bagdad (Irak), Szczodre (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Jasna Góra (Częstochowa, woj. śląskie).

Malinowski Jerzy

Kazimiera Kozieł - relacja

Kaizmiera Kozieł opisuje początek wojny w Jarocinie, roboty przymusowe na terenie Bawarii, życie codzienne podczas zesłania na roboty przymusowe, powrót do Polski, pobyt na kieleczczyźnie u rodziny męża, przeprowadzkę na tereny wielkopolski, życie rodzinne i pracę w gospodarstwie rolnym.   Zakres chronologiczny: 1923-1973   Miejsca wydarzeń: Zalesie (pow. gostyński, woj. wielkopolskie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Bawaria (Niemcy), Jarocin (woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Pabianice (woj. łódzkie), Tannenberg (Niemcy), Hamburg (Niemcy), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Mieszków (pow. jarociński, woj. wielkopolskie), Moskwa (Rosja), Starachowice (woj. świętokrzyzskie)

Kozieł Kazimiera

Stanisław Toczyski - relacja

Stanisław Toczyski opisuje wybuch II Wojny Światowej, ukrywanie polskich żołnierzy, łapankę, następnie trafienie do obozu w Działdowie, pobyt w nim oraz tortury, ucieczkę po likwidacji obozu, w trakcie transportu do innego miejsca, uwięzienie w Grodnie, pracę w spichlerzu w Ełku, pracę na kolei w Białymstoku, pogrzeb serca Józefa Piłsudskiego w Wilnie   Zakres chronologiczny relacji: 1922-2018   Miejsca wydarzeń: Iskarówka (obówd charkowski, Ukraina), Charków (Ukraina), Wilno (Litwa), Grodno (Białoruś), Warszawa (woj. mazowieckie), Białystok (woj. podlaskie), Ełk (woj. warmińsko-mazurskie), Olsztyn (woj. warmińsko-mazurskie), Działdowo (woj. warmińsko-mazurskie), Kuźnica (pow. sokólski, woj. podlaskie), Mińsk (Białoruś)

Toczyński Stanisław

Józef Pilipiec- relacja

Relacja Józefa Pilipca, emerytowanego drogowca, pochodzenia chłopskiego. Opowiada o początkach wojny na Podkarpaciu, represjach i morderstwach Żydów od początku okupacji niemieckiej, ataku na Związek Radziecki i załamaniu frontu pod koniec wojny z perspektywy lokalnej. Opisuje trudne warunki życia, skrajną biedę, wywózki na roboty i zbrodnię we wsi Gorajec (trudne w weryfikacji, ze względu na nieścisłości chronologiczne), ewakucję cześci ludności na Wschód i repatriację na Ziemie Zachodnie po wojnie. Pokrótce opowiada o własnch losach powojennych.   Zakres chronologiczny: 1939-2008   Miejsca wydarzeń: Brusno (woj. Podkarpackie), Gorajec (woj. Podkarpackie), Kraków (woj. Małopolskie), Ptusza (woj. Wielkopolskie), Rajec (woj. Podkarpackie), Szwecja (woj. Zachodniopomorskie), Wałcz (woj. Zachodniopomorskie), Żuków (woj. Podkarpackie)

Józef Pilipiec

Stefania Idasiak - relacja

Stefania Idasiak z domu Rodak opisuje ucieczkę przed Niemcami, wywiezienie na roboty przymusowe do Niemiec, relacje z Niemcami, którzy pilnowali robotników przymusowych, znęcanie się nadzorcy nad pracownikami za nienoszenie znaku „P”, lęk przed rosyjskimi żołnierzami, kolejne miejsca zamieszkania po wojnie, w Kowalówce oraz w Namysłowie.   Zakres chronologiczny: 1920-2018   Miejsca wydarzeń: Galowice (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Kowalówka (woj. podkarpackie), Namysłów (woj. opolskie), Galewice (pow. wieruszowski, woj. łódzkie), III Rzesza (obecnie Niemcy), Wieliczka (woj. małopolskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Łódź (woj. łódzkie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kępno (pow. kaliski, woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie)

Drożdż Leokadia

Jerzy Róg - relacja

Relacja Jerzego Roga dptyczy okupacji niemieckiej we Lwowie, okupacji radzieckiej, zbrodni popełnianych przez UPA, przybycia do Zielonej Góry i warunków bytowych w niej panujących, pracy w Lubuskiej Wytwórni Win.   Zakres chronologiczny: 1939-2017   Miejsca wydarzeń: Zielona Góra (woj. lubuskie), Lwów (Ukraina), Przemyśl (woj. podkarpackie), Siemianówka (pow. hajnowski, woj. podlaskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Nowa Sól (woj. lubuskie), Berlin (Niemcy), Wrocław (woj. dolnośląskie), Sława (pow. wschowski, woj. lubuskie)

Róg Jerzy

Edward Róg - relacja

Relacja Edwarda Roga dotyczy służby wojskowej i walki na frontach II wojny, działalności harcerskiej, 11 Samodzielnej Kampanii Łącznosci, zamieszkania na Ziemiach Zachodnich po wojnie i działalności kombatanckiej.   Zakres chronologiczny: 1928-2017   Miejsca wydarzeń: Wołyń, Równe (Ukraina),  Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Berlin (Niemcy), Olsztyn (woj. wamińsko-mazurskie), Kiwerce (Ukraina), Kijów (Ukraina), Czelabińsk (Rosja), Kraków (woj. małopolskie), Katowice (woj. śląskie), Opole (woj. opolskie), Busko Zdrój (woj. świętokrzyskie)

Róg Edward

Szczepan Oleszczuk - relacja

Relacja Szczepana Oleszczuka, żołnierza Armii Krajowej, dotyczy pracy w rolnictwie i PGR-ach na Ziemiach Zachodnich pod Ełkiem, emigracji do Ameryki i pracy w fabryce w Chicago, działalności w Armii Krajowej w okresie okupacji oraz po zakończeniu działań wojennych w podziemiu antykomunistycznym.   Zakres chronologiczny relacji: lata 20 XX wieku - 2017   Miejsca: Liza Stara (pow. białostocki, woj. podlaskie), Białystok (woj. podlaskie), Bielsko-Biała (Woj. śląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Ełk (woj. warmińsko-mazurskie), Olsztyn (woj. warmińsko-mazurskie), Chicago (Stany Zjednoczone Ameryki), Bystrzyca Kłodzka (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Rutka (pow. hajnowski, woj. podlaskie), Siemiatycze (woj. podlaskie), Gołdap (woj. warmińsko-mazurskie), Bąblin (woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Baranowicze (Białoruś), Moskwa (Rosja), Gdynia (woj. pomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)

