oświata

Taxonomy

Code

Scope note(s)

Source note(s)

Display note(s)

Hierarchical terms

oświata

Equivalent terms

oświata

Associated terms

oświata

63 Archival description results for oświata

63 results directly related Exclude narrower terms

Uczniowie wraz z gronem pedagogicznym szkoły w Zwróconej

Uczniowie i nauczyciele ze szkoły podstawowej w Zwróconej, 1 maja 1952 r. Miejsce: Zwrócona lub Ząbkowice Śląskie - w 1952 roku, wg. szkolnej kroniki dostępnej online, uczniowie ze Zwróconej uczestniczyli w pochodzie pierwszomajowym w Ząbkowicach Śl. Na zdjęciu widoczne: kierowniczka Stanisława Siekańska (ostatni rząd, pierwsza z prawej) oraz nauczycielka matematyki, Teresa Gabrysz (ostatni rząd, trzecia z prawej)

N.N.

Szkoła w Zwróconej

Zakończenie roku szkolnego 1961/1962 w szkole podstawowej w Zwróconej. Uczniowie klasy VI z nauczycielkami: m.in.: Teresą Gabrysz (drugi rząd, pierwsza z lewej) i Stanisławą Siekańską (drugi rząd, druga z prawej).

N.N.

Moja droga na Dolny Śląsk

Autor opisuje okupację niemiecką w rodzinnym miasteczku - Krzywin. Przedstawia losy swojego ojca, który podczas Kampanii Wrześniowej dostał się do sowieckiej niewoli, a po dwóch latach udało mu się dołączyć do Armii generała Andersa. Opowiada o swojej powojennej edukacji: najpierw w Liceum Ogólnokształcącym w Kościanie, a później na Wyższej Szkole Pedagogicznej we Wrocławiu. Wspomina o indoktrynacji w szkolnictwie. Następnie wspomina o swojej pracy, jako nauczyciela matematyki, w Trzebnicy najpierw w szkole publicznej, a później przyzakładowej szkole zawodowej. Pokrótce opisuje powojenne miasto. Przedstawia również swój wkład w reformowanie i organizowanie szkolnictwa zawodowego na terenie miasta. Jego działania uwieńczyło powołanie Zespołu Szkół Zawodowych. Na koniec autor wspomina, że za swoja pracę otrzymał: Złoty Krzyż Zasługi i Krzyż Kawalerski. Zakres chronologiczny: 1933-2008 Miejsca wydarzeń: Krzywin (woj. wielkopolskie, pow. kościański), Kościan (woj. wielkopolskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Trzebnica (woj. dolnośląskie)

Grzemski Wacław

Pobyt na ,,Ziemiach Odzyskanych" pierwsze wspomnienia

Autorka wspomina swoje pierwsze lata życia w powojennym Zgorzelcu. Opisuje swój pobyt w Miejskim Gimnazjum i Liceum. Wymienia swoich kolegów z klasy, oraz nauczycieli. Krótko ich charakteryzuje. Opowiada również o organizacji sklepików szkolnych oraz o działalności szkolnej grupy teatralnej. Wspomina o tym, że na jednym z przedstawień: ,,Balladyna", obecna była Irena Solska -żona aktora Ludwika Solskiego. Zakres chronologiczny: 1945-1948 Miejsca wydarzeń: Wrocław (woj. dolnośląskiej), Zgorzelice (obec. Zgorzelec, woj. dolnośląskie)

Gawrońska -Kozłowska Wanda

Moje życiowe puzzle

Autorka opowiada o swoich wspomnieniach związanych z wyjazdem rodziny na Ziemie Zachodnie, bardzo dokładnie przedstawia realia powojennego życia codziennego (wyrób ubrań, zdobywanie pożywienia, dbanie o higienę, domowe sposoby leczenia, sposób spędzania wolnego czasu). Wspomina zjawiska występujące tuż po wojnie (szaber, analfabetyzm). Przedstawia dokładnie losy poszczególnych członków rodziny. Szczegółowo opisuje swoją edukację: najpierw w szkole podstawowej w Strzegomiu, później w Liceum Legnicy, a następnie studia w Wojewódzkim Ośrodku Szkolenia Pedagogicznego w Wałbrzychu. Wspomina również o pracy w świetlicy w szkole podstawowej w Strzegomiu. Zakres chronologiczny: 1943-1992 Miejsca wydarzeń: Lwów (Ukraina), Legnica (woj. dolnośląskie), Strzegom (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie)