Oleszczuk Szczepan

Stanisław Michnowski - relacja

Stanisław Michnowski, geofizyka i członek Sodalicji Mariańskiej, opisuje życie ojca pod zaborem rosyjskim, opowiada o dziadku, powstańcu styczniowym, oraz o mentalności pokolenia swoich rodziców, życie w okresie XX-lecia międzywojennego, rozwój przemysłu i politykę II Rzeczpospolitej, wybuch II Wojny Światowej i swój udział w walkach jesienią 1939 roku w jednostce pułk. Hanki-Kuleszy, działania w konspiracji na terenie Skarżyska, pod dowództwem gwardiana klasztoru oo. Franciszkanów, o. Teodora Filipa, działalność w Kedywie, ucieczkę do Warszawy, Powstanie Warszawskie i ucieczkę przed Armią Czerwoną do Skarżyska, powrót na studia, pracę redaktora pisma „Politechnika”, trudności ze znalezieniem pracy z powodu działalności w Kedywie, opisuje też lata pracy zawodowej jako kierujący zespołem ds. badania elektryczności atmosfery.   Zakres chronologiczny: 1910-1970   Miejsca wydarzeń: Skarżysko-Kamienna (woj. świętokrzyskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Świecie (kujawsko-pomorskie), Paryż (Francja), Londyn (Wielka Brytania), Berlin (Niemcy), Lwów (Ukraina), Gdańsk (woj. pomorskie), Gdynia (woj. pomorskie), Kamionka Strumiłowa (Ukraina), Kielce (woj. świętokrzyskie), Kock (woj. lubelskie), Łuck (Ukraina), Wilno (Litwa), Tokio (Japonia), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie)

Michnowski Stanisław

Marian Laśkiewicz - relacja

Marian Laśkiewicz, żołnierz ZWZ/AK, opisuje życie codzienne przed wojną i w trakcie wojny, wybuch II Wojny Światowej, życie pod okupacją niemiecką, ucieczki przed łapankami, działalność w AK, ucieczkę przed aresztowaniem, pracę w Suwałkach w organizacji Todta, a następnie pobyt w Łowiczu, losy ojca w czasie zaborów, relacje pomiędzy ludnością polską i żydowską w Nieporęcie przed wojną, porównuje niemieckich i rosyjskich żołnierzy, powojenną Warszawę i pracę zawodową po wojnie.   Zakres chronologiczny: 1905-2018   Miejsca wydarzeń: Nieporęt (pow. legnionowski, woj. mazowieckie),  Łódź (woj. łódzkie), Legionowo (woj. mazowieckie), Suwałki (woj. podlaskie), Łowicz (woj. łódzkie), Warszawa (woj. mazowieckie), Kraków (woj. małopolskie), Zakopane (pow. tatrzański, woj. małopolskie), Izabelin (pow. warszawski, woj. mazowieckie)

Laśkiewicz Marian

Alina Dąbrowska - relacja

Alina Dąbrowska, z domu Bartoszek, więźniarka KL Auschwitz i wieloletnia pracownica Ministerstwa Spraw Zagranicznych, opisuje wstąpienie do Szarych Szeregów i prowadzenie tajnego nauczania, zatrudnionienie jako maszynistka w fabryce zbrojeniowej, aresztowanie i osadzonie w więzieniu w Łodzi, opisuje warunki panujące w więzieniu, codzienność więźniarek, zesłanie do Auschwitz, nawiązanie kontaktu z francuskimi Żydówkami i naukę francuskiego, życie w obozie, marsz śmierci między obozami, ucieczkę z transportu i dotarcie do oddziałów Armii Berlinga, powrót z armią do kraju jako sanitariuszka, ukończenie Szkoły Głównej Służby Zagranicznej w Warszawie i pracę w placówkach dypolomatycznych w Chinach, na Węgrzech i Holandii, powstanie Solidarności i stan wojenny z perspektywy pracownika polskiej placówki dyplomatycznej.   Zakres chronologiczny: 1923-2018   Miejsca wydarzeń: Wesoła (woj. łódzkie), Pabianice (woj. łódzkie), Łódź (woj. łódzkie), Oświęcim (woj. małopolskie), Buchenwald (Niemcy), Ravensbruck (Niemcy), Malchow (Niemcy), Lipsk (Niemcy), Warszawa (woj. mazowieckie), Budapeszt (Węgry), Pekin (Chiny), Gdańsk (woj. pomorskie), Radom (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zgorzelec (woj. dolnośląskie), Stanisławów (Ukraina), Nowy Jork (Stany Zjednoczone Ameryki)

Dąbrowska Alina

Katarzyna Kogut - relacja

Katarzyna Kogut z domu Koper, łączniczka Armii Krajowej, opisuje społeczeństwo Suśca przed 1939 rokiem, okupacje niemiecką, oddziały partyzanckie wokół wsi w czasie II Wojny Światowej, uwięzienie przez Niemców w Zamościu, przewiezienie rannego brata przez niemieckie posterunki do Tomaszowa Lubelskiego, dostarczanie wiadomości do oddziału partyzanckiego z okolicy, obserwacja pociągów wiozących Żydów do Bełżca i handlu tytoniem z bełżczanami, którzy sprzedawali ubrania i ruchomości pozostałe po zamordowanych Żydach. Wzmiankuje też represje, jakimi poddawani byli mieszkańcy wsi opierający się kolektywizacji tuż po wojnie. Relacja zawiera wiele cennych szczegółów z życia codziennego przed II Wojną Światową oraz w czasie okupacji niemieckiej.   Zakres chronologiczny: 1930-1950   Miejsca wydarzeń: Susiec (woj. lubelskie), Zamość (woj. lubelskie), Tomaszów Lubelski (woj. lubelskie), Lubliniec (woj. śląskie)

Kogut Katarzyna

Katarzyna Załoga - relacja

Katarzyna Załoga, Sybiraczka, opisuje wywózkę na Syberię, warunki transportu, przyjazd do obozu, warunki w nim panujące, podaje szczegóły życia codziennego, pracę przymusową przy wyrębie lasu, przeniesienie z jednego obozu z drugiego, wstąpienie brata do Pierwszej Armii Wojska Polskiego, pobyt w Uzbekistanie, powrót do Polski, losy sierot, przedwojenne zwyczaje świąteczne, relacje pomiędzy ludnością polską, ukraińską i żydowską, ludobójstwo Polaków przez Ukraińców w czasie wojny i trudy codziennego życia przed wojną.   Zakres chronologiczny: 1930-1945   Miejsca wydarzeń: Basznia (pow. lubaczowksi, woj. podkarpackie), Zasłuże (pow. lubaczkowski, woj. podkarpackie), Nowosybrisk, Termez (Uzbekistan), Dachnów (pow. lubaczowski, woj. podkarpackie), Lubaczów (woj. podkarpackie), Jarosław (woj. podkarpackie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Częstochowa (woj. śląskie)

Załoga Katarzyna

Henryka Kalicka - relacja

Henryka Kalicka z domu Bartoszek opisuje dzieciństwo w Pabianicach, dom rodzinny, szkołę, wychowanie patriotyczne, poziom życia w okresie międzywojennym, śmierć marszałka Piłsudskiego, życie studenckie w Poznaniu, bombardowania na początku wojny, relacje polsko-żydowskich w Pabianicach, wojenne losy znajomych Żydów, pracę w fabryce w Pabianicach w czasie okupacji,działalności w ZWZ/AK, codzienność okupacyjną, życie w PRL, „Solidarności”, organizowanie tuż po wojnie wsparcia dla sierot, stan wojenny, protesty w PRL.   Zakres chronologiczny: 1916-2018   Miejsca wydarzeń: Pabianice (woj. łódzkie), Poznań (woj. wielkopolskie), Przecław (pow. mielecki, woj. podkarpackie), Ściborzyce (pow. olkuski, woj. małopolskie), Kraków (woj. małopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Siamoszyce (pow. zawierciański, woj. śląskie), Łódź (woj. łódzkie), Olkusz (woj. małopolskie)

Kalicka Henryka

Janina Byra - relacja

Janina Byra opisuje warunki życia przed II Wojną Światową, społeczność rodzinnego Suśca, stosunki pomiędzy mieszkańcami różnych narodowości, okupację niemiecką i rosyjską, budowę schronu ziemnego, represje Niemców wobec mieszkańców wsi, życie codzienne i obchody świąt, przeprowadzkę do Lublińca, powstanie PGR w Lublińcu i pracę w nim.   Zakres chronologiczny: 1938-1953   Miejsca wydarzeń: Susiec (woj. lubelskie), Nowy Lubliniec (pow. lubczowski, woj. podkarpackie)

Byra Janina

Łucja Pawłowska - relacja

Łucja Pawłowska opisuje wybuch wojny na terenach Wielkopolski, wysiedlenie do Generalnej Gubernii, prześladowania ludności polskiej przez Niemców, problem biedy, represje ze strony władz po wojnie oraz organizację życia po wojnie, pracę zawodową w PRL, strajki w zakładach i wprowadzenie stanu wojennego.   Zakres chronologiczny: 1939-2000   Miejsca wydarzeń: Gniezno (woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kłecko (pow. gnieźnieński, woj. wielkopolskie), Konin (woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Gdańsk (woj. pomorskie)

Pawłowska Łucja

Wojciech Suski - relacja

Relacja Wojciecha Suskiego, profesora Instytutu Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych, dotyczy dzieciństwa w Warszawie podczas II Wojny Światowej, Powstania Warszawskiego, edukacji, pracy naukowej, wyjazdu do Stanów Zjednoczonych, trenowania szermierki, uczestnictwa we wrocławskim oddziale PTTK, marca 1968, strajków roku 1980 i wprowadzenia stanu wojennego.   Zakres chronologiczny: 1936-1990 Miejsca wydarzeń: Warszawa (woj. mazowieckie), Radom (woj. mazowieckie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Pittsburgh (USA), Świdnica (woj. dolnośląskie), Dzierżoniów (woj. dolnośląskie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Bolków (pow. jaworski, woj. dolnośląskie), Nowy Jork (USA), Pruszków (woj. mazowieckie)

Suski Wojciech

Henryk Jachym - relacja

Relacja Henryka Jachym, pracownika i fotografa zakładu Elwro, dotyczy II wojny światowej z perspektywy dziecka, życia pod okupacją, pracy w zakładach chemicznych na Górnym Śląsku, w handlu i w Motozbycie, w Elamie, w Elwro i pełnienia funkcji fotografa zakładu oraz strajków w 1980 roku.   Zakres chronologiczny: 1937-2017   Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Łekawica (woj. małopolskie), Tarnów (woj. małopolskie), Gliwice (woj. śląskie), Ruda Śląska (woj. śląskie), Chorzów (woj. śląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Dzierżoniów (woj. dolnośląskie), Ustrzyki Dolny (woj. podkarpackie), Zabrze (woj. śląskie), Częstochowa (woj. śląskie), Kołobrzeg (woj. zachodniopomorskie), Zakopane (pow. tatrzański, woj. małopolskie)

Jachym Henryk

Marianna Dudek - relacja

Marianna Dudek z domu Barabasz opisuje dzieciństwo spędzone na żywieczczyźnie, okupację niemiecką, wyjazd na Ziemie Zachodnie i Północne, życie codzienne, religijne i społeczne, wyjazd niemieckiej ludności, pracę w szpitalu gruźliczym, edukację w szkole pszczelarskiej, działność milicji, a także szabrowanie w pałacu w Kamieńcu Ząbkowickim.   Zakres chronologiczny: 1935-2018   Miejsca wydarzeń: Cięcina (woj. śląskie), Kamieniec Ząbkowicki (woj. dolnośląskie), Byczeń (pow. ząbkowicki, woj. wolnośląskie), Nowa Ruda (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Łódź (woj. łódzkie), Sandomierz (woj. świętokrzyskie)

Dudek Marianna

Kazimierz Bojczuk - relacja

Kazimierz Bojczuk opisuje II Wojnę Światową w powiecie zaleszczyckim, wkroczenie wojsk niemieckich i radzieckich, zbrodnie dokonywane przez UPA na Polakach, opisuje jak wojna doświadczyła rodzinę świadka, przyjazd na Ziemie Zachodnie i Północne, wyjazd ludności niemieckiej, funkcjonowanie parafii we wsi Starczów, budowę kościoła w Goleniowie Śląskim, działaność opozycji antykomunistycznej na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych, wybory "bez skreśleń", pracę w Urzędzie Pocztowym w Kamieńcu Ząbkowickim oraz stan zachowania pałacu w Kamieńcu Ząbkowickim.   Zakres chronologiczny: 1937-2018   Miejsca wydarzeń: Torskie (Ukraina), Zaleszczyki (Ukraina), Starczów (pow. ząbkowicki, woj. dolnośląskie), Goleniów Śląski (woj. dolnośląskie), Kamieniec Ząbkowicki (woj. dolnośląskie), Ząbkowice Śląskie (woj. dolnośląskie), Bytom (woj. śląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Poznań (woj. wielkopolskie)

Bojczuk Kazimierz

Irena Maria Wróblewska - relacja

Relacja Ireny Marii Wróblewskiej z domu Wiernik, dotyczy dzieciństwa, okupacji niemieckiej, wkroczenia Armii Czerwonej,  rzezi wołyńskiej, przesiedlenia na Ziemie Zachodnie i Północne, życia codziennego na ziemiach powojennego Dolnego Śląska. Zakres chronologiczny: 1918-2017 Czas nagrania: Podkamień (Ukraina), Brzeg Dolny (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Chojnów (pow. legnicki, woj. dolnośląski), Wołów (woj. dolnośląskie), Lesko (Ukraina), Karpacz (woj. dolnośląskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)