Cetera Ryszarda

Kronika Szkoły w Hucisku Nienadowskim

Autorka, nauczycielka szkoły w Hucisku Nienadowskim przedstawia historię tutejszej szkoły. Na początku wspomina o trudnych początkach i próbie zebrania odpowiednich funduszy na budowę szkoły. Projekt udało się zrealizować w 01.09.1909 r. Przytacza również treść orzeczenia Cesarsko-królewskiej Rady Szkolno-krajowej. W myśl niej, wszelkie koszty jej utrzymania miała ponosić gmina i obszar dworski, a językiem wykładowym miał być język polski. W 1913 r. nauczanie rozpoczęły siostry ze Zgromadzenia Rodziny Maryi. Zajmowały się one nie tylko edukacją dzieci, ale i dorosłych, ponadto pełniły służbę medyczną. W 1920 szkołę z ludowej, przemianowano na powszechną.Organizowała ona różne wydarzenia kulturalne dla dzieci (przedstawienia, zajęcia fotograficzne). W zapiskach są wspomniane problemy, z jakimi musieli borykać się mieszkańcy wsi, takimi jak: niedożywienie oraz epidemie. Przez całe swoje istnienie szkoła zmagała się z trudnościami finansowymi, które uniemożliwiały jej przeprowadzanie remontów oraz zapewnienia odpowiedniego lokum dla kadry. W rękopisie zamieszczono trzy kosztorysy. Przytoczone są również dwa rozporządzenia Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z 1934 i 1937 roku. Regularny zapis kończy się na roku 1938/1939. Później są tylko krótkie zapiski z lat 1939, 1940, 1945, 1947. Tekst został odnaleziony w 1993 r. Zakres chronologiczny:1890-1947 Miejsca wydarzeń: Hucisko Nienadowskie (pow. przemyski, woj.podkarpackie)  

N.N.

Weterani i ...

Jan Góralski w swoich wspomnieniach opisuje (częściowo w formie wywiadu) losy czterech weteranów (w tym własne). Dzięki relacjom możemy poznać wiele szczegółów dotyczących okresu 20-lecia międzywojennego: życia codziennego, gospodarki, wojska.Weterani dzielą się swoimi przeżyciami z okresu II wojny światowej. W dalszej części przedstawione są ich losy w powojennym Wrocławiu, aż do czasów współczesnych. Autor opowiada także szerzej o życiu codziennym mieszkańców, o rozwoju przemysłu, przedstawia sytuację polityczną i gospodarczą w kraju i ich skutki dla stolicy Dolnego Śląska oraz przytacza kilkakrotnie szczegółowe opisy i historie niektórych wrocławskich budynków. Na uwagę zasługują również opis: podróży pociągiem repatriacyjnym (wspomnienia jednego z weteranów), wysiedlenia Niemców, przygotowań do otwarcia: Wystawy Ziem Odzyskanych, Ogrodu Zoologicznego oraz Światowego Kongresu Intelektualistów, epidemi ospy (1963), wizyt Janna Pawła II we Wrocławiu (1978 i 1997), stanu wojennego we Wrocławiu (1981-1982), Powodzi Tysiąclecia (1997), oraz wycofanie się wojsk (pocz.lat 90 XX w.) We wspomnieniach możemy znaleźć teksty kilku piosenek ułańskich. Praca ma układ tematyczno-chronologiczny. Autor opatrzył ją przypisami, a także ustępami wspomnień innych osób. Zakres chronologiczny: 1904 -1999 Miejsca wydarzeń: Wrocław, Gródek Jagielloński (Kresy, Lwów, Pomorze, Hrubieszowo, województwo poznańskie, Rybno (pogranicze Prus Wschodnich), Nowe Miasto, Rajcza (k. Żywca)

Góralski Jan

Relacja Wojciecha Plebańskiego i Marii Kozłowskiej (Ulanickiej)

Relacja spisana przez Wojciecha Plebańskiego (ur. 1930, Działoszyce k. Krakowa) i Marię Kozłowską (Ulanicką) dot. organizacji szkoły (uruchomionej w 1946 r.) w Wierzbicy (gm. Kobierzyce, pow. wrocławski). Autorzy zwięźle opisują liczebność klas i zróżnicowanie uczniów (wiek, pochodzenie) oraz organizację codziennego życia szkolnego, na które składały się: pobudka, gimnastyka, modlitwa śpiewana pt. "Kiedy Ranne Wstają Zorze" - zastąpiona po roku "Miedzynarodówką", śniadanie, lekcje, prace w szkolnym gospodartswie rolnym - przetrzebionym przez żołnierzy sowickich, prowadzonym przez niemieckiego zarządcę. Wspominają również nauczycieli a zwłaszcza, założyciela szkoły, prof. Góreckiego - żołnierza (kampania wrześniowa, armia gen. Andersa) który, aresztowany w 1948 r. po donosach uczniów, zmarł w więzieniu.   zakres chronologiczny: 1946-1952 miejsca wydarzeń: Wierzbica