Wróblewska Irena

Helena Pietruskiewicz - relacja

Helena Pietruskiewicz z domu Romaszko opisuje życie codzienne na Kresach Wschodnich II Rzeczpospolitej w okresie międzywojennym i podczas II wojny światowej, szkolnictwo, relacjach pomiędzy ludnością polską, białoruską i żydowską, zagładę miejscowych Żydów, wyjazd na Ziemie Zachodnie i Północne, wybranie tożsamości białoruskiej przez innych członków rodziny.   Zakres chronologiczny: 1935-1989   Miejsca wydarzeń: Dworzec (Białoruś), Nowogródek (Białoruś), Grodno (Białoruś), Ozierany Wielkie (pow. sokólski, woj. podlaskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Gdynia (woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Juszkiewicze (Białoruś), Baranowicze (Białoruś), Wilno (Litwa), Lwów (Ukraina), Kowno (Litwa), Mińsk (Białoruś), Częstochowa (woj. śląskie), Moskwa (Rosja), Władywostok (Rosja)

Szymańska Anna

Jerzy Walczyński - relacja

Jerzy Walczyński opisuje dzieciństwo podczas II Wojny Światowej, wejście wojsk niemieckich i radzieckich, ukrywanie się w lasach, zbrodnie UPA na rodzinie świadka, wywiezienie sióstr na roboty przymusowe do fabryki amunicji w Niemczech, wyjazd na Ziemie Zachodnie i Północne i relacje z niemieckimi mieszkańcami.   Zakres chronologiczny: 1928-1955   Miejsca wydarzeń: Huta Stepańska (daw. pow. kostopolski, woj. wołyńskie), Wołów (woj. dolnośląskie), Malczyce (pow. średzki, woj. dolnośląski), Prawików (pow. wołoski, woj. dolnośląskie), Offenbach (Niemcy), Legnica (woj. dolnośląskie)

Walczyński Jerzy

Krystyna Sikorska - relacja

Krystyna Sikorska opisuje życie pod okupacją niemiecką, zbrodnie popełniane przez Niemców, bombardowania, łapanki, prace przymusowe, problem biedy i głodu, dostawy przymusowe i działaność partyzantów.   Zakres chronologiczny: 1939-1946   Miejsca wydarzeń: Biała Podlaska (woj. lubelskie), Władysławów (pow. janowski, woj. lubelskie), Małaszewice (pow. bialski, woj. lubelskie), Łosice (woj. mazowieckie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Sikorska Krystyna

Tadeusz Sahaj - relacja

Tadeusz Sahaj opisuje życie w Wacowicach przez II wojną światową, stosunki między Polakami, Ukraińcami i Żydami, wkroczenie Armii Czerwonej i życie pod radziecką okupacją, wybory do Rady Ukraińskiej, pobyt w domu delegatów ukraińskich, wykreślenie z listy osób do wywózki na Sybir, okupację niemiecką, szkolnictwo w czasie wojny, wysiedlenie i transport na zachód oraz stosunki z niemiecką ludnością na Ziemiach Zachodnich.   Zakres chronologiczny: 1929-1950   Miejsca wydarzeń: Wacowice (pow. drohobycki, woj. lwowskie), Rychcice (pow. drohobycki, woj. lwowskie), Drohobycz (woj. lwowskie), Lwów (woj. lwowskie), Sambor (woj. lwowskie), Bielsko Biała (woj. małopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zakopane (woj. małopolskie), Strzelin (woj. dolnośląskie), Wiedeń (Austria), Szczawin (pow. strzeliński, woj. dolnośląskie), Kamieniec Ząbkowicki (woj. dolnośląskie)

Sahaj Tadeusz

Michał Haniszewski - relacja

Relacja Michała Haniszewskiego, opisuje okupację radziecką, a następnie niemiecką we Lwowie, bombardowanie, ponowne zajęcie miasta przez Rosjan, napady band ukraińskich. Wyjazd na Ziemie Zachodnie, relacje z ludnością zamieszkującą te tereny. Przynależność do powojennego harcerstwa, działalność ojca Świadka w WiN. W latach osiemdziesiątych współuczestnictwo w prowadzeniu nielegalnej drukarni Solidarności.Zakres chronologiczny: 1939-1982 Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Pyskowice (woj. śląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Dżuryn (Ukraina), Żmigrród (woj. dolnośląskie), Lwówek Śląski (woj. dolnośląskie)

Haniszewski Michał

Tadeusz Osicki - relacja

Tadeusz Osicki opisuje lata II wojny światowej, okupację sowiecką i niemiecką, pracę ojca w Korpusie Ochrony Pogranicza, zagładę wołyńskich Żydów, strach przez wywózkami na Sybir, obozy internowania dla Polaków na Węgrzech, walki między Niemcami a Rosjanami, mordy Polaków przez Ukraińców, repatriację na ziemie zachodnie i edukację.   Zakres chronologiczny: 1939-2000   Miejsca wydarzeń: Mizocz (pow. zdobunowski, woj. wołyńskie), Wilejka (woj. wileńskie), Łuck (woj. wołyńskie), Równe (woj. wołyńskie), Łódź (woj. łódzkie), Warszawa (woj. mazowieckie), Bytom (woj. śląskie), Gliwice (woj. śląskie), Medyka (pow. przemyski, woj. podkarpackie)

Osicki Tadeusz

Adam Nowak - relacja

Adam Nowak opisuje życie podczas II wojny światowej pod niemiecką okupacją, bombardowania, wywózki na roboty do Niemiec, pracę w niemieckich zakładach przemysłowych, walki pomiędzy niemieckimi a radzieckimi wojskami, czas odbudowy zniszczeń wojennych oraz aresztowania żołnierzy AK przez funkcjonariuszy UB.   Zakres chronologiczny: 1939-1950   Miejsca wydarzeń: Wadowice (woj. małopolskie), Andrychów (pow. wadowicki, woj. małopolskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Bogumin (Czechy), Częstochowa (woj. śląskie), Inwałd (woj. małopolskie), Kalwaria Zebrzydowska (pow. wadowicki, woj. małopolskie), Kraków (woj. małopolskie), Tarnów (woj. małopolskie), Krzystkowice (woj. lubuskie), Żywiec (woj. śląskie)

Nowak Adam

Maria Pawliczak - relacja

Maria Pawliczak opisuje okres II wojny światowej na Wołyniu, zmiany w relacjach między Polakami a Ukraińcami, rzeź ludności polskiej, transport ludności polskiej na Ziemie Zachodnie i Północne, funkcjonowanie Pańswoywych Urzędów Repatriacyjnych, pierwsze lata na Ziemiach Zachodnich, relacje między dziećmi polskimi a niemieckimi.   Zakres chronologiczny: 1935-1950   Miejsca wydarzeń: Kostopol (woj. wołyńskie), Chełm (woj. lubelskie), Kwidzyn (woj. pomorskie), Romanów (pow. strzeliński, woj. dolnośląskie), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Ziębice (woj. dolnośląskie)

Pawliczak Maria

Zbigniew Pawęska - relacja

Zbigniew Pawęska opisuje okupację niemiecką podczas II wojny światowej, zagładę Żydów, pacyfikacje polskich wsi, relacje Polaków z austriackimi żołnierzami, losy partyzantów, relacje z czerwonoarmistami, późniejsze aresztowanie i przesłuchanie przez UB, lata spędzone w więzieniach w latach pięćdziesiątych jako więzień polityczny.   Zakres chronologiczny: 1939-2008   Miejsca wydarzeń: Malenik (woj. lubelskie), Tarnogórd (pows. biłgorajski, woj. lubelskie), Bobolice (pow. myszkowski, woj. śląskie), Domaszków (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie), Ząbkowice Śląskie (woj. dolnośląskie), Międzylesie (woj. dolnośląskie). Jaworzono (woj. śląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Kamieniec Ząbkowicki (woj. dolnośląskie)

Pawęska Zbigniew

Czesław Palczak - relacja

Czesław Palczak, opisuje lata wojenne we wsi Konkolniki i Stanisławowie, relacje pomiędzy różnymi grupami narodowymi, okupację niemiecką i radziecką, eksterminację ludności polskiej podczas rzezi wołyńskiej, naloty i bombardowania, ucieczkę do Stanisławowa, wywózkę na zachód,osiedlenie się w Legnicy i przybycie na studia do Wrocławia.   Zakres chronologiczny: 1939-2000   Miejsca wydarzeń: Konkolniki (dawny powiat rohatyński, woj. stanisławowskie), Stanisławów (daw. woj. stanisławowskie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Legnica (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Zaleszczyki (Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Krasnojarsk (Rosja), Słoboda Konkolnicka (Ukraina), Gliwice (woj. śląskie), Szklarska Poręba (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie), Wilno (Litwa)

Palczak Czesław

Jan Matelski - relacja

Jan Matelski opisuje wybuch II Wojny Światowej, ucieczkę w stronę Warszawy, spotkanie armii niemickiej, wyjazd do Poznania, aresztowanie i prace w zakładach lotniczych, nadejście wojsk radzieckich, masowe grabieże dokonywane przez Armię Czerwoną i problem alkoholizmu wśród czerwonoarmistów. Poszukiwanie pracy na Ziemiach Zachodnich i Północnych.   Zakres chronologiczny: 1939-1978   Miejsca wydarzeń: Boguszów (pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Gdynia (woj. pomorskie), Gniewków (pow. świdnicki, woj. dolnośląskie), Gniezno (woj. wielkopolskie), Inowrocław (woj. kujawsko-pomorskie), Jugowice (pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Kartuzy (woj. pomorskie), Kutno (woj. łódzkie), Łask (woj. łódzkie), Mieroszów (pow. wałbrzyski, woj. dolnośląskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Sochaczew (woj. mazowieckie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Toruń (woj. kujawsko-pomorskie), Walim (pow. wałbrzyski, woj. donlośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Wejherowo (woj. pomorskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Wronki (pow. szamotulski, woj. wielkopolskie), Zbąszyń (pow. nowotymski, woj. wielkopolskie)

Matelski Jan

Kazimierz Medyński - relacja

Kazimierz Medyński opisuje lata wojenne w Połańcu, życie podczas niemieckiej okupacji, exodus połanieckich Żydów, działalność oddziału partyzanki "Jędrusie", ukrywanie Żydów, późniejsze lata wojenne w Warszawie, walki i życie codzienne ludności cywilnej w czasie Postania Warszawskiego, wkroczenie wojsk radzieckich, życie w okresie stalinizmu a także późniejszą działaność opozycyjną.   Zakres chronologiczny: 1936-1990   Miejsca wydarzeń: Warszawa (woj. mazowieckie), Połaniec (pow. staszowski, woj. świętokrzyskie), Łomianki (pow. warszawski, woj. świętokrzyskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Izabelin (pow. warszawski, woj. mazowieckie), Busko Zdrój (pow. buski, woj. świętkorzyskie)

Medyński Kazimierz

Mieczysław Maćkała- relacja

Mieczysław Maćkała, kresowianin opisuje relacje pomiędzy trzema grupami narodowościowymi (Polakami, Ukraińcami, Żydami) w okresie XX-lecia międzywojennego oraz w trakcie II wojny światowej na terenach wschodnich. Świadek opowiada o okupacji sowieckiej, a następnie o wkroczeniu wojsk niemieckich na Kresy. Wspomina przy tym o grabieżach, wywózkach na Syberie oraz o rzeziach dokonywanych przez Ukraińców na Polakach. Ostatnie minuty relacji skupiają się na czasach powojennych kiedy to rodzina Świadka przyjeżdża na Ziemie Zachodnie.   Zakres chronologiczny: 1932- lata 50-te XX w.   Miejsca wydarzeń: Rychcice, Drohobycz (dwa. woj. lwowskie, obecnie Ukraina), Strzelin (woj. dolnośląskie), Lublin (woj. lubelskie), Workuta (Rosja), Bronica (Ukraina), Sambor (Ukraina)

Maćkała Mieczysław

Marian Hawryszczyszyn- relacja

Relacja dotyczy życia Mariana Hawryszczyszyna, opisuje w niej sytuacje Polaków na przedwojennych Kresach, działalność starszego brata w harcerskiej organizacji podziemnej, uniknięcie wywozu całej rodziny na Syberię, wyjazd na nowo przyłączone tereny Polski, życie codzienne w PRL, manifestacje w Centrum Naukowo-Produkcyjnym Podzespołów i Urządzeń Elektronicznych "UNITRA-DOLAM".   Zakres chronologiczny: 1945 - 1983   Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskie), Łódź (woj. łódzkie), Lwów (Ukraina), Bytom (woj. śląskie), Gliwice (woj. śląskie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Hawryszczyn Marian

Zdzisława Kita - relacja

Zdzisława Kita, z domu Topolewska, opisuje okupację niemiecką, relacje Polaków z Niemcami, relacje z ludnością autochtoniczną Pomorza, funkcjonowanie oświaty i administracji na Ziemiach Zachodnich w latach powojennych, różnice w tradycjach Mazowsza i Pomorza oraz osadników przybyłych z różnych rejonów Polski.   Zakres chronologiczny: 1932-2016   Miejsca wydarzeń: Szczutowo (pow. sierpeckie, woj. mazowieckie), Stara Wola (pow. sierpecki, woj. mazowieckie), Elbląg (woj. warmińsko-mazurskie), Lębork (woj. pomorskie), Kwidzyn (woj. pomorskie), Mikołajki Pomorskie (pow. sztumski, woj. pomorskie), Gdakowo (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Kita Zdzisława