Plebański Wojciech, Kozłowska (Ulanicka) Maria

Wycieczka do Wambierzyc

Uczniowie szkoły podstawowej w Zwróconej przed Sanktuarium Matki Bożej Wambierzyckiej podczas  wycieczki szkolnej, Wambierzyce 1985. N/z nauczycielka Teresa Gabrysz, ówczesna kierowniczka szkoły w Zwróconej - ostatni rząd, druga z prawej, w ciemnych okularach.

N.N.

Fotografia szkoły w Zwróconej

Stanisława Siekańska, jedna z pierwszych nauczycielek organizujacych polską szkołę w Procanch (Zwróconej), z córką Grażyną przed wejściem do budynku szkolnego, 1945-1947. Na tablicy nad wejściem widoczny napis: "Publiczna Szkoła Powszechna w Procanach, pow. Ząbkowice" - w 1947 roku wieś Procany została przemiananowana na Zwróconą.

N.N.

Relacja Ireny Kwiatkowskiej

Irena Kwiatkowska, (z d. Michałowska) urodziła się w 1935 r. w Chlebowicach Wielkich (woj.lwowskie) w rodzinie kolejarza. W swojej relacji opisuje swoje dzieciństwo (stosunki polsko-ukraińskie, rzeź wołyńska, ucieczka przed UPA do Lwowa, pobyt w domu dziecka w Przemyślu), służbę harcerską we Wrocławiu, gdzie trafiła po maturze (nakaz pracy) oraz długoletnią pracę w oświacie (wychowawca, nauczyciel historii). Autorka szczegółowo opisuje różne incydenty z udziałem trudnej młodzieży z Zespołu Szkół Rolniczych w Wołowie, takie jak: strajk młodzieży w internacie, bunt uczniów, wizyta wicepremiera Rakowskiego i dyskusja z młodzieżą (7 luty 1983) w odpowiedzi na list uczniów ze skargą, wyjazd szkolny do NRD. Dalsza część relacji dotyczy działalności społecznej autorki po przejściu na emeryturę: udział w misji polonijnej na Ukrainie z ramienia Minsterstwa Edukacji Narodowej (praca z Polakami w Łucku: nauka języka polskiego, spotkania literackie, inscenizacje teatralne), organizacja paczek z darami dla Polaków na Ukrainie (1994, 1997) oraz wakacyjnego wpoczynku w Polsce dla dzieci z Ukrainy (1993,1994), działalność w Klubie Seniora przy Obornickim Ośrodku Kultury, w Społecznym Komitecie Budowy Kościoła w Kostopolu na Ukrainie (wybudowany w 2008 r) oraz w Uniwersytetcie Trzeciego Wieku w Obornikach. Na końcu relacji znajdują się dopiski dot. spotkania z matką zwolnioną w 1957 r. z sowieckiego łagru oraz pomocy udzielanej w czasie wojny Żydom przez rodzinę autorki (ułatwienie ucieczki z transportu, ukrywanie w domu).   zakres chronologiczny: 1939 - 2007/2008 miejsca wydarzeń: Chlebowice Wielkie, Lwów, Wrocław, Wołów, Oborniki Śląskie, Łuck

Kwiatkowska Irena

Ryszard Helemejko - relacja

Relacja Ryszarda Helemejko dotyczy dzieciństwa w Stanisławowie podczas okupacji niemieckiej i rosyjskiej, wyjazdu na tzw. Ziemie Odzyskane w 1945 roku, drogi do zawodu sędziego, wyboru sędziów na wyjazdy zagraniczne i krajowe, sędziowania na zawodach międzynarodowych a kwestii politycznych wyjazdów zagranicznych, pracy w zawodzie nauczyciela,  transformacji ustrojowej po 1989 roku, PGR-ów, „Solidarności” i obecnej kondycji sportu we Wrocławiu.   Zakres chronologiczny: 1940-2019   Miejsca wydarzeń: Stanisławów (Ukraina), Gliwice (woj. śląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Bratysława (Słowacja), Monachium (Niemcy), Lizbona (Portugalia), Amsterdam (Holandia), Haga (Holandia), Berlin (Niemcy), Praga (Czechy), Poznań (woj. wielkopolskie), Lourdes (Francja), Toronto (Kanada), Windsor (Wielka Brytania), Detroit (USA), Chocim (Ukraina), Kamieniec Podolski (Ukraina), Głogów (woj. dolnośląskie), Lublin (woj. lubelskie), Oświęcim (woj. małopolskie), Lwów (Ukraina), Karpacz (pow. jeleniogórskie, woj. dolnośląskie), Przemyśl (woj. podkarpackie), Mościska (obw. lwowski, Ukraina), Kijów (Ukraina), Moskwa (Rosja), Warszawa (woj. mazowiewckie), Gdańsk (woj. pomorskie), Abu Zabi (Zjednoczone Emiraty Arabskie), Al Ain (Zjednoczone Emiraty Arabskie), Wałbrzych (woj. dolnośląskie), Katowice (woj. śląskie), Rostock (Niemcy), Montreal (Kanada), Debreczyn (Węgry), Frankfurt nad Odrą (Niemcy), Opole Groszowice (woj. opolskie), Opole (woj. opolskie), Paryż (Francja), Białystok (woj. podlaskie), Pinare del Rio (Kuba), Nicea (Francja), Cannes (Francja), Golfe-Juan (Vallauris, Francja), Wiedeń (Austria), Monte Carlo (Monako), Budapeszt (Węgry), Szczecin (woj. zachodniopomorskie), Hawana (Kuba), Miami (USA), Kłodzko (woj. dolnośląskie), Zabrze (woj. śląskie), Mechowo (woj. pomorskie), Kamień Pomorski (woj. zachodniopomorskie)

Helemejko Ryszard

Elżbieta Purska - relacja

Elżbieta Purska, nauczycielka techniki i plastyki, opisuje działalność w Związku Nauczycielstwa Polskiego i Solidarności Oświata, wydarzenia roku 1980 we Wrocławiu, działalność opozycyjna, którą prowadziły jej koleżanki nauczycielki, powódź w 1997 roku, działalność teatrów takich jak Teatr Żydowski czy Współczesny oraz Przegląd Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu.   Zakres chronologiczny: 1942-2016   Miejsca wydarzeń: Starachowice (woj. świętokrzyskie), Jelenia Góra (woj. dolnośląskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Kielce (woj. świętokrzyskie), Szklarska Poręba (pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie), Karpacz (pow. jeleniogórskie, woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Kraków (woj. małopolskie)

Purska Elżbieta

Władysław Czyżewski- relacja

Władysław Czyżewski, opisuje życie codzienne w Prusach Wschodnich podczas wojny, zbrodnie Armii Czerwonej, powojenne losy tj. powołanie na 2 lata do wojska do tzw, Batalionów Budowlanych, wznowienie nauki w liceum, Studium Nauczycielskim, a następnie na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu, podjęcie pracy jako nauczyciel historii, aktywność w prasie podziemnej jako publicysta, reakcje społeczeństwa na wprowadzenie Stanu Wojennego, internowanie. Zakres chronologiczny: 1939-1989 Miejsca wydarzeń: Gorzów Wielkopolski (woj. lubuskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Bytom (woj. śląskie), Drezdenko (woj. lubuskie), Strzelce Krajeńskie (woj. lubuskie), Wrocław (woj. dolnośląskie), Legnica (woj. dolnośląskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Horodeczno (Białoruś), Baranowicze (Białoruś), Mińsk (Białoruś), Brześć (Białoruś), Smoleńsk (Rosja)  

Wasilewski Krzysztof

Jadwiga Mazur - relacja

Jadwiga Mazur opisuje życie codzienne na Ziemiach Zachodnich po wojnie, funkcjonowanie oświaty, pracę w stacji sanitarno-epidemiologicznej, zwyczaje typowe dla regionu.   Zakres chronologiczny: 1944-2016   Miejsca wydarzeń: Stary Strachocin (pow. makowski, woj. mazowieckie), Kwidzyn (woj. pomorskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Nowy Dwór (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Pułtusk (woj. mazowieckie), Warszawa (woj. mazowieckie), Maków Mazowiecki (woj. mazowieckie), Gdańsk (woj. pomorskie), Częstochowa (woj. śląskie)

Mazur Jadwiga

Irena Zając - relacja

Irena Zając, z domu Jastrząb, opisuje okupacje niemiecką w Ostrowcu, powstawanie i funkcjonowanie edukacji na Ziemiach Zachodnich, relacje pomiędzy Polakami z różnych stron Polski, a także ludnością żydowską.   Zakres chronologiczny: 1925-2016   Miejsca wydarzeń: Ostrów Świętokrzyski (woj. świętokrzyskie), Warszawa (woj. mazowieckie), Kwidzyn (woj. pomorskie), Pułaczów (pow. kielecki, woj. świętokrzyskie), Bydgoszcz (woj. kujawsko-pomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Opatów (woj. świętokrzyskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Szczecin (woj. zachodniopomorskie)