Irena Zając - relacja

Irena Zając, z domu Jastrząb, opisuje okupacje niemiecką w Ostrowcu, powstawanie i funkcjonowanie edukacji na Ziemiach Zachodnich, relacje pomiędzy Polakami z różnych stron Polski, a także ludnością żydowską.   Zakres chronologiczny: 1925-2016   Miejsca wydarzeń: Ostrów Świętokrzyski (woj. świętokrzyskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Kwidzyn (woj. pomorskie), Pułaczów (pow. kielecki, woj. świętokrzyskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Opatów (woj. świętokrzyskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)

Zając Irena

Tadeusz Krzyczkowski - relacja

Tadeusz Krzyczkowski opisuje uniknięcie wywózki na Sybir, okupację niemiecką spędzoną w pałacu hrabiny Łoś w Brzysku, powojenne lata na Opolszczyźnie, integrację pomiędzy przyjezdnymi a ludnością autochtoniczną, zwyczaje religijne, a także stan wojenny z perspektywy działacza partyjnego.   Zakres chronologiczny: 1939-2016   Miejsca wydarzeń: Byszów (Ukraina), Brzyska (pow. jasielski, woj. podkarpackie), Sowczyce (pow. oleski, woj. opolskie), Olesno (woj. opolskie), Stanisławów (Ukraina), Opole (woj. opolskie), Halicz (Ukraina), Bozanowice (pow. oleski, woj. opolskie), Teheran (Iran), Jałta (Ukraina), Kościeliska (pow. oleski, woj. opolskie), Kluczbork (woj. opolskie), Radłów (woj. opolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Dzierżoniów (woj. dolnośląskie), Budapeszt (Węgry), Łódź (woj. łódzkie), Częstochowa (woj. śląskie), Katowice (woj. śląskie)

Krzyczkowski Tadeusz

Halina Lipińska - relacja

Halina Lipińska, z domu Makles, opisuje życie w czasie II Wojny Światowej z perspektywy dziecka, a także życie codzienne na Ziemiach Zachodnich, relacje pomiędzy ludnością napływową a autochtoniczną, tradycje i zwyczaje związane z obchodzeniem świąt, kulinariami, działalność w Zespole Ludowym w Lasowicach Wielkich.   Zakres chronologiczny: 1935-1990   Miejsca wydarzeń: Mokra (pow. kłobucki, woj. śląskie), Mstów (pow. częstochowski, woj. śląskie), Lasowice Wielkie (pow. kluczborski, woj. opolskie), Olesno (woj. opolskie), Opole (woj. opolskie), Chudoba (pow. kluczborski, woj. opolskie), Częstochowa (woj. śląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Monachium (Niemcy), Szumirad (pow. kluczborski, woj. opolskie), Krzepice (pow. kołbucki, woj. śląskie)

Lipińska Halina

Genowefa Kowalczyk - relacja

Genowefa Kowalczyk, z domu Pochrzęst, opisuje życie pod okupacją niemiecką, pracę w Placówce Oświatowej w Zakrzowie Turawskim, zwyczaje świąteczne oraz powojenne szkolnictwo.   Zakres chronologiczny: 1933-2005   Miejsca wydarzeń: Popowice (pow. wieluński, woj. łódzkie), Wieluń (woj. łódzkie), Pątnów (pow. wieluński, woj. łódzkie), Opole (woj. opolskie), Zakrzów Turawski (pow. opolski, woj. opolskie), Dzietrzniki (pow. wieluński, woj. łódzkie), Bytom (woj. śląskie), Tarnowskie Góry (woj. śląskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Ligota Turawska (pow. opolski, woj. opolskie)

Kowalczyk Genowefa

Stanisława Prabucka - relacja

Stanisława Prabucka, opisuje życie we wsi Stare Budy, gdzie mieszkała do końca II Wojny Światowej, opowiada o obu okupacjach: niemieckiej i radzieckiej. Od 1945 roku autorka relacji mieszkała w Kwidzyniu, gdzie organizowała działanie Koła Gospodyń Wiejskich oraz jako członek Miejskiej Rady Narodowej, zajmowała się tematyką żywienia. Opowiada o organizacji życia wiejskiego, w tym dożynek i pochodów pierwszomajowych.   Zakres chronologiczny: 1918-2016   Miejsca wydarzeń: Stare Budy (pow. wyszkowski, woj. mazowieckie), Brańszczyk (pow. wyszkowski, woj. mazowieckie), Kwidzyn (woj. pomorskie), Wiedeń (Austria), Sadlinki (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Podzamcze (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Janowo (pow. kwidzyński, woj. pomorskie)

Prabucka Stanisława

Stanisław Cielesz - relacja

Relacja Stanisława Cielesza, kresowiaka, wspominającego czasy II Wojny Światowej w rodzinnej okolicy, od momentu budowy okopów przez Wojsko Polskie we wrześniu 1939 r., poprzez okupację niemiecką i wkroczenie Armii Czerwonej, następnie opisuje niektóre aspekty swojej służby w Korpusie Bezpieczeństwa Wewnętrznego i poszukiwanie mieszkania po zakończeniu służby; najwięcej szczegółów świadek poświęca aresztowaniu przez NKWD i kilkakrotną próbę ucieczki, ukrywanie się przed radzieckimi służbami, a także kwestii obecności religii w Wojsku Polskim i KBW, próbom zwerbowania w struktury Urzędu Bezpieczeństwa oraz pomocy, jakiej udzielili mu poszczególni wojskowi podczas poszukiwania pracy i mieszkania po zakończeniu służby wojskowej; wspomina też o represjach, jakie dotknęły jego rodzinę na Kresach po zajęciu ich przez ZSRR, represjach jakich dopuszczało się NKWD na żołnierzach AK i kontroli, jaką UB sprawowało nad szeregowymi żołnierzami WP.   Zakres chronologiczny: 1939-1952   Miejsca wydarzeń: Dzmisevičy (Dmisiewicze, Białoruś), Nemnovo (Niemnowo, Białoruś), Vojtovcy (Wójtowce, Białoruś), Sapockin (Sopoćkinie, Białoruś), Grodna (Grodno, Białoruś), Wrocław (woj. dolnośląskie), Opatów (woj. świętokrzyskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Lębork (woj. pomorskie), Oleśnica (woj. dolnośląskie), Wołczyn (pow. kluczborski, woj. opolskie), Namysłów (woj. opolskie), Kluczbork (woj. opolskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Częstochowa (woj. śląskie)

Cielesz Stanisław

Petronela Kozłowicz - relacja

Relacja Petroneli Kozłowicz, mieszkanki Wilna, będącej świadkiem wejścia Armii Czerwonej do miasta w 1939 r., a następnie Wehrmachtu w 1941 r.; świadek skupia się jednak głównie na opisie sytuacji tuż po wyzwoleniu przez Armię Krajową i ponownym wkroczeniu Armii Czerwonej, wspomina represje Rosjan i moment ucieczki do Ełku i na Dolny Śląsk przed wywózką; przytacza też kilka szczegółowych historii z okupacji niemieckiej i opowiada o ojcu, zmobilizowanym w 1939 r. do armii polskiej i odnalezionym w 1947 r. w Podzamku koło Kłodzka.   Zakres chronologiczny: 1939-1947   Miejsca wydarzeń: Vilnius (Wilno, Litwa), Kowno (Litwa), Podzamek (pow. kłodzki, woj. dolnośląskie)

Kozłowicz Petronela

Józef Dobosz - relacja

Relacja Józefa Dobosza, Ukraińca, dotycząca jego rodzinnej wsi Krecowa, tamtejszych stosunków narodowościowych i społecznych przed II Wojną Światową, okupacji niemieckiej i radzieckiej, pracy w niemieckiej organizacji junackiej, ucieczki i wstąpienia do Ukraińskiej Powstańczej Armii, aresztowania i więzienia Sanoku, Sztumie oraz w obozach w Jaworznie i Strzelcach Opolskich, pracy w Powiatowym Przedsiębiorstwie Robót Budowlanych w Miastku, życia ukraińskiej diaspory w Białym Borze i kontaktów z rodziną przesiedloną na Ukrainę i przebywającą w Kanadzie; świadek szczegółowo opowiada wiele epizodów ze swojego życia, zarówno przed wojną jak i w jej czasie i w latach powojennych.   Zakres chronologiczny: 1937-1990   Miejsca wydarzeń: Kreców (pow. Przemyśl, woj. podkarpackie), Kuźmina (pow. Przemyśl, woj. podkarpackie), Sanok (woj. podkarpackie), Jaworzno (woj. śląskie), Strzelce Opolskie (woj. opolskie), Biały Bór (pow. Szczecinek, woj. zachodniopomorskie), Miastko (woj. zachodniopomorskie), Czortków (Čortkìv, Ukraina), Toronto (Kanada), Szczecinek (woj. zachodniopomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Sztum (woj. pomorskie), Słupsk (woj. pomorskie), Wałcz (woj. zachodniopomorskie), Człuchów (woj. pomorskie), Chojnice (woj. pomorskie), Konin (woj. wielkopolskie), Łódź (woj. łódzkie), Sieradz (woj. łódzkie), Nowy Dwór Gdański (woj. pomorskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie), Piła (woj. wielkopolskie), Tyrwa Wołoska (woj. podkarpackie), Żurawica (pow. przemyski, woj. podkarpackie), Oświęcim (woj. małopolskie), Lwów (Ukraina), Pruszcz Gdański (woj. pomorskie), Dyminek (pow. szczecinecki, woj. zachodniopomorskie), Tarnopol (Ukraina), Jarosław (woj. podkarpackie), Warszawa (woj. mazowieckie), Edmonton (Kanada)

Dobosz Józef

Marian Tobis - relacja

Relacja Mariana Tobisa, zamieszkałego w Jeleniej Górze od 1945 r., dotycząca wojennych losów jego rodziny, osiedlenia na Dolnym Śląsku i pierwszych lat funkcjonowania miasta; świadek barwnie opisuje stosunki panujące w mieście, rolę pozostałych jeszcze Niemców, zakłady pracy, PUR, szkoły, komunikację miejską, napięcia między Armią Czerwoną, wojskiem polskim i stroną czechosłowacką, podaje wiele szczegółów i nazwisk; mniej miejsca poświęca czasom okupacji niemieckiej i swojej pracy przymusowej w gospodarstwie niedaleko swojego miejsca urodzenia.   Zakres chronologiczny: 1939-1950   Miejsca wydarzeń: Praszka (pow. wieluński, woj. łódzkie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Śnieżka (Karkonosze), Kijów (Ukraina), Warszawa (woj. mazowieckie), Szklarska Poręba (pow. jeleniogórskie, woj. dolnoślaskie), Karpacz (pow. jeleniogórskie, woj. dolnoślaskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Kraków (woj. małopolskie), Harrachov (Republika Czeska)

Tobis Marian

Jadwiga Hilman - relacja

Relacja Jadwigi Hilman dotycząca jej losów w czasie II Wojny Światowej; świadek wspomina okupację niemiecką, obecność partyzantów w okolicznych lasach, wypędzenie z rodzinnej wsi i wycofywanie się Niemców w 1944 r.; wspomina postać księdza Jana Sławińskiego, który ocalił kościół przed wysadzeniem w powietrze; relację kończą wrażenia z pobytu u rodziny pozostałej na Białorusi w 2007 r.   Zakres chronologiczny: 1939-1945 Miejsca wydarzeń: Terespol (obwód grodzieński, Białoruś), Masusziny (Mosuszyn, obwód grodzieński, Białoruś)

Hilman Jadwiga

Anna Strzelczyk - relacja

Relacja Anny Strzelczyk, wspominająca zakończenie I Wojny Światowej w jej rodzinnej wsi oraz swoje losy podczas II Wojny Światowej; okresowi międzywojennemu świadek poświęca ledwie kilka zdań, wspomina rodzinę niemiecką, u której pracowała sezonowo, niechętną osobie Hitlera; główne wątki w relacji to ucieczka przed wojskami niemieckimi we wrześniu 1939 r. oraz praca przymusowa w fabryce broni w Dinslaken koło Essen; świadek wspomina szczegółowo poszczególne wydarzenia i osoby; wspomina też niemiecką administrację w okolicach Wielunia oraz osobę zarządcy, Ślązaka życzliwego Polakom; później świadek opisuje swoje małżeństwo i motywy przyjazdu na tzw. Ziemie Odzyskane oraz swoje pierwsze lata w Malczycach; zapytana wspomina też zbrodnie niemieckie na Żydach w czasie wojny; pojawiła się też kwestia zakłamywania historii przez władze komunistyczne.   Zakres chronologiczny: 1914-1950 Miejsca wydarzeń: Naramice (pow. wieluński, woj. łódzkie), okolice Zduńskiej Woli (woj. łódzkie), Dinslaken (Nadrenia Północna-Westfalia, Niemcy), Malczyce (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Essen (Niemcy), Lututów (pow. wieruszowski, woj. łódzkie), Legnica (woj. dolnośląskie), Częstochowa (woj. śląskie)