Zając Irena

Jan Ziarko - relacja

Jan Ziarko, opisuje dzieciństwo spędzone pod okupacją niemiecką, funkcjonowanie oświaty w okresie powojennym w Malborku oraz Sztumie a także Związku Nauczycielstwa Polskiego, szerzenie oświaty na terenach wiejskich, osadnictwo oraz konflikty pomiędzy ludnością napływową a autochtoniczną na Ziemiach Zachodnich, problem zniszczeń wojennych w Malborku a także stosunek ludności do Żołnierzy Wyklętych.   Zakres chronologiczny: 1935-2016   Miejsca wydarzeń: Tomaszówka (Białoruś), Hajnówka (woj. podlaskie), Lublin (woj. lubelskie), Gdakowo (pow. kwidzyński, woj. pomorskie), Malbork (woj. pomorskie), Sztum (woj. pomorskie), Mikołajki Pomorskie (pow. sztumski, woj. pomorskie), Nowy Dwór Gdański (woj. pomorskie), Narewka (pow. hajnowski, woj. podlaskie), Stary Targ (pow. sztumski, woj. pomorskie), Frombork (pow. braniecki, woj. warmińsko-mazurskie), Ryjewo (pow. kwidzyński, woj. pomorski)

Ziarko Jan

Genowefa Skiba - relacja

Wspomnienia Genowefy Skiby dotyczące życia codziennego na Kresach Wschodnich II Rzeczpospolitej, repatriacji, osadnictwa i życia codziennego na Ziemiach Odzyskanych, stosunków z miejscową ludnością, nauki i pracy w szkolnictwie, kresowych tradycji kulinarnych.   Zakres chronologiczny: 1937-1989   Miejsca wydarzeń: Barisz (Barysz, Ukraina), Kulin (pow. Środa Śl., woj. dolnośląskie), Cesarzowice (pow. Środa Śl., woj. dolnośląskie), Środa Śląska (woj. dolnośląskie), Piersno (pow. Środa Śl., woj. dolnośląskie), Rakoszyce (pow. Środa Śl., woj. dolnośląskie), Szczepanów (pow. średzki, woj. dolnośląskie), Złotoryja (woj. dolnośląskie), Zielona Góra (woj. lubuskie), Kożuchów (pow. nowosolski, woj. lubuskie)

Skiba Genowefa

Projekt programu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej

Broszura wydana przez Komitet Centralny PZPR na łamach „Trybuny Ludu” z lutego 1986 r. Głównym tematem programu jest umacnianie socjalizmu w Polsce Ludowej, poprzez przechodzenie przez kolejne etapy rozwoju gospodarki socjalistycznej. Tekst zawiera odniesienia do rozwoju systemu politycznego, jak również do kultury, nauki.

Komitet Centralny PZPR

Zaproszenie na uroczystą akademię z okazji Dnia Nauczyciela

zaproszenie Bogdana Surdyka na uroczystą akademię z okazji Dnia Nauczyciela w Technikum Górniczym w Zgorzelcu (dziś: Zespół Szkół Zawodowych i Licealnych im. Górników i Energetyków Turowa przy ul. Powstańców Śląskich 1)

Powiatowa Rada Zakładowa Związku Nauczycielstwa Polskiego w Zgorzelcu

Świadectwo Szkoły Powszechnej

Świadectwo Szkoły Powszechnej Pudłowski Tadeusz dane i oceny ucznia, w dolnej części podpisy wychowawcy i dyrektora oraz pieczęć szkoły

Publiczna Szkoła Powszechna drugiego stopnia w Stojańcach

Schulzeugnis Świadectwo Szkolne

Schulzeugnis Świadectwo Szkolne oceny ucznia Tadeusza Pudłowskiego, formularz w dwóch językach, polskim i niemieckim, u dołu podpis dyrektora i wychowawcy

4 klasowa polska szkoła publiczna w Stojańcu

Prośba o wystawienie Movement Order'u

Pismo szefa Oddziału Społecznego 2. Korpusu Polskiego z prośbą o wystawienie Jerzemu Woźniakowi Movement Order'u  oraz informacją, że Jerzy Woźniak został przyjęty do Korpusu i pracuje w Wydziale Oświaty; podpisy szefa Wydziału Opieki (nieczytelny) oraz ppr. Bolesława Lutomskiego

Dowództwo 2 Korpusu Oddział Społeczny