Strzelczyk Anna

Helena Kadamus - relacja

Relacja Heleny Kadamus, dotycząca okresu II Wojny Światowej i wczesnych lat powojennych; świadek opowiada głównie o swoim pobycie w Niemczech w przymusowej pracy na rzecz rodziny niemieckiej, później w obozie przejściowym dla tzw. osób przemieszczonych (displaced persons), następnie o przybyciu na tzw. Ziemie Odzyskane, przejęciu gospodarstwa rolnego i pierwszych latach pobytu; świadek wspomina też swoją rodzinną wieś Kłubowce, opisuje moment wywiezienia do Niemiec a później rzeczywistość obozu dla osób przesiedlonych; udziela odpowiedzi ogólnych, czasem zdawkowych, nie pogłębia ocen.   Zakres chronologiczny: 1939-1960   Miejsca wydarzeń: Kłubowce (daw. pow. tłumacki, daw. woj. stanisławowskie, Ukraina), Etgersleben (Saksonia-Anhalt, Niemcy), Osnabrück (Dolna Saksonia, Niemcy), Rychlik (pow.czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Hamburg (Niemcy), Lwów (Ukraina), Magdeburg (Niemcy), Wanzleben (Niemcy), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Trzcianka (pow.czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Śmieszkowo (pow.czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Konin (woj. wielkopolskie), Inowrocław (woj. kujawsko-pomorskie), Radom (woj. mazowieckie)

Kadamus Helena

Longina Nowicka - relacja

Wspomnienia Longiny Nowickiej, głównie dotyczące okresu II Wojny Światowej, ucieczki przed zbliżającym się frontem, represji podczas okupacji, wywózki do Niemiec do pracy przymusowej, powrotu do domu rodzinnego w 1945 r., osobistych losów powojennych świadek - dwukrotnego małżeństwa, przeprowadzki z Koźmina do Jędrzejewa, trudnościach związanych ze znalezieniem domu; świadek przywołuje też postawy poszczególnych Niemców i osób niemieckiego pochodzenia, zwracając uwagę na różne zachowania wobec Polaków; opowiada o warunkach pobytu w Stuttgarcie, przytacza poszczególne wydarzenia z okresu okupacji.   Zakres chronologiczny: 1939-1965   Miejsca wydarzeń: Koźmin (pow. krotoszyński, woj. wielkopolskie), Września (woj. wielkopolskie), Łódź (woj. wielkopolskie), Stuttgart (Niemcy), Jędrzejewo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Krotoszyn (woj. wielkopolskie), Zduny (pow. krotoszyński, woj. wielkopolskie), Jarocin (woj. wielkopolskie), Stuttgart (Niemcy), Łódź (woj. łódzkie), Gajewo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie)

Nowicka Longina

Daniela Dąbrowska - relacja

Wspomnienia Danieli Dąbrowskiej, głównie dotyczące czasów okupacji niemieckiej w jej rodzinnej wsi Stajkowo i pierwszych lat powojennych; świadek szczegółówo opowiada o zajęciu polskich domów przez niemieckich gospodarzy, zachowaniu poszczególnych Niemców, pracy na ich rzecz, warunkach bytowych, przytacza też historię swojego ojca, weterana kampanii wrześniowej, wywiezionego do Rzeszy na roboty; następnie świadek opowiada o zakończeniu wojny, wkroczeniu Armii Czerwonej do Stajkowa, przeprowadzce do Radolina po drugiej stronie Noteci, relacjach z zastanymi tam Niemcami i przyjezdnymi Polakami zza Buga, wspominając wzajemną nieufność; mówi też o powojennych trudnościach bytowych, motywach kolejnej przeprowadzki i ułożeniu sobie życia w Trzciance   Zakres chronologiczny: 1939-1960   Miejsca wydarzeń: Stajkowo (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Radolin (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Piła (woj. wielkopolskie) Trzcianka (woj. wielkopolskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Lubasz (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Kuźnica Czarnkowska (pow. czarnkowsko-trzcianecki, woj. wielkopolskie)

Dąbrowska Daniela

Rozalia Maciupa - relacja

Relacja Rozalii Maciupy, Ukrainki przesiedlonej w ramach Akcji "Wisła", wspominającej rodzinną wieś Wańkową, jej społeczeństwo i relacje między grupami etnicznymi (Ukraińcy, Polacy, Żydzi), pobliską kopalnię ropy w Ropience i życie codzienne przed wojną, następnie okres II Wojny Światowej, okupację niemiecką i mord na Żydach w Ropience, walki partyzantów polskich (oddział, którym dowodził "Dach") i ukraińskich, następnie dwie akcje wysiedleńcze, w 1946 i 1947, w wyniku których rodzina została rozdzielona; świadek opowiada też o pierwszych latach na nowym miejscu zamieszkania i trudnościach w układaniu sobie stosunków z Polakami.   Zakres chronologiczny: 1930-1990   Miejsca wydarzeń: Wańkowa (pow. leski, woj. podkarpackie), Ropienka (pow. leski, woj. podkarpackie), Syberia, Pieniężnica (pow. człuchowski, woj. pomorskie), Brzeźnica (pow. szczecinecki, woj. zachodniopomorskie), Drohobycz (Ukraina), Oświęcim (woj. małopolskie), Lwów (Ukraina), Sobótka (pow. wrocławski, woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Maciupa Rozalia

Stefania Myc - relacja

Relacja Stefanii Myc, Ukrainki przesiedlonej w ramach Akcji "Wisła", wspominającej rodzinną wieś Kreców, pracę, szkołę, polskich dziedziców dworu we wsi, relacje między Polakami a Ukraińcami, okupację radziecką i niemiecką, wysiedlenia w 1945, podczas których część jej rodziny wyjechała na radziecką Ukrainę, następnie wysiedlenie w 1947, w czasie którego część Polaków dobrowolnie dołączyła do ukraińskich sąsiadów, organizowanie sobie życia na nowym miejscu, w tym układanie stosunków z Polakami; świadek dużo miejsca poświęca problemom społeczności ukraińskiej na okolicznym terenie, wspomina też kształtowanie się Kościoła grekokatolickiego, w którym najważniejszą rolę grał ks. Stepan Dziubyna; mówiąc o okupacji niemieckiej świadek przekazała historię swojego brata, powołanego do WehrmachtuZakres chronologiczny: 1930-1970Miejsca wydarzeń: Kreców (pow. Przemyśl, woj. podkarpackie), Zagórz (pow. sanocki, woj. podkarpackie), Koczała (pow. Człuchów, woj. pomorskie), Linowo (pow. Szczecinek, woj. zachodniopomorskie), Biały Bór (pow. Szczecinek, woj. zachodniopomorskie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Koszalin (woj. zachodniopomorskie), Sanok (woj. podkarpackie), Człuchów (woj. pomorskie), Salzburg (Austria), Tyrawa Wołoska (pow. sanocki, woj. podkarpackie), Boblice (pow. koszaliński, woj. zachodniopomorskie), Słupsk (woj. pomorskie)

Myc Stefania

Wyniki 1 do 100 z 